آژانس اتمی در انتظار پاسخ ایران به درخواست تمدید بازرسی‌ها

واشنگتن و پاریس به تهران هشدار دادند: زمان رو به پایان است

آژانس اتمی در انتظار پاسخ ایران به درخواست تمدید بازرسی‌ها
TT

آژانس اتمی در انتظار پاسخ ایران به درخواست تمدید بازرسی‌ها

آژانس اتمی در انتظار پاسخ ایران به درخواست تمدید بازرسی‌ها

ایالات متحده و فرانسه ضمن اعلام هشدار به ایران دربارهٔ از دست رفتن زمان برای بازگشت به توافق هسته‌ای، ابراز نگرانی کردند که در صورت به درازا کشیدن مذاکرات احیای برجام «فعالیت‌های حساس اتمی» ایران می‌تواند بیشتر پیش رود.
آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا در اولین سفر یک مقام ارشد دولت بایدن به فرانسه، به پاریس سفر کرد و گفت که ایالات متحده آمریکا هنوز با ایران در این زمینه «اختلافات جدی» دارد.
وی دربارهٔ شانس دستیابی به توافق با وجود برخی اختلافات اساسی میان طرفین افزود: «اگر فکر می‌کردیم دستیابی به توافق غیرممکن است به وین نمی‌رفتیم اما من فکر می‌کنم این پنجره تا ابد باز نخواهد بود و ما باید بالاخره در نقطه‌ای به نتیجه برسیم».
وی در یک نشست خبری مشترک با ژان ایو لودریان، همتای فرانسوی خود گفت: «اگر ایران فعالیت‌های دیگر هسته‌ای مغایر با برجام را در دستور کار قرار دهد، به مرحله‌ای خواهیم رسید که بازگشت به استانداردهای تعیین شده در برجام سخت خواهد بود».
در همین راستا، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرد، ایران به نامه مدیر کل این نهاد بین‌المللی دربارهٔ تمدید توافق فنی برای بازرسی از تأسیسات هسته‌ای پاسخ نداده‌است.
ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اسفندماه سال گذشته به توافقی برای دسترسی به دو مکان مشخص شده و تسهیل فعالیت‌های راستی آزمایی آژانس دست یافتند. مهلت این توافق روز پنج شنبه گذشته پایان یافته‌است.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، رافائل گروسی مدیرکل آژانس، روز جمعه اعلام کرد که وی روز ۱۷ ژوئن نامه‌ای به مسئولان ایرانی در این خصوص نوشته اما «ایران به این نامه پاسخ نداده‌است». وی افزود: «ایران مشخص نکرده که آیا قصد حفظ کردن توافق فعلی را دارد یا خیر.»



مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
TT

مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)

با امضای توافقنامه «شراکت استراتژیک جامع» بین روسیه و ایران، روابط دو کشور وارد مرحله‌ای جدید شده است که در آن منافع طرفین به شکلی بی‌سابقه به هم نزدیک می‌شوند. با این حال، در مسکو تردیدهایی درباره تمایل تهران به بازگشایی به سوی غرب وجود دارد.

این توافقنامه پایه‌ای قانونی برای گسترش همکاری‌های وسیع بین دو کشور فراهم می‌کند و جایگزین توافقنامه همکاری سال ۲۰۰۱ می‌شود که پیش‌تر زمینه‌های محدودی برای همکاری ایجاد کرده بود.

در طول ۲۵ سال گذشته، روابط مسکو و تهران به شدت توسعه یافته و تحولات بزرگی در منطقه رخ داده است که دو کشور را وادار به بازنگری در اساس همکاری‌های خود کرده است. با این حال، مسیر رسیدن به این توافقنامه هموار نبوده و موانع زیادی بر سر راه آن وجود داشته است.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، پس از مذاکرات در مسکو، برای حضور در مراسم امضا آماده می‌شوند (عکس: آسوشیتدپرس)

موضع روسیه در قبال تحولات جنگ قره‌باغ و سوریه، که به منافع منطقه‌ای ایران آسیب زد، باعث ایجاد تردیدهایی در تهران درباره قابل اعتماد بودن مسکو به عنوان یک شریک استراتژیک شده است. از سوی دیگر، مسکو نیز همواره با نگرانی به تلاش‌های ایران برای بازگشایی کانال‌های ارتباطی با غرب نگاه کرده است.

انتخاب زمان امضای این توافقنامه جلب توجه می‌کند. این توافقنامه پس از چندین تأخیر و درست سه روز قبل از تحلیف رئیس‌جمهور جدید آمریکا، دونالد ترامپ، امضا شد. برخی تحلیل‌گران معتقدند که مسکو و تهران پس از تحولات سوریه و اوکراین، تصمیم گرفتند تا با تقویت مواضع خود، آماده مذاکرات آینده شوند.
این توافقنامه در ۴۷ بند، حوزه‌های مختلف همکاری از جمله تجارت، انرژی، آموزش و گردشگری را پوشش می‌دهد. بخش قابل توجهی از آن به همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز اختصاص دارد، حوزه‌ای که ایران به زودی چالش‌های دیپلماتیک جدی در آن پیش رو خواهد داشت.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در کرملین، مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ (آسوشیتدپرس)

همکاری نظامی

توافقنامه بر همکاری‌های نظامی و امنیتی تأکید کرده است، اما از تبدیل این شراکت به یک اتحاد نظامی کامل جلوگیری می‌کند. این همکاری شامل تبادل هیئت‌های نظامی، آموزش پرسنل، انجام تمرینات مشترک و مشارکت در کنفرانس‌های بین‌المللی می‌شود.
دو کشور بر تقویت همکاری در مبارزه با تروریسم، تبادل اطلاعات امنیتی و هماهنگی بین وزارتخانه‌های داخلی تأکید کرده‌اند. همچنین، همکاری در زمینه‌های حقوقی، کنترل تسلیحات و خلع سلاح نیز در توافقنامه گنجانده شده است.
توافقنامه به توسعه روابط تجاری و اقتصادی، بهبود شبکه‌های حمل‌ونقل و تدارکات، و افزایش مبادلات تجاری بین دو کشور اشاره کرده است. همچنین، استفاده از ارزهای ملی در مبادلات و مقابله با تحریم‌های یکجانبه غرب نیز مورد تأکید قرار گرفته است.
این توافقنامه تمامی جنبه‌های همکاری سیاسی، اقتصادی، امنیتی، نظامی و فرهنگی را پوشش می‌دهد. با این حال، نکته جالب توجه این است که در بند پایانی توافقنامه آمده است: «در صورت بروز اختلاف در تفسیر مفاد این توافقنامه، نسخه انگلیسی سند مرجع خواهد بود.»