واشنگتن: نمی‌توانیم تا ابد منتظر ایران بمانیم

نماینده آمریکا خواستار تعیین تاریخ برای مذاکرات وین شد

واشنگتن: نمی‌توانیم تا ابد منتظر ایران بمانیم
TT

واشنگتن: نمی‌توانیم تا ابد منتظر ایران بمانیم

واشنگتن: نمی‌توانیم تا ابد منتظر ایران بمانیم

رابرت مالی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران گفت که دولت رئیس‌جمهور جو بایدن «نمی‌تواند تا ابد منتظر بازگشت ایران به مذاکرات هسته‌ای بماند».
مالی در مصاحبه با شبکه بلومبرگ گفت که آمریکا تاکنون نشانه‌ای مبنی بر این‌که ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهوری ایران آماده تعهد به هفتمین دور مذاکرات به میزبانی وین، برای بازگشت به پایبندی به توافق هسته ای بوده، دریافت نکرده‌است.
رابرت مالی اظهار کرد که با ادامه فعالیت‌های هسته ای ایران، شرایط به زودی به گونه‌ای خواهد شد، که بازگشت به برجام برای ایالات متحده، بی‌ارزش می‌شود. اما وی افزود که کشورش آماده ادامه مذاکرات غیرمستقیم که آوریل گذشته در وین آغاز شده‌است.
پیش از این، بلومبرگ به نقل از منابع غربی اعلام کرده‌است، تلاش‌های آمریکا و اروپا برای متقاعد کردن ایران به بازگشت به میز مذاکرات وین در خصوص برجام به‌دلیل حمایت‌های چین و روسیه به درب‌های بسته خورده‌است.
اگرچه چین و روسیه امضا کننده توافق هسته ای ۲۰۱۵ هستند و تمایل خود را برای بازگشت دو طرف به شرایط آن اعلام کرده‌اند، اما شی جین پینگ رئیس‌جمهور چین اعلام کرده‌است که کشورش از «نگرانی‌های مشروع ایران» در مورد توافق حمایت می‌کند و این کشور به عنوان دومین اقتصاد بزرگ جهان به ادامه حمایت مالی از ایران ادامه خواهد داد.
پکن همچنین به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هشدار داده‌است تا از وظایف نظارتی خود به منظور حمایت از اهداف ایالات متحده و اتحادیه اروپا تجاوز نکند.
عملاً نیز یک مقام ارشد از شرکت ملی نفت چین اخیراً برای بحث در مورد پروژه‌های مشترک و گسترش روابط دوجانبه به تهران سفر کرده‌است.
سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه نیز هفته گذشته برای دیدار با رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به وین سفر کرد.
همزمان مسکو به صراحت اعلام کرده‌است که انتظار دارد ایران به آژانس اجازه دهد بازرسی‌ها را از سر بگیرد، اما هیچ فشار جدیدی بر تهران وارد نکرده‌است.
رابرت مالی پیشتر در مصاحبه‌ای با نشریه پولتیکو، در مورد سرنوشت برجام ابراز تردید کرد. وی دربارهٔ مذاکرات احیای توافق هسته ای در وین که آغاز دور هفتم آن به بعد از تشکیل کابینه دولت جدید ایران موکول شده‌است، سرنوشت برجام را «یک علامت سؤال بزرگ» تلقی کرد.
مالی با اشاره به عدم تمایل ایران برای شرکت ایران در مذاکرات گفت بازگشت به این پیمان چندملیتی «چیزی نیست که ما بتوانیم به‌طور کامل کنترل کنیم».
مالی دربارهٔ احتمال ناکامی آمریکا و ایران در موافقت بر سر مفاد توافق احتمالی در ماه‌های آینده گفت که تیم او در حال آماده‌سازی شرایط احتمالی است. یکی این است که واشنگتن و تهران توافق‌هایی به کل مجزا را امضا کنند که کامل است، اما معیارهایی متفاوت با توافق فعلی دارد. دیگری هم یک سری پاسخ‌های تحریمی، تنبیهی و هماهنگ شده با متحدان اروپایی است، اگرچه مالی جزئیات به خصوصی درباره‌شان ارائه نکرد.
از سوی دیگر، از زمان انتخاب رئیس‌جمهور جدید ایران، اظهارات متناقضی در مورد این پرونده منتشر شده‌است، که برخی از آنها دولت آمریکا را به دلیل ایجاد مانع برای مذاکرات مقصر می‌دانند. در حالی که برخی دیگر به تغییر رویکرد مذاکرات اشاره کردند، بدون آنکه معنای آن را روشن کنند.
اگرچه حسین امیر عبداللهیان وزیر امور خارجه ایران اعلام کرد که کشورش آماده مذاکره است. با این حال، او رفتار ایالات متحده را غیرمسئولانه توصیف و همچنین اتحادیه اروپا را به «ایفای عملکرد منفی» متهم کرد.



مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
TT

مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)

با امضای توافقنامه «شراکت استراتژیک جامع» بین روسیه و ایران، روابط دو کشور وارد مرحله‌ای جدید شده است که در آن منافع طرفین به شکلی بی‌سابقه به هم نزدیک می‌شوند. با این حال، در مسکو تردیدهایی درباره تمایل تهران به بازگشایی به سوی غرب وجود دارد.

این توافقنامه پایه‌ای قانونی برای گسترش همکاری‌های وسیع بین دو کشور فراهم می‌کند و جایگزین توافقنامه همکاری سال ۲۰۰۱ می‌شود که پیش‌تر زمینه‌های محدودی برای همکاری ایجاد کرده بود.

در طول ۲۵ سال گذشته، روابط مسکو و تهران به شدت توسعه یافته و تحولات بزرگی در منطقه رخ داده است که دو کشور را وادار به بازنگری در اساس همکاری‌های خود کرده است. با این حال، مسیر رسیدن به این توافقنامه هموار نبوده و موانع زیادی بر سر راه آن وجود داشته است.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، پس از مذاکرات در مسکو، برای حضور در مراسم امضا آماده می‌شوند (عکس: آسوشیتدپرس)

موضع روسیه در قبال تحولات جنگ قره‌باغ و سوریه، که به منافع منطقه‌ای ایران آسیب زد، باعث ایجاد تردیدهایی در تهران درباره قابل اعتماد بودن مسکو به عنوان یک شریک استراتژیک شده است. از سوی دیگر، مسکو نیز همواره با نگرانی به تلاش‌های ایران برای بازگشایی کانال‌های ارتباطی با غرب نگاه کرده است.

انتخاب زمان امضای این توافقنامه جلب توجه می‌کند. این توافقنامه پس از چندین تأخیر و درست سه روز قبل از تحلیف رئیس‌جمهور جدید آمریکا، دونالد ترامپ، امضا شد. برخی تحلیل‌گران معتقدند که مسکو و تهران پس از تحولات سوریه و اوکراین، تصمیم گرفتند تا با تقویت مواضع خود، آماده مذاکرات آینده شوند.
این توافقنامه در ۴۷ بند، حوزه‌های مختلف همکاری از جمله تجارت، انرژی، آموزش و گردشگری را پوشش می‌دهد. بخش قابل توجهی از آن به همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز اختصاص دارد، حوزه‌ای که ایران به زودی چالش‌های دیپلماتیک جدی در آن پیش رو خواهد داشت.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در کرملین، مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ (آسوشیتدپرس)

همکاری نظامی

توافقنامه بر همکاری‌های نظامی و امنیتی تأکید کرده است، اما از تبدیل این شراکت به یک اتحاد نظامی کامل جلوگیری می‌کند. این همکاری شامل تبادل هیئت‌های نظامی، آموزش پرسنل، انجام تمرینات مشترک و مشارکت در کنفرانس‌های بین‌المللی می‌شود.
دو کشور بر تقویت همکاری در مبارزه با تروریسم، تبادل اطلاعات امنیتی و هماهنگی بین وزارتخانه‌های داخلی تأکید کرده‌اند. همچنین، همکاری در زمینه‌های حقوقی، کنترل تسلیحات و خلع سلاح نیز در توافقنامه گنجانده شده است.
توافقنامه به توسعه روابط تجاری و اقتصادی، بهبود شبکه‌های حمل‌ونقل و تدارکات، و افزایش مبادلات تجاری بین دو کشور اشاره کرده است. همچنین، استفاده از ارزهای ملی در مبادلات و مقابله با تحریم‌های یکجانبه غرب نیز مورد تأکید قرار گرفته است.
این توافقنامه تمامی جنبه‌های همکاری سیاسی، اقتصادی، امنیتی، نظامی و فرهنگی را پوشش می‌دهد. با این حال، نکته جالب توجه این است که در بند پایانی توافقنامه آمده است: «در صورت بروز اختلاف در تفسیر مفاد این توافقنامه، نسخه انگلیسی سند مرجع خواهد بود.»