واکنش بلینکن به انتقادات خامنه‌ای: توپ در زمین ایران است

وزارت خارجه آمریکا: در ابراز نگرانی از همه فعالیت‌های تهران صریح بودیم

واکنش بلینکن به انتقادات خامنه‌ای: توپ در زمین ایران است
TT

واکنش بلینکن به انتقادات خامنه‌ای: توپ در زمین ایران است

واکنش بلینکن به انتقادات خامنه‌ای: توپ در زمین ایران است

آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا امروز پنجشنبه ضمن مردود دانستن انتقادات علی خامنه ای رهبر ایران، از ایالات متحده دربارهٔ بازگشت به پایبندی متقابل به توافق هسته ای اعلام کرد که «روند مذاکرات با ایران نمی‌تواند به‌طور نامحدود ادامه یابد و در حال حاضر توپ در زمین ایران است».
وزیر امور خارجه ایالات متحده که به کویت سفر کرده‌است، به انتقادات خامنه ای واکنش نشان داد؛ انتقاداتی که ناکامی مذاکرات وین را در نتیجه «لجاجت» دانست، به این دلیل که بازگشت به توافق‌نامه را به پرونده موشکی ایران و نقش منطقه ای آن گره خورده‌است. بلینکن این ادعاها را رد کرد.
امیدها برای احیای سریع توافق‌نامه، که به ایران اجازه می‌داد در ازای محدود کردن برنامه هسته ای خود، شاهد تخفیف تحریم‌ها باشد، کم رنگ شده‌است.
بلینکن گفت که آمریکا برای بازگشت به توافق هسته ای حسن نیت و تمایل نشان داده‌است، اما این روند نمی‌تواند به‌طور نامحدود ادامه یابد و اکنون توپ در زمین ایران است.
ایران این اظهرات را رد کرده و اصرار دارد که از آنجایی که ایالات متحده، تحت ریاست جمهوری پیشین دونالد ترامپ، از توافق سال ۲۰۱۵ خارج شد، ابتدا باید برای لغو تحریم‌ها اقدام کند.
پیش از این، سخنگوی وزارت امور خارجه ایالات متحده در مصاحبه ای از طریق ایمیل به «الشرق الاوسط» گفته بود که دولت رئیس‌جمهور بایدن «صادقانه و ثابت قدم در مسیر دیپلماتیک معنادار برای دستیابی به بازگشت متقابل به انطباق با برنامه جامع اقدام مشترک حرکت کرده تا از این طریق مجموعه کاملی از نگرانی‌های ما دربارهٔ ایران را برطرف کنیم».
وی افزود: «ما این کار را انجام می‌دهیم زیرا می‌دانیم که بازگشت متقابل به پیروی از برجام در راستای منافع ملی آمریکا است. ما کاملاً واضح بودیم که آماده بازگشت به وین هستیم تا مذاکرات را از سر بگیریم، در حالی که در مورد ایران نمی‌توان همین حرف را زد».
وی گفت که همه ادعاهای دیگر نمی‌توانند این مسئله را پنهان کنند، و ما از ایران می‌خواهیم که به مذاکرات برگردد تا بتوانیم به نتیجه برسیم. وزیر خارجه بلینکن نیز گفته‌است: «این فرصت برای همیشه دوام نخواهد داشت».
در این میان، روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال در گزارشی به نقل از مقام‌های ارشد نظامی و دیپلماتیک آمریکا آورده‌است که شاهد افزایش قابل توجه استفاده از موشک‌های هدایت شونده و پهپاد علیه نیروها و متحدان آمریکا هستند و پهپادهای ایران به تهدیدی فزاینده، قریب‌الوقوع و خطرناک تر از برنامه هسته ای و موشک‌های بالستیک برای متحدان ما در منطقه خاورمیانه تبدیل شدند.
این گزارش می‌افزاید: «آمریکا بعضی از بخش‌های برنامه موشکی ایران را در سال‌های گذشته تحریم کرده‌است اما این مقامات آمریکایی گفتند هدف قرار دادن شبکه‌های تدارکاتی ایران مانند تأمین کنندگان قطعاتی که برای ساختن پهپادها و موشک‌های نقطه زن لازم است، به‌طور موثرتری می‌تواند در این فعالیت‌ها خلل ایجاد کند».
این روزنامه به نقل از یک مقام ارشد آمریکایی اضافه کرد: «این بخشی از یک رویکرد جامع است، بنابراین ما با تمامی جنبه‌های تهدید ناشی از ایران سر و کار داریم».
گزارش وال استریت ژورنال اضافه کرد که این توانایی‌های ایران در سال ۲۰۱۹ برجسته شد هنگامی که یک حمله هواپیمای بدون سرنشین نیمی از تولید نفت خام را در سعودی را متوقف کرد. ایالات متحده، تهران را مقصر دانست.
مقامات فاش کردند که در میان افزایش تنش‌ها پس از کشته شدن قاسم سلیمانی مغز متفکر عملیات خارجی در «سپاه پاسداران»، واشینگتن پس از چند ماه، به فکر بمباران کارخانه ساخت این هواپیماها در نزدیکی شهر اصفهان در مرکز ایران افتاده بود.



مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
TT

مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)

با امضای توافقنامه «شراکت استراتژیک جامع» بین روسیه و ایران، روابط دو کشور وارد مرحله‌ای جدید شده است که در آن منافع طرفین به شکلی بی‌سابقه به هم نزدیک می‌شوند. با این حال، در مسکو تردیدهایی درباره تمایل تهران به بازگشایی به سوی غرب وجود دارد.

این توافقنامه پایه‌ای قانونی برای گسترش همکاری‌های وسیع بین دو کشور فراهم می‌کند و جایگزین توافقنامه همکاری سال ۲۰۰۱ می‌شود که پیش‌تر زمینه‌های محدودی برای همکاری ایجاد کرده بود.

در طول ۲۵ سال گذشته، روابط مسکو و تهران به شدت توسعه یافته و تحولات بزرگی در منطقه رخ داده است که دو کشور را وادار به بازنگری در اساس همکاری‌های خود کرده است. با این حال، مسیر رسیدن به این توافقنامه هموار نبوده و موانع زیادی بر سر راه آن وجود داشته است.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، پس از مذاکرات در مسکو، برای حضور در مراسم امضا آماده می‌شوند (عکس: آسوشیتدپرس)

موضع روسیه در قبال تحولات جنگ قره‌باغ و سوریه، که به منافع منطقه‌ای ایران آسیب زد، باعث ایجاد تردیدهایی در تهران درباره قابل اعتماد بودن مسکو به عنوان یک شریک استراتژیک شده است. از سوی دیگر، مسکو نیز همواره با نگرانی به تلاش‌های ایران برای بازگشایی کانال‌های ارتباطی با غرب نگاه کرده است.

انتخاب زمان امضای این توافقنامه جلب توجه می‌کند. این توافقنامه پس از چندین تأخیر و درست سه روز قبل از تحلیف رئیس‌جمهور جدید آمریکا، دونالد ترامپ، امضا شد. برخی تحلیل‌گران معتقدند که مسکو و تهران پس از تحولات سوریه و اوکراین، تصمیم گرفتند تا با تقویت مواضع خود، آماده مذاکرات آینده شوند.
این توافقنامه در ۴۷ بند، حوزه‌های مختلف همکاری از جمله تجارت، انرژی، آموزش و گردشگری را پوشش می‌دهد. بخش قابل توجهی از آن به همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز اختصاص دارد، حوزه‌ای که ایران به زودی چالش‌های دیپلماتیک جدی در آن پیش رو خواهد داشت.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در کرملین، مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ (آسوشیتدپرس)

همکاری نظامی

توافقنامه بر همکاری‌های نظامی و امنیتی تأکید کرده است، اما از تبدیل این شراکت به یک اتحاد نظامی کامل جلوگیری می‌کند. این همکاری شامل تبادل هیئت‌های نظامی، آموزش پرسنل، انجام تمرینات مشترک و مشارکت در کنفرانس‌های بین‌المللی می‌شود.
دو کشور بر تقویت همکاری در مبارزه با تروریسم، تبادل اطلاعات امنیتی و هماهنگی بین وزارتخانه‌های داخلی تأکید کرده‌اند. همچنین، همکاری در زمینه‌های حقوقی، کنترل تسلیحات و خلع سلاح نیز در توافقنامه گنجانده شده است.
توافقنامه به توسعه روابط تجاری و اقتصادی، بهبود شبکه‌های حمل‌ونقل و تدارکات، و افزایش مبادلات تجاری بین دو کشور اشاره کرده است. همچنین، استفاده از ارزهای ملی در مبادلات و مقابله با تحریم‌های یکجانبه غرب نیز مورد تأکید قرار گرفته است.
این توافقنامه تمامی جنبه‌های همکاری سیاسی، اقتصادی، امنیتی، نظامی و فرهنگی را پوشش می‌دهد. با این حال، نکته جالب توجه این است که در بند پایانی توافقنامه آمده است: «در صورت بروز اختلاف در تفسیر مفاد این توافقنامه، نسخه انگلیسی سند مرجع خواهد بود.»