آذربایجان، «جبهه جدید» بین ایران و اسرائیل

در یک مجموعه به هم پیوسته از پرونده‌های امنیت، ثروت و ائتلاف‌ها.. «الشرق الاوسط» مواضع طرف‌های مربوطه را بررسی می‌کند

آذربایجان، «جبهه جدید» بین ایران و اسرائیل
TT

آذربایجان، «جبهه جدید» بین ایران و اسرائیل

آذربایجان، «جبهه جدید» بین ایران و اسرائیل

منابع دیپلماتیک عربی به «الشرق الاوسط» گفتند که آذربایجان، علاوه بر دیگر جبهه‌های زمینی و دریایی، به «جبهه جدیدی» بین اسرائیل و ایران تبدیل شده‌است.
همزمان با اولین سالگرد تحقق پیروزی آذربایجان بر ارمنستان در منطقه قره باغ، در زمینه امنیت، اقدامات انرژی و ائتلاف‌ها، یک مسابقه برای برگزاری مانور آغاز شده‌است.
آنکارا دیروز دوشنبه اعلام کرد که نیروهایش از امروز رزمایش نظامی خود را با ارتش آذربایجان در استان نقشوان باکو، نزدیک مرز ترکیه آغاز می‌کند.
این سومین مانور پس از مانورهای چند روز پیش ایران و مانورهای آذربایجان - پاکستان - ترکیه در ماه گذشته خواهد بود.
به گفته منابع دیپلماتیک، باکو «با همه طرف‌ها براساس موضع آنها در جنگ قره باغ، تعامل می‌کند که با توجه به این که این کشورها در نبرد قره باغ، حمایت زیادی از آن کرده‌اند، نگرش مثبت آن را نسبت به اسرائیل، پاکستان و ترکیه را نشان می‌دهد».
توافق روسیه، آذربایجان و ارمنستان برای متوقف کردن جنگ در سال گذشته به ترتیبی انجامید که مسکو یک حکومت نظامی برای توازن جدید ایجاد کرد که شامل افتتاح یک کریدور موازی با مرزهای ایران، بین آذربایجان و استان نخجوان بود و آذربایجان را به ترکیه و ترکیه را به دریای خزر متصل می‌کند.
این منابع گفتند که «اسرائیل از باکو حمایت نظامی کرده‌است و برای تقویت حضور خود در آذربایجان بهایی می‌خواهد، به این معنی که اسرائیل اکنون در مرزهای ایران است».
حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران روز گذشته در کنفرانس مطبوعاتی با همتای ارمنی خود در تهران گفت که ایروان نسبت به نگرانی تهران از حضور اسرائیل در منطقه شریک و هم نظر است.
این در حالی است که باکو تأکید کرد که اتهامات «حضور قدرت‌های سوم در نزدیکی مرز بین آذربایجان و ایران بی اساس است».
علاوه بر این، نفتالی بنت نخست‌وزیر اسرائیل و بنی گانتز وزیر امور خارجه، ایران را تهدید کردند که تل آویو به تلاش برای ترور تجار اسرائیلی در قبرس پاسخ می‌دهد.
آنها پس از دستگیری یک فرد مسلح در ارتباط با این اقدام احتمالی علیه اسرائیلی‌ها گفتند که افراد درگیر را مسئول می‌داند.
در مقابل سفارت ایران اعلام کرد که «این اتهامات بی اساس است».
روزنامه «الشرق الاوسط» در شماره امروز سه شنبه خود پرونده تشدید تنش بین ایران و آذربایجان و ابعاد ژئوپلیتیک آن را بررسی می‌کند.



احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)
TT

احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)

یک دیپلمات ارشد اروپایی بر این باور است که دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، به دنبال مذاکره مستقیم و محرمانه با ایران درباره برنامه هسته‌ای این کشور است و احتمالاً پیش از اکتبر ۲۰۲۵ به یک توافق جدید دست خواهد یافت.

این دیپلمات که از مذاکرات هسته‌ای پیشین با ایران آگاهی گسترده‌ای دارد، در گفت‌وگو با روزنامه «الشرق الاوسط» اظهار کرد که ماه‌های آینده نقش تعیین‌کننده‌ای در دستیابی به توافقی جدید با تهران خواهد داشت؛ توافقی که جایگزین توافق کنونی می‌شود، توافقی که دولت اول ترامپ از آن خارج شد و اعتبار آن در اکتبر آینده به پایان می‌رسد.

وی تأکید کرد که واشنگتن احتمالاً مذاکرات را با ایران «به‌صورت محرمانه و در مکانی غیر از مکان‌های معمول» که میزبان مذاکرات مشابهی در گذشته بودند، انجام خواهد داد.

در گذشته، واشنگتن و تهران مذاکرات مستقیمی را پیش از توافق هسته‌ای سال ۲۰۰۵ در مسقط، پایتخت عمان، برگزار کردند. همچنین، پس از شکست مذاکرات وین، دور جدیدی از گفتگوها در دوحه انجام شد، جایی که اتحادیه اروپا نقش میانجی را بر عهده داشت.

دولت جو بایدن، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، مذاکرات هسته‌ای را با ایران در قالب گروه ۱+۵ از سر گرفت تا این توافق را به‌طور کامل احیا کند.

در تابستان ۲۰۲۳، مذاکره‌کنندگان اروپایی پیش‌نویس یک توافق را به ایران ارائه دادند، آن‌هم پس از بیش از هفت دور مذاکرات غیرمستقیم بین ایران و ایالات متحده که در وین برگزار شد و در آن، سه کشور اروپایی (فرانسه، بریتانیا و آلمان) به همراه روسیه و چین حضور داشتند. اما ایران در آخرین لحظات از امضای توافق خودداری کرد و خواستار امتیازات بیشتری از دولت بایدن شد، امری که واشنگتن نپذیرفت.

ایران «ضعیف‌تر از گذشته» است

این دیپلمات اروپایی که در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ با «الشرق الاوسط» گفت‌وگو کرد، معتقد است که هر توافقی که اکنون میان واشنگتن و تهران حاصل شود، «بهتر از توافقی نخواهد بود که ایران دو سال پیش رد کرد».

با این حال، وی خوش‌بین است که توافقی تا پیش از اکتبر حاصل شود و افزود: «ایران در حال حاضر در موقعیتی ضعیف‌تر از گذشته قرار دارد» زیرا نفوذ نیروهای نیابتی آن در منطقه به شکلی بی‌سابقه تضعیف شده است.

وی تأکید کرد که «این موضوع به این معناست که هر توافق هسته‌ای جدیدی گسترده‌تر خواهد بود و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران را نیز شامل خواهد شد»؛ مسئله‌ای که تا پیش از این حتی تصور آن نیز ممکن نبود.

برخی کشورهای منطقه‌ای همواره خواستار توافقی گسترده‌تر با ایران بوده‌اند که علاوه بر برنامه هسته‌ای، مداخله‌های منطقه‌ای تهران را نیز محدود کند، اما ایران تاکنون این درخواست را رد کرده است.

ترامپ پیشتر با صدور یک فرمان اجرایی، تحریم‌های ایران را تشدید کرد، اما همزمان اعلام نمود که دولت او «به دنبال مذاکره و دستیابی به توافقی جدید با تهران است».

این دیپلمات اروپایی اظهار کرد که تلاش‌های ترامپ در این زمینه «جدی» است، زیرا او «می‌خواهد نام خود را در تاریخ به‌عنوان یک توافق‌ساز ثبت کند».

بااین‌حال، وی به یک مانع کلیدی اشاره کرد که هنوز پابرجاست: «عدم وجود یک مذاکره‌کننده از سوی آمریکا». وی توضیح داد که دولت جدید ایالات متحده هنوز جانشینی برای رابرت مالی، نماینده ویژه سابق در امور ایران، تعیین نکرده است.

رابرت مالی به دلیل «انتقال اطلاعات محرمانه به طرف ایرانی در جریان مذاکرات غیرمستقیم در وین» از سمت خود تعلیق و مجوزهای امنیتی‌اش لغو شد.

این دیپلمات اظهار کرد که ایران در انتظار تعیین مذاکره‌کننده‌ای از سوی واشنگتن است و «بسیار مشتاق» مذاکره با ایالات متحده می‌باشد.

او حتی مدعی شد که «ایران حاضر است هر توافقی را بپذیرد تا تحریم‌ها علیه این کشور برداشته شود».

وی افزود که این بار «مشوق‌ها و تضمین‌های اقتصادی از سوی اروپا ارائه نخواهد شد»، زیرا اروپا پس از خروج ایالات متحده از توافق و کاهش سطح تجارت با ایران «دیگر مورد اعتماد تهران نیست».

مخاطرات عدم دستیابی به توافق

بااینکه این دیپلمات مطمئن نبود که توافقی تا پیش از اکتبر ۲۰۲۵ حاصل شود، اما گفت: «اگر دولتی در آمریکا قادر به دستیابی به توافقی هسته‌ای با ایران باشد، قطعاً دولت ترامپ خواهد بود» زیرا ایران اطمینان خواهد داشت که هیچ دولت آمریکایی دیگری پس از او، این توافق را لغو نخواهد کرد؛ همان‌طور که ترامپ توافق دوران اوباما را لغو کرد.

وی هشدار داد که اگر توافقی قبل از این تاریخ حاصل نشود، کشورهای اروپایی ممکن است مکانیسم «اسنپ‌بک» را فعال کنند، که منجر به بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران خواهد شد.

سه کشور اروپایی در آخرین نشست آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هشدار دادند که «همکاری ایران در پایین‌ترین سطح ممکن قرار دارد» و فعالیت‌های هسته‌ای این کشور «به‌طور مداوم در حال افزایش است» به‌گونه‌ای که دیگر نمی‌توان اطمینان داشت که این فعالیت‌ها صلح‌آمیز باقی مانده‌اند.

این دیپلمات اروپایی هشدار داد که در صورت عدم دستیابی به توافق با ایران تا پیش از اکتبر، «خاورمیانه با یک بحران واقعی مواجه خواهد شد» و این موضوع اسرائیل را به حمله نظامی علیه ایران سوق خواهد داد.