ابوالغیط: ایران می‌خواهد تنگه هرمز و باب‌المندب را کنترل کند

در جریان شرکت در کنفرانس «گفت‌وگوی مدیترانه‌ای رم»


احمد ابوالغیط در جریان شرکت در کنفرانس «گفت‌وگوی مدیترانه‌ای رم» (اتحادیه عرب)
احمد ابوالغیط در جریان شرکت در کنفرانس «گفت‌وگوی مدیترانه‌ای رم» (اتحادیه عرب)
TT

ابوالغیط: ایران می‌خواهد تنگه هرمز و باب‌المندب را کنترل کند


احمد ابوالغیط در جریان شرکت در کنفرانس «گفت‌وگوی مدیترانه‌ای رم» (اتحادیه عرب)
احمد ابوالغیط در جریان شرکت در کنفرانس «گفت‌وگوی مدیترانه‌ای رم» (اتحادیه عرب)

احمد ابوالغیط دبیرکل اتحادیه عرب هشدار داد که ایران قصد دارد تنگه هرمز و باب‌المندب را به‌طور مستقیم یا از طریق شبه‌نظامیانی که تأمین مالی می‌کند، به کنترل خود درآورد. او ایران را پشت حملات تابستان ۲۰۱۹ دانست و همچنین به تهدید مداوم حوثی‌ها برای کشتیرانی در دریای سرخ اشاره کرد.
ابوالغیط در جریان شرکت در کنفرانس «گفت‌وگوی مدیترانه‌ای رم» تاکید کرد که «ثبات ناوبری در این تنگه‌های استراتژیک برای جهان مهم است. به ویژه با توجه به حمل و نقل فرآورده‌های نفتی، عصب اساسی اقتصاد جهانی و تجارت در این تنگه‌ها قرار دارد. حفظ آزادی ناوبری بدون تهدید، نه فقط برای کشورهای عربی مشرف بر این دو تنگه اولویت دارد بلکه یک اولویت جهانی نیز به شمار می‌آید».
ابوالغیط در این نشست که با مشارکت رافائل گروسی مدیرکل آژانس انرژی اتمی برگزار شد، در مورد امنیت منطقه خلیج و خطرات تهدید ایران برای آزادی ناوبری دریایی سخنرانی کرد.
وی اظهار کرد: «رفتار ایران در منطقه و تمایل آشکار به تسلط و مداخله در کشورهای عربی، دلیل دشواری ایجاد یک سیستم امنیتی در خلیج مبتنی بر همکاری و رفاه مشترک مردم است و سیاست‌های این کشور به تهدیدی برای همسایگان خود تبدیل شده است».
دبیرکل اتحادیه عرب همچنین با تاکید بر این که «دستیابی ایران به تسلیحات هسته‌ای نیز باعث آغاز رقابت تسلیحاتی در منطقه می‌شود»، ابراز امیدواری کرد که «مذاکرات وین موفق شود مانع از دستیابی ایران به تسلیحات اتمی شود تا از وخامت هر چه بیشتر اوضاع امنیتی جلوگیری شود».
ابوالغیط ادامه داد که پرداختن به برنامه هسته‌ای ایران، بدون توجه به این واقعیت که اسرائیل یک قدرت هسته‌ای است که عملا در منطقه وجود دارد، دشوار است؛ به ویژه که اسرائیل بر موضع خود برای از میان بردن راه‌حل تشکیل دو کشور (فلسطین و اسرائیل) و به هدر دادن فرصت اجرای این راه حل، اصرار می‌ورزد.



مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
TT

مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)

با امضای توافقنامه «شراکت استراتژیک جامع» بین روسیه و ایران، روابط دو کشور وارد مرحله‌ای جدید شده است که در آن منافع طرفین به شکلی بی‌سابقه به هم نزدیک می‌شوند. با این حال، در مسکو تردیدهایی درباره تمایل تهران به بازگشایی به سوی غرب وجود دارد.

این توافقنامه پایه‌ای قانونی برای گسترش همکاری‌های وسیع بین دو کشور فراهم می‌کند و جایگزین توافقنامه همکاری سال ۲۰۰۱ می‌شود که پیش‌تر زمینه‌های محدودی برای همکاری ایجاد کرده بود.

در طول ۲۵ سال گذشته، روابط مسکو و تهران به شدت توسعه یافته و تحولات بزرگی در منطقه رخ داده است که دو کشور را وادار به بازنگری در اساس همکاری‌های خود کرده است. با این حال، مسیر رسیدن به این توافقنامه هموار نبوده و موانع زیادی بر سر راه آن وجود داشته است.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، پس از مذاکرات در مسکو، برای حضور در مراسم امضا آماده می‌شوند (عکس: آسوشیتدپرس)

موضع روسیه در قبال تحولات جنگ قره‌باغ و سوریه، که به منافع منطقه‌ای ایران آسیب زد، باعث ایجاد تردیدهایی در تهران درباره قابل اعتماد بودن مسکو به عنوان یک شریک استراتژیک شده است. از سوی دیگر، مسکو نیز همواره با نگرانی به تلاش‌های ایران برای بازگشایی کانال‌های ارتباطی با غرب نگاه کرده است.

انتخاب زمان امضای این توافقنامه جلب توجه می‌کند. این توافقنامه پس از چندین تأخیر و درست سه روز قبل از تحلیف رئیس‌جمهور جدید آمریکا، دونالد ترامپ، امضا شد. برخی تحلیل‌گران معتقدند که مسکو و تهران پس از تحولات سوریه و اوکراین، تصمیم گرفتند تا با تقویت مواضع خود، آماده مذاکرات آینده شوند.
این توافقنامه در ۴۷ بند، حوزه‌های مختلف همکاری از جمله تجارت، انرژی، آموزش و گردشگری را پوشش می‌دهد. بخش قابل توجهی از آن به همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز اختصاص دارد، حوزه‌ای که ایران به زودی چالش‌های دیپلماتیک جدی در آن پیش رو خواهد داشت.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در کرملین، مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ (آسوشیتدپرس)

همکاری نظامی

توافقنامه بر همکاری‌های نظامی و امنیتی تأکید کرده است، اما از تبدیل این شراکت به یک اتحاد نظامی کامل جلوگیری می‌کند. این همکاری شامل تبادل هیئت‌های نظامی، آموزش پرسنل، انجام تمرینات مشترک و مشارکت در کنفرانس‌های بین‌المللی می‌شود.
دو کشور بر تقویت همکاری در مبارزه با تروریسم، تبادل اطلاعات امنیتی و هماهنگی بین وزارتخانه‌های داخلی تأکید کرده‌اند. همچنین، همکاری در زمینه‌های حقوقی، کنترل تسلیحات و خلع سلاح نیز در توافقنامه گنجانده شده است.
توافقنامه به توسعه روابط تجاری و اقتصادی، بهبود شبکه‌های حمل‌ونقل و تدارکات، و افزایش مبادلات تجاری بین دو کشور اشاره کرده است. همچنین، استفاده از ارزهای ملی در مبادلات و مقابله با تحریم‌های یکجانبه غرب نیز مورد تأکید قرار گرفته است.
این توافقنامه تمامی جنبه‌های همکاری سیاسی، اقتصادی، امنیتی، نظامی و فرهنگی را پوشش می‌دهد. با این حال، نکته جالب توجه این است که در بند پایانی توافقنامه آمده است: «در صورت بروز اختلاف در تفسیر مفاد این توافقنامه، نسخه انگلیسی سند مرجع خواهد بود.»