آمریکا خطاب به ایران: بین دسترسی بازرسان یا مواجهه با عواقب آن انتخاب کنید

آژانس اتمی از «عدم همکاری» ایران در نصب تجهیزات نظارتی خبر داد

آمریکا خطاب به ایران: بین دسترسی بازرسان یا مواجهه با عواقب آن انتخاب کنید
TT

آمریکا خطاب به ایران: بین دسترسی بازرسان یا مواجهه با عواقب آن انتخاب کنید

آمریکا خطاب به ایران: بین دسترسی بازرسان یا مواجهه با عواقب آن انتخاب کنید

ایالات متحده آمریکا امروز دوشنبه در جلسه حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت که ایران باید به ناظر هسته‌ای سازمان ملل متحد اجازه دسترسی به کارگاهی در مجتمع «تسا» در کرج را بدهد تا مجدداً دوربین‌ها را در ماه جاری نصب کند و در غیر این صورت با اقدامات دیپلماتیک شورای حکام مواجه خواهد شد.
به گزارش رویترز، آمریکا در بیانیه‌ای در جلسه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرد: «ما از ایران می‌خواهیم بدون تأخیر بیشتر، دسترسی لازم را به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بدهد».
در این بیانیه آمده‌است: «اگر ایران این کار را نکند، در روزهای آتی با دیگر اعضای شورا به دقت دربارهٔ پاسخی مناسب به آن رایزنی خواهیم کرد».
در شامگاه گذشته، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در بیانیه ای اعلام کرد: ایران به آژانس دسترسی به سایت کرج را برای نصب دوربین‌های نظارتی جدید یا اطمینان حاصل کردن از اینکه تولید قطعات سانتریفیوژ در این کارگاه از سر گرفته شده، نداده‌است.
آژانس اعلام کرد که ایران از روزهای ۲۰ تا ۲۲ سپتامبر (۲۹ تا ۳۱ شهریور) به بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اجازه سرویس تجهیزات نظارت آژانس را داده و اجازه داده شده تا کارت ذخیره دوربین‌ها در تمامی مکان‌های ضروری در ایران به جز کارگاه ساخت تجهیزات سانتریفیوژ در مجمع تسا در کرج تعویض شود.
براساس این بیانیه، رافائل گروسی مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی معتقد است که تصمیم ایران در اجازه ندادن به آژانس برای دسترسی به کارگاه ساخت قطعات سانتریفیوژ تسای کرج بر خلاف شرایط توافق شده در بیانیه مشترکی است که روز ۱۲ سپتامبر (۲۱ شهریور) با محمد اسلامی مدیر کل سازمان انرژی اتمی و معاون رئیس‌جمهور ایران حاصل شده‌است.
دو هفته پیش، گروسی در آخرین لحظات جلسه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران سفر کرد و با مقامات ایرانی دربارهٔ نگهداری تجهیزات نظارت موافقت کرد. اقدامی که باعث شد کشورهای غربی از محکومیت ایران در نشست فصلی آژانس خودداری کنند.
کارگاه مونتاژ سانتریفیوژها در کرج در ماه ژوئن گذشته مورد حمله قرار گرفت و ایران آن را یک اقدام خرابکارانه اسرائیلی توصیف کرد.
گفته می‌شود که خسارات جزئی به ساختمان وارد شده‌است.
پس از این حمله، نیویورک تایمز گزارش داد که این کارخانه یکی از مراکز اصلی تولید سانتریفیوژهایی است که در تأسیسات غنی سازی اورانیوم فردو و نطنز استفاده می‌شود.
یک منبع آگاه گفت: «ظاهراً این هواپیمای بدون سرنشین مهاجم از داخل ایران از محلی در نزدیکی کارخانه بلند شده‌است».
گزارش آژانس بین‌المللی در اوایل ماه جاری نشان داد که یکی از دوربین‌های آن در این کارخانه خراب شده و دوربین دیگر «به‌طور جدی آسیب دیده‌است». این گزارش نشان می‌دهد که واقعیت این حادثه بدتر از آن چیزی است که ایران به آن اذعان کرده‌است.
آژانس در گزارش دوم در مورد ایران، گفت که از چهار دوربین نظارتی متعلق به آژانس که در کارگاه نصب شده بود، یکی از بین رفت و دیگری به شدت آسیب دید. ایران گفت که آن را قبل از ارائه به بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برداشته است.
اما در این گزارش آمده‌است که «واحد ذخیره و ضبط اطلاعات» دوربین خراب شده از جمله اقلام ارائه شده توسط ایران نیست. وی افزود که آژانس روز دوشنبه از تهران خواسته‌است که آنها را پیدا کرده و شفاف سازی کند.



احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)
TT

احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)

یک دیپلمات ارشد اروپایی بر این باور است که دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، به دنبال مذاکره مستقیم و محرمانه با ایران درباره برنامه هسته‌ای این کشور است و احتمالاً پیش از اکتبر ۲۰۲۵ به یک توافق جدید دست خواهد یافت.

این دیپلمات که از مذاکرات هسته‌ای پیشین با ایران آگاهی گسترده‌ای دارد، در گفت‌وگو با روزنامه «الشرق الاوسط» اظهار کرد که ماه‌های آینده نقش تعیین‌کننده‌ای در دستیابی به توافقی جدید با تهران خواهد داشت؛ توافقی که جایگزین توافق کنونی می‌شود، توافقی که دولت اول ترامپ از آن خارج شد و اعتبار آن در اکتبر آینده به پایان می‌رسد.

وی تأکید کرد که واشنگتن احتمالاً مذاکرات را با ایران «به‌صورت محرمانه و در مکانی غیر از مکان‌های معمول» که میزبان مذاکرات مشابهی در گذشته بودند، انجام خواهد داد.

در گذشته، واشنگتن و تهران مذاکرات مستقیمی را پیش از توافق هسته‌ای سال ۲۰۰۵ در مسقط، پایتخت عمان، برگزار کردند. همچنین، پس از شکست مذاکرات وین، دور جدیدی از گفتگوها در دوحه انجام شد، جایی که اتحادیه اروپا نقش میانجی را بر عهده داشت.

دولت جو بایدن، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، مذاکرات هسته‌ای را با ایران در قالب گروه ۱+۵ از سر گرفت تا این توافق را به‌طور کامل احیا کند.

در تابستان ۲۰۲۳، مذاکره‌کنندگان اروپایی پیش‌نویس یک توافق را به ایران ارائه دادند، آن‌هم پس از بیش از هفت دور مذاکرات غیرمستقیم بین ایران و ایالات متحده که در وین برگزار شد و در آن، سه کشور اروپایی (فرانسه، بریتانیا و آلمان) به همراه روسیه و چین حضور داشتند. اما ایران در آخرین لحظات از امضای توافق خودداری کرد و خواستار امتیازات بیشتری از دولت بایدن شد، امری که واشنگتن نپذیرفت.

ایران «ضعیف‌تر از گذشته» است

این دیپلمات اروپایی که در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ با «الشرق الاوسط» گفت‌وگو کرد، معتقد است که هر توافقی که اکنون میان واشنگتن و تهران حاصل شود، «بهتر از توافقی نخواهد بود که ایران دو سال پیش رد کرد».

با این حال، وی خوش‌بین است که توافقی تا پیش از اکتبر حاصل شود و افزود: «ایران در حال حاضر در موقعیتی ضعیف‌تر از گذشته قرار دارد» زیرا نفوذ نیروهای نیابتی آن در منطقه به شکلی بی‌سابقه تضعیف شده است.

وی تأکید کرد که «این موضوع به این معناست که هر توافق هسته‌ای جدیدی گسترده‌تر خواهد بود و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران را نیز شامل خواهد شد»؛ مسئله‌ای که تا پیش از این حتی تصور آن نیز ممکن نبود.

برخی کشورهای منطقه‌ای همواره خواستار توافقی گسترده‌تر با ایران بوده‌اند که علاوه بر برنامه هسته‌ای، مداخله‌های منطقه‌ای تهران را نیز محدود کند، اما ایران تاکنون این درخواست را رد کرده است.

ترامپ پیشتر با صدور یک فرمان اجرایی، تحریم‌های ایران را تشدید کرد، اما همزمان اعلام نمود که دولت او «به دنبال مذاکره و دستیابی به توافقی جدید با تهران است».

این دیپلمات اروپایی اظهار کرد که تلاش‌های ترامپ در این زمینه «جدی» است، زیرا او «می‌خواهد نام خود را در تاریخ به‌عنوان یک توافق‌ساز ثبت کند».

بااین‌حال، وی به یک مانع کلیدی اشاره کرد که هنوز پابرجاست: «عدم وجود یک مذاکره‌کننده از سوی آمریکا». وی توضیح داد که دولت جدید ایالات متحده هنوز جانشینی برای رابرت مالی، نماینده ویژه سابق در امور ایران، تعیین نکرده است.

رابرت مالی به دلیل «انتقال اطلاعات محرمانه به طرف ایرانی در جریان مذاکرات غیرمستقیم در وین» از سمت خود تعلیق و مجوزهای امنیتی‌اش لغو شد.

این دیپلمات اظهار کرد که ایران در انتظار تعیین مذاکره‌کننده‌ای از سوی واشنگتن است و «بسیار مشتاق» مذاکره با ایالات متحده می‌باشد.

او حتی مدعی شد که «ایران حاضر است هر توافقی را بپذیرد تا تحریم‌ها علیه این کشور برداشته شود».

وی افزود که این بار «مشوق‌ها و تضمین‌های اقتصادی از سوی اروپا ارائه نخواهد شد»، زیرا اروپا پس از خروج ایالات متحده از توافق و کاهش سطح تجارت با ایران «دیگر مورد اعتماد تهران نیست».

مخاطرات عدم دستیابی به توافق

بااینکه این دیپلمات مطمئن نبود که توافقی تا پیش از اکتبر ۲۰۲۵ حاصل شود، اما گفت: «اگر دولتی در آمریکا قادر به دستیابی به توافقی هسته‌ای با ایران باشد، قطعاً دولت ترامپ خواهد بود» زیرا ایران اطمینان خواهد داشت که هیچ دولت آمریکایی دیگری پس از او، این توافق را لغو نخواهد کرد؛ همان‌طور که ترامپ توافق دوران اوباما را لغو کرد.

وی هشدار داد که اگر توافقی قبل از این تاریخ حاصل نشود، کشورهای اروپایی ممکن است مکانیسم «اسنپ‌بک» را فعال کنند، که منجر به بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران خواهد شد.

سه کشور اروپایی در آخرین نشست آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هشدار دادند که «همکاری ایران در پایین‌ترین سطح ممکن قرار دارد» و فعالیت‌های هسته‌ای این کشور «به‌طور مداوم در حال افزایش است» به‌گونه‌ای که دیگر نمی‌توان اطمینان داشت که این فعالیت‌ها صلح‌آمیز باقی مانده‌اند.

این دیپلمات اروپایی هشدار داد که در صورت عدم دستیابی به توافق با ایران تا پیش از اکتبر، «خاورمیانه با یک بحران واقعی مواجه خواهد شد» و این موضوع اسرائیل را به حمله نظامی علیه ایران سوق خواهد داد.