حدود ۸۰ درصد اقیانوس ها هنوز کاوش نشده و در رابطه با ماه بیشتر از کف اقیانوس ها اطلاعات در اختیار داریم. اقدامات و تلاش های جهانی برای شناسایی و طراحی نقشه از عمیق ترین جای اقیانوس ها روند پرشتابی دارد. آنتونیو گوترش دبیر کل سازمان ملل گفت «درک بهتر اقیانوس ها برای حفظ ذخایر ماهیان و یافتن محصولات و داروهای جدید ضروری است. ما به اقیانوس ها برای تامین مواد غذایی و معیشت و حمل و نقل و تجارت متکی هستیم. اقیانوس ها ریه سیاره زمین و بزرگ ترین مخزن کربن زمین هستند و نقش حیاتی در تنظیم اقلیم جهانی ایفا می کنند».
سواحل متنوع سعودی
کشور سعودی در نوار ساحلی دریای سرخ واقع شده که یکی از متنوع ترین و در عین حال ناشناخته ترین اکوسیستم های دریایی در جهان است. پژوهشکده منابع ساحلی و دریایی دانشگاه علوم و فناوری ملک عبد الله (کاوست) از جمله پژوهشگاه های مهم سعودی حمایت های گوناگونی در اختیار پروژه های تحقیقی و کاوشگری دریایی در سعودی قرار می دهد. کاوش های دریایی به منظور حفاظت از منابع دریایی اولویت پژوهش ها و تحقیقات این دانشگاه است. مطالعه و تحقیق در مورد کف اقیانوس ها و صخره ها و پوسته اقیانوس ها اهمیت بسیاری برای دانشمندان زمین شناسی دریایی دارد. تحقیقات و مطالعات در این حوزه تاثیر بسزایی در شناخت دلایل و پیش بینی تغییرات آب و هوایی و تاثیر آن بر اقیانوس ها و سواحل و حفاظت از زمین و شناسایی منابع طبیعی مثل نفت و معادن گوناگون دارد.
دریای سرخ منابع و ذخایر دریایی عظیمی دارد.
محققان پژوهشگاه منابع ساحلی و دریایی دانشگاه کاوست پارسال فرصت بزرگی برای همکاری با پژوهشگران شرکت خصوصی کالادان اوشنیک داشتند. کالادان اوشنیک شرکت تحقیقاتی پیشروی جهان برای تحقیق و کاوش و طراحی نقشه های کف اقیانوس ها است. ویکتور وسکوو کاوشگر شناخته شده جهان شرکت کالادان اوشنیک را پایه ریزی کرده است. ویکتور وسکوو هدایت تیم اعزامی به کف دریای سرخ را بر عهده داشت. «سواکن» عمیق ترین نقطه دریای سرخ شناخته می شود که ۲ هزار و ۷۷۷ متر پایین تر از سطح دریا است.
سفر به اعماق
سفر به عمیق ترین نقطه دریای سرخ و مناطق کم عمق تر اطراف برای اولین بار انجام شد. این نقاط با وجود اهمیت فراوان اما در کانون توجه کاوش های تحقیقاتی قرار نمی گیرند. «سواکن» و «چاه گرمابی گوگرد دار» در اعماق دریای سرخ با ویژگی های منحصر به فرد «دریاچه های نمک» در کف دریا دارند. این «دریاچه های نمک» با آب سطح دریا تفاوت چشمگیری دارند.
همکاری بین «کاوست» و کالادان اوشنیک موفقیت مهم و دستاورد درخشان برای محققان و دانشمندان به شمار می رود و فرصت های بی نظیر و ارزشمندی برای جوانان سعودی ایجاد کرد. محمد الجحدلی یکی از مهندسان جوان سعودی در تیم تحقیقاتی « پژوهشکده منابع ساحلی و دریایی دانشگاه علوم و فناوری ملک عبد الله» (کاوست) با گروه تحقیقاتی «کالادان اوشنیک» به منطقه «سواکن» سفر کرد. محمد الجحدلی اولین سعودی است که به عمیق ترین نقطه دریای سرخ می رود. الجحدلی گفت «از سکوت سنگین کف دریا شگفت زده شدم. یک تجربه فراموش نشدنی بود».
محققان «کاوست» توجه فراوانی به دریاچه های با غلظت شوری بسیار بالا و چاه های گرمابی با چگالی زیاد در کف منطقه سواکن دارند. حد فاصل لایه های دریای سرخ یعنی سطح و اعماق دریا برای دانیل دافونچیو استاد علوم زیستی دانشگاه کاوست بسیار جالب توجه است. دانیل دافونچیو با این گروه تحقیقاتی همکاری می کند. گونه های بسیار کوچک که دوست دارند در شرایط دشوار زندگی کنند در اعماق دریا هستند. گروه تحقیقاتی دافونچیو عکس ها و فیلم هایی که توسط یک کشتی گرفته شده را بررسی می کنند تا پژوهش و تحقیق درباره موجودات و گونه های جانوری در اعماق دریا را تکمیل کنند.
فروک ون در زوان استادیار زمین شناسی و مهندسی در دانشگاه «کاوست» عمدتا بر روی شناسایی اماکن دهانه های گرمابه های دریایی در چاه گرمابی گوگرددار تمرکز کرده تا به دلایل و نحوه شکل گیری آن پی ببرد.
هیچ نقشه ای تا کنون درباره دهانه های گرمابه های دریایی در این منطقه تهیه و تنظیم نشده اما گروه تحقیقاتی فروک ون در زوان موفق شدند با استفاده از داده های این کشتی کاوشگری اطلاعات بسیار دقیق تری از زمین شناسی کف دریا به دست بیاورند.
درباره دریاها و اقیانوس ها
-اقیانوس ها بیش از ۷۰ درصد مساحت جهان را تشکیل می دهند و تنها یک صد اقیانوس ها حفاظت شده هستند.
-برآوردها حاکی از این است که حدود ۵۰ تا ۸۰ درصد موجودات زنده در اعماق اقیانوس ها زندگی می کنند. ما کمتر از ۱۰ درصد از اماکن قابل سکونت را شناسایی کرده ایم.
-اقیانوس ها نقش اساسی در جلوگیری از تغییرات اقلیمی و لایه های جوی دارند.
-گونه های گیاهی بسیار کوچک دریایی یا فیتوپلانکتون ها نصف کل اکسیژن در اتمسفر را تولید می کنند.
-اقیانوس ها ۹۶ درصد کل آب های سطح زمین را تشکیل می دهد و بقیه از طریق آب رودخانه ها و دریاچه ها و یخچال ها تامین می شود.
-آب های اقیانوس هر ساله حدود یک چهارم دی اکسید کربن متصاعد شده در اثر فعالیت های انسانی را جذب می کند و این منجر به کاهش چشمگیر گازهای گلخانه ای می شود.
-اکوسیستم های ساحلی مثل درختان و جنگل های حرا یا مانگرو و شوره زارها ۵ برابر بیشتر از جنگل های گرمسیری کربن جذب می کنند.
منبع: سازمان تربیتی و علمی و فرهنگی سازمان ملل
