کشف آثار تاریخی درباره مهاجرت انسان از آفریقا به جزیره عرب

سازمان میراث فرهنگی: سرآغاز مهاجرت ۴۰۰ هزار سال پیش

کشف آثار تاریخی درباره مهاجرت انسان از آفریقا به جزیره عرب
TT

کشف آثار تاریخی درباره مهاجرت انسان از آفریقا به جزیره عرب

کشف آثار تاریخی درباره مهاجرت انسان از آفریقا به جزیره عرب

سازمان میراث فرهنگی سعودی از کشفیات باستانی جدید در شمال کشور خبر داد که نشان می دهد مهاجرت انسان از قاره آفریقا به شبه جزیره عرب ۴۰۰ سال پیش آغاز و در فواصل متعدد طی ۳۰۰ هزار و ۲۰۰ هزار و ۱۳۰-۷۵ هزار و ۵ هزار سال پیش تکرار شده است. این آثار تاریخی سندی درباره این است که انسان خیلی زودتر از حد تصور در شبه جزیره عرب سکونت کرده است و همین بیانگر اهمیت شبه جزیره عرب در پیدایش تمدن ها و نقش این گروه های مهاجر در توسعه و گسترش برخی از تمدن ها در خارج آفریقا است.

این نهاد وابسته به وزارت فرهنگ سعودی افزود «گروه باستان شناسی بین المللی سعودی که کارشناسان و متخصصان سازمان میراث فرهنگی و موسسه ماکس پلانک در آلمان و دانشگاه ملک سعود و بسیاری از دانشگاه ها و موسسه های بین المللی مطرح در آن عضویت دارند بقایای ابزارهای سنگی و استخوان های فسیل حیوانات در چندین لایه از دریاچه های خشک در بیابان نفود واقع در شمال غرب سعودی را پیدا کردند».
گروه باستان شناسان در منطقه خل عمیشان واقع در اطراف تبوک آثار تاریخی متعلق به حدود ۴۰۰ هزار سال پیش را یافتند که در آن چند محور آشئول عصر حجر وجود دارد و به عنوان قدیمی ترین آثار تاریخی کشف شده در شبه جزیره عرب اعلام شد.
نشریه Nature که معروف ترین مجله تخصصی و باستان شناسی در جهان است چهارشنبه (اول سپتامبر) پژوهشی درباره پیشینه لایه های رسوبی در دریاچه های باستانی در مناطق تاریخی جبه و خل عمیشان در بیابان النفود منتشر کرد که نشانگر دوره های بارش در شبه جزیره عرب است.
در این پژوهش همچنین به زمان دقیق آب و هوای معتدل اشاره شده که طی آن انسان از آفریقا به شبه جزیره عرب مهاجرت کرده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که ۲۰۰ هزار سال پیش صنایع آشئول در این منطقه رواج داشته که به مراتب زودتر از بخش های جنوب غرب آسیا است.
نتایج پژوهش نشان می دهد که صنایع آشئول و دوران عصر حجر در اماکن تاریخی کشف شده رواج گسترده داشته است.

منطقه خل عمیشان در بیابان النفود واقع در حومه منطقه تبوک با توجه به داشتن اماکن تاریخی متعدد حاوی اطلاعات و داده های گوناگونی درباره شرایط زیست محیطی دوران مختلف است و از این رو از جمله آثار تاریخی منحصر به فرد شبه جزیره عرب به شمار می رود.

منطقه باستانی کشف شده در خل عمیشان متعلق به ۴۰۰ هزار سال پیش است و در آن چندین تبر دوره آشئول کشف شده که قدیمی ترین اثر تاریخی ثبت شده در شبه جزیره عرب به شمار می رود. بالای منطقه باستانی کشف شده چند تبر سنگی کوچک قرار دارد که متعلق به حدود ۳۰۰ هزار سال پیش هستند.
نتایج یک پژوهش درباره چندین فسیل حیوانات عظیم الجثه از جمله استخوان های یک اسب آبی و چندین حیوان دیگر متعلق به راسته گاوسانان در دوران تاریخی گوناگون و متعدد در این منطقه نشان می دهد که این حیوانات در منطقه سکونت کردند. این نشان می دهد که شمال شبه جزیره عرب یک بخش وسیع پرآب و پر از دریاچه های گوناگون و پوشش گیاهی گسترده بوده و آب و هوای آن تا حد زیادی به آب و هوای کنونی در شمال آفریقا شباهت داشته است.

گروه محققان در این پژوهش از ۵ موج مهاجرت گسترده از آفریقا به شبه جزیره عرب به دلایل عمدتا آب و هوای نامساعد و فرار از خشکسالی خبر داد.

صنایع سنگی کشف شده که دو مورد آنها متعلق به دوره آشئول و سه مورد دیگر مرتبط با دوران پارینه سنگی میانی هستند از وجود تفاوت های گسترده فنی در ساخت و ساز لوازم و ابزار مختلف خبر می دهد. این نشان می دهد که بی گمان جوامع انسانی ساکن در این منطقه متعدد و گوناگون بوده اند.
گروه باستان شناسان و محققان دیگری در یک پژوهش جداگانه درباره آثار تاریخی منطقه جبه در منطقه حائل اطلاعات جدیدی در این باره اعلام کرده و گفتند منطقه جبه در واقع یک دریاچه قدیمی بوده که در آن چند طبقه باستانی و تاریخی وجود داشته و این طبقه های باستانی با کشفیات تازه در منطقه خل عمیشان شباهت دارد.

این تحقیق باستان شناسی اطلاعات ارزشمندی درباره شرایط آب و هوایی منطقه در دوران ما قبل تاریخ دارد.

تحقیق علمی مزبور با بهره گیری از فناوری های پیشرفته و شیوه های علمی نوین در جهت دسترسی به اطلاعات دقیق درباره پیشینه تمدنی جوامع انسانی ساکن در شبه جزیره عرب انجام شده است. یک گروه تحقیقاتی از موسسات و دانشگاه های مطرح سعودی و خارجی سرپرست تحقیق بوده است.



قهوه سعودی، سنت تاریخی و محبوب‌ترین نوشیدنی رمضانی

قهوه سعودی پای ثابت سفره افطار در ماه رمضان (الشرق الاوسط)
قهوه سعودی پای ثابت سفره افطار در ماه رمضان (الشرق الاوسط)
TT

قهوه سعودی، سنت تاریخی و محبوب‌ترین نوشیدنی رمضانی

قهوه سعودی پای ثابت سفره افطار در ماه رمضان (الشرق الاوسط)
قهوه سعودی پای ثابت سفره افطار در ماه رمضان (الشرق الاوسط)

بدون شک قهوه نمادی فرهنگی است که ریشه در خانه شهروندان سعودی دارد و پایه و اساس مهمان نوازی، سخاوت و گرمی آنهاست؛ چنان‌که برخی از شاعران قدیم در جزیرة العرب می‌گویند: «خانه ای که دله (ظرف قهوه) نداشته باشد، کسی آن را نمی‌شناسد».

طرز تهیه قهوه سعودی و طرز سرو آن در شعر «الارجوزه» توضیح داده شده‌است که زمان سرو آن را صبح زود با القدوع (ظرف میهمان نوازی خرما) بیان کرده‌است تا اینکه قهوه به یک ستون اساسی مهمان نوازی و استقبال از مهمان خوب تبدیل شد.

در ماه رمضان قهوه سعودی بانوی سفره رمضان است و حضور آن نشان دهنده تکریم مهمان و احترام به او است و حضور القدوع (ظرف‌های خرما) و قهوه در فرهنگ قهوه سعودی ارتباط تنگاتنگی دارد، زیرا آنها جدایی ناپذیر هستند.

از این منظر، مشاور قهوه سعودی و مربی طرح کارشناس قهوه، سلطان آل مریع، در مصاحبه با «الشرق الاوسط» توضیح داد: «فرهنگ لغت الجامع، کلمه «القدوع» را به «القدع» تعبیر کرده‌است که به معنای شکستن شدت گرسنگی است».

القهوة السعودية تحظى بأهمية كبيرة خلال شهر رمضان (الشرق الأوسط)

تهیه قهوه یکی از هنرهای آشپزی سعودی است و این هنر در مجامع فرهنگی بین‌المللی برای معرفی فرهنگ تهیه قهوه سعودی به اشتراک گذاشته شده‌است. خانه سعودی خالی از روش‌های تهیه این هنر و میراث نیست که یکی از گنجینه‌های فرهنگی پادشاهی سعودی به‌شمار می‌رود.

به گفته آل مریع، آیین‌های تهیه قهوه سعودی بسته به منطقه جغرافیایی در پادشاهی سعودی متفاوت است.قهوه سعودی به روش‌های مختلف برشته (رست قهوه) می‌شود؛ وقتی به منطقه عسیر به جنوب سعودی می‌رویم، متوجه می‌شویم که قهوه هنگام برشته شدن رنگ روشنی پیدا می‌کند.

وقتی به مناطق مرکزی پادشاهی می‌رویم، متوجه می‌شویم که قهوه هنگام برشته شدن رنگ متوسطی به خود می‌گیرد، در حالی که در شمال، قهوه بیشتر برشته شده‌است.

آل مریع توضیح داد که ماده اصلی قهوه سعودی روش برشته کردن آن است و تفاوت بسیار زیادی بین قهوه عربی و قهوه سعودی وجود دارد.

قهوه سعودی به دلیل دو عامل سعودی نامیده شد، اولین عامل این است که قهوه سعودی از دانه الخولانی سعودی شروع می‌شود که مختص پادشاهی سعودیاست و به ۳ روش رست مختلف، و ۵ روش برای تهیه قهوه سعودی با توجه به مناطق پادشاهی انجام می‌شود.

عامل دوم این است که قهوه سعودی تنها قهوه ای در جهان است که از برشته کردن تا پخت و پز و سپس سرو کردن، جلوی مهمان درست می‌شود. این چیزی است که ما در انواع دیگر قهوه سراسر جهان نمی‌بینیم، اگرچه این ارائه باید با اشعار و دیالوگ‌های ادبی آمیخته شود.

در سال ۲۰۲۲، وزارت فرهنگ ۲۰ مقاله تحقیقاتی در زمینه قهوه سعودی ارائه شده توسط محققان داخلی و بین‌المللی را تأیید کرد.

این تحقیقات در مورد قهوه سعودی با هدف غنی سازی ۳ عامل اصلی است: حمایت وزارتخانه از قهوه در شبه جزیره العرب، بررسی دانش، مهارت‌ها و سنت‌های اجتماعی و توسعه محتوای محلی در قهوه سعودی.

وزارت فرهنگ بر اصل تجلیل از این فرهنگ متمرکز شده و اداره هنرهای آشپزی به نمایندگی از وزارت فرهنگ، دستور پخت غذاها را از مناطق مختلف پادشاهی زیر نظر دارد و به مردان و زنان جوان سعودی واجدالشرایط مدرک «کارشناس قهوه سعودی» اعطا می‌کند.