بورل به «الشرق الاوسط»: براى مذاکره با ایران اولویت بستر وین است

عبداللهیان خبرداد؛از سرگیری «فوری» مذاکرات هسته‌ای

EPA
EPA
TT

بورل به «الشرق الاوسط»: براى مذاکره با ایران اولویت بستر وین است

EPA
EPA

جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در مصاحبه با روزنامه «الشرق الاوسط» تأکید کرد که در مذاکرات هسته ای با ایران جایگزینی برای بستر وین وجود ندارد.
بورل گفت که تلاش‌های مستمر برای بازگشت به برنامه جامع اقدام مشترک تنها «اولین قدم» برای رسیدگی به پرونده‌های دیگر مربوط به دخالت تهران در امور داخلی دیگر کشورها است.
آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا نیز گفت که این بازگشت «بستری» برای رسیدگی به فعالیت‌های بی‌ثبات کننده ایران است.
در همین حال، حسین امیر عبداللهیان همتای ایرانی وی اعلام کرد که کشورش «خیلی زود» به سازوکار وین بازمی‌گردد، اما تاریخ آن را مشخص نکرد.
بورل در پاسخ به سؤال «الشرق الاوسط» در مورد فشار فعلی برای بازگشت به توافق هسته ای و اینکه آیا اروپایی‌ها از برنامه ایران برای توسعه موشک‌های بالستیک و هواپیماهای بدون سرنشین که از سوی گروه حوثی به‌طور گسترده برای هدف قرار دادن تأسیسات غیرنظامی در داخل استفاده می‌شود و پادشاهی عربی سعودی و امنیت ناوبری دریایی در آبراه‌های بین‌المللی را تهدید می‌کند، نگران هستند؟ بورل پاسخ داد: «ما قطعاً نگران بسیاری از مسائل دیگر هستیم، اما نمی‌توانیم همه مشکلات را همزمان حل کنیم».
وی افزود: «در حال حاضر مذاکراتی با هدف برقراری مجدد توافق هسته ای در حال انجام است. این پایان کار نیست، زیرا بسیاری از مسائل هستند که نیاز به بحث بیشتری دارد».
او گفت: «بیایید قدمی برداریم. اولین گام اجتناب از ایران هسته ای است. سپس به مسائل دیگر می‌پردازیم».
بورل در پاسخ به این سؤال که آیا اگر ایران دخالت خود در امور داخلی سایر کشورها متوقف نکند، از درگیری‌های بیشتر نگران هستید؟ گفت: «دلایل زیادی برای نگرانی از خطر در منطقه وجود دارد. اما اولین چیزی که برای کاهش خطر باید حل و فصل شود، همین توافق هسته ای است».
وزیر خارجه آمریکا در نشستی خبری در نیویورک افزود: «راب مالی نماینده ویژه ما در امور ایران نیز این هفته اینجا (نیویورک) بود و چند روز بسیار پربار و سودمند در نیویورک داشت و حالا به واشینگتن بازگشته است».
 بلینکن اظهار کرد: «هنوز توافقی از سوی ایران برای بازگشت به گفت و گوهای وین نداریم. ما به‌طور کامل آمادگی آن را داریم که به وین بازگشته و مذاکرات را ادامه دهیم».
وزیر امور خارجه آمریکا در ادامه اضافه کرد که «سؤال این است که آیا ایران آماده انجام چنین کاری است و اگر هست در چه زمانی».
این مقام آمریکایی تأکید کرد که «ما بسیار صادق و استوار مسیر دیپلماسی معنادار را برای بازگشت متقابل به برجام دنبال کرده‌ایم و طیف کاملی از نگرانی‌هایی را که ما و خیلی کشورها در مورد ایران دارند، بررسی کنیم».
بلینکن اظهار کرد که «هنوز باور داریم بازگشت دو طرفه به اجرای تعهدات برجامی در راستای منافع ما و بهترین گزینه در دسترس است تا بتوان برنامه هسته‌ای ایران را محدود کرد».
وی در عین حال هشدار داد: «همان‌طور که چند بار اخیراً گفته‌ام امکان بازگشت دوطرفه به اجرای تعهدات ابدی نیست و چالش کنونی این است که با گذشت هر روز و آن گونه که ایران به فعالیت‌هایی ادامه می‌دهد که طبق تعهدات این توافق نیست».
وزیر خارجه آمریکا افزود: «ما به نقطه‌ای در آینده خواهیم رسید که بازگشت دوطرفه به برجام، منافع آن توافق را بازنمی‌گرداند، چرا که ایران با افزایش ذخیره غنی سازی ۲۰ درصدی و شاید ۶۰ درصدی بیش از حد در برنامه خود پیشروی کرده و با بازگشت به برجام، قابل برگشت نیست».
بلینکن معتقد است «این چیزی است که شرکا و متحدان ما نیز می‌دانند و با آن موافق هستند».
علاوه بر حضور پرونده ایران در بسیاری از جلسات گروهی و دوجانبه در طول هفته دیپلماسی فشرده در جلسات هفتاد و ششمین نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک بود، این پرونده در جلسات بلینکن با وزرای خارجه کشورهای شورای همکاری خلیج مورد بحث قرار گرفت.
بلینکن موضوع ایران را با شاهزاده فیصل بن فرحان آل سعود همتای سعودی، عبداللطیف الزیانی همتای بحرینی، محمد بن عبدالرحمن آل ثانی همتای قطری، احمد ناصر المحمد الصباح همتای کویتی، خلیفه شاهین المررر وزیر مشاور در امور خارجه امارات، محمد الحسن نماینده دائم عمان در سازمان ملل متحد و نایف فلاح محمد الحجرف دبیرکل شورای همکاری خلیج بررسی کرد.
در همین باره، ند پرایس سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا گفت: «بلینکن بر تمایل دائمی ایالات متحده با مردم و دولت‌های منطقه در ارتقای خاورمیانه صلح آمیز، امن و مرفه تأکید دارد و به شرکای خود اطمینان می‌دهیم که از تجاوز خارجی در امان هستند».
وی توضیح داد که در این دیدارها «کار برای دستیابی به رویکرد مشترک برای حل دائمی مناقشه در یمن، پیگیری دیپلماسی برای دستیابی به بازگشت متقابل به پایبندی به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و مقابله با رفتارهای تهاجمی مداوم ایران در خلیج مورد بحث قرار گرفت».
وی اعلام کرد: «ایالات متحده با شرکای خلیجی در محکومیت حملات حوثی‌ها به سعودی به هدف قراردادن غیرنظامیان و زیرساخت‌ها به هم نظر است».
شاهزاده فیصل بن فرحان همچنین با رابرت مالی نماینده ویژه آمریکا در ایران دیدار کرد و برجسته‌ترین تحولات مربوط به برنامه هسته ای ایران را مورد بحث قرار داد.



غزهٔ غرق در باران، دو ماه از آتش‌بس شکننده را پشت سر می‌گذارد

مادری فلسطینی، دیروز در بیمارستان ناصر در خان‌یونس، پس از مرگ دختر شیرخوارش بر اثر سرما بر او شیون می‌کند (رويترز)
مادری فلسطینی، دیروز در بیمارستان ناصر در خان‌یونس، پس از مرگ دختر شیرخوارش بر اثر سرما بر او شیون می‌کند (رويترز)
TT

غزهٔ غرق در باران، دو ماه از آتش‌بس شکننده را پشت سر می‌گذارد

مادری فلسطینی، دیروز در بیمارستان ناصر در خان‌یونس، پس از مرگ دختر شیرخوارش بر اثر سرما بر او شیون می‌کند (رويترز)
مادری فلسطینی، دیروز در بیمارستان ناصر در خان‌یونس، پس از مرگ دختر شیرخوارش بر اثر سرما بر او شیون می‌کند (رويترز)

روز گذشته، نوار غزه وارد ماه سوم آتش‌بس شکننده‌ای شد که برای توقف درگیری میان اسرائیل و «حماس» از اکتبر گذشته آغاز شده بود. ساکنان آسیب‌دیده غزه دو ماهی را پشت سر گذاشته‌اند که با نقض‌های مکرر اسرائیل و رنج ناشی از کمبود کمک‌ها همراه بوده است.
هوای بد و موج باران‌های سنگینی که بر این منطقه می‌بارد، بار دیگر نیاز به تسریع ورود مواد لازم برای مقابله با شرایط سخت جوی را افزایش داده است؛ شرایطی که به مرگ یک نوزاد بر اثر سرما انجامید.
آژانس امداد و کار سازمان ملل برای آوارگان فلسطینی «آنروا» توضیح داد که رنجِ فزایندهٔ ناشی از باران‌ها «با ورود بدون مانع کمک‌های بشردوستانه، از جمله تدارکات پزشکی و وسایل مناسب سرپناه، قابل پیشگیری است».
در همین حال، ایتمار بن گویر، وزیر امنیت ملی دست‌راستی افراطی اسرائیل، روز گذشته تهدید کرد که قبر رهبر تاریخی، عزالدین قسام، را که در داخل سرزمین‌های تحت کنترل اسرائیل قرار دارد و شاخهٔ نظامی «حماس» نام او را بر خود دارد، از میان برخواهد داشت.
بن‌گفیر ویدئویی منتشر کرد که در آن در کنار نیروهای امنیتی و یک جرثقیل دیده می‌شود که در حال برچیدن چادری بودند که برای نماز خواندن در کنار قبر قسام ــ که زادهٔ سوریه است ــ برپا شده بود.
«حماس» تأکید کرد که اقدام وزیر امنیت «تجاوزی بی‌سابقه به حرمت‌ها و نقض مقدسات» است.


عراق از تصمیمِ طبقه‌بندی «حوثی‌ها» و «حزب‌الله» لبنان به‌عنوان دو گروه تروریستی عقب‌نشینی کرد

حامیان «حزب‌الله» لبنان پرچم‌های این حزب را در بیروت در دست دارند (رویترز)
حامیان «حزب‌الله» لبنان پرچم‌های این حزب را در بیروت در دست دارند (رویترز)
TT

عراق از تصمیمِ طبقه‌بندی «حوثی‌ها» و «حزب‌الله» لبنان به‌عنوان دو گروه تروریستی عقب‌نشینی کرد

حامیان «حزب‌الله» لبنان پرچم‌های این حزب را در بیروت در دست دارند (رویترز)
حامیان «حزب‌الله» لبنان پرچم‌های این حزب را در بیروت در دست دارند (رویترز)

عراق پس از آن‌که روزنامهٔ رسمی این کشور فهرستی را منتشر کرد که در آن «حوثی‌های» یمن و «حزب‌الله» لبنان در شمار گروه‌های تروریستی گنجانده شده بودند، از این طبقه‌بندی عقب‌نشینی کرد.
یک کمیتهٔ دولتی عراقی اعلام کرد فهرستی که منتشر شده، نسخهٔ ویرایش‌نشدهٔ گروه‌های تروریستی بوده و این کمیته در حال اصلاح خطا است. کمیته افزود که فهرست مورد نظر، تنها مربوط به نهادها و افرادی بوده که با دو گروه «القاعده» و «داعش» مرتبط‌اند.
و پیش از این عقب‌نشینی، ساعاتی پیش عراق «حوثی‌ها» و «حزب‌الله» لبنان را روز پنج‌شنبه در فهرست تروریسم قرار داده بود.
روزنامهٔ رسمی اعلام کرده بود که یک کمیتهٔ دولتی تصمیم گرفته است اموال اشخاص و نهادهای مرتبط با «حوثی‌ها» و «حزب‌الله» را مسدود کند.
عراق همچنین بیش از ۱۰۰ نهاد و شخصیت را در سراسر جهان در فهرست تروریسم قرار داده است.
این کمیتهٔ دولتی اشاره کرد که برخی از افرادی که در فهرست تروریسم قرار گرفته‌اند، طبق قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد تحت تحریم هستند.

روزنامهٔ رسمی همچنین اعلام کرد که «به‌روزرسانی فهرست تروریسم بر اساس تصمیمات رسمی صادرشده از سوی کمیتهٔ مسدودسازی اموال انجام می‌شود؛ تصمیماتی که به تعیین نهادها و افرادی مربوط است که مشمول اقدامات مقابله با تروریسم و تأمین مالی آن هستند».
این تصمیم یک روز پس از آن صادر شد که مایکل ریغاس، معاون وزیر خارجهٔ آمریکا، از کسانی که آنها را «شریکان عراقی» توصیف کرد، خواست تا «میلیشیاهای ایرانی را مهار کنند و مانع تهدید آنها علیه عراقی‌ها و آمریکایی‌ها شوند».
حسین مؤنس، رئیس جنبش «حقوق» وابسته به «کتائب حزب‌الله»، روز پنج‌شنبه در واکنش به این تصمیم به دولت عراق حمله کرد و آن را «متزلزل، وابسته و بی‌کرامت» توصیف کرد.

و به‌احتمال زیاد این اقدام با استقبال واشنگتن روبه‌رو خواهد شد؛ واشنگتنی که در پی کاهش نفوذ ایران در عراق و دیگر کشورهای خاورمیانه است؛ کشورهایی که در آنها متحدانی برای تهران وجود دارد.
ایران، که عراق را همسایه و هم‌پیمان خود می‌داند، این کشور را عنصری حیاتی برای تداوم مقاومت اقتصادش در برابر تحریم‌ها تلقی می‌کند. اما بغداد، که شریک هر دو طرفِ ایالات متحده و ایران است، نگران آن است که در تیررس سیاست فشار دولت رئیس‌جمهوری آمریکا، دونالد ترامپ، علیه تهران قرار گیرد.
ایران از طریق گروه‌های مسلح شیعهٔ قدرتمند و احزاب سیاسیِ مورد حمایت خود در بغداد، از نفوذی گستردهٔ نظامی، سیاسی و اقتصادی در عراق برخوردار است. اما افزایش فشارهای آمریکا طی سال گذشته در زمانی روی می‌دهد که ایران به‌دلیل حملات اسرائیل علیه «حزب‌الله» لبنان و «جنبش مقاومت اسلامی فلسطین» (حماس)، که متحدان تهران به‌شمار می‌روند، تضعیف شده است.


فشار آمریکا، سردرگمی «چارچوب هماهنگی» عراق را افزایش داد

رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، و نخست‌وزیر عراق، محمد شیاع السودانی، در عکس یادگاری حاشیه اجلاس شرم‌الشیخ، ۱۳ اکتبر ۲۰۲۵ (رسانه دولتی)
رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، و نخست‌وزیر عراق، محمد شیاع السودانی، در عکس یادگاری حاشیه اجلاس شرم‌الشیخ، ۱۳ اکتبر ۲۰۲۵ (رسانه دولتی)
TT

فشار آمریکا، سردرگمی «چارچوب هماهنگی» عراق را افزایش داد

رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، و نخست‌وزیر عراق، محمد شیاع السودانی، در عکس یادگاری حاشیه اجلاس شرم‌الشیخ، ۱۳ اکتبر ۲۰۲۵ (رسانه دولتی)
رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، و نخست‌وزیر عراق، محمد شیاع السودانی، در عکس یادگاری حاشیه اجلاس شرم‌الشیخ، ۱۳ اکتبر ۲۰۲۵ (رسانه دولتی)

منابع عراقی می‌گویند مرجعیت دینی در نجف در هیچ اقدامی برای تعیین نهایی نامزد نخست‌وزیری نقش ندارد، در حالی که «چارچوب هماهنگی» به دلیل آنچه فشارهای مستمر آمریکا خوانده شده، در برنامه‌های خود درباره آینده روابط بغداد و واشنگتن دچار سردرگمی شده است.

پس از برگزاری چند جلسه برای انتخاب نامزد پست اجرایی، آخرین جلسه روز دوشنبه برگزار شد. در این نشست، «چارچوب هماهنگی» نتایج دو کمیته خود را بررسی کرد: یکی برای دیدار با نامزدها و دیگری برای بررسی مکانیزم انتخاب نامزد نهایی توسط رهبران چارچوب، اما میان طرف‌های این چارچوب توافقی حاصل نشد.

رسانه‌های نزدیک به «چارچوب هماهنگی» گزارش دادند که دلیل مراجعه به مرجعیت علی‌ سیستانی در نجف، ناتوانی رهبران این چارچوب در انتخاب نامزد مشخص به دلیل اختلافات عمیق سیاسی میان آنها بوده است.

رهبران «چارچوب هماهنگی» پس از اعلام خود به‌عنوان بزرگ‌ترین فراکسیون پارلمان عراق (واع)

موضع نجف

گزارش‌ها حاکی است مرجعیت دینی نجف از دخالت در انتخاب نامزد خودداری کرده است، اما تحلیلگران می‌گویند درخواست نظر از مرجعیت، بازتاب ناتوانی نیروهای برنده انتخابات در تصمیم‌گیری میان نامزدهای غیررسمی است.

رسانه‌های محلی ده‌ها نامزد را فاش کرده‌اند و از نوسانات شدید در فهرست نامزدهای پیشنهادی خبر می‌دهند؛ گاهی فهرست کوتاه شامل پنج نفر و گاهی شامل ده‌ها شخصیت شیعی است.

عباس راضی، دبیرکل چارچوب هماهنگی، پیش‌تر گفته بود که «نامزدها محدود به شخصیت‌های رهبری هستند» و ائتلاف از افراد مشخصی خواسته تا برای این پست اعلام آمادگی کنند.

طالب محمد کریم، پژوهشگر مسائل سیاسی، به «الشرق الأوسط» گفت: «وضعیت پیچیده و بی‌سابقه است و نیازمند رویکرد جدیدی برای تسریع در تشکیل دولت آینده است؛ معیار اصلی حفظ منافع مالی و سیاسی عراق است، نه منافع جناحی».

او افزود: «لازم است تفاهم‌های آرام با آمریکا و پایتخت‌های منطقه‌ای برقرار شود تا دولت آینده متعهد شود از خاک عراق برای مناقشات دیگران استفاده نکند و با طرحی عملی، سلاح‌ها کنترل و منافع مشترک حفظ شود».

ائتلاف «عمران و توسعه» بیشترین کرسی‌ها را در مقایسه با احزاب «چارچوب هماهنگی» کسب کرده است (ایکس)

ترامپ و السودانی

اختلاف درباره نامزد مورد نظر «چارچوب هماهنگی» پس از اظهارات جنجالی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، افزایش یافت. او گفته بود: «عراق پس از حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران، کشور دوست آمریکا شد» و فاش کرد که نخست‌وزیر عراق، محمد شیاع السودانی، برای دریافت جایزه صلح نوبل به او رأی داده است.

این اظهارات در محافل شیعی بغداد بحث‌برانگیز شد، به ویژه که بسیاری ترامپ را رئیس آمریکایی می‌دانند که دستور ترور قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران، را در ژانویه ۲۰۲۲ صادر کرد.

السودانی در پلتفرم «ایکس» چهارشنبه نوشت: «همیشه سعی کرده‌ام روابطی بسازم که به کشور خدمت کند. از همان ابتدا دریافتم که دوستی، نه خصومت، ثبات و پیشرفت کشور را تضمین می‌کند».

انتظار سافایا

در این وضعیت پیچیده، رهبران چارچوب هماهنگی منتظر رسیدن نماینده ویژه رئیس‌جمهور آمریکا، ماراک سافایا، به عراق هستند. او پیام‌های هشداردهنده‌ای به برخی نیروهای چارچوب هماهنگی داده است، به ویژه کسانی که هنوز جناح‌های مسلح دارند و تحت تحریم‌های آمریکا هستند.

پیش‌تر، تام باراک، نماینده آمریکا در لبنان و سوریه، به طور کوتاه به بغداد سفر کرده بود و طبق منابع مطلع، پیام‌های مهمی درباره مسائل داخلی و منطقه‌ای منتقل کرد.

منابع به «الشرق الأوسط» گفتند که سه موضوع اصلی توسط باراک با السودانی مطرح شده است: اقدامات آمریکا برای خلع سلاح حزب‌الله، اهمیت کنترل مرزهای عراق و سوریه و جلوگیری از ورود شخصیت‌های وابسته به گروه‌های مسلح به دولت آینده عراق.

در همین راستا، مذاکراتی نیز میان فؤاد حسین، معاون نخست‌وزیر و وزیر خارجه عراق، با مایکل ریگاس، معاون وزیر خارجه آمریکا، انجام شد. سفارت آمریکا در بغداد با انتشار دوباره بیانیه مشترک وزارت خارجه عراق، تأکید کرد که «آمریکا به صراحت بر خلع سلاح میلیشیاهای تحت حمایت ایران که به حاکمیت عراق ضربه می‌زنند، تهدیدی برای آمریکایی‌ها و عراقی‌ها هستند و منابع عراق را به نفع ایران می‌برند، ادامه خواهد داد».