جیم ریش به «الشرق الاوسط»: هر توافقی که بایدن با تهران منعقد کند «موقتی» است

سناتور آمریکایی: اسرائیل اجازه نخواهد داد ایران به سلاح هسته ای دست یابد و آمریکا باید آماده حمایت باشد

جیم ریش سناتور جمهوری خواه در حال طرح سوال از آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا در جلسه استماع کمیته روابط خارجی سنا در سپتامبر گذشته (EPA)
جیم ریش سناتور جمهوری خواه در حال طرح سوال از آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا در جلسه استماع کمیته روابط خارجی سنا در سپتامبر گذشته (EPA)
TT

جیم ریش به «الشرق الاوسط»: هر توافقی که بایدن با تهران منعقد کند «موقتی» است

جیم ریش سناتور جمهوری خواه در حال طرح سوال از آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا در جلسه استماع کمیته روابط خارجی سنا در سپتامبر گذشته (EPA)
جیم ریش سناتور جمهوری خواه در حال طرح سوال از آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا در جلسه استماع کمیته روابط خارجی سنا در سپتامبر گذشته (EPA)

جیم ریش سناتور جمهوری خواه و عضو برجسته کمیته روابط خارجی در مجلس سنای آمریکا زنگ خطر نزدیک شدن ایران به دستیابی به سلاح هسته ای را به صدا درآورد و هشدار داد که اسرائیل «دست بسته نخواهد ماند» و «هرگز» به توافق هسته ای اهمیتی نخواهد داد.
ریش در مصاحبه ای اختصاصی با «الشرق الاوسط» از رویکرد کاخ سفید برای جداسازی توافق هسته ای از فعالیت های منطقه ای و بالستیک ایران انتقاد کرد و گفت: هرگونه توافقی که توسط دولت جو بایدن منعقد شود، «موقتی» خواهد بود.
ریش گفت که با مقامات اسرائیلی درباره رویکرد ایران در توسعه سلاح های کشتار جمعی صحبت کرده است. وی اظهار کرد: اسرائیلی‌ها خطوط قرمز و نظرات خاص خود خود را دارند و هر توافقی که باشد، بر اساس منافع خود عمل خواهند کرد. آنها بیشترین اهتمام را به این موضوع دارند، زیرا وجود آنها به آن بستگی دارد.
ریش که ریاست حزب جمهوری خواه در کمیته روابط خارجی سنا را بر عهده دارد، ابراز اطمینان کرد که «ایران هرگز به سلاح هسته ای دست نخواهد یافت». او تاکید کرد، «اسرائیل اجازه این کار را نخواهد داد». او با لحنی محکم گفت: «ایران هرگز به سلاح هسته‌ای دست نخواهد یافت. و ما (آمریکایی ها) نیستیم که جلوی آن را بگیریم. هیچ یک از طرف هایی که بر سر میز مذاکره می نشینند، نخواهند بود. می دانید منظورم چه کشوری است».
این سناتور ارشد در پاسخ به این سوال که آیا ترسی از اسرائیل دارد که این کار را انجام دهد یا خیر، با اطمینان پاسخ داد: «من نمی ترسم. من مطمئن هستم که اسرائیل این کار را خواهد کرد. اسرائیل مطمئن خواهد شد که ایران هرگز به سلاح هسته ای دست پیدا نکند. بنابراین می توانم بگویم که اسرائیل تنها کشور روی زمین است که در گذشته در این زمینه اقدام کرده است. بیشتر از این نمی توانم بگویم». اشاره ضمنی وی به انفجارهای مشکوک در تأسیسات ایران است.
این سناتور با اشاره به اقدام نظامی اسرائیل علیه برنامه هسته ای ایران، افزود که با دولت جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا صحبت کرده و به کاخ سفید توصیه کرده است که هنگام دریافت این «تماس» آماده باشد. او گفت: «به آنها گفتم: هنگام تماس چه خواهید کرد؟ آیا به عنوان تماشاگر پشت اسرائیل خواهید ایستاد؟ یا از آنها در نبرد حمایت خواهید کرد؟»  وی تاکید کرد که دو حزب کنگره «متعهد به حمایت از اسرائیل هستند و دولت باید از این روند پیروی کند».
سناتور ریش در ادامه این گفت‌وگو یادآور شد که ایرانی‌ها «به خوبی از عواقب نزدیک شدن به دستیابی به سلاح هسته‌ای و پیامدهای آن آگاه هستند». وی افزود: من در اینجا درباره پیامدهای آمریکایی صحبت نمی کنم. ایرانی ها این را می دانند. می دانیم که آنها به عبور از خط، اشتباه در محاسبه و محاسبه نادرست معروف هستند. این ممکن است باعث شود که آنها مرتکب اشتباه شوند و اگر مرتکب این اشتباه شوند، آنچه اتفاق می‌افتد به عهده خودشان است». 
وی در این زمینه به حادثه نفتکش ویتنامی در خلیج عمان اشاره کرد که تهران در روزهای اخیر آن را اقدام آمریکا برای «دزدی نفت» معرفی کرده است. او  افزود: «همانطور که اشاره کردم معروفند که از مرز عبور می کنند و به اشتباه هم معروفند و این باعث می شود که اتفاقاتی بیفتد. اما این تقصیر آنهاست. آنها از آمریکایی‌ها بسیار می‌ترسند، اما باید از بقیه جهان نیز بترسند».
ریش از رویکرد دولت آمریکا در قبال ایران و امتناع این کشور از مرتبط کردن توافق هسته‌ای با فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده ایران در منطقه، حمایت این کشور از تروریسم و برنامه موشکی بالستیک انتقاد کرد. او یادآور شد که «این اتفاق در دوران باراک اوباما رئیس جمهور اسبق نیز رخ داد».
سناتور جمهوری خواه تعامل با ایران را به تعامل با یک پسر ده ساله تشبیه کرد و گفت: «باید طوری به موضوع نگاه کنیم که انگار با پسر ده ساله ای روبرو هستیم که کلاسش را برهم می زند، همکلاسی هایش را می زند و مدرسه را کثیف می کند. شما نمی توانید فقط با این پسر بنشینید و در مورد ریختن خاک در مدرسه مذاکره کنید. اگر به شما قول دهد که از ریختن خاک دست بردارد، دست از کارهای خود نمی کشد. او پسر بدی خواهد بود. او باید تمام اعمال بد را متوقف کند، نه بخشی از آنها».
این سناتور جمهوریخواه بر مخالفت شدید دو حزب در کنگره برای بازگشت به توافق هسته ای تاکید کرد. او توضیح داد که مخالفت دموکرات ها این بار بسیار بیشتر از مخالفت آنها در دوران اوباما است «زیرا آنها نتایج فاجعه بار توافق را دیدند».
ریش در پاسخ به اظهاراتی مبنی بر اینکه کنگره، علیرغم مخالفتش با توافق، نمی تواند مانع آن شود، گفت: «بگذارید واضح بگوییم: اگر توافق اتفاق بیفتد، یک تصمیم اجرایی خواهد بود، نه توافق با آمریکا، و این چیزی است که من همیشه برای دوستان اروپایی خود و دیگران توضیح می دهم. دستیابی به توافق با رئیس جمهور توافق با آمریکا نیست، بلکه توافق با رئیس جمهور مورد نظر است. در روزی که او از سمت خود خارج می شود، تمام می شود، همانطور که در مورد توافق اولیه که دولت ترامپ آن را پاره کرد. این توافق ما نیست و ما از آن حمایت نخواهیم کرد، اگر می خواهید به یک توافق واقعی برسید باید آن را به عنوان یک معاهده در مقابل سنا قرار دهید.  اگر موافقت دو سوم اعضا را به دست آورد، تبدیل به توافق با آمریکا می شود و الزام آور خواهد بود. و اگر این اتفاق نیفتد، هیچ یک از ما متعهد به این توافق نخواهیم بود».
ریش اعلام ایران مبنی بر بازگشت به میز مذاکره را کم اهمیت جلوه داد و آن را «سطحی» توصیف کرد. او ضمن ابراز تردید در قصد تهران برای دستیابی به توافق، معتقد است که تصمیم رژیم ایران برای تعیین تاریخ بازگشت به مذاکرات این است که بگوید «مشکل آنها نیستند و آماده گفت و گو هستند».
ریش از این منظر دستیابی به توافق با تهران را رد کرد و گفت: «نظر من این است که دستیابی به توافق مستلزم دو عامل اصلی است: اول این که دو طرف درگیر هدف یکسانی داشته باشند. ثانیاً طرفین باید با حسن نیت برای رسیدن به این اهداف تلاش کنند. در رابطه با ایرانی ها هیچ کدام از عوامل در دسترس نیستند. بنابراین رسیدن به توافق غیرممکن است و باید خطوط قرمز روشنی داشته باشیم که ایرانی ها به آن پایبند باشند. توصیه من به مذاکره کنندگان آمریکایی این بود و هنوز هم هست که از مذاکرات خارج شوند. با یک معامله بد موافقت نکنید. بیرون بکشید. معامله نکردن بهتر از داشتن یک معامله بد است».
ریش از دولت بایدن خواست تا تحریم‌های آمریکا علیه ایران و حامیان آن را تشدید کند و از اجرای دقیق‌تر آنها اطمینان حاصل کند و بر اهمیت «توقف ارسال نفت به چین از ایران» تاکید کرد. وی با اشاره به تحریم هایی که بر سر نفت ایران علیه چین اعمال می شود، اضافه کرد: تحریم‌های فعلی کافی نیستند، باید آن‌ها را تشدید کنیم. منظور من در اینجا مجازات های جدید نیست، بلکه مجازات های موجود باید تشدید و با شدت بیشتری اعمال شوند. 
ریش بر لزوم هرگونه توافق احتمالی با ایران که شامل حمایت این کشور از نیروهای نیابتی خود در منطقه مانند حزب الله و حوثی ها باشد، تاکید کرد. وی با اشاره به دیدار غیرعلنی خود با جوزف عون فرمانده ارتش لبنان در سفرش به واشنگتن، بر حمایت آمریکا از ارتش لبنان تاکید کرد و گفت: من فکر می کنم که ارتش تنها نیرویی است که این کشورها را گرد هم می آورد، اگر فرض کنیم که کشورها در این مرحله گرد هم آمده اند». ریش گفت که فرمانده ارتش لبنان «قدردانی عمیق خود را از حمایت آمریکا و کمک ارتش در حفظ وحدت کشور به وی ابراز کرد». وی افزود: «ما می خواهیم کمک کنیم و سال ها از ارتش حمایت کرده ایم و فکر می کنم آنها با حسن نیت عمل می کنند و من خوشحالم که به آنها کمک می کنم».



ایران و اسرائیل: تقابل پاسخ‌ها و معادلات قدرت و بازدارندگی

تصویری که ارتش اسرائیل از یکی از جنگنده‌های خود پس از حملات هوایی به ایران در روز شنبه منتشر کرده است (ارتش اسرائیل - خبرگزاری فرانسه)
تصویری که ارتش اسرائیل از یکی از جنگنده‌های خود پس از حملات هوایی به ایران در روز شنبه منتشر کرده است (ارتش اسرائیل - خبرگزاری فرانسه)
TT

ایران و اسرائیل: تقابل پاسخ‌ها و معادلات قدرت و بازدارندگی

تصویری که ارتش اسرائیل از یکی از جنگنده‌های خود پس از حملات هوایی به ایران در روز شنبه منتشر کرده است (ارتش اسرائیل - خبرگزاری فرانسه)
تصویری که ارتش اسرائیل از یکی از جنگنده‌های خود پس از حملات هوایی به ایران در روز شنبه منتشر کرده است (ارتش اسرائیل - خبرگزاری فرانسه)

آمریکا همیشه کار درست را انجام می‌دهد، اما پس از تجربه تمامی گزینه‌های دیگر. این سخن وینستون چرچیل درباره آمریکاست که به‌خوبی به وضعیت کنونی درگیری ایران و اسرائیل از زمان انقلاب ایران در اواخر دهه ۱۹۷۰ می‌پردازد. اسرائیل و ایران از تمام راه‌های مختلف در این نبرد استفاده کرده‌اند؛ از جنگ نیابتی و عملیات اطلاعاتی تا تقابل مستقیم. همکاری ایران و اسرائیل در ماجرای ایران-کنترا در دهه ۱۹۸۰ تنها استثنا بود که به درخواست آمریکا صورت گرفت. هرچند شرایط تغییر کرده است، بازیگران همچنان همان‌ها هستند. حتی می‌توان گفت که آمریکا تا کنون، به‌جز تلاش جیمی کارتر برای آزادسازی گروگان‌های آمریکایی در تهران در سال ۱۹۸۰، به‌طور مستقیم ایران را هدف نظامی قرار نداده است. همچنین ترور قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس، که در عراق در سال ۲۰۲۰ و با توجیه ترامپ مبنی بر «تهدید قریب‌الوقوع» انجام شد، نمونه‌ای دیگر از این رویکرد است.

رهبر ایران علی خامنه‌ای در دیداری در تهران در روز یکشنبه سخنرانی می‌کند (خبرگزاری غرب آسیا - رویترز)

قدرت تصویر

امروزه، تصویر به عنصر مهمی برای نمایش پیروزی یا شکست تبدیل شده است. در عصر دیجیتال، تصویر خود پیام است، همان‌طور که فیلسوف فرانسوی، رژی دوبریه، اشاره می‌کند. تصویر امروز همپای توپ و هواپیما و جنگ سایبری حرکت می‌کند. بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، ماه گذشته تصویری منتشر کرد که نشان می‌داد دستور ترور حسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله، را صادر می‌کند. همچنین، هفته گذشته، از مرکز فرماندهی و کنترل وزارت دفاع اسرائیل، تصاویری از نتانیاهو در حال رهبری جنگ علیه ایران منتشر شد. در مقابل، ایران هم تصویری از سرتیپ امیر علی حاجی زاده، فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران، در حال صدور دستور شلیک موشک به اسرائیل در اوایل اکتبر و طی عملیات «وعده صادق-۲» منتشر کرد. پس از آن، تصویری از آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر ایران، در حال اعطای نشان به حاجی زاده منتشر شد.

هنگام اجرای عملیات «وعده صادق-۲»، تصاویر موشک‌های ایرانی که در هوا پخش می‌شد، به‌طور زنده در رسانه‌ها نمایش داده شد. این تصاویر برای داخل اسرائیل نگران‌کننده بود، زیرا به دلیل کوچک بودن مساحت اسرائیل، صدمات قابل توجهی می‌توانست وارد شود. اما در پاسخ اخیر اسرائیل، چنین تصویری از نمایش قدرت وجود نداشت، هرچند وسعت و قدرت ابزارهای استفاده‌شده از سوی اسرائیل بسیار بیشتر بود. دلیل این تفاوت چیست؟

تصویری ماهواره‌ای گرفته شده توسط شرکت «پلانت لبز» خسارات وارده به تأسیسات نظامی پارچین در جنوب شرقی تهران را در تاریخ ۲۴ اکتبر نشان می‌دهد (رویترز)

حمایت پشت پرده

همواره باید به دنبال حامیان این درگیری‌ها بود. آمریکا نقشی عملیاتی در غزه و کنترلی در لبنان ایفا می‌کند. در غزه، اسرائیل با هدایت آمریکا و تحت نظارت‌های گاه محدود و گاه شدید واشنگتن عمل می‌کند. اما در لبنان، جنگ تحت هدایت اسرائیل با آزادی عملی بیشتری از سوی آمریکا پیش می‌رود. در سطح ژئوپلیتیکی و در رابطه با ایران، آمریکا با محدودیت‌های سخت‌گیرانه‌ای مواجه است که نمی‌تواند آن‌ها را نادیده بگیرد.

معادلات قدرت و بازدارندگی

در معادلات کنونی قدرت و بازدارندگی منطقه‌ای، پس از واکنش اخیر اسرائیل به ایران، نکات زیر قابل بررسی هستند:

در زمان جنگ، بازدارندگی از بین می‌رود و برای بازسازی آن، استفاده از خشونت تنها راه است. ایران نشان داده که می‌تواند به عمق اسرائیل حمله کند و اسرائیل نیز ثابت کرده که بازوی قدرتمندش به ایران می‌رسد. اما هنوز هیچ یک موفق به تثبیت معادلات بازدارندگی جدیدی نشده‌اند که آینده نظم منطقه‌ای را تعیین کند.

با واکنش اسرائیل، دینامیک جنگ در صحنه‌های لبنان و غزه دوباره فعال شده است، زیرا پس از هر پاسخ، اجراکننده در حالت دفاعی قرار می‌گیرد و منتظر واکنش طرف مقابل می‌ماند.

بنیامین نتانیاهو در جلسه امنیتی در وزارت دفاع در تل‌آویو در جریان حمله‌ای که آخر هفته گذشته ایران را هدف قرار داد (دفتر رسانه‌ای دولت اسرائیل - خبرگزاری فرانسه)

ایران نمی‌تواند خود را ضعیف نشان دهد، زیرا ضعف به معنای دعوت از دشمن به حمله است. هنری کیسینجر گفته است که ضعف، تجاوز را جلب می‌کند؛ ازاین‌رو، ایران باید با اقدامات خود نشان دهد که قدرتمند است.

مبدأ «صبر استراتژیک» دیگر برای ایران با شرایط فعلی مطابقت ندارد، چرا که ایران در وضعیت بحرانی استراتژیک قرار دارد. اگر پاسخ دهد، مشکل ایجاد می‌شود و اگر پاسخ ندهد، ضعف نشان می‌دهد. گزارش‌ها حاکی از این است که اسرائیل در حمله اخیر خود، تمامی سامانه‌های دفاعی ایران را هدف قرار داده است که در صورت صحت، به اسرائیل امکان پرواز آزادانه در آسمان ایران را می‌دهد.

این شرایط برای اسرائیل هم صادق است. ضعف، حتی در حد تصور، برای اسرائیل مسئله‌ای مرگ و زندگی است. دیوید بن گوریون به موشه دایان گفت که اسرائیل با شکست در اولین جنگ سقوط می‌کند.

مشکل ایران در این است که هنگام پاسخ، تنها و بدون حمایت خارجی است، به‌ویژه پس از تضعیف نیروهای متحدش، مانند حزب‌الله. در مقابل، اسرائیل با حمایت کامل آمریکا واکنش نشان می‌دهد.

پایان دادن به چرخه پاسخ‌ها

پایان دادن به چرخه پاسخ‌ها و پاسخ به پاسخ، نیاز به ترتیب و شرایط خاصی دارد که همه طرف‌ها بتوانند آن را بپذیرند. به نظر می‌رسد که هنوز شرایط به این مرحله نرسیده است.