بازداشت مؤقت تعدادی از معترضان به انتقال آب در اهواز

دیده‌بان حقوق بشر: ایران باید همه معترضان اهوازی را فوراً آزاد کند

بازداشت مؤقت تعدادی از معترضان به انتقال آب در اهواز
TT

بازداشت مؤقت تعدادی از معترضان به انتقال آب در اهواز

بازداشت مؤقت تعدادی از معترضان به انتقال آب در اهواز

فضای امنیتی در خوزستان در پی دو هفته ناآرامی ادامه یافت و مأموران امروز (جمعه ۸ مرداد ۱۴۰۰) ضمن یورش به تجمع مسالمت آمیز در مخالفت با سیاست انتقال آب، در ساحل شرقی کارون در اهواز، آن را پراکنده‌ساختند و شماری را بعد از بازداشت چندساعته آزاد کردند.
به گزارش منابع خبری از داخل ایران، تجمع کنندگان در ساعت ۱۸ امروز (جمعه ۸ مرداد ۱۴۰۰) در اهواز پلاکاردهایی با مضمون مخالفت با انتقال آب‌های خوزستان و حمایت از رودخانه کارون در دست داشتند که جمعی از آن‌ها در همان دقایق اولیه توسط نیروهای امنیتی بازداشت شدند.
براساس گزارش فعالان مدنی، برخی از بازداشت شدگان تجمع اعتراضی به سیاست انتقال آب در اهواز سالم انواری، ولید بدوی، سعید هلیچی، ابراهیم الحایی به همراه دو زن عنوان شده‌است. گفته می‌شود که این افراد از سوی مأموران اداره اطلاعات بازداشت شده‌اند.
پس از ضرب و جرح و شلیک به معترضان در اعتراضات مسالمت‌آمیز در طول دو هفته گذشته در شهرهای عربی خوزستان، اکنون خبرهای محلی حاکی از آن است که مأموران امنیتی و اطلاعاتی، شبانه و خانه به خانه، به دنبال دستگیری فعالان مدنی و معترضان به ویژه نوجوانان هستند و بسیاری را با خود برده و بازداشت کرده‌اند.
پیشتر، در زمستان سال ۹۲ و همزمان با شدت گرفتن طرح‌های انتقال آب، شش زنجیره انسانی در ساحل کارون در اهواز با حضور مردم و فعالان مدنی برگزار شده بود که در نهایت با دخالت نیروهای امنیتی به آن تجمع‌های مسالمت آمیز پایان داده شد.
در همین راستا، دیده‌بان حقوق بشر اعلام کرد که افزایش شمار کشته‌ها و بازداشت‌های فله‌ای، نگرانی‌های جدی را در مورد واکنش مقامات ایرانی به اعتراضات اخیر در خوزستان و سایر استان‌های ایران ایجاد می‌کند.
این سازمان حقوق بشری روز گذشته (پنج‌شنبه ۷ مرداد ۱۴۰۰) در بیانیه‌ای تأکید کرد که ایران باید همه معترضان مسالمت آمیز را فوراً و بدون قید و شرط آزاد کند.
در ادامه گزارش دیده‌بان حقوق بشر آمده‌است که مقامات باید اطلاعاتی در مورد کشته‌ها ارائه و اجازه تحقیقات مستقل بین‌المللی در مورد ادعای استفاده از نیروهای کشنده توسط سازمان‌های امنیتی ایران را بدهند.
بر این اساس، دیده‌بان حقوق بشر به‌طور گسترده مستنداتی را جمع‌آوری کرده که نشان می‌دهد قوه قضائیه ایران مرتباً از اتهامات مبهمی چون «اقدام علیه امنیت ملی» برای تعقیب مخالفان مسالمت‌آمیز استفاده می‌کند و زندانی‌ها را تحت سوءرفتار، شکنجه و محاکمات ناعادلانه قرار می‌دهد.
دیده‌بان حقوق بشر مجدداً از کشورهای عضو شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد خواست تا تحقیقات تحت نظر سازمان ملل متحد در مورد نقض جدی حقوق بشر در طی اعتراضات گسترده اخیر و پس از آن را تشکیل دهند.
تعداد زیادی از مردم ایران از ۱۵ ژوئیه ۲۰۲۱، در خوزستان و چند استان دیگر از جمله اصفهان، لرستان، آذربایجان شرقی، تهران و کردستان به وخامت شرایط زندگی اعتراض کردند.
گروه‌های حقوق بشری تا ۲۸ ژوئیه، هویت حداقل ۹ نفر از جمله یک پسر نوجوان ۱۷ ساله را که در جریان اعتراضات در خوزستان و لرستان یا به ضرب گلوله کشته یا جان خود را از دست داده‌اند، تأیید کرده‌اند. مقامات ایرانی اما از کشته شدن سه معترض و یک افسر پلیس در جریان اعتراضات خبر دادند.
فیلم‌هایی که از اعتراضات شهرهای عربی خوزستان در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده، نشان می‌دهد که نیروهای امنیتی به سمت معترضان با سلاح گرم و گاز اشک آور شلیک می‌کنند.



نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
TT

نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)

با وجود هیاهوی پیش از مذاکرات اروپا و ایران در ژنو، این مذاکرات بدون ارائه طرح یا نقشه راه جدیدی برای پرونده هسته‌ای برگزار شد. برخلاف تبلیغات رسانه‌های نزدیک به حکومت ایران، مذاکرات نه تنها به مسائل هسته‌ای محدود نبود، بلکه به روابط نظامی ایران و روسیه نیز پرداخت. این موضوع را دو دیپلمات ارشد اروپایی به "الشرق الأوسط" تأیید کردند.

یکی از دیپلمات‌های اروپایی اذعان کرد که دیدار میان مقامات ایرانی و اروپایی در ژنو نشان داد که اختلافات میان طرفین در چندین زمینه رو به افزایش است.

دیپلمات دیگری پیش‌تر گفته بود که این دیدارها بخشی از تلاش برای حفظ کانال‌های گفت‌وگو با ایران است. وی افزود که این جلسات جامع خواهد بود و تصمیم‌گیری درباره نحوه برخورد با مسئله هسته‌ای ایران به پس از مشخص شدن سیاست‌های دولت ترامپ در آغاز سال آینده موکول خواهد شد.

ادامه نشست‌های نیویورک در ژنو

به گفته منابع "الشرق الأوسط"، این نشست‌ها از پیش برنامه‌ریزی شده بود و در ادامه گفت‌وگوهایی بود که در سپتامبر گذشته در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک انجام شد. در آن نشست‌ها، تمرکز بر موضوعات هسته‌ای ایران و همکاری نظامی ایران و روسیه بود.

روز جمعه، مدیران سیاسی وزارت‌خانه‌های خارجه فرانسه، بریتانیا و آلمان با مجید تخت روانچی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر خارجه ایران، دیدار کردند. این نشست‌ها پس از ملاقات مقامات ایرانی با انریکه مورا، میانجی اروپایی در مذاکرات هسته‌ای، برگزار شد.

مورا در پلتفرم «ایکس» (توییتر سابق) نوشت که این نشست «صریح» بوده و او از ایران خواسته است تا همکاری نظامی خود با روسیه را متوقف کند و همچنین بر ضرورت یافتن راه‌حل دیپلماتیک برای مسئله هسته‌ای و پایان دادن به مداخلات منطقه‌ای ایران تأکید کرده است.

در مقابل، غریب‌آبادی در واکنش به اتحادیه اروپا در توییتی نوشت: «اروپا به دلیل نبود اعتماد و مسئولیت‌پذیری، بازیکن جدی‌ای نیست.» او همچنین سیاست‌های عمومی اتحادیه اروپا را مورد انتقاد قرار داده و رفتار آن را «غیرمسئولانه» توصیف کرد.

غریب‌آبادی پس از دیدار با نمایندگان تروئیکای اروپایی، نوشت که گفت‌وگوها بر پرونده هسته‌ای و رفع تحریم‌ها متمرکز بوده و ایران به منافع مردم خود پایبند است و دیپلماسی و گفت‌وگو را ترجیح می‌دهد. او تأکید کرد که توافق شد کانال‌های دیپلماتیک در آینده نزدیک باز بماند.

 

فرصت مکانیزم ماشه؟

نشست‌های ژنو تنها چند روز پس از آن برگزار شد که فرانسه، بریتانیا و آلمان پیش‌نویس قطعنامه‌ای علیه ایران را به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کردند که به تصویب رسید. این قطعنامه، ایران را به دلیل عدم همکاری با آژانس و افزایش غنی‌سازی اورانیوم محکوم کرد.

ایران نیز با اعلام برنامه خود برای نصب هزاران سانتریفیوژ جدید، به این اقدام واکنش نشان داد.

با این حال، یک دیپلمات اروپایی به "الشرق الأوسط" گفت که بحث درباره فعال کردن مکانیزم ماشه یا «اسنپ‌بک» هنوز زود است.

بریتانیا نیز پیش‌تر اشاره کرده بود که ممکن است از این مکانیزم استفاده کند و در بیانیه‌ای گفت: «ما همچنان به استفاده از همه اقدامات دیپلماتیک برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای متعهدیم، از جمله استفاده از مکانیزم ماشه در صورت لزوم.»

مکانیزم ماشه امکان بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را به دلیل نقض تعهدات هسته‌ای در توافق 2015 فراهم می‌کند. این توافق توسط ایالات متحده در سال 2018، در دوره نخست ریاست جمهوری دونالد ترامپ، ترک شد.

ایران از بازگشت ترامپ به استراتژی «فشار حداکثری» و تلاش برای فعال کردن مکانیزم ماشه نگران است. همچنین، تهران بیم آن دارد که قدرت‌های اروپایی نیز این مکانیزم را فعال کنند.

هیاهوی بی‌دلیل

با وجود همه این مباحث، نشست‌های ژنو تنها به پرونده هسته‌ای محدود نبود. یک دیپلمات اروپایی گفت که این جلسات طبق برنامه پیش رفته و او «هیاهوی رسانه‌ای اغراق‌آمیز» پیش از این نشست‌ها را درک نمی‌کند.

پیش‌تر، یکی از مقامات ایرانی به «رویترز» گفته بود که اگر ایران و تروئیکای اروپایی بتوانند «نقشه راه» توافق هسته‌ای را تدوین کنند، آمریکا تصمیم خواهد گرفت که توافق 2015 را احیا کند یا آن را کنار بگذارد.

این توافق در اکتبر سال آینده منقضی می‌شود و جامعه بین‌المللی باید مذاکراتی برای توافق جدید با ایران آغاز کند. دیپلمات‌های اروپایی گفته‌اند که توافق فعلی قابل احیا نیست اما می‌تواند مبنایی برای مذاکرات آتی باشد.