محیط‌زیست در مجلات ماه: از سرو گونه‌های مهاجم تا ابردانه‌های غذایی

محیط‌زیست در مجلات ماه: از سرو گونه‌های مهاجم تا ابردانه‌های غذایی
TT

محیط‌زیست در مجلات ماه: از سرو گونه‌های مهاجم تا ابردانه‌های غذایی

محیط‌زیست در مجلات ماه: از سرو گونه‌های مهاجم تا ابردانه‌های غذایی

شماره‌های جدید مجلات علمی منتشر شده در اوایل سپتامبر، خطرات تغییرات اقلیمی برای یخ‌های قطب شمال و تأثیر آن بر آب و هوای خارج از قطب شمال را مورد بررسی قرار دادند.
مجله «نشنال جئوگرافیک» در خصوص ارائه راه حل‌هایی برای مشکل جهانی غذا، استفاده از گونه‌های مهاجم به عنوان غذاهای خوشمزه را پیشنهاد داده‌است.
مجله «اسمیتسونیان» به درگیری بین دولت ترکیه و باستان‌شناسان بریتانیایی بر سر آنچه برخی از آنها «ابر دانه‌های غذایی» می‌نامند، پرداخته‌است.

- «نشنال جئوگرافیک»

مجله آمریکایی نشنال جئوگرافیک (National Geographic) تحت عنوان «خوردن مشکل» یکی از راه حل‌های مؤثر در مواجهه با گونه‌های مهاجم را سرو آن دانسته‌است.
آشپزهای ایالات متحده به‌طور فزاینده ای به گونه‌های گیاهی و جانوری مهاجم به این کشور علاقه نشان می‌دهند؛ گونه‌هایی که گونه‌های بومی موجود در زیستگاه خود را با خطر مواجه می‌کنند و به سیستم‌های طبیعی آسیب می‌رسانند.
ایالات متحده در حال حاضر حدود ۶۵۰۰ گونه مهاجم دارد و تقاضا برای برخی از گونه‌های مهاجم جهت تهیه غذاهای خوشمزه در حال افزایش است، در این باره می‌توان به ماهی اژدها (مرغ دریا) و گیاه کوزو اشاره کرد که در سس‌ها و پودینگ‌ها استفاده می‌شود.

- «نیو ساینتیست»

مجله بریتانیایی «نیو ساینتیست» در شماره ویژه خود تحت عنوان «دنیای انرژی‌های جدید»، تعدادی از مسائل مربوط به انرژی پاک را مورد بحث قرار داد، مانند: تأمین انرژی سبز برای کره زمین، آغاز دوران انرژی‌های تجدیدپذیر، نقاط عطف در مسیر صفر کردن انتشار کربن و چالش انتقال به برق پاک.
تقاضای جهانی انرژی از سال ۱۹۶۵ چهار برابر شده‌است، که به افزایش انتشار گازهای گلخانه ای کمک کرده‌است.
آژانس بین‌المللی انرژی اتخاذ تعدادی اقدام برای متوقف ساختن انتشار گازهای گلخانه ای تا سال ۲۰۵۰، از جمله: توقف توسعه نیروگاه‌های زغال سنگ مگر در صورت تصفیه گازهای گلخانه ای، گسترش دسترسی به انرژی پاک و ایمن برای کشورهای کم درآمد و توسعه فناوری‌هایی برای جلوگیری از انتشار گازهای گلخانه ای از صنایع سنگین را پیشنهاد کرده‌است.

- «ساینتیفیک آمریکن»

مجله آمریکایی «ساینتیفیک آمریکن» از یک فناوری در حال ظهور برای تشخیص نشت گاز متان به جو در طول استخراج و حمل و نقل نفت و گاز رونمایی کرده‌است.
متان یک گاز گلخانه ای قوی است که معادل کربن یک تن متان آن ۲۸ تن دی‌اکسید کربن است و اگر اثرات غیر مستقیم متان بر تغییرات آب و هوایی لحاظ شود، معادل کربن آن ۳۶ تن می‌شود. جو موجود در حال حاضر دو و نیم برابر بیشتر از قبل از انقلاب صنعتی متان دارد.

- «کندیان جئوگرافیک»

مجله کاندایی «کندیان جئوگرافیک» (Canadian Geographic) گزارشی در مورد زندگی در زیر یخ‌های قطب شمال ارائه کرده‌است.
اقیانوس منجمد شمالی به دلیل سردتر بودن از بقیه اقیانوس‌ها متمایز است و شوری آن از اعماق به سطح به تدریج کاهش می‌یابد.
این لایه محافظ سرد به حفظ یخ قطب شمال از کف زیر آب کمک می‌کند، اما با گرم شدن اقیانوس‌ها، این حفاظت در حال فروپاشی است.
ذوب شدن یخ‌های دریایی منجر به مجموعه ای از رویدادها می‌شود، از جمله: اختلاط آب اقیانوس‌ها، افزایش دما و ذوب بیشتر. در نتیجه، گرم شدن دمای کف، همراه با گرم شدن جو، از دست دادن یخ‌های قطبی را تسریع می‌بخشد.

- «ساینس ایلوستریتد»

مجله «ساینس ایلوستریتد» (Science Illustrated) در یکی از مقالات تازه‌ترین شماره خود، طیف وسیعی از فناوری‌های جدید برای حفظ اقیانوس‌ها را بررسی کرده‌است.
از جمله این تکنیک‌ها استفاده از روبات‌های هوشمند برای قرار دادن زباله‌های پلاستیکی در کف اقیانوس و سپس تمیز کردن خودکار آنها است.
دانشمندان همچنین استفاده از اسفنج‌های بسیار کوچک را پیشنهاد می‌کنند که می‌تواند نشت روغن را تا ۳۰ برابر وزن آنها جذب کند، بدون این که به آبزیان آسیبی برساند.
علیرغم فشارهای قابل توجه بر اکوسیستم‌های دریایی، تحقیقات منتشر شده در مجله «نیچر» نتیجه می‌گیرد که اقیانوس‌ها می‌توانند تا سال ۲۰۵۰ بهبود یابند، اگر واقعاً میل به تغییر وجود داشته باشد.

- «یوریکا»

«آیا ساعت هیدروژنی به صدا درآمده‌است؟» این عنوان روی جلد مجله یوریکا (Eureka) است. در این مقاله به استراتژی دولت بریتانیا در استفاده از پیل‌های سوختی هیدروژنی می‌پردازد، جایی که ۴۱ شرکت تا کنون از سرمایه‌گذاری در حدود ۱٫۵ میلیارد پوند در این بخش حمایت کرده‌اند.
محققان دولت بریتانیا خواستار افزایش تعداد فارغ التحصیلان و متخصصان در فن آوری‌های انرژی تجدیدپذیر از جمله انرژی هیدروژن هستند.
آنها با بهره‌گیری از انرژی مازاد از منابع تجدیدپذیر و ذخیره آن در سلول‌های هیدروژنی به منظور کاهش انتشار گازها، بهبود کیفیت هوا و ایجاد مشاغل سبز، مزایای اقتصاد هیدروژن را افزایش می‌دهند.

- «ساینس»

مجله آمریکایی «ساینس» (Science) مطالعات اخیر در مورد ارتباط بین تغییرات اقلیمی در قطب شمال و آب و هوای سخت زمستانی در ایالات متحده را بررسی کرده‌است.
قطب شمال دو برابر سریع تر از دمای جهانی گرم می‌شود. برخی از دانشمندان معتقدند که بین تغییر الگوی باد قطبی و امواج شدید اخیر در کانادا، ایالات متحده و بخش‌هایی از شمال مکزیک رابطه وجود دارد.
موج شدید سرما در فوریه گذشته آمریکای شمالی را فرا گرفت و تنها در تگزاس ۱۱۱ نفر را کشت و نزدیک به ۲۰۰ میلیارد دلار خسارت مادی به بار آورد.

- «اسمیتسونیان»

مجله آمریکایی اسمیتسونیان در مقاله ای تحت عنوان «دانه‌های درگیری» وضعیت درگیری بین باستان شناسان بریتانیایی و دولت ترکیه بر سر مجموعه دانه‌ها و گیاهان چیده شده در حین کاوش در محوطه‌های باستانی ترکیه در ۷۰ سال گذشته را مورد بحث قرار داده‌است.
دولت ترکیه قبلاً در سال ۲۰۱۹ بذرها و گیاهان جمع‌آوری شده توسط سازمان‌های خارجی فعال در کشور را متعلق به دولت ترکیه، عنوان کرده بود.
این مجموعه منحصر به فرد دانه‌های باستانی جمع‌آوری شده توسط باستان شناسان بریتانیایی از پایگاه‌های آناتولی در معرض خطر قرار گرفته‌است.
برخی معتقدند که بذر محصولات منسوخ ممکن است حاوی نقشه راه برای ایجاد نسل جدیدی از ابرغذاها باشد که بر اساس محصولات مغذی مقاوم در برابر بیماری و خشکسالی هستند، همچنین قحطی را کاهش می‌دهند و به مردم کمک می‌کنند عمر طولانی‌تر و سالم تری داشته باشند.



نخل های تشنه آب در جنوب عراق

نخل های تشنه آب در جنوب عراق
TT

نخل های تشنه آب در جنوب عراق

نخل های تشنه آب در جنوب عراق

علی حسین نخلکار عراقی در منطقه فاو در جنوب در نخلستان بزرگ پرسه می زند. همه نخل ها خشک شده اند.
خاطره روزهای طلایی نخلستان های پربار برای علی حسین زنده می شود و اینکه این نخلستان ها رزق و روزی اهالی منطقه بودند.
او اضافه می کند «خاطرات آن دوره فراموش نشدنی و وصف نشدنی است. آخر چه بگویم. اینجا نخلستان ها زیبا و پربار و این نخل ها آباد بودند. اما حالا از آن روزها و آن نخل ها فقط این ریشه های خشک باقی مانده و خاطراتم».


شبه جزیره فاو، پیوندگاه دجله و فرات در جنوب عراق روزی پر از درختان نخل و حنا بود و عراق را به یکی از تولید کنندگان بزرگ خرما در دنیا تبدیل کرد.
فاو که در کرانه جلگه شط العرب نزدیک خلیج قرار دارد از ۱۹۸۰ تا ۱۹۸۸ جبهه مقدم جنگ ایران و عراق بود و بخش های گسترده این منطقه خراب شد.

فرماندار فاو با اشاره به دلایل مرگ نخلستان های منطقه گفت «خرمای اعلا و نخلستان های پربار فاو معروف بودند اما شرایط مساعد نیست و به رونق سابق بازنگشتند و به همین دلیل کار به اینجا کشید که می بینید. اینجا بیابان شده. حجم بیابان زایی در فاو بالا است و اکثر کشاورزان امیدی به احیای زمین های کشاورزی ندارند چون آب نیست. اهالی در سال ۲۰۱۲ برای جلوگیری از وقوع فاجعه در فاو تلاش کردند اما متاسفانه امیدها به دلیل نمکزار و آب شور برباد رفت. کشاورزان و مزرعه داران فاو به شدت نگران حال و روز کنونی کسب و کارشان هستند و حالا آنها از این بیم دارند که به علت بی آبی نتوانند کشاورزی کنند».

حسین بار دیگر شروع به نخلکاری کرده اما او حالا مشکلات اضافی مثل کم آبی و عدم دسترسی به آب سالم و خشکسالی دارد.

حسین افزود «ما کاری به جز دعا نداریم تا وضع بهتر شود. اهالی تلاش می کنند و در جنوب کار می کنند. کانال العشار هم این اطراف است. این هم کانال عکاب است که روی آن روزی پر از نخل بود».
او خاطر نشان کرد «فاو نیزار نبود اما وقتی از جنگ برگشتیم دیدیم این زمین نیزار شده و نخل ها خشک شده اند».
سازمان ملل و برخی نهادهای غیر دولتی در گزارش منتشر شده در ۱۷ ژوئن گفتند کاهش سطح آب در دجله و فرات باعث افزایش شوری آب شده و آب سالم نیست.


این گزارش افزود «دجله و فرات سالانه ۳ متر تبخیر را تجربه می کند و حالا آب دریا به منبع آب در القرنه نزدیک شده و ۶۰ هزار فدان زمین کشاورزی و ۳۰ هزار درخت را از بین برده است».
حسین یادآور شد «من کارگر آبیاری قطره ای در نخلستان هستم. ما تا حالا آب داریم و آبیاری انجام می دهیم اما نگران آب شوریم چون آب شور طرف ما هم آمده و تمام زحمات چند ساله ما را بر باد می دهد».
حسین که در کنار نخلداری رستوران دارد برای حفاظت از ده ها درخت نخل زحمت می کشد اما او نگران آینده است.

او افزود «اگر این نخلستان ها آباد شود همه چیز درست می شود اما این نخلستان ها منطقه متروکه شده چون آب نیست. اگر آب نباشد هیچ چیز مثل سابق نمی شود. فکر نمی کنم روزهای خوش گذشته برگردد».
خشکسالی و گرمای شدید زمین های کشاورزی را خشک و بخش های گسترده ای از عراق در تابستان را غیر قابل سکونت کرده است.

عبد العظیم کاظم العیدانی مدیر گروه نخلداری اداره کشاورزی بصره گفت «تولید خرما در عراق به دلیل عوامل یاد شده کاهش پیدا کرده و عراق قبلا بزرگ ترین صادرکننده خرما بود اما حالا در دنیا هفتم شده ایم که البته این پسرفت تصادفی نبود چون نخلستان های عراق کاهش پیدا کرده و خرمای عراق دیگر مرغوب و اعلا نیست. حال و روز خرما و نخلستان های استان بصره از استان های دیگر بدتر است چون بصره در محل منبع رودهای دجله و فرات قرار دارد و آب کثیف و شور به آنجا می ریزد. بصره همچنین گرفتار جنگ های پیاپی در سال های گذشته بوده است. این عوامل باعث کاهش قابل توجه نخل های بصره شده و کیفیت خرمای بصره پایین آمده است».
گرمای هوا در عراق حداقل ۵۲ درجه سانتیگراد در سال های اخیر رسیده که این رقم بی سابقه است.