قرارداد معاوضه نفتی ایران و ونزوئلا؛ واشنگتن خط‌ونشان کشید

بنر «بنزین موجود نیست» نصب شده در ورودی یک پمپ بنزین در کاراکاس (آرشیویی - AP)
بنر «بنزین موجود نیست» نصب شده در ورودی یک پمپ بنزین در کاراکاس (آرشیویی - AP)
TT

قرارداد معاوضه نفتی ایران و ونزوئلا؛ واشنگتن خط‌ونشان کشید

بنر «بنزین موجود نیست» نصب شده در ورودی یک پمپ بنزین در کاراکاس (آرشیویی - AP)
بنر «بنزین موجود نیست» نصب شده در ورودی یک پمپ بنزین در کاراکاس (آرشیویی - AP)

خبرگزاری رویترز به نقل از پنج منبع آگاه از امضای یک قرارداد بزرگ سواپ نفتی بین ایران و ونزوئلا خبر داده‌است.
بر اساس این قرارداد، ونزوئلا نفت سنگین خود را با میعانات گاز ایران تبادل پایاپای می‌کند و به این ترتیب می‌تواند از آن برای بهبود کیفیت نفت خام قیرمانند خود استفاده کند. اولین محموله‌های مربوط به این قرارداد طی هفته جاری ارسال خواهند شد.
منابع نزدیک به توافق اعلام کردند، این اقدام در حالی می‌تواند به روابط خوب میان شرکت ملی نفت ونزوئلا با شرکت ملی نفت ایران عمق بیشتر ببخشد که هر دو شرکت زیر شدیدترین تحریم‌های واشینگتن هستند.
بر اساس یکی از منابع خبری، قرارداد سواپ نفتی میان دو شرکت ایران و ونزوئلا در فاز اول شش ماه اعتبار دارد اما با رضایت دو طرف ادامه خواهد یافت.
وزارت خزانه‌داری آمریکا در ایمیلی در پاسخ به رویترز گفته‌است این توافق می‌تواند نقض تحریم‌های آمریکا علیه هر دو کشور باشد و به دستورات دولت آمریکا جهت انجام اقدامات تنبیهی اشاره کرد.
برنامه تحریم‌های ایالات متحده نه تنها آمریکایی‌ها را از انجام هرگونه تجارت با بخش‌های نفتی در ایران و ونزوئلا بازمی‌دارد، همچنین تهدید می‌کند که برای هر شخص یا نهاد غیر آمریکایی که با شرکت‌های نفتی دو کشور معامله می‌کند، «تحریم‌های ثانویه» وضع می‌کند.
مجازات‌های ثانویه ممکن است شامل مجموعه ای از مجازات‌ها علیه افراد اهداف از جمله ممنوعیت استفاده از سیستم مالی ایالات متحده یا جریمه یا مسدود کردن دارایی‌ها در ایالات متحده باشد.
خزانه داری آمریکا در پاسخ به سؤالی در مورد این توافق گفت که «هرگونه معامله اشخاص غیر آمریکایی با شرکت ملی نفت ایران به‌طور کلی مشمول تحریم‌های ثانویه است».
در این بیانیه همچنین آمده‌است: «این حق را برای اعمال تحریم علیه هر فردی که در بخش نفت ونزوئلا کار می‌کند، محفوظ می‌دارد»، اما به صراحت نگفت که آیا این قرارداد نقض تحریم‌ها است یا خیر.
 منبعی مطلع از این موضوع در واشینگتن نیز گفت که آمریکا در چند ماه گذشته توافق بین ونزوئلا و ایران به عنوان نقض احتمالی تحریم‌ها زیر نظر مقامات دولت آمریکا قرار داشته‌است و آن‌ها می‌خواهند ببینند که از نظر عملی تا کجا پیش خواهد رفت.
وزیران امور خارجه ایران و ونزوئلا در چند روز اخیر در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل دیدار و دربارهٔ افزایش همکاری‌های دوجانبه برای با وجود تحریم‌های آمریکا گفت و گو کردند.
 یک سخنگوی خزانه‌داری آمریکا گفت که این وزارتخانه در مورد گزارش‌های مربوط به قراردادهای نفتی بین ونزوئلا و ایران نگران است، اما جزئیات آن را تأیید نکرد. این سخنگو افزود: «ما همچنان به اعمال تحریم‌های مربوط به ایران و ونزوئلا ادامه خواهیم داد».
وی افزود که وزارت خزانه داری «عزم خود را برای تهیه یک لیست سیاه از نهادهایی که از تلاش‌های ایران برای دور زدن تحریم‌های آمریکا حمایت می‌کنند و هر کسی که به آنها این امکان را می‌دهد تا رفتارهای بی‌ثبات کننده خود را در سراسر جهان انجام دهند» اعلام کرد.



رایزنی‌های سیاسی میان مصر و ایران برای توسعه روابط دوجانبه

کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)
کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)
TT

رایزنی‌های سیاسی میان مصر و ایران برای توسعه روابط دوجانبه

کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)
کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)

مصر و ایران توافق کردند مسیر بررسی و شناسایی ظرفیت‌های روابط دوجانبه را ادامه دهند.
وزیر خارجه و مهاجرت مصر، بدر عبدالعاطی، در یک نشست خبری مشترک با همتای ایرانی‌اش، عباس عراقچی، در قاهره در روز دوشنبه اعلام کرد: «مسیر جدیدی برای مشورت‌های سیاسی بین دو کشور آغاز شده که در سطحی پایین‌تر از وزیران خارجه برگزار خواهد شد و ابعاد مختلف روابط دوجانبه را بررسی خواهد کرد.»

عباس عراقچی روز دوشنبه به قاهره سفر کرد و با رئیس‌جمهور مصر، عبدالفتاح السیسی، دیدار داشت. همچنین دو نشست، یکی دوجانبه و دیگری گسترده‌تر، با وزیر خارجه مصر، بدر عبدالعاطی برگزار کرد. این دیدارها به‌عنوان نشانه‌ای از حرکت روابط دو کشور به‌سوی گام‌های نزدیک‌تر تلقی شد.

بر اساس بیانیه رسمی دفتر ریاست‌جمهوری مصر، السیسی و عراقچی «بر اهمیت ادامه مسیر فعلی برای بررسی چشم‌اندازهای توسعه مشترک روابط بین دو کشور تأکید کردند.»

وزیر خارجه مصر در این نشست خبری گفت که گفتگوها «بر لزوم گسترش روابط دوجانبه تمرکز داشت، با در نظر گرفتن نگرانی‌های هر دو طرف»، و تأکید کرد که «تمایل متقابل برای توسعه روابط وجود دارد.» او افزود که دیدارهای متقابل دو طرف «نشان‌دهنده تحول مثبتی در روابط دوجانبه است.»

از سوی دیگر، عباس عراقچی در این نشست خبری گفت: «این چهارمین دیدار من با رئیس‌جمهور السیسی است و بیش از ۱۰ دیدار نیز با وزیر خارجه مصر داشته‌ام. این نشان می‌دهد که کشورم چقدر به گسترش روابط با مصر اهمیت می‌دهد.»

او اضافه کرد: «اراده‌ای برای توسعه روابط و گسترش همکاری‌ها در عرصه‌های سیاسی، اقتصادی و دیگر زمینه‌ها وجود دارد.» عراقچی ادامه داد: «ما اراده‌ای داریم برای تقویت روابط و رفع موانع آن. مسیر اکنون بیش از هر زمان دیگری برای توسعه روابط باز است.»

وی همچنین به «ادامه گفت‌وگوهای سیاسی و توافق بر افزایش مبادلات تجاری و همکاری در چارچوب سازمان‌های بین‌المللی، به‌ویژه در موضوعات منطقه‌ای» اشاره کرد و گفت: «سطح اعتماد بین قاهره و تهران هیچ‌گاه تا این حد بالا نبوده است.»

ایران و مصر در سال ۱۹۷۹ روابط دیپلماتیک خود را قطع کردند و پس از ۱۱ سال، تنها در سطح کاردار روابط را از سر گرفتند. در دو سال گذشته، چندین دیدار میان وزیران دو کشور برای بررسی امکان توسعه روابط انجام شد. در مه ۲۰۲۳، دولت ایران به وزارت خارجه دستور داد تا گام‌هایی برای تقویت روابط با مصر بردارد.

افزون بر دیدارهای وزرای خارجه، دیدار میان السیسی و رئیس‌جمهور فقید ایران، ابراهیم رئیسی، در نوامبر ۲۰۲۴ در ریاض نیز از جمله نقاط عطف در این مسیر بود.

هدی رؤوف، استاد علوم سیاسی و رئیس بخش مطالعات ایران در مرکز مطالعات استراتژیک مصر، به روزنامه «الشرق الاوسط» گفت: «سفر عراقچی به قاهره با هدف تداوم گفت‌وگوها و بررسی امکان نزدیکی بیشتر میان دو کشور انجام شده، به‌ویژه در شرایطی که ایران در سال‌های اخیر تلاش‌هایی برای بهبود روابط انجام داده و مصر نیز با احتیاط به این موضوع نگاه کرده است.»

او افزود: «این سفر حاکی از تحول مثبت در روابط و نشانگر گام‌هایی عملی در جهت نزدیکی بیشتر دو کشور در آینده است، به‌ویژه در زمینه گردشگری و تجارت، و نیز همکاری در پرونده‌های منطقه‌ای، به‌ویژه جنگ غزه و امنیت دریای سرخ.»

در دیدار میان السیسی و عراقچی، تحولات شتاب‌زده منطقه بررسی شد. رئیس‌جمهور مصر بر موضع کشورش مبنی بر رد گسترش دایره درگیری تأکید کرد و هشدار داد که «تشدید بحران ممکن است به جنگی فراگیر در سطح منطقه بینجامد که پیامدهای خطرناکی برای امنیت و منابع کشورهای منطقه خواهد داشت.» او همچنین بر اهمیت مذاکرات جاری بین ایران و آمریکا تأکید کرد.

السیسی همچنین خواستار «توقف فوری درگیری‌ها در نوار غزه و ارسال کمک‌های انسانی» شد و تأکید کرد که «بازگشت وضعیت عادی در تنگه باب‌المندب و دریای سرخ ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است.»

عبدالعاطی و عراقچی در مشورت‌های سیاسی خود، علاوه بر روابط دوجانبه، به وضعیت در غزه، سوریه، لبنان، امنیت دریایی در دریای سرخ و مذاکرات ایران و آمریکا پرداختند.

وزیر خارجه مصر بر لزوم «حفظ آزادی کشتیرانی در دریای سرخ و بازگرداندن آرامش به منطقه» تأکید کرد و گفت: «مصر بیشترین آسیب را از تنش‌های نظامی منطقه دیده است.» او همچنین از توافق اخیر یمن و آمریکا و تأثیر مثبت احتمالی آن بر امنیت دریایی و تجارت جهانی استقبال کرد.

عراقچی نیز گفت: «مذاکرات درباره یمن و دریای سرخ به‌طور جزئی بررسی شد» و تأکید کرد که «حوثی‌ها همانند حماس و حزب‌الله گروه‌هایی مستقل هستند که تصمیمات خود را مستقل از تهران می‌گیرند.» او افزود: «حملات حوثی‌ها علیه اسرائیل و در حمایت از فلسطین است.»

از نوامبر ۲۰۲۳، حوثی‌ها در حمایت از غزه، به کشتی‌ها در دریای سرخ حمله کرده‌اند. این حملات موجب اختلال در تجارت جهانی و کاهش شدید درآمدهای کانال سوئز شده است.

عبدالعاطی همچنین گزارش همتای ایرانی‌اش درباره نتایج پنج دور مذاکرات میان ایران و آمریکا بر سر برنامه هسته‌ای ایران را شنید و ابراز امیدواری کرد که این گفت‌وگوها به موفقیت برسد و «راه‌حلی مسالمت‌آمیز، جامع و پایدار برای کاهش تنش‌ها و برقراری آرامش در منطقه حاصل شود.»

او تأکید کرد که مصر مصمم است از هرگونه تنش و آشوب بیشتر در منطقه جلوگیری کند، چراکه این منطقه هم‌اکنون نیز با بحران‌های بزرگی دست‌وپنجه نرم می‌کند. عبدالعاطی گفت که قاهره کاملاً از مذاکرات برای کاهش تنش حمایت می‌کند و این مذاکرات را «فرصتی مناسب برای جلوگیری از تشدید بحران» دانست و از نقش مثبت عمان در این زمینه تمجید کرد.

او افزود: «در صورت وقوع درگیری نظامی، همه بازنده‌اند. این گزینه‌ای عاقلانه نیست. مصر همواره تأکید کرده که راه‌حل‌ها باید سیاسی باشد و نگرانی‌های همه طرف‌ها را در نظر بگیرد.»