گروسی: توقف مذاکرات با ایران برای آژانس «ناخوشایند» است

گروسی: توقف مذاکرات با ایران برای آژانس «ناخوشایند» است
TT

گروسی: توقف مذاکرات با ایران برای آژانس «ناخوشایند» است

گروسی: توقف مذاکرات با ایران برای آژانس «ناخوشایند» است

رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اظهار کرد وقفه در مذاکرات هسته تا زمان سرکار آمدن دولت جدید در ایران، آژانس را در «موقعیت ناخوشایندی» قرار می‌دهد.
 گروسی روز دوشنبه در گفت و گو با خبرگزاری فرانسه در حاشیه سفرش به برزیل گفت: «ما همچنان پرسش‌هایی در خصوص برنامه هسته‌ای ایران داریم که باید شفاف‌سازی شود و اکنون باید منتظر باشیم و با تیم جدیدی از ایران مذاکرات را از سر بگیریم».
رافائل گروسی در ادامه اضافه کرد: «من دارم دربارهٔ آژانس صحبت می‌کنم. ما در وضعیت خوشایندی نیستیم. دربارهٔ بقیه اطلاع ندارم، ولی گمان می‌کنم برای آنها بهتر است که به جای انتظار، مذاکره از سرگرفته شود».
گروسی معتقد است که چشم‌اندازها مشخص نیست، اما تأکید کرد که «باید خوش بین باشیم (...) ما باید صبر کنیم. به محض اینکه دولت جدید بتواند به‌طور جدی با ما کار کند، (مذاکرات) باید در اسرع وقت آغاز شود».
پیش از این، عباس عراقچی معاون سیاسی وزیر خارجه ایران اعلام کرده‌است: «روشن است که گفت و گوهای وین باید منتظر دولت جدید در ایران بماند. این اقتضای هر دموکراسی است».
عراقچی در صفحه توئیتر خود نوشت: «ما در دوران انتقالی به سر می‌بریم و یک انتقال دموکراتیک قدرت در تهران در حال انجام است».
گروسی توضیح داد که علی‌رغم تعلیق مذاکرات دربارهٔ برنامه هسته ای ایران در وین، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در حال انجام گفت و گوی «موازی» با تهران در مورد بازرسی‌ها و دسترسی به تأسیسات هسته ای است که «محدودیت‌های قابل توجهی» در ماه فوریه بر آنها اعمال شده‌است.
وی گفت: «ایران وظایفی در برابر آژانس دارد. آنها نمی‌توانند به راحتی بگویند (ما متوقف کار بازرسی را متوقف کردیم). آنها ممکن است این کار را انجام دهند، اما این مسئله ساز خواهد بود».
 گروسی همچنین گفت، داده‌های ضبط‌شده توسط تجهیزات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را هنوز نگاه داشته‌است. گروسی گفت: «برای ما وضعیت نامطلوبی است، چون این ضمانت‌ها ماهیتاً شفاعی و غیررسمی هستند».



مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
TT

مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)

با امضای توافقنامه «شراکت استراتژیک جامع» بین روسیه و ایران، روابط دو کشور وارد مرحله‌ای جدید شده است که در آن منافع طرفین به شکلی بی‌سابقه به هم نزدیک می‌شوند. با این حال، در مسکو تردیدهایی درباره تمایل تهران به بازگشایی به سوی غرب وجود دارد.

این توافقنامه پایه‌ای قانونی برای گسترش همکاری‌های وسیع بین دو کشور فراهم می‌کند و جایگزین توافقنامه همکاری سال ۲۰۰۱ می‌شود که پیش‌تر زمینه‌های محدودی برای همکاری ایجاد کرده بود.

در طول ۲۵ سال گذشته، روابط مسکو و تهران به شدت توسعه یافته و تحولات بزرگی در منطقه رخ داده است که دو کشور را وادار به بازنگری در اساس همکاری‌های خود کرده است. با این حال، مسیر رسیدن به این توافقنامه هموار نبوده و موانع زیادی بر سر راه آن وجود داشته است.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، پس از مذاکرات در مسکو، برای حضور در مراسم امضا آماده می‌شوند (عکس: آسوشیتدپرس)

موضع روسیه در قبال تحولات جنگ قره‌باغ و سوریه، که به منافع منطقه‌ای ایران آسیب زد، باعث ایجاد تردیدهایی در تهران درباره قابل اعتماد بودن مسکو به عنوان یک شریک استراتژیک شده است. از سوی دیگر، مسکو نیز همواره با نگرانی به تلاش‌های ایران برای بازگشایی کانال‌های ارتباطی با غرب نگاه کرده است.

انتخاب زمان امضای این توافقنامه جلب توجه می‌کند. این توافقنامه پس از چندین تأخیر و درست سه روز قبل از تحلیف رئیس‌جمهور جدید آمریکا، دونالد ترامپ، امضا شد. برخی تحلیل‌گران معتقدند که مسکو و تهران پس از تحولات سوریه و اوکراین، تصمیم گرفتند تا با تقویت مواضع خود، آماده مذاکرات آینده شوند.
این توافقنامه در ۴۷ بند، حوزه‌های مختلف همکاری از جمله تجارت، انرژی، آموزش و گردشگری را پوشش می‌دهد. بخش قابل توجهی از آن به همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز اختصاص دارد، حوزه‌ای که ایران به زودی چالش‌های دیپلماتیک جدی در آن پیش رو خواهد داشت.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در کرملین، مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ (آسوشیتدپرس)

همکاری نظامی

توافقنامه بر همکاری‌های نظامی و امنیتی تأکید کرده است، اما از تبدیل این شراکت به یک اتحاد نظامی کامل جلوگیری می‌کند. این همکاری شامل تبادل هیئت‌های نظامی، آموزش پرسنل، انجام تمرینات مشترک و مشارکت در کنفرانس‌های بین‌المللی می‌شود.
دو کشور بر تقویت همکاری در مبارزه با تروریسم، تبادل اطلاعات امنیتی و هماهنگی بین وزارتخانه‌های داخلی تأکید کرده‌اند. همچنین، همکاری در زمینه‌های حقوقی، کنترل تسلیحات و خلع سلاح نیز در توافقنامه گنجانده شده است.
توافقنامه به توسعه روابط تجاری و اقتصادی، بهبود شبکه‌های حمل‌ونقل و تدارکات، و افزایش مبادلات تجاری بین دو کشور اشاره کرده است. همچنین، استفاده از ارزهای ملی در مبادلات و مقابله با تحریم‌های یکجانبه غرب نیز مورد تأکید قرار گرفته است.
این توافقنامه تمامی جنبه‌های همکاری سیاسی، اقتصادی، امنیتی، نظامی و فرهنگی را پوشش می‌دهد. با این حال، نکته جالب توجه این است که در بند پایانی توافقنامه آمده است: «در صورت بروز اختلاف در تفسیر مفاد این توافقنامه، نسخه انگلیسی سند مرجع خواهد بود.»