مذاکرات هسته‌ای ایران فعلاً از سرگرفته نمی‌شود

پیش‌بینی انجام مذاکرات در حاشیه کنفرانس آژانس اتمی در آخر شهریور

مذاکرات هسته‌ای ایران فعلاً از سرگرفته نمی‌شود
TT

مذاکرات هسته‌ای ایران فعلاً از سرگرفته نمی‌شود

مذاکرات هسته‌ای ایران فعلاً از سرگرفته نمی‌شود

منابع غربی به شبکه بلومبرگ گفتند که حمایت پکن و مسکو از رهبران تهران بر تلاش‌های آمریکا و اروپا برای تشویق ایران جهت از سرگیری مذاکرات وین پیرامون احیای برجام تأثیری منفی داشته‌است.
اگرچه چین و روسیه امضا کننده توافق هسته ای ۲۰۱۵ هستند و تمایل خود را برای بازگشت دو طرف به شرایط آن اعلام کرده‌اند، اما شی جین پینگ رئیس‌جمهور چین اعلام کرده‌است که کشورش از «نگرانی‌های مشروع ایران» در مورد توافق حمایت می‌کند و این کشور به عنوان دومین اقتصاد بزرگ جهان به ادامه حمایت مالی از ایران ادامه خواهد داد.
پکن همچنین به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هشدار داده‌است تا از وظایف نظارتی خود به منظور حمایت از اهداف ایالات متحده و اتحادیه اروپا تجاوز نکند.
عملاً نیز یک مقام ارشد از شرکت ملی نفت چین اخیراً برای بحث در مورد پروژه‌های مشترک و گسترش روابط دوجانبه به تهران سفر کرده‌است.
سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه نیز هفته گذشته برای دیدار با رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به وین سفر کرد.
همزمان مسکو به صراحت اعلام کرده‌است که انتظار دارد ایران به آژانس اجازه دهد بازرسی‌ها را از سر بگیرد، اما هیچ فشار جدیدی بر تهران وارد نکرده‌است.
به گفته دیپلمات‌هایی که با بلومبرگ صحبت کرده‌اند، تاریخ رسمی دور هفتم مذاکرات وین اعلام نشده‌است، اما انتظار می‌رود گفت و گوها در حاشیه کنفرانس عمومی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ۲۱ سپتامبر (۳۰ شهریور) ادامه یابد.
ضمن این که رافائل گروسی درصدد ملاقات با محمد اسلامی رئیس جدید سازمان انرژی اتمی ایران پیش از برگزاری کنفرانس وین است.
او گفت، این دیدار با هدف سنجیدن تمایل تهران برای بازگرداندن دسترسی به ناظران آژانس است که در اعتراض به تحریم‌های آمریکا متوقف شدند.
به گفته دیپلمات‌های اروپایی، اتحادیه اروپا منتظر نتیجه رایزنی‌های بین‌المللی آژانس انرژی اتمی و ایران است تا در مورد تدوین پیش نویس قطعنامه‌ای با موضوعیت تعامل با تهران، تصمیم‌گیری کنند.



مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
TT

مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)

با امضای توافقنامه «شراکت استراتژیک جامع» بین روسیه و ایران، روابط دو کشور وارد مرحله‌ای جدید شده است که در آن منافع طرفین به شکلی بی‌سابقه به هم نزدیک می‌شوند. با این حال، در مسکو تردیدهایی درباره تمایل تهران به بازگشایی به سوی غرب وجود دارد.

این توافقنامه پایه‌ای قانونی برای گسترش همکاری‌های وسیع بین دو کشور فراهم می‌کند و جایگزین توافقنامه همکاری سال ۲۰۰۱ می‌شود که پیش‌تر زمینه‌های محدودی برای همکاری ایجاد کرده بود.

در طول ۲۵ سال گذشته، روابط مسکو و تهران به شدت توسعه یافته و تحولات بزرگی در منطقه رخ داده است که دو کشور را وادار به بازنگری در اساس همکاری‌های خود کرده است. با این حال، مسیر رسیدن به این توافقنامه هموار نبوده و موانع زیادی بر سر راه آن وجود داشته است.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، پس از مذاکرات در مسکو، برای حضور در مراسم امضا آماده می‌شوند (عکس: آسوشیتدپرس)

موضع روسیه در قبال تحولات جنگ قره‌باغ و سوریه، که به منافع منطقه‌ای ایران آسیب زد، باعث ایجاد تردیدهایی در تهران درباره قابل اعتماد بودن مسکو به عنوان یک شریک استراتژیک شده است. از سوی دیگر، مسکو نیز همواره با نگرانی به تلاش‌های ایران برای بازگشایی کانال‌های ارتباطی با غرب نگاه کرده است.

انتخاب زمان امضای این توافقنامه جلب توجه می‌کند. این توافقنامه پس از چندین تأخیر و درست سه روز قبل از تحلیف رئیس‌جمهور جدید آمریکا، دونالد ترامپ، امضا شد. برخی تحلیل‌گران معتقدند که مسکو و تهران پس از تحولات سوریه و اوکراین، تصمیم گرفتند تا با تقویت مواضع خود، آماده مذاکرات آینده شوند.
این توافقنامه در ۴۷ بند، حوزه‌های مختلف همکاری از جمله تجارت، انرژی، آموزش و گردشگری را پوشش می‌دهد. بخش قابل توجهی از آن به همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز اختصاص دارد، حوزه‌ای که ایران به زودی چالش‌های دیپلماتیک جدی در آن پیش رو خواهد داشت.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در کرملین، مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ (آسوشیتدپرس)

همکاری نظامی

توافقنامه بر همکاری‌های نظامی و امنیتی تأکید کرده است، اما از تبدیل این شراکت به یک اتحاد نظامی کامل جلوگیری می‌کند. این همکاری شامل تبادل هیئت‌های نظامی، آموزش پرسنل، انجام تمرینات مشترک و مشارکت در کنفرانس‌های بین‌المللی می‌شود.
دو کشور بر تقویت همکاری در مبارزه با تروریسم، تبادل اطلاعات امنیتی و هماهنگی بین وزارتخانه‌های داخلی تأکید کرده‌اند. همچنین، همکاری در زمینه‌های حقوقی، کنترل تسلیحات و خلع سلاح نیز در توافقنامه گنجانده شده است.
توافقنامه به توسعه روابط تجاری و اقتصادی، بهبود شبکه‌های حمل‌ونقل و تدارکات، و افزایش مبادلات تجاری بین دو کشور اشاره کرده است. همچنین، استفاده از ارزهای ملی در مبادلات و مقابله با تحریم‌های یکجانبه غرب نیز مورد تأکید قرار گرفته است.
این توافقنامه تمامی جنبه‌های همکاری سیاسی، اقتصادی، امنیتی، نظامی و فرهنگی را پوشش می‌دهد. با این حال، نکته جالب توجه این است که در بند پایانی توافقنامه آمده است: «در صورت بروز اختلاف در تفسیر مفاد این توافقنامه، نسخه انگلیسی سند مرجع خواهد بود.»