آذربایجان تهدید کرد؛ اگر ایران دست از پا خطا کند، نیروهای بین‌المللی را وارد خواهیم کرد

انتشار تصاویر ماهواره‌ای از انفجار در تاسیسات موشکی تهران

آذربایجان تهدید کرد؛ اگر ایران دست از پا خطا کند، نیروهای بین‌المللی را وارد خواهیم کرد
TT

آذربایجان تهدید کرد؛ اگر ایران دست از پا خطا کند، نیروهای بین‌المللی را وارد خواهیم کرد

آذربایجان تهدید کرد؛ اگر ایران دست از پا خطا کند، نیروهای بین‌المللی را وارد خواهیم کرد

الهام علی‌اف رئیس‌جمهور آذربایجان در واکنش به مانورهای نظامی ایران در نزدیکی مرز این کشور که منجر به تشدید تنش میان دو طرف شده است، تهدید کرد که اگر ایران به این اقدامات و تحرکات نظامی خود ادامه دهد، پای قدرت‌های بین‌المللی و منطقه‌ای را به میان می‌کشد.
رئيس جمهور آذربایجان در مصاحبه با خبرگزاری آناتولی با ابراز تعجب از برگزاری رزمایش نظامی ایران در نزدیک رود ارس (مرز دو کشور) پس از بازرسی از کامیون های ایرانی که وارد خاک این کشور می‌شدند گفت: «این یک اتفاق بسیار شگفت آور است زیرا چنین اقدامی در دوران 30 ساله استقلال آذربایجان رخ نداده بود. البته هر کشوری می‌تواند هر رزمایش نظامی را که می‌خواهد در خاک خود انجام دهد. این حق حاکمیت اوست. اما سوال اینجاست که چرا اکنون و چرا در مرز ما؟ این سوالات را نه من بلکه جامعه آذربایجان می‌پرسند. آذربایجانی‌های سراسر جهان آن را می پرسند».
سخنگوی وزارت خارجه ایران در پاسخ به انتقاد رئیس‌جمهور آذربایجان از مانور نظامی ایران در مرزهای قره‌باغ گفت، «مانور ایران در این مناطق  یک مسئله حاکمیتی است».
سعید خطیب زاده سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به سوال خبرنگاران اظهار کرد: «در حالی که روابط خوب و محترمانه‌ای میان دو کشور وجود دارد، بیان آن به این شیوه مایه تعجب است».
وی افزود: «البته روشن است که جمهوری اسلامی ایران، حضور هرچند نمایشی رژیم صهیونیستی در نزدیکی مرزهای خود را تحمل نخواهد کرد و در این رابطه هر اقدامی را که برای امنیت ملی خود لازم بداند انجام خواهد داد».
در ادامه تنش ها، عباس موسوی سفیر ایران در آذربایجان، در گفت‌وگو با خبرگزاری رسمی ایرنا گفت که نیمه‌شب پنجشنبه تعدادی معترض در باکو به سفارت ایران «تعرض و بی‌احترامی» کردند.
وی گفت: «در پی تعرض و بی احترامی عده ای به سفارت ایران در باکو در نیمه شب گذشته و اعتراض شدید و پیگیری های رسمی، پلیس دیپلماتیک و وزارت کشور جمهوری آذربایجان چهار متعرض به سفارت ایران را شناسایی، بازداشت و بازجویی کرد».
نیروهای زمینی ارتش ایران دیروز (جمعه) رزمایش نظامی خود را در مناطق شمال غربی ایران و نزدیک مرز با آذربایجان، علیرغم انتقاد باکو از این اقدام آغاز کردند.
تلویزیون دولتی ایران نیز گزارش داد که مانور «فاتحان خیبر» از صبح دیروز آغاز شده است و تصاویری از تانک‌ها و خودروهای زرهی شرکت‌کننده در آن را پخش کرد، در این میان، هلیکوپترها اهداف زمینی را بمباران کردند.
سرتیپ کیومرث حیدری فرماندۀ نیروی زمینی ارتش ایران در حاشیه  این رزمایش به تلویزیون رسمی گفت: «به روابط خوب همسایگی احترام می‌گذاریم، اما ما حضور عناصر رژیم صهیونیستی و تروریست های (داعش) در منطقه را تحمل نخواهیم کرد».
مقامات ایرانی در روزهای اخیر در اشاره ضمنی به روابط نزدیک و همکاری نظامی بین باکو و تل آویو، بارها هرگونه حضور اسرائیلی در نزدیکی مرزهای خود را محکوم کرده اند.
ایران و آذربایجان دارای مرز مشترک نزدیک به 700 کیلومتری هستند. ایران روابط خوبی با همسایگان رقیب خود آذربایجان و ارمنستان دارد.
تهران در نوامبر 2020 ، از توافق این دو کشور همسایه برای توقف درگیری در منطقه مورد مناقشه قره باغ استقبال و بر لزوم دور نگه داشتن جنگجویان خارجی از مرزهای خود تاکید کرد.
این امر در پی گزارش ها و اتهامات متعددی از سوی چندین کشور علیه ترکیه که از آذربایجان حمایت می کند، مبنی بر انتقال اعضای گروه های طرفدار آذربایجان در شمال سوریه برای نبرد با نیروهای باکو در قره باغ، مطرح شده است.
در ایران جمعیت زیادی از تبار آذری، به ویژه در استان های شمال غربی هم مرز با آذربایجان و ارمنستان زندگی می کند.
از سوی دیگر، گروه تحقیقاتی «ایمج سَت اینتل» که مقر آن در اسرائيل است تصاویر ماهواره‌ای «تخریب مرکز تحقیقاتی سپاه پاسداران» در تهران را منتشر کرده است.
در این تصاویر دیده می‌شود که حدود یک چهارم این «پایگاه موشکی مخفی» در جریان عملیاتی جدید که در اوایل هفته جاری در خاک ایران انجام شده، نابود شده است.
در تصاویر منتشرشده مشاهده می شود که به قسمتی از ساختمان مذکور آسیب زیادی وارد شده است.
رسانه های داخلی ایران در تاریخ 26 سپتامبر از «وقوع حادثه آتش‌سوزی» در یکی از مراکز تحقیقات سپاه در غرب تهران خبر داده بودند.



احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)
TT

احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)

یک دیپلمات ارشد اروپایی بر این باور است که دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، به دنبال مذاکره مستقیم و محرمانه با ایران درباره برنامه هسته‌ای این کشور است و احتمالاً پیش از اکتبر ۲۰۲۵ به یک توافق جدید دست خواهد یافت.

این دیپلمات که از مذاکرات هسته‌ای پیشین با ایران آگاهی گسترده‌ای دارد، در گفت‌وگو با روزنامه «الشرق الاوسط» اظهار کرد که ماه‌های آینده نقش تعیین‌کننده‌ای در دستیابی به توافقی جدید با تهران خواهد داشت؛ توافقی که جایگزین توافق کنونی می‌شود، توافقی که دولت اول ترامپ از آن خارج شد و اعتبار آن در اکتبر آینده به پایان می‌رسد.

وی تأکید کرد که واشنگتن احتمالاً مذاکرات را با ایران «به‌صورت محرمانه و در مکانی غیر از مکان‌های معمول» که میزبان مذاکرات مشابهی در گذشته بودند، انجام خواهد داد.

در گذشته، واشنگتن و تهران مذاکرات مستقیمی را پیش از توافق هسته‌ای سال ۲۰۰۵ در مسقط، پایتخت عمان، برگزار کردند. همچنین، پس از شکست مذاکرات وین، دور جدیدی از گفتگوها در دوحه انجام شد، جایی که اتحادیه اروپا نقش میانجی را بر عهده داشت.

دولت جو بایدن، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، مذاکرات هسته‌ای را با ایران در قالب گروه ۱+۵ از سر گرفت تا این توافق را به‌طور کامل احیا کند.

در تابستان ۲۰۲۳، مذاکره‌کنندگان اروپایی پیش‌نویس یک توافق را به ایران ارائه دادند، آن‌هم پس از بیش از هفت دور مذاکرات غیرمستقیم بین ایران و ایالات متحده که در وین برگزار شد و در آن، سه کشور اروپایی (فرانسه، بریتانیا و آلمان) به همراه روسیه و چین حضور داشتند. اما ایران در آخرین لحظات از امضای توافق خودداری کرد و خواستار امتیازات بیشتری از دولت بایدن شد، امری که واشنگتن نپذیرفت.

ایران «ضعیف‌تر از گذشته» است

این دیپلمات اروپایی که در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ با «الشرق الاوسط» گفت‌وگو کرد، معتقد است که هر توافقی که اکنون میان واشنگتن و تهران حاصل شود، «بهتر از توافقی نخواهد بود که ایران دو سال پیش رد کرد».

با این حال، وی خوش‌بین است که توافقی تا پیش از اکتبر حاصل شود و افزود: «ایران در حال حاضر در موقعیتی ضعیف‌تر از گذشته قرار دارد» زیرا نفوذ نیروهای نیابتی آن در منطقه به شکلی بی‌سابقه تضعیف شده است.

وی تأکید کرد که «این موضوع به این معناست که هر توافق هسته‌ای جدیدی گسترده‌تر خواهد بود و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران را نیز شامل خواهد شد»؛ مسئله‌ای که تا پیش از این حتی تصور آن نیز ممکن نبود.

برخی کشورهای منطقه‌ای همواره خواستار توافقی گسترده‌تر با ایران بوده‌اند که علاوه بر برنامه هسته‌ای، مداخله‌های منطقه‌ای تهران را نیز محدود کند، اما ایران تاکنون این درخواست را رد کرده است.

ترامپ پیشتر با صدور یک فرمان اجرایی، تحریم‌های ایران را تشدید کرد، اما همزمان اعلام نمود که دولت او «به دنبال مذاکره و دستیابی به توافقی جدید با تهران است».

این دیپلمات اروپایی اظهار کرد که تلاش‌های ترامپ در این زمینه «جدی» است، زیرا او «می‌خواهد نام خود را در تاریخ به‌عنوان یک توافق‌ساز ثبت کند».

بااین‌حال، وی به یک مانع کلیدی اشاره کرد که هنوز پابرجاست: «عدم وجود یک مذاکره‌کننده از سوی آمریکا». وی توضیح داد که دولت جدید ایالات متحده هنوز جانشینی برای رابرت مالی، نماینده ویژه سابق در امور ایران، تعیین نکرده است.

رابرت مالی به دلیل «انتقال اطلاعات محرمانه به طرف ایرانی در جریان مذاکرات غیرمستقیم در وین» از سمت خود تعلیق و مجوزهای امنیتی‌اش لغو شد.

این دیپلمات اظهار کرد که ایران در انتظار تعیین مذاکره‌کننده‌ای از سوی واشنگتن است و «بسیار مشتاق» مذاکره با ایالات متحده می‌باشد.

او حتی مدعی شد که «ایران حاضر است هر توافقی را بپذیرد تا تحریم‌ها علیه این کشور برداشته شود».

وی افزود که این بار «مشوق‌ها و تضمین‌های اقتصادی از سوی اروپا ارائه نخواهد شد»، زیرا اروپا پس از خروج ایالات متحده از توافق و کاهش سطح تجارت با ایران «دیگر مورد اعتماد تهران نیست».

مخاطرات عدم دستیابی به توافق

بااینکه این دیپلمات مطمئن نبود که توافقی تا پیش از اکتبر ۲۰۲۵ حاصل شود، اما گفت: «اگر دولتی در آمریکا قادر به دستیابی به توافقی هسته‌ای با ایران باشد، قطعاً دولت ترامپ خواهد بود» زیرا ایران اطمینان خواهد داشت که هیچ دولت آمریکایی دیگری پس از او، این توافق را لغو نخواهد کرد؛ همان‌طور که ترامپ توافق دوران اوباما را لغو کرد.

وی هشدار داد که اگر توافقی قبل از این تاریخ حاصل نشود، کشورهای اروپایی ممکن است مکانیسم «اسنپ‌بک» را فعال کنند، که منجر به بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران خواهد شد.

سه کشور اروپایی در آخرین نشست آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هشدار دادند که «همکاری ایران در پایین‌ترین سطح ممکن قرار دارد» و فعالیت‌های هسته‌ای این کشور «به‌طور مداوم در حال افزایش است» به‌گونه‌ای که دیگر نمی‌توان اطمینان داشت که این فعالیت‌ها صلح‌آمیز باقی مانده‌اند.

این دیپلمات اروپایی هشدار داد که در صورت عدم دستیابی به توافق با ایران تا پیش از اکتبر، «خاورمیانه با یک بحران واقعی مواجه خواهد شد» و این موضوع اسرائیل را به حمله نظامی علیه ایران سوق خواهد داد.