«جده قدیم».. قلب تپنده «عروس دریای سرخ» و مقصد باستانی

«جده قدیم».. قلب تپنده «عروس دریای سرخ» و مقصد باستانی
TT

«جده قدیم».. قلب تپنده «عروس دریای سرخ» و مقصد باستانی

«جده قدیم».. قلب تپنده «عروس دریای سرخ» و مقصد باستانی

«بافت تاریخی شهر جده» در حال آماده‌سازی برای بازیابی نشاط و پویایی اولیه خود از طریق یک پروژه عمرانی است که هدف اش توسعه آن به منظور حفظ عمق تاریخی باستانی منطقه قدیمی و تبدیل آن به یک مرکز جذاب برای پروژه‌های فرهنگی و تجاری و بهبود فضای زندگی در آن است.
«جده تاریخی» یکی از مهم‌ترین محوطه‌های باستان‌شناسی در سعودی است و یکی از مکان‌هایی است که در فهرست یونسکو ثبت شده‌است.

تأسیس آن به دوران قبل از اسلام برمی گردد، جایی که ماهیگیران پس از سفر خود در آنجا اتراق می‌کردند، تا این که خلیفه عثمان بن عفان در سال ۶۴۷ بعد از میلاد، بندری به مقصد مکه مکرمه را در آن ایجاد کرد و نقطه عطف بزرگی در آن شکل گرفت.
شاهزاده محمد بن سلمان ولیعهد سعودی روز دوشنبه (۱۵ شهریور ۱۴۰۰)، از آغاز پروژه احیای بافت تاریخی جده خبر داد که هدف آن بازسازی و توسعه زیرساخت‌های این منطقه، آماده‌سازی بهتر آن برای پذیرایی از گردشگران و احیای محلات قدیمی آن که زمانی شاهد یک حرکت فرهنگی و اقتصادی بود و شهری را شکل داد که اکنون در جهان شناخته شده‌است.

جده قدیم با دیواری بزرگ با هدف حفاظت از شهر احاطه شده بود. جده قدیم دارای قلعه‌ها و برج‌های دفاعی بود. همچنین شامل ۴ محله بود: المظلوم، الیمن، الشام و البحر، علاوه بر آنها محله دیگری به نام الکرنتینه بود که ورودی حجاجی بود که از طریق دریا وارد می‌شدند.
شهر جده به لطف تأسیس بندر، که منبع اقتصادی مهمی برای ساکنان منطقه بود و به دلیل اینکه نزدیک‌ترین شهر به مکه مکرمه است، به‌طور قابل توجهی گسترش یافت، به طوری که حجاجی که با کشتی می‌رسیدند قبل از رفتن به مکه مکرمه در آنجا اتراق می‌کردند و این امر باعث ایجاد محیطی مناسب برای تجارت و ایجاد بازارهای متعدد در قلب شهر شد.

گسترش شهر با گذشت سال‌ها افزایش یافت و دیوار آن شاهد دوره ای تاریخی بود که نشان دهنده میراث کهن جده است، تا اینکه آن محله‌های کوچک داخل دیوار به «جده تاریخی» یا «البلد» معروف شد.
این منطقه اکنون به مقصد و زیارتگاهی برای ساکنان شهر جده و گردشگرانی است که به آنجا می‌آیند تا با چشم خود گزیده‌هایی از آغاز آن شهر را مشاهده کنند؛ شهری که اکنون یکی از مهم‌ترین شهرهای سعودی است.

این منطقه شامل بیش از ۶۰۰ بنای میراثی، ۳۶ مسجد تاریخی، ۵ بازار بزرگ تاریخی، راهروها و میدان‌های باستانی و مکان‌هایی با اهمیت تاریخی، مانند آب‌نمای باستانی که مسیر اصلی برای حجاج بود و این پروژه قصد دارد آن را بازسازی کند تا به بازدیدکنندگان از جده تاریخی داستان بزرگ حج از آغاز اسلام را بازگو کند.
این پروژه تنها طرح احیا و توسعه جده قدیم در دوران حکومت سعودی نبود. بر اساس گزارش منتشر شده از سوی شهرداری جده، دربارهٔ پروژه‌هایی که در منطقه تاریخی ایجاد شده‌اند، حاکی است، اولین پروژه تأسیس شهرداری جده قدیم در سال ۱۹۷۷ با هدف سازماندهی آن، تهیه طرح تفصیلی برای آن و طبقه‌بندی بناهای میراثی و بافت تاریخی شهری بود.

ساختمان‌های آن نیز مرمت، خیابان‌های آن آسفالت و دروازه دیوارهای آن در سال ۱۹۸۳ بازسازی شد. علاوه بر آن اداره حفاظت تاریخی جده، مربوط به حفاظت از بناهای میراثی و جلوگیری از تجاوز به آنها ایجاد شد.
پروژه پادشاه عبدالعزیز برای صیانت و محافظت از جده تاریخی در سال ۲۰۰۵ شامل تصویب سیاست‌هایی برای تعامل با بناهای میراثی و ایجاد بخش توسعه شهری، هسته اصلی توسعه آن را تشکیل داد.



سريال «حشاشین» در مصر جنجال برانگیز شد


کریم عبد العزیز در یکی از سکانس ها (شرکت فیلمساز)
کریم عبد العزیز در یکی از سکانس ها (شرکت فیلمساز)
TT

سريال «حشاشین» در مصر جنجال برانگیز شد


کریم عبد العزیز در یکی از سکانس ها (شرکت فیلمساز)
کریم عبد العزیز در یکی از سکانس ها (شرکت فیلمساز)

اولین قسمت سریال «الحشاشین» واکنش های متفاوتی در مصر به دنبال داشت. عده ای فیلم نامه و کارگردانی سریال که وقائع آن در قرن ۱۱ میلادی روی می دهد را تحسین کردند اما برخی گفتند که دیالوگ های این سریال تاریخی باید به جای لهجه مصری به عربی فصیح کار می شد.
«الحشاشین» از جمله پرخرج ترین درام های مصری رمضانی امسال به شمار می رود و فیلمبرداری آن یک سال پیش در چندین کشور آغاز شد. عبد الرحیم کمال نویسنده و پیتر میمی کارگردان «الحشاشین» هستند. کریم عبد العزیز و فتحی عبد الوهاب و احمد عید و میرنا نور الدین و اسلام جمال و نیکولا معوض نقش های اصلی این سریال رمضانی اند.
این سریال از زاویه تاریخی به فرقه حشاشین که حسن صباح بنیانگذاری کرد پرداخته است. قسمت اول «الحشاشین» به عنوان «عهد» یک روایت صوتی درباره اوضاع جهان اسلام پس از مرگ پیامبر و چهار خلیفه اش و پیدایش چند دستگی و فرقه ها و طوایف گوناگون دارد.

یکی از سکانس های «الحشاشین» (شرکت فیلمساز)

قسمت اول چگونگی پا گرفتن حسن صباح رهبر فرقه باطنیه و خداوند قلعه الموت و «پیرمرد کوهستان» در قرن یازدهم را نشان می دهد. فتحی عبد الوهاب در نقش وزیر سلجوقیان در قسمت اول ظاهر شد.

واکنش متفاوت مخاطبان پس از قسمت اول (شرکت فیلمساز)

خالد محمود منتقد مصری سینما در گفتگو با «الشرق الاوسط» گفت «اولین قسمت سریال جالب و فوق العاده و از نظر هنری خیره کننده بود».
او افزود «اتفاقات فیلم از همان ابتدا سریع و پشت سر هم هستند و مخاطب را از یک سکانس به سکان بعدی می برند. مقدمه آغاز قسمت اول مفید و مهم بود تا همه مخاطبان از نسل های گوناگون بتوانند دوران تاریخی سریال را بفهمند و دنبال کنند».
محمود خاطر نشان کرد «جلوه های بصری سریال و موزیک متن به آهنگسازی امین بوحافه حرف ندارد. کریم عبد العزیز در این سریال هیچ شباهتی به بازیگر معروفی که همه می شناسند ندارد. سریال از نظر فنی و تکنولوژی رده بالاست و این مهارت فنی بالا از همان سکانس های اول مخاطب را جذب کرد».
محمود درباره اینکه چرا «الحشاشین» با لهجه مصری عامیانه است معتقد است «این لهجه وسیله ای است تا سریال تا حد امکان به بیشترین تعداد مخاطبان از عامه مردم برسد».

پوستر سریال (شرکت فیلمساز)

دکتر احمد سلامه استاد تاریخ و تمدن در دانشگاه ازهر گفت «اولین اشتباه تاریخی این سریال همان لهجه عامیانه اش است». او در گفتگو با «الشرق الاوسط» افزود «در کارهای تاریخی برای حفظ اعتبار فیلم ها باید به زبان آن دوره تاریخی توجه شود که در این سریال عربی فصیح بوده است».
او اضافه کرد «دست اندرکاران این سریال می توانستند نقش اطلاع رسانی و فرهنگ آموزی برای مخاطبان ایفا کنند و با عربی فصیح رونق و شکوه مضاعف به این اثر بدهند».
دکتر احمد سلامه خاطر نشان کرد «مثلا سریال «عمر» با عربی فصیح پخش شد و مخاطبان را به عربی فصیح علاقمند کرد و مخاطبان از تماشای سریال با لهجه فصیح لذت بردند. ضمنا پخش محصولات سینما و تلویزیون با لهجه فصیح امکان رواج آن را در همه کشورهای اسلامی افزایش می دهد. به عنوان مثال بنده در دانشگاه چندین دانشجوی اعزامی دارم که لهجه عامیانه نمی فهمند و فقط عربی فصیح صحبت می کنند خب این افراد نمی توانند «الحشاشین» را دنبال کنند».
سلامه اظهار کرد «استایل و طراحی لباس بازیگران مناسب دوره عباسیان است که در سریال ذکر شده است. البته داوری درباره سریال های تاریخی از قسمت های اول درست نیست».