چمدان‌های دلار ایران در جنوب سوریه؛ اسد و روسیه نگران شدند

یک گزارش اسرائیلی: این پول‌ها برای تسهیل کار حزب‌الله و جذب دروزی‌ها توزیع می‌شود

چمدان‌های دلار ایران در جنوب سوریه؛ اسد و روسیه نگران شدند
TT

چمدان‌های دلار ایران در جنوب سوریه؛ اسد و روسیه نگران شدند

چمدان‌های دلار ایران در جنوب سوریه؛ اسد و روسیه نگران شدند

گزارش منابع اطلاعات نظامی اسرائیل حاکی است، نیروهای نظامی ایران در سوریه طی ماه‌های اخیر در شهرهای حوران و جولان در جنوب این کشور، با هدف جذب نیرو برای اهداف سیاسی و عقیدتی به چمدان‌های پر از دلار متوسل شدند.
در این گزارش آمده‌است، شبه‌نظامیان ایران مبالغ هنگفتی پول را به اهالی شهر السویداء، به ویژه به رهبران فرقه دروزی‌ها که برخی از آنها به حمایت و پشتیبانی از رژیم بشار اسد معروف هستند، تحویل داده‌اند.
طبق این گزارش دروزی‌ها مدتی است که از پشتیبانی بشار اسد روی گردانده و به حمایت از ایران و حزب‌الله لبنان روی آوردند.
در این گزارش آمده‌است، مبالغی از این دلارها به دست رهبران سنی مذهب در منطقه قرفا که ایران توانست گرایش مذهبی آنها را از سنی به شیعه تغییر دهد، رسیده‌است.
نیروهای ایران همچنین مبالغی به دیگر احزاب در سوریه با هدف جذب سیاسی یا تغییر مذهب آنها برای تسهیل ماموریت‌های حزب‌الله لبنان داده‌است.
سال گذشته مرکز پژوهشی «اطلاعات و تروریسم» که به نام سرلشکر «مئیر عمیت» در تل‌آویو مستقر است، گزارشی مفصل از فعالیت‌های ایران در سوریه برای شیعه کردن مردم اهل سنت منتشر کرد.
طبق گزارش این مرکز، ایران در راستای تغییر بافت جمعیتی در سوریه کارزار بزرگ شهرک‌سازی را در مناطق مختلف سوریه راه‌انداخته‌است.
گزارش اطلاعاتی اسرائیل در ادامه نوشته‌است، فعالیت ایران در سوریه برای تغییر بافت جمعیتی به ویژه در مناطق جنوب و شرق و در نزدیکی مرز با لبنان در حال گسترش است.
ایرانی‌ها خانه‌های زیادی را خریداری کرده و مردمانی از ایران، عراق، افغانستان، یمن و غیره که شیعه هستند را در این خانه‌ها و زمین‌ها اسکان داده و با راه‌اندازی موسسات خیریه از فقر و تنگدستی مردم محلی این مناطق جهت جذب آنها برای اهداف سیاسی و عقیدتی خود استفاده می‌کنند.
این گزارش، فعالیت‌های ایران برای تغییر بافت جمعیتی در مناطق سوریه را با فعالیت‌های شهرک‌سازی اسرائیل در کرانه باختری و بیت‌المقدس شرقی تشبیه کرده‌است.
در این گزارش آمده‌است که آواره شدن میلیون‌ها شهروند سوری از میهن‌شان خلاء عظیمی در بافت جمعیتی این کشور ایجاد کرده‌است که امروز ایرانی‌ها سعی می‌کنند با انتقال هزاران نفر از شبه‌نظامیان شیعه کشورهای دیگر و سربازان و افسران فراری از ارتش سوریه که اخیراً با شبه‌نظامیان ایران در سوریه همکاری می‌کنند، آن خلاء را به سود رویکردهای فرقه‌گرایانه خود پر کنند.
همچنین گزارش‌ها حاکی از آن است که فعالیت‌های ایران، رژیم بشار اسد را نگران کرده‌است گر چه رژیم بشار اسد خود مسئول پیامدهای این اقدامات است.
این گزارش می‌افزاید، رژیم اسد قادر نیست که به فاجعه فقر، تهیدستی، بیکاری و وخامت اقتصادی ناشی از جنگ داخلی پایان دهد، بلکه با تحمیل مالیات‌های جدید بر مردم، جوانان را به فرار از خدمت سربازی مجبور می‌کند.
در این گزارش آمده‌است که این فعالیت شبه‌نظامیان ایران باعث نگرانی اسرائیل، روسیه و چندین کشور منطقه نیز شده‌است.
اسرائیل که با استقرار نظامی ایران در سوریه می‌جنگد، راه مؤثری برای مبارزه با اسکان غیرنظامیان ایرانی پیدا نکرده‌است
این گزارش به نقل از تعدادی از فرماندهان ارتش اسرائیل نوشته‌است ایران اکنون از روشی که پیشتر در جنوب لبنان استفاد کرده بود برای جنوب سوریه استفاده می‌کند. در جنوب لبنان، حزب‌الله جنوب لبنان را به سرزمینی کامل در کنترل خود تبدیل کرده‌است.
فرماندهان اسرائیلی می‌گویند تبدیل جنوب سوریه به جبهه‌ای علیه اسرائیل و دیگر کشورهای منطقه تنها مسئله وقت و زمان است.
اسرائیلی‌ها می‌گویند که آنها در حال بررسی طرح‌هایی برای مقابله با این تحولات هستند. این گزارش اضافه می‌کند که روسیه نیز نگران فعالیت ایران است، اما نه تنها با آن مبارزه نمی‌کند بلکه گاهی اوقات برای تقسیم نقش میان مسکو و تهران در سوریه با ایرانی‌ها به توافق می‌رسد.
گزارش اسرائیلی در پایان می‌افزاید که «خوشحالی از بیرون راندن داعش از جنوب سوریه خیلی عجولانه به نظر می‌رسید، زیرا خطر جایگزین آن برای سوری‌ها، اسرائیل و همه کسانی که مخالف هژمونی ایران در منطقه هستند، کمتر از خطر داعش نیست».
گزارش اطلاعاتی فاش کرد که «رزمایش‌های اخیر ارتش اسرائیل این نوع فعالیت‌ها را زیر نظر گرفته و شامل سناریویی است که در آن ارتش به منظور مقابله با گسترش فعالیت‌های ایران احتمالاً به خاک سوریه در جولان و حوران حمله می‌کند».



نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
TT

نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)

با وجود هیاهوی پیش از مذاکرات اروپا و ایران در ژنو، این مذاکرات بدون ارائه طرح یا نقشه راه جدیدی برای پرونده هسته‌ای برگزار شد. برخلاف تبلیغات رسانه‌های نزدیک به حکومت ایران، مذاکرات نه تنها به مسائل هسته‌ای محدود نبود، بلکه به روابط نظامی ایران و روسیه نیز پرداخت. این موضوع را دو دیپلمات ارشد اروپایی به "الشرق الأوسط" تأیید کردند.

یکی از دیپلمات‌های اروپایی اذعان کرد که دیدار میان مقامات ایرانی و اروپایی در ژنو نشان داد که اختلافات میان طرفین در چندین زمینه رو به افزایش است.

دیپلمات دیگری پیش‌تر گفته بود که این دیدارها بخشی از تلاش برای حفظ کانال‌های گفت‌وگو با ایران است. وی افزود که این جلسات جامع خواهد بود و تصمیم‌گیری درباره نحوه برخورد با مسئله هسته‌ای ایران به پس از مشخص شدن سیاست‌های دولت ترامپ در آغاز سال آینده موکول خواهد شد.

ادامه نشست‌های نیویورک در ژنو

به گفته منابع "الشرق الأوسط"، این نشست‌ها از پیش برنامه‌ریزی شده بود و در ادامه گفت‌وگوهایی بود که در سپتامبر گذشته در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک انجام شد. در آن نشست‌ها، تمرکز بر موضوعات هسته‌ای ایران و همکاری نظامی ایران و روسیه بود.

روز جمعه، مدیران سیاسی وزارت‌خانه‌های خارجه فرانسه، بریتانیا و آلمان با مجید تخت روانچی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر خارجه ایران، دیدار کردند. این نشست‌ها پس از ملاقات مقامات ایرانی با انریکه مورا، میانجی اروپایی در مذاکرات هسته‌ای، برگزار شد.

مورا در پلتفرم «ایکس» (توییتر سابق) نوشت که این نشست «صریح» بوده و او از ایران خواسته است تا همکاری نظامی خود با روسیه را متوقف کند و همچنین بر ضرورت یافتن راه‌حل دیپلماتیک برای مسئله هسته‌ای و پایان دادن به مداخلات منطقه‌ای ایران تأکید کرده است.

در مقابل، غریب‌آبادی در واکنش به اتحادیه اروپا در توییتی نوشت: «اروپا به دلیل نبود اعتماد و مسئولیت‌پذیری، بازیکن جدی‌ای نیست.» او همچنین سیاست‌های عمومی اتحادیه اروپا را مورد انتقاد قرار داده و رفتار آن را «غیرمسئولانه» توصیف کرد.

غریب‌آبادی پس از دیدار با نمایندگان تروئیکای اروپایی، نوشت که گفت‌وگوها بر پرونده هسته‌ای و رفع تحریم‌ها متمرکز بوده و ایران به منافع مردم خود پایبند است و دیپلماسی و گفت‌وگو را ترجیح می‌دهد. او تأکید کرد که توافق شد کانال‌های دیپلماتیک در آینده نزدیک باز بماند.

 

فرصت مکانیزم ماشه؟

نشست‌های ژنو تنها چند روز پس از آن برگزار شد که فرانسه، بریتانیا و آلمان پیش‌نویس قطعنامه‌ای علیه ایران را به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کردند که به تصویب رسید. این قطعنامه، ایران را به دلیل عدم همکاری با آژانس و افزایش غنی‌سازی اورانیوم محکوم کرد.

ایران نیز با اعلام برنامه خود برای نصب هزاران سانتریفیوژ جدید، به این اقدام واکنش نشان داد.

با این حال، یک دیپلمات اروپایی به "الشرق الأوسط" گفت که بحث درباره فعال کردن مکانیزم ماشه یا «اسنپ‌بک» هنوز زود است.

بریتانیا نیز پیش‌تر اشاره کرده بود که ممکن است از این مکانیزم استفاده کند و در بیانیه‌ای گفت: «ما همچنان به استفاده از همه اقدامات دیپلماتیک برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای متعهدیم، از جمله استفاده از مکانیزم ماشه در صورت لزوم.»

مکانیزم ماشه امکان بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را به دلیل نقض تعهدات هسته‌ای در توافق 2015 فراهم می‌کند. این توافق توسط ایالات متحده در سال 2018، در دوره نخست ریاست جمهوری دونالد ترامپ، ترک شد.

ایران از بازگشت ترامپ به استراتژی «فشار حداکثری» و تلاش برای فعال کردن مکانیزم ماشه نگران است. همچنین، تهران بیم آن دارد که قدرت‌های اروپایی نیز این مکانیزم را فعال کنند.

هیاهوی بی‌دلیل

با وجود همه این مباحث، نشست‌های ژنو تنها به پرونده هسته‌ای محدود نبود. یک دیپلمات اروپایی گفت که این جلسات طبق برنامه پیش رفته و او «هیاهوی رسانه‌ای اغراق‌آمیز» پیش از این نشست‌ها را درک نمی‌کند.

پیش‌تر، یکی از مقامات ایرانی به «رویترز» گفته بود که اگر ایران و تروئیکای اروپایی بتوانند «نقشه راه» توافق هسته‌ای را تدوین کنند، آمریکا تصمیم خواهد گرفت که توافق 2015 را احیا کند یا آن را کنار بگذارد.

این توافق در اکتبر سال آینده منقضی می‌شود و جامعه بین‌المللی باید مذاکراتی برای توافق جدید با ایران آغاز کند. دیپلمات‌های اروپایی گفته‌اند که توافق فعلی قابل احیا نیست اما می‌تواند مبنایی برای مذاکرات آتی باشد.