حضور فزاینده آثار سعودی در یونسکو آثار متنوع آینه ساختار منحصر به فرد جمعیتی

شاهین باز بودن یکی از نمادهای اصیل عربی و مایه افتخار به شمار می رود (واس)
شاهین باز بودن یکی از نمادهای اصیل عربی و مایه افتخار به شمار می رود (واس)
TT

حضور فزاینده آثار سعودی در یونسکو آثار متنوع آینه ساختار منحصر به فرد جمعیتی

شاهین باز بودن یکی از نمادهای اصیل عربی و مایه افتخار به شمار می رود (واس)
شاهین باز بودن یکی از نمادهای اصیل عربی و مایه افتخار به شمار می رود (واس)

سعودی مملو از مکان های تاریخی و دیدنی است که حکایت از تاریخ طولانی و متنوع کشور دارد. آثار تاریخی متعددی در سعودی در فهرست میراث فرهنگی ملموس و ناملموس یونسکو ثبت شده است که همین تنوع تاریخی و جمعیتی مناطق این کشور را نشان می دهد.
جزیره «فرسان» اولین منطقه حفاظت شده طبیعی در سعودی است که در فهرست برنامه انسان و زیست کره یونسکو ثبت شد چون این منطقه از فراز و نشیب های طبیعی زیبا و تنوع زیستی و حیات وحش نادر برخوردار است.
میراث ملموس
منطقه «مداین صالح» که توسط نبطی ها در قرن پنج قبل از میلاد ساخته شده اولین آثار تاریخی سعودی بود که در کانون توجه جهانیان قرار گرفت. «مداین صالح» تا به امروز بیانگر تمدن نبطی ها است و در ۲۰۰۸ به عنوان اولین اثر تاریخی در فهرست میراث فرهنگی یونسکو ثبت شد.
منطقه الطریف که در قرن پانزدهم بنا شده هسته اولیه تاسیس روستای «الدرعیه» ، شهر خاندان حاکم در سعودی بود و ۲۰۱۰ با توجه به سبک معماری نجدی و منحصر به فرد این منطقه در مرکز شبه جزیره عرب در فهرست یونسکو ثبت شد.
به سمت غرب سعودی که می رویم به «منطقه باستانی جده» می رسیم که در ۲۰۱۴ در فهرست یونسکو قرار گرفت. این منطقه سبک زندگی باستان در حجاز و گونه های منحصر به فرد معماری در این شهر قدیمی را نشان می دهد.
کوه های الشویمس و جبه و المنجور در شهر حائل واقع در شمال کشور صخره نگاری های تاریخی متعلق به بیش از ده هزار سال قرار دارد و ۲۰۱۵ به فهرست یونسکو اضافه شد.
«واحه احساء» در شرق سعودی با بیش از ۳ میلیون اصله نخل در ۲۰۱۸ به عنوان بزرگ ترین نخلستان طبیعی در جهان معرفی شد. انواع گوناگون مرغوب خرماها در این واحه تولید می شود. «واحه احساء» در قدیم منبع اقتصادی مهم برای سرزمین شام و مصر و بلاد رافدین به شمار می رفت. در این مسیر ۶ چاه سنگی در نجران واقع در جنوب سعودی و بیش از ۱۳ اثر تاریخی با نقش و نگارهایی درباره چوپانی و ماهیگیری و چندین نقاشی از چهره های انسان متعلق به بیش از ۷ هزار سال پیش وجود دارد و به دلیل این ویژگی ها ۲۰۲۱ در فهرست یونسکو قرار گرفت.
میراث ناملوس 
سعودی آثار ناملموس متعددی دارد و این کشور با توجه به ساختار جمعیتی متنوع و فرهنگ های متفاوت آثار ناملوس منحصر به فردی در خود جای داده است. «مجلس» (محل نشست و گفتگو) از جمله آثار مهم سعودی در یونسکو است. «مجلس» محلی برای برگزاری مناسبات مهم اجتماعی مثل پذیرایی از مهمانان و مراسم عروسی و مراسم اجتماعی دیگر و همچنین مکان حل اختلافات و دعواها است.
قهوه عربی یار غار هر «مجلسی» است و به همین دلیل به فهرست یونسکو اضافه شد. قهوه همچنین نماد کرم و سخاوتمندی عربی است که سرو آن معمولا با آداب و تشریفات منحصر به فرد عشایری همراه است. به همین دلیل قهوه به یک پدیده اجتماعی مهم در سعودی تبدیل شده است. رقص جنگ و صلح «العرضه النجدیه» نام دارد که این رقص در فهرست یونسکو قرار گرفته چون با آیین ویژه و سرودخوانی با صدای بلند و کشیدن شمشیرها توسط افرادی با پوشش محلی نجدی انجام می شود. این رویداد نشانگر هویت نجدی ها است.
در حجاز رقص عصای «مزمار» با ریتم طبل را داریم که مربوط به مراسم اجتماعی گوناگون است. حدود ۲۰ تا ۱۰۰ مرد در دو ردیف روبروی هم قرار می گیرند و این رقص را انجام می دهند.
«شاهین باز» یکی از مهم ترین سرگرمی های شبه جزیره عربی به معنای پرورش و مراقبت و شکار با شاهین است. شاهین از جمله نمادهای اصیل عربی است و شاهین بازها به داشتن شاهین افتخار می کنند.
نقش «القط العسیری» روی قالیچه ها و قالی ها از جمله هنرهای تجسمی است که در فهرست یونسکو قرار دارد. منازل منطقه عسیر با رنگ های شاد این نقش و نگار تزیین شده اند. این نقش و نگار شکل های هندسی گوناگون دارد.
«السدو» از جمله طرح های نساجی گلدوزی شده سنتی در سعودی است و در ساختن خیمه و چادر به کار می رفته. «السدو» از کرک و پشم شتر یا کرک و موی بز یا پشم گوسفند ساخته می شود.



سريال «حشاشین» در مصر جنجال برانگیز شد


کریم عبد العزیز در یکی از سکانس ها (شرکت فیلمساز)
کریم عبد العزیز در یکی از سکانس ها (شرکت فیلمساز)
TT

سريال «حشاشین» در مصر جنجال برانگیز شد


کریم عبد العزیز در یکی از سکانس ها (شرکت فیلمساز)
کریم عبد العزیز در یکی از سکانس ها (شرکت فیلمساز)

اولین قسمت سریال «الحشاشین» واکنش های متفاوتی در مصر به دنبال داشت. عده ای فیلم نامه و کارگردانی سریال که وقائع آن در قرن ۱۱ میلادی روی می دهد را تحسین کردند اما برخی گفتند که دیالوگ های این سریال تاریخی باید به جای لهجه مصری به عربی فصیح کار می شد.
«الحشاشین» از جمله پرخرج ترین درام های مصری رمضانی امسال به شمار می رود و فیلمبرداری آن یک سال پیش در چندین کشور آغاز شد. عبد الرحیم کمال نویسنده و پیتر میمی کارگردان «الحشاشین» هستند. کریم عبد العزیز و فتحی عبد الوهاب و احمد عید و میرنا نور الدین و اسلام جمال و نیکولا معوض نقش های اصلی این سریال رمضانی اند.
این سریال از زاویه تاریخی به فرقه حشاشین که حسن صباح بنیانگذاری کرد پرداخته است. قسمت اول «الحشاشین» به عنوان «عهد» یک روایت صوتی درباره اوضاع جهان اسلام پس از مرگ پیامبر و چهار خلیفه اش و پیدایش چند دستگی و فرقه ها و طوایف گوناگون دارد.

یکی از سکانس های «الحشاشین» (شرکت فیلمساز)

قسمت اول چگونگی پا گرفتن حسن صباح رهبر فرقه باطنیه و خداوند قلعه الموت و «پیرمرد کوهستان» در قرن یازدهم را نشان می دهد. فتحی عبد الوهاب در نقش وزیر سلجوقیان در قسمت اول ظاهر شد.

واکنش متفاوت مخاطبان پس از قسمت اول (شرکت فیلمساز)

خالد محمود منتقد مصری سینما در گفتگو با «الشرق الاوسط» گفت «اولین قسمت سریال جالب و فوق العاده و از نظر هنری خیره کننده بود».
او افزود «اتفاقات فیلم از همان ابتدا سریع و پشت سر هم هستند و مخاطب را از یک سکانس به سکان بعدی می برند. مقدمه آغاز قسمت اول مفید و مهم بود تا همه مخاطبان از نسل های گوناگون بتوانند دوران تاریخی سریال را بفهمند و دنبال کنند».
محمود خاطر نشان کرد «جلوه های بصری سریال و موزیک متن به آهنگسازی امین بوحافه حرف ندارد. کریم عبد العزیز در این سریال هیچ شباهتی به بازیگر معروفی که همه می شناسند ندارد. سریال از نظر فنی و تکنولوژی رده بالاست و این مهارت فنی بالا از همان سکانس های اول مخاطب را جذب کرد».
محمود درباره اینکه چرا «الحشاشین» با لهجه مصری عامیانه است معتقد است «این لهجه وسیله ای است تا سریال تا حد امکان به بیشترین تعداد مخاطبان از عامه مردم برسد».

پوستر سریال (شرکت فیلمساز)

دکتر احمد سلامه استاد تاریخ و تمدن در دانشگاه ازهر گفت «اولین اشتباه تاریخی این سریال همان لهجه عامیانه اش است». او در گفتگو با «الشرق الاوسط» افزود «در کارهای تاریخی برای حفظ اعتبار فیلم ها باید به زبان آن دوره تاریخی توجه شود که در این سریال عربی فصیح بوده است».
او اضافه کرد «دست اندرکاران این سریال می توانستند نقش اطلاع رسانی و فرهنگ آموزی برای مخاطبان ایفا کنند و با عربی فصیح رونق و شکوه مضاعف به این اثر بدهند».
دکتر احمد سلامه خاطر نشان کرد «مثلا سریال «عمر» با عربی فصیح پخش شد و مخاطبان را به عربی فصیح علاقمند کرد و مخاطبان از تماشای سریال با لهجه فصیح لذت بردند. ضمنا پخش محصولات سینما و تلویزیون با لهجه فصیح امکان رواج آن را در همه کشورهای اسلامی افزایش می دهد. به عنوان مثال بنده در دانشگاه چندین دانشجوی اعزامی دارم که لهجه عامیانه نمی فهمند و فقط عربی فصیح صحبت می کنند خب این افراد نمی توانند «الحشاشین» را دنبال کنند».
سلامه اظهار کرد «استایل و طراحی لباس بازیگران مناسب دوره عباسیان است که در سریال ذکر شده است. البته داوری درباره سریال های تاریخی از قسمت های اول درست نیست».