سکان هدایت تجارت کربن جهان در دستان سعودی

بازار کربن در سعودی با رشد ۲۳ درصدی به ۲۸۱ میلیارد دلار خواهد رسید





مهندس فیصل الفضل ناظر زیست محیطی موسسات غیر دولتی سعودی در سازمان ملل
مهندس فیصل الفضل ناظر زیست محیطی موسسات غیر دولتی سعودی در سازمان ملل
TT

سکان هدایت تجارت کربن جهان در دستان سعودی





مهندس فیصل الفضل ناظر زیست محیطی موسسات غیر دولتی سعودی در سازمان ملل
مهندس فیصل الفضل ناظر زیست محیطی موسسات غیر دولتی سعودی در سازمان ملل

در پی خواسته های پیاپی موسسات بین المللی برای کاهش آلاینده های کربنی کارشناسان بر این باورند که برآوردها از صدرنشینی سعودی در فهرست کشورهایی خبر می دهد که سیاست ها و رویکردهای کاهش آلاینده های کربنی اجرا می کنند و این اقدامات با برنامه های سبز و دوستدار محیط زیست دولت سعودی در داخل و خارج کشور همسویی دارد. دولت سعودی همچنین برنامه اقتصاد سبز با انتشار کربن کم را اجرا می کند و این برنامه اقتصادی با تلاش های سعودی در دوره ریاست این کشور در گروه ۲۰ در سال ۲۰۲۰ مورد تایید بین المللی قرار گرفت. این را نباید نادیده گرفت که تقاضا برای گرفتن وام و فاینانس از صندوق های اعتباری و بانک های سرمایه گذاری جهان برای تجارت کربن افزایش پیدا کرده است.

سعودی سکان هدایت جهان برای استفاده از تجارت آینده دار کربن را به دست گرفته است. عبد الله الملیحی سرمایه گذار سبز سعودی در این باره گفت «تجارت کربن برای خیلی ها سوددهی دارد و شرکت های انرژی جهان به ویژه کمپانی های نفت و گاز پس از قیمت گذاری کشورهای قدرتمند اقتصادی بر کربن عمدتا در حوزه داد و ستد کربن فعالیت خواهند کرد».

الملیحی بر این باور است «صنایع و شرکت های آلاینده کربنی می توانند مازاد سهم خود را به شرکت های دیگر بفروشند و این موجب تکاپو و رشد بازار کربن می شود که پارسال رشد ۲۳ درصدی داشت و برآورد می شود که به ۲۸۱ میلیارد دلار برسد».

او در ادامه گفتگو با «الشرق الاوسط» خاطر نشان کرد «بانک هایی مثل «اچ اس بی سی» هم وارد بازار کربن می شوند و حتی صندوق های بین المللی و بانک های دیگر هم به این قافله می پیوندند. Pollination Group در حال جمع آوری پول از شرکت جهانی اچ اس بی سی برای اداره املاک صندوق کربن است. املاک کربن در این صندوق نگهداری و توزیع خواهد شد. اما مشکل این است که هنوز یک برنامه کاری جهانی نداریم که همین باعث شده تا بسیاری از بانک ها برای مشارکت در این برنامه تردید و درنگ کنند».

از سوی دیگر، مهندس فیصل الفضل ناظر زیست محیطی انجمن ساختمان های سبز سعودی در سازمان ملل در گفتگو با «الشرق الاوسط» بر لزوم ساماندهی و چارچوب دهی به کسب و کارهای تجارت کربن از سوی دولت ها و موسسات بین المللی ذیربط تاکید کرد.

او افزود «این نهادها باید مقدار حداکثری گازهای گلخانه ای مجاز برای انتشار در هر واحد دی اکسید کربن را تعیین کنند و به شرکت ها و صنایع ابلاغ کنند که سالانه مجاز به انتشار چه مقدار کربن هستند».

الفضل گفت «سعودی در حال رسیدن به هدف پیمان آب و هوایی پاریس یعنی دست یابی به حد مجاز انتشار کربن است. به هر حال، اگر هدف سرمایه گذاری های مهم و کلیدی اصلاح سیاست های اشتباه نباشد و زمینه تحول ایجاد نکند به درد نمی خورد. حذف یارانه سوخت های فسیلی و قیمت گذاری کربن و افزایش استانداردهای بهره وری انرژی و برگزاری حراج های ارزان انرژی های تجدید پذیر کم هزینه رهبری شرکت های بزرگ را دستخوش تحول خواهد کرد».

این کارشناس سعودی اظهار کرد «قیمت گذاری کربن نقش مهمی در اجرای پیمان آب و هوایی پاریس و تعهدات کشورها خواهد داشت. شرکت های آلاینده کربنی با توجه به اصول و قیمت های کربن از سال ۲۰۱۵ به این سو مجبور به کاهش فعالیت های مخرب و آلاینده دی اکسید کربن و گازهای گلخانه ای دیگر شدند. هدف این است که تا پایان ۲۰۵۰ انتشار آلاینده های کربنی کاملا از بین برود و قیمت گذاری کربن می تواند محرکی برای ایجاد و توسعه فناوری های جدید سبزتر با بازدهی بیشتر و کربن کمتر باشد».



ریاض با ناسا برای پرتاب نخستین ماهواره سعودی همکاری می‌کند

ماهواره برای جمع‌آوری داده‌های دقیق درباره فعالیت خورشیدی و تأثیر آن بر میدان مغناطیسی زمین طراحی شده است تا به پژوهش‌های جهانی در زمینه فضا کمک کند (شاترستاک)
ماهواره برای جمع‌آوری داده‌های دقیق درباره فعالیت خورشیدی و تأثیر آن بر میدان مغناطیسی زمین طراحی شده است تا به پژوهش‌های جهانی در زمینه فضا کمک کند (شاترستاک)
TT

ریاض با ناسا برای پرتاب نخستین ماهواره سعودی همکاری می‌کند

ماهواره برای جمع‌آوری داده‌های دقیق درباره فعالیت خورشیدی و تأثیر آن بر میدان مغناطیسی زمین طراحی شده است تا به پژوهش‌های جهانی در زمینه فضا کمک کند (شاترستاک)
ماهواره برای جمع‌آوری داده‌های دقیق درباره فعالیت خورشیدی و تأثیر آن بر میدان مغناطیسی زمین طراحی شده است تا به پژوهش‌های جهانی در زمینه فضا کمک کند (شاترستاک)

در گامی که نشان‌دهنده صعود پادشاهی عربی سعودی به عنوان یک بازیگر تأثیرگذار در بخش جهانی فضا است، این کشور به نمایندگی از «سازمان فضایی سعودی»، توافقنامه اجرایی با سازمان فضایی آمریکا (ناسا) برای پرتاب نخستین ماهواره سعودی ویژه مطالعه اقلیم فضا امضا کرده است. این ماهواره بخشی از مأموریت تاریخی «آرتمیس ۲» خواهد بود؛ دومین پرواز سرنشین‌دار در چارچوب برنامه «آرتمیس» ناسا که از مهم‌ترین پروژه‌های فضایی جهان به شمار می‌آید.

این همکاری ادامه توافقنامه‌ای جامع است که در ژوئیه ۲۰۲۴ میان دولت‌های پادشاهی عربی سعودی و ایالات متحده آمریکا به امضا رسید و همچنین تعهد سعودی به اجرای توافقنامه بین‌المللی «آرتمیس» را نشان می‌دهد؛ توافقی که ائتلافی از کشورهای مشارکت‌کننده در اکتشاف صلح‌آمیز ماه، مریخ و سیارک‌ها را در بر می‌گیرد.

ولی‌عهد سعودی، شاهزاده محمد بن سلمان، در حال دست دادن با رئیس‌جمهور آمریکا دونالد ترامپ در جریان سفر تاریخی به پادشاهی (رویترز)

مأموریتی سعودی با دیدگاه جهانی

اهمیت این توافق تنها به بُعد نمادین آن محدود نمی‌شود، بلکه گامی عملی در تثبیت نقش پادشاهی به عنوان یک بازیگر علمی و فناورانه در عرصه فضا محسوب می‌شود. ماهواره سعودی، که یکی از ابتکارات راهبردی در قالب برنامه توسعه صنعت ملی و خدمات لجستیک (ندلب) است، با هدف جمع‌آوری داده‌های علمی دقیق درباره فعالیت‌های خورشیدی و تأثیر آن‌ها بر میدان مغناطیسی زمین طراحی شده است. این داده‌ها برای پشتیبانی از پژوهش‌های جهانی در زمینه فضا، افزایش ایمنی فضانوردان در مأموریت‌ها، و تضمین کارایی و پایداری سامانه‌های ارتباطی و ماهواره‌ای که ستون فقرات زیرساخت دیجیتال جهان هستند، حیاتی تلقی می‌شوند.

تقویت توان داخلی و نوآوری ملی

همزمان با جنبه علمی بین‌المللی، این مأموریت ابعاد ملی مهمی نیز دارد؛ از جمله کمک به بومی‌سازی فناوری‌های پیشرفته فضایی در کشور و افزایش سهم محتوای بومی در صنایع راهبردی. این مأموریت همچنین از تلاش‌ها برای پرورش سرمایه انسانی سعودی در زمینه علوم فضایی حمایت می‌کند؛ از طریق آموزش و توانمندسازی نیروهای ملی برای طراحی، اجرای و بهره‌برداری از سامانه‌های فضایی. در همین زمینه، «سازمان فضایی سعودی» تأکید دارد که این پروژه‌ها صرفاً برای تثبیت جایگاه در نقشه جهانی فضا نیست، بلکه برای تحقق اهداف چشم‌انداز ۲۰۳۰ کشور در راستای ساختن اقتصادی دانش‌محور بر پایه نوآوری، فناوری و انتقال دانش نیز طراحی شده‌اند.

 

شراکت راهبردی در لحظه‌ای نمادین

توافق‌نامه در حاشیه سفر رئیس‌جمهور آمریکا دونالد ترامپ به پادشاهی امضا شد؛ لحظه‌ای با بار راهبردی که استحکام روابط دوجانبه و عمق همکاری میان دو کشور در حوزه فناوری و نوآوری را نشان می‌دهد.

در واکنش به این رویداد، مقام‌های دو طرف تأکید کردند که این پروژه افق‌های جدیدی برای همکاری‌های پژوهشی و فناورانه می‌گشاید و نقش پادشاهی را به عنوان نیرویی بلندپرواز در حوزه فضا که بر شراکت‌های علمی پیشرفته تکیه دارد، تقویت می‌کند.

این گام همچنین در چارچوب راهبرد گسترده‌تری است که پادشاهی برای مشارکت در پروژه‌های بزرگ بین‌المللی فضایی دنبال می‌کند؛ با هدف ایفای نقشی واقعی در تولید دانش و گسترش مرزهای کشف علمی. پادشاهی از طریق «سازمان فضایی سعودی» در پی تثبیت جایگاه خود به عنوان یک قدرت نوظهور فضایی است که باور دارد اکتشاف فضا، امتداد طبیعی آرمان‌های توسعه‌ای آن است.