منابع کاخ الیزه: چهار کشور غربی در حال کار بر روی پیشنهاد «جدید» به ایران هستند

جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا، آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان، امانوئل مکرون رئیس جمهوری فرانسه و بوریس جانسون نخست‌وزیر بریتانیا

منابع کاخ الیزه: چهار کشور غربی در حال کار بر روی پیشنهاد «جدید» به ایران هستند
TT

منابع کاخ الیزه: چهار کشور غربی در حال کار بر روی پیشنهاد «جدید» به ایران هستند

منابع کاخ الیزه: چهار کشور غربی در حال کار بر روی پیشنهاد «جدید» به ایران هستند

منابعی در دفتر ریاست جمهوری فرانسه (کاخ الیزه) جزئیات تازه‌ای از دیدار بی سابقه سران ایالات متحده آمریکا، فرانسه، بریتانیا و آلمان درباره برنامه هسته‌ای ایران در رم پایتخت ایتالیا را فاش کردند. سران چهارجانبه غربی روز یکشنبه در حاشیه نشست گروه 20 جلسه‌ای برگزار و بیانیه‌ مشترکی با لحنی هشدارآمیز صادر کردند که در آن از ایران خواسته شده بود که فورا به مذاکرات هسته‌ای بازگردد. چهار رهبر غربی مجدداً تأکید کردند که «متعهد» هستند که از تولید یا دستیابی ایران به تسلیحات هسته‌ای جلوگیری کنند.
به گزارش «الشرق الاوسط» به نقل از منابعی در کاخ الیزه، سران این چهار کشور در این جلسه به «توافق عمیق» درباره نگرانی مشترکشان پیرامون اندک بودن زمان رسیدن به توافق با ایران رسیدند؛ این مسئله به بریک اوت معروف است یعنی زمانی است که برنامه ایران برای رسیدن به آستانه هسته ای شدن یا تولید سلاح هسته ای به آن نیاز دارد .
این منابع تأکید کرده‌اند که سران این چهار کشور به این جمع‌بندی رسیده‌اند که ایران با تعویق عامدانه زمان بازگشت به مذاکرات هسته‌ای، در پی پیشبرد برنامه هسته‌ای خود با هدف در دست داشتن اهرم فشار در برابر کشورهای غربی است. اخیرا مقامات دولت ایران آمادگی خود را برای از سرگیری مذاکرات هسته‌ای در اواخر ماه نوامبر جاری اعلام کرده‌اند. 
به گفته این منابع، نحوه جلوگیری از تحقق این هدف ایران و ناکام گذاشتن نقشه آن، موضوع اصلی مذاکرات سران چهارجانبه بوده و همه آنها به اتفاق آرا توافق کرده‌اند که «با پیشنهاد تازه‌ای جهت ترغیب ایران برای بازگشت به مذاکرات» سراغ تهران بروند. این منابع گفته‌اند که برداشت غربی‌ها این است که این پیشنهاد از نوعی است که روسیه و چین را هم به محور آنها نزدیک می‌کند. 
طبق برداشت غربی ها، پیشنهادهای جدید می‌توانند از این راه بار دیگر همبستگی گروه 5+1 را تقویت کنند و ایران را دوباره به پای میز مذاکره در وین بازگردانند؛ البته منابع جزئیات بیشتری درباره این طرح جدید ارائه ندادند. 
این منابع همچنین تأکید کرده‌اند که طی روزهای آینده فعالیت‌های دیپلماتیک برای صورت‌بندی این «پیشنهاد تازه» برای واداشتن ایران به بازگشت به مذاکرات و همچنین تقویت همبستگی و توافق میان دیگر کشورهای امضاکننده توافق هسته‌ای آغاز شود.
این طرح جدید تلاش می کند تا پیوند سایر اعضای گروه مربوط به مذاکرات، از جمله روس‌ها و چینی‌ها را بازگرداند؛ دو کشوری که ایران به آنها روی آورده است و به دنبال انعقاد یک توافق راهبردی با مسکو پس از توافقی که با چین منعقد کرده است. اگرچه طرف روسی از ایران می‌خواهد که بازگشت خود به وین را تسریع بخشد، اما به نظر می‌رسد که قرائت روسی کاملاً با آنچه طرف‌های آمریکایی و اروپایی خواستار آن هستند مطابقت ندارد.
تهران بازگشت به اجرای کامل تعهدات خود در چارچوب توافق هسته‌ای (برجام) را به دو امر گره زده است؛ نخست تضمین آمریکا و اروپا به عدم خروج مجدد از توافق و دوم نیز محدود ماندن مذاکرات به مسئله هسته‌ای و وارد نشدن به مسائلی مانند برنامه موشکی و سیاست‌های منطقه‌ای.



احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)
TT

احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)

یک دیپلمات ارشد اروپایی بر این باور است که دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، به دنبال مذاکره مستقیم و محرمانه با ایران درباره برنامه هسته‌ای این کشور است و احتمالاً پیش از اکتبر ۲۰۲۵ به یک توافق جدید دست خواهد یافت.

این دیپلمات که از مذاکرات هسته‌ای پیشین با ایران آگاهی گسترده‌ای دارد، در گفت‌وگو با روزنامه «الشرق الاوسط» اظهار کرد که ماه‌های آینده نقش تعیین‌کننده‌ای در دستیابی به توافقی جدید با تهران خواهد داشت؛ توافقی که جایگزین توافق کنونی می‌شود، توافقی که دولت اول ترامپ از آن خارج شد و اعتبار آن در اکتبر آینده به پایان می‌رسد.

وی تأکید کرد که واشنگتن احتمالاً مذاکرات را با ایران «به‌صورت محرمانه و در مکانی غیر از مکان‌های معمول» که میزبان مذاکرات مشابهی در گذشته بودند، انجام خواهد داد.

در گذشته، واشنگتن و تهران مذاکرات مستقیمی را پیش از توافق هسته‌ای سال ۲۰۰۵ در مسقط، پایتخت عمان، برگزار کردند. همچنین، پس از شکست مذاکرات وین، دور جدیدی از گفتگوها در دوحه انجام شد، جایی که اتحادیه اروپا نقش میانجی را بر عهده داشت.

دولت جو بایدن، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، مذاکرات هسته‌ای را با ایران در قالب گروه ۱+۵ از سر گرفت تا این توافق را به‌طور کامل احیا کند.

در تابستان ۲۰۲۳، مذاکره‌کنندگان اروپایی پیش‌نویس یک توافق را به ایران ارائه دادند، آن‌هم پس از بیش از هفت دور مذاکرات غیرمستقیم بین ایران و ایالات متحده که در وین برگزار شد و در آن، سه کشور اروپایی (فرانسه، بریتانیا و آلمان) به همراه روسیه و چین حضور داشتند. اما ایران در آخرین لحظات از امضای توافق خودداری کرد و خواستار امتیازات بیشتری از دولت بایدن شد، امری که واشنگتن نپذیرفت.

ایران «ضعیف‌تر از گذشته» است

این دیپلمات اروپایی که در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ با «الشرق الاوسط» گفت‌وگو کرد، معتقد است که هر توافقی که اکنون میان واشنگتن و تهران حاصل شود، «بهتر از توافقی نخواهد بود که ایران دو سال پیش رد کرد».

با این حال، وی خوش‌بین است که توافقی تا پیش از اکتبر حاصل شود و افزود: «ایران در حال حاضر در موقعیتی ضعیف‌تر از گذشته قرار دارد» زیرا نفوذ نیروهای نیابتی آن در منطقه به شکلی بی‌سابقه تضعیف شده است.

وی تأکید کرد که «این موضوع به این معناست که هر توافق هسته‌ای جدیدی گسترده‌تر خواهد بود و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران را نیز شامل خواهد شد»؛ مسئله‌ای که تا پیش از این حتی تصور آن نیز ممکن نبود.

برخی کشورهای منطقه‌ای همواره خواستار توافقی گسترده‌تر با ایران بوده‌اند که علاوه بر برنامه هسته‌ای، مداخله‌های منطقه‌ای تهران را نیز محدود کند، اما ایران تاکنون این درخواست را رد کرده است.

ترامپ پیشتر با صدور یک فرمان اجرایی، تحریم‌های ایران را تشدید کرد، اما همزمان اعلام نمود که دولت او «به دنبال مذاکره و دستیابی به توافقی جدید با تهران است».

این دیپلمات اروپایی اظهار کرد که تلاش‌های ترامپ در این زمینه «جدی» است، زیرا او «می‌خواهد نام خود را در تاریخ به‌عنوان یک توافق‌ساز ثبت کند».

بااین‌حال، وی به یک مانع کلیدی اشاره کرد که هنوز پابرجاست: «عدم وجود یک مذاکره‌کننده از سوی آمریکا». وی توضیح داد که دولت جدید ایالات متحده هنوز جانشینی برای رابرت مالی، نماینده ویژه سابق در امور ایران، تعیین نکرده است.

رابرت مالی به دلیل «انتقال اطلاعات محرمانه به طرف ایرانی در جریان مذاکرات غیرمستقیم در وین» از سمت خود تعلیق و مجوزهای امنیتی‌اش لغو شد.

این دیپلمات اظهار کرد که ایران در انتظار تعیین مذاکره‌کننده‌ای از سوی واشنگتن است و «بسیار مشتاق» مذاکره با ایالات متحده می‌باشد.

او حتی مدعی شد که «ایران حاضر است هر توافقی را بپذیرد تا تحریم‌ها علیه این کشور برداشته شود».

وی افزود که این بار «مشوق‌ها و تضمین‌های اقتصادی از سوی اروپا ارائه نخواهد شد»، زیرا اروپا پس از خروج ایالات متحده از توافق و کاهش سطح تجارت با ایران «دیگر مورد اعتماد تهران نیست».

مخاطرات عدم دستیابی به توافق

بااینکه این دیپلمات مطمئن نبود که توافقی تا پیش از اکتبر ۲۰۲۵ حاصل شود، اما گفت: «اگر دولتی در آمریکا قادر به دستیابی به توافقی هسته‌ای با ایران باشد، قطعاً دولت ترامپ خواهد بود» زیرا ایران اطمینان خواهد داشت که هیچ دولت آمریکایی دیگری پس از او، این توافق را لغو نخواهد کرد؛ همان‌طور که ترامپ توافق دوران اوباما را لغو کرد.

وی هشدار داد که اگر توافقی قبل از این تاریخ حاصل نشود، کشورهای اروپایی ممکن است مکانیسم «اسنپ‌بک» را فعال کنند، که منجر به بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران خواهد شد.

سه کشور اروپایی در آخرین نشست آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هشدار دادند که «همکاری ایران در پایین‌ترین سطح ممکن قرار دارد» و فعالیت‌های هسته‌ای این کشور «به‌طور مداوم در حال افزایش است» به‌گونه‌ای که دیگر نمی‌توان اطمینان داشت که این فعالیت‌ها صلح‌آمیز باقی مانده‌اند.

این دیپلمات اروپایی هشدار داد که در صورت عدم دستیابی به توافق با ایران تا پیش از اکتبر، «خاورمیانه با یک بحران واقعی مواجه خواهد شد» و این موضوع اسرائیل را به حمله نظامی علیه ایران سوق خواهد داد.