شعبده‌بازی اینترنتی مجلس؛ خوزستان تنها شد

کاربران شبکه‌های اجتماعی: طرح محدودسازی اینترنت برای منحرف‌کردن افکار عمومی از اعتراضات آبی است

شعبده‌بازی اینترنتی مجلس؛ خوزستان تنها شد
TT

شعبده‌بازی اینترنتی مجلس؛ خوزستان تنها شد

شعبده‌بازی اینترنتی مجلس؛ خوزستان تنها شد

طرح جنجالی موسوم به «صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی» پس از تصویب در مجلس شورای اسلامی ایران برای بررسی نهایی به کمیسیون ویژه ارجاع شد و یک گام دیگر به اجرا نزدیک شد. این طرح پر از ابهام و ایهام از روز گذشته (چهارشنبه ۶ مرداد ۱۴۰۰) واکنش‌های منفی زیادی به همراه داشته‌است. برخی اجرای آن را موجب تعطیلی کسب و کار میلیون‌ها نفر، نقض حقوق بشر و بسته تر شدن فضای سیاسی ایران می‌دانند، اما مهم‌تر از همه برخی معتقدند که این طرح برای انحراف افکار عمومی از اعتراضات آبی در خوزستان و چندین استان دیگر صورت گرفته‌است.
وعده‌های برخی از مسئولان موجب اطمینان خاطر شهروندان ایرانی نشده و به دلیل تناقض‌ها و ابهام‌های در گفته‌های مسئولان نتوانسته کاربران را قانع کند. محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی گفته‌است: «اینستاگرام و واتس‌آپ مسدود نمی‌شود». رضا تقی‌پور نماینده مردم تهران در مجلس به عنوان طراح این طرح نیز گفته‌است: «به دنبال فیلتر گوگل و اینستاگرام نیستیم». منتقدان اما این اظهارات را «یک دروغ گویی سیاسی» توصیف کردند.
در مقابل، برخی از فعالان شبکه‌های اجتماعی معتقدند که با تصویب این طرح، ستاد کل نیروهای مسلح بر اینترنت کشور مسلط خواهد شد، زیرا ۸ عضو شورای عالی فضای مجازی از نهادهای نظامی هستند. برخی از نمایندگان مخالف این طرح، روز چهارشنبه را «روز تلخ مجلس» توصیف کردند. محمدجواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات ایران نیز در نامه‌هایی به رئیس مجلس و رئیس‌جمهور کنونی و دولت آینده نوشته‌است: «طرح صیانت باعث جاماندن کشور از رقابت جهانی می‌شود». ‏محسن رضایی دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز در توییتی گفته‌است: «چنین طرح‌هایی که نیاز به بررسی کارشناسی دقیق‌تری دارد، در آستانه تشکیل دولت آینده، چالشی جدی برای آن ایجاد خواهد کرد». حسن خمینی نوه آیت الله خمینی نیز در واکنش غیرمستقیم به طرح «صیانت» مجلس در اینستاگرام نوشته‌است: «بعضی وقت‌ها از ممیزی‌ها خنده‌ام می‌گیرد». در ادامه این واکنش‌ها، عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد در توییتی آورده‌است: «با ساطور، پیکر وطن را شقه‌شقه نکنیم. کرکسان منتظرند! مواظب ایران باشیم».

*امضاکنندگان طرح ژست مخالف گرفتند
یک کارشناس اینترنت که نخواست فاش شود، در این باره به «الشرق الاوسط» می‌گوید: «این افرادی که اکنون دلواپس اینترنت شده‌اند و توییت می‌کنند، آنها اعضای ثابت شورای عالی فضای مجازی هستند و در این شورا به این طرح رای داده‌اند، اما اکنون با بلندشدن موج انتقادی از سوی مردم، ژست مخالف گرفته‌اند. مگر در روزهای اخیر که خوزستان برای مدت‌های طولانی شاهد قطع اینترنت بود، این آقایان واکنشی نشان داده‌اند؟».
او این طرح را خطرناک برای حقوق بشر می‌داند و می‌افزاید: محدودکردن پلتفرم‌های خارجی با هدف کنترل اجتماعی، وادارکردن کاربران به خودسانسوری و نظارت بیشتر از سوی نهادهای امنیتی اجرایی می‌شود. نهادهای حاکمیتی می‌خواهند از تکثر جامعه و افقی شدن ارتباطات اجتماعی و همچنین بیشتر دیده شدن مشکلات و خواسته‌های آن جلوگیری کنند. در یک جمله آنها به دنبال «کره‌شمالی‌شدن» گام برمی‌دارند.

*انحراف ناگهانی افکار عمومی از اعتراضات آبی
بسیاری از کاربران شبکه‌های اجتماعی تصویب این طرح در شرایط فعلی را یک جنگ روانی پیچیده برای منحرف‌کردن افکار عمومی از اعتراضات آب و همچنین سرکوب مردم در خوزستان توصیف می‌کنند.
یک کاربر توییتر می‌نویسد: «خیلی راحت هشتگ‌ها از #خوزستان چرخید به نه به طرح صیانت. اینجوری سر مردم را گرم می‌کنند».
کاربری دیگر می‌گوید: «در گرماگرم اعتراض به طرح صیانت فراموش نکنیم که همزمان در بسیاری شهرها و به ویژه خوزستان قهرمان مردم تحت سرکوب و فشار هستند. منحرف شدن افکار عمومی، بهترین فرصت برای بازداشت و سرکوب فعالان است».
یک کاربر دیگری با اشاره به بایکوت خبری شدید دربارهٔ اوضاع خوزستان در توییتر نوشته‌است: «هیچ توییتی از خوزستان نیست، آفرین موفق شدید».
یک کاربر نیز می‌گوید: «قرار وثیقه‌های چند صد میلیونی برای کودکان بازداشتی خوزستان صادر کردند، از خانواده‌هایی که اساسا فقر در زندگی آنها ریشه دوانده، اما با این شعبده بازی مجلسی‌ها برای پرت کردن حواس مردم، خوزستان خیلی زود تنها شد».



احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)
TT

احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)

یک دیپلمات ارشد اروپایی بر این باور است که دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، به دنبال مذاکره مستقیم و محرمانه با ایران درباره برنامه هسته‌ای این کشور است و احتمالاً پیش از اکتبر ۲۰۲۵ به یک توافق جدید دست خواهد یافت.

این دیپلمات که از مذاکرات هسته‌ای پیشین با ایران آگاهی گسترده‌ای دارد، در گفت‌وگو با روزنامه «الشرق الاوسط» اظهار کرد که ماه‌های آینده نقش تعیین‌کننده‌ای در دستیابی به توافقی جدید با تهران خواهد داشت؛ توافقی که جایگزین توافق کنونی می‌شود، توافقی که دولت اول ترامپ از آن خارج شد و اعتبار آن در اکتبر آینده به پایان می‌رسد.

وی تأکید کرد که واشنگتن احتمالاً مذاکرات را با ایران «به‌صورت محرمانه و در مکانی غیر از مکان‌های معمول» که میزبان مذاکرات مشابهی در گذشته بودند، انجام خواهد داد.

در گذشته، واشنگتن و تهران مذاکرات مستقیمی را پیش از توافق هسته‌ای سال ۲۰۰۵ در مسقط، پایتخت عمان، برگزار کردند. همچنین، پس از شکست مذاکرات وین، دور جدیدی از گفتگوها در دوحه انجام شد، جایی که اتحادیه اروپا نقش میانجی را بر عهده داشت.

دولت جو بایدن، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، مذاکرات هسته‌ای را با ایران در قالب گروه ۱+۵ از سر گرفت تا این توافق را به‌طور کامل احیا کند.

در تابستان ۲۰۲۳، مذاکره‌کنندگان اروپایی پیش‌نویس یک توافق را به ایران ارائه دادند، آن‌هم پس از بیش از هفت دور مذاکرات غیرمستقیم بین ایران و ایالات متحده که در وین برگزار شد و در آن، سه کشور اروپایی (فرانسه، بریتانیا و آلمان) به همراه روسیه و چین حضور داشتند. اما ایران در آخرین لحظات از امضای توافق خودداری کرد و خواستار امتیازات بیشتری از دولت بایدن شد، امری که واشنگتن نپذیرفت.

ایران «ضعیف‌تر از گذشته» است

این دیپلمات اروپایی که در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ با «الشرق الاوسط» گفت‌وگو کرد، معتقد است که هر توافقی که اکنون میان واشنگتن و تهران حاصل شود، «بهتر از توافقی نخواهد بود که ایران دو سال پیش رد کرد».

با این حال، وی خوش‌بین است که توافقی تا پیش از اکتبر حاصل شود و افزود: «ایران در حال حاضر در موقعیتی ضعیف‌تر از گذشته قرار دارد» زیرا نفوذ نیروهای نیابتی آن در منطقه به شکلی بی‌سابقه تضعیف شده است.

وی تأکید کرد که «این موضوع به این معناست که هر توافق هسته‌ای جدیدی گسترده‌تر خواهد بود و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران را نیز شامل خواهد شد»؛ مسئله‌ای که تا پیش از این حتی تصور آن نیز ممکن نبود.

برخی کشورهای منطقه‌ای همواره خواستار توافقی گسترده‌تر با ایران بوده‌اند که علاوه بر برنامه هسته‌ای، مداخله‌های منطقه‌ای تهران را نیز محدود کند، اما ایران تاکنون این درخواست را رد کرده است.

ترامپ پیشتر با صدور یک فرمان اجرایی، تحریم‌های ایران را تشدید کرد، اما همزمان اعلام نمود که دولت او «به دنبال مذاکره و دستیابی به توافقی جدید با تهران است».

این دیپلمات اروپایی اظهار کرد که تلاش‌های ترامپ در این زمینه «جدی» است، زیرا او «می‌خواهد نام خود را در تاریخ به‌عنوان یک توافق‌ساز ثبت کند».

بااین‌حال، وی به یک مانع کلیدی اشاره کرد که هنوز پابرجاست: «عدم وجود یک مذاکره‌کننده از سوی آمریکا». وی توضیح داد که دولت جدید ایالات متحده هنوز جانشینی برای رابرت مالی، نماینده ویژه سابق در امور ایران، تعیین نکرده است.

رابرت مالی به دلیل «انتقال اطلاعات محرمانه به طرف ایرانی در جریان مذاکرات غیرمستقیم در وین» از سمت خود تعلیق و مجوزهای امنیتی‌اش لغو شد.

این دیپلمات اظهار کرد که ایران در انتظار تعیین مذاکره‌کننده‌ای از سوی واشنگتن است و «بسیار مشتاق» مذاکره با ایالات متحده می‌باشد.

او حتی مدعی شد که «ایران حاضر است هر توافقی را بپذیرد تا تحریم‌ها علیه این کشور برداشته شود».

وی افزود که این بار «مشوق‌ها و تضمین‌های اقتصادی از سوی اروپا ارائه نخواهد شد»، زیرا اروپا پس از خروج ایالات متحده از توافق و کاهش سطح تجارت با ایران «دیگر مورد اعتماد تهران نیست».

مخاطرات عدم دستیابی به توافق

بااینکه این دیپلمات مطمئن نبود که توافقی تا پیش از اکتبر ۲۰۲۵ حاصل شود، اما گفت: «اگر دولتی در آمریکا قادر به دستیابی به توافقی هسته‌ای با ایران باشد، قطعاً دولت ترامپ خواهد بود» زیرا ایران اطمینان خواهد داشت که هیچ دولت آمریکایی دیگری پس از او، این توافق را لغو نخواهد کرد؛ همان‌طور که ترامپ توافق دوران اوباما را لغو کرد.

وی هشدار داد که اگر توافقی قبل از این تاریخ حاصل نشود، کشورهای اروپایی ممکن است مکانیسم «اسنپ‌بک» را فعال کنند، که منجر به بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران خواهد شد.

سه کشور اروپایی در آخرین نشست آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هشدار دادند که «همکاری ایران در پایین‌ترین سطح ممکن قرار دارد» و فعالیت‌های هسته‌ای این کشور «به‌طور مداوم در حال افزایش است» به‌گونه‌ای که دیگر نمی‌توان اطمینان داشت که این فعالیت‌ها صلح‌آمیز باقی مانده‌اند.

این دیپلمات اروپایی هشدار داد که در صورت عدم دستیابی به توافق با ایران تا پیش از اکتبر، «خاورمیانه با یک بحران واقعی مواجه خواهد شد» و این موضوع اسرائیل را به حمله نظامی علیه ایران سوق خواهد داد.