ژنرال اسرائیلی برخلاف موساد، برجام را در خدمت اسرائیل می‌داند

ژنرال آهارون حلیوه سازمان ضداطلاعات ارتش اسرائیل موسوم به «آمان»

TT

ژنرال اسرائیلی برخلاف موساد، برجام را در خدمت اسرائیل می‌داند

دستگاه‌های امنیتی اسرائیل در مورد توافق هسته ای که مذاکرات وین دربارهٔ آن در حال انجام است، شاهد اختلاف نظرهای علنی است. در حالی که موساد (سرویس اطلاعات خارجی) مخالف دستیابی به توافق است، آهارون حلیوه ژنرال آهارون حلیوه سازمان ضداطلاعات ارتش اسرائیل موسوم به «آمان» اعلام کرد که «منافع اسرائیل ایجاب می‌کند که ایران و قدرت‌های بین‌المللی در جریان مذاکرات کنونی به توافق برسند».
حلیوه که در جلسه محرمانه کابینه امنیتی صحبت می‌کرد و اظهاراتش روز چهارشنبه فاش شد، گفت: دستیابی به توافق در مذاکرات جاری در وین برای اسرائیل بهتر از شکست مذاکرات و عدم توافق است.
این اظهارات در خلال بحث‌های شورای وزیران امور سیاسی و امنیتی اسرائیل (کابینه)، برخلاف موضع رئیس موساد، دیوید بارنیا، صورت گرفت.
سخنگوی ارتش اسرائیل از اظهار نظر در مورد آنچه در جلسات غیرعلنی امنیتی گفته شد خودداری کرد.
به گزارش خبرنگار سیاسی وب سایت والا، باراک رافید به نقل از دو وزیر شرکت کننده در این نشست، حلیوه احیای توافق هسته ای یا بازگشت به تعهد به آن را اقدامی دانست که نیازمند افزایش مکانیزم‌های نظارتی بر اجرای توافق است. او گفت که این مکانیسم‌های نظارتی «بدون توافق وجود نخواهد داشت».
وی تأکید کرد که «بازگشت به توافق، به اسرائیل فرصت بیشتری می‌دهد و به اسرائیل اجازه می‌دهد تا بدون فشار برای سناریوهای احتمالی تشدید تنش با ایران آماده شود».
در این گزارش آمده‌است که اظهارات رئیس «امان» به عنوان اظهارنظری دربارهٔ پیشنهاد رئیس موساد، بارنیا، مطرح شده‌است که ارزیابی سالانه موساد را در کابینه بررسی کرده‌است.
بارنیا معتقد است که در صورت دستیابی به چنین توافقی، زمان برای تأثیرگذاری بر ایالات متحده در مورد مفاد چنین توافقی وجود دارد.
بارنیا گفت: «فرصت هنوز سپری نشده‌است و ارزش آن را دارد که برای گفت و گو با آمریکایی‌ها بر سر متن توافق، تلاش کنیم».
حلیوه گفت که ارزیابی‌های آژانس متبوعش نشان می‌دهد که ایران و قدرت‌های بین‌المللی علاقه‌مند به بازگشت به توافق هسته‌ای امضا شده در سال ۲۰۱۵ هستند و احتمالاً این اتفاق در جریان مذاکرات جاری در وین نیز رخ خواهد داد.
حاضران توافق کردند که «حتی در صورت حصول توافق با ایران در طول مذاکرات، باید از هرگونه برخورد علنی یا مخالفت با دولت جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا در این زمینه اجتناب شود».
یایر لاپید وزیر امور خارجه در این جلسه تأکید کرد که «ایالات متحده مهم‌ترین شریک استراتژیک اسرائیل است و باید مراقب بود که روابط با دولت آمریکا قطع نشود».
لاپید روز دوشنبه در یک کنفرانس مطبوعاتی گفته بود که «اسرائیل به‌طور خودکار با هیچ توافقی با ایران مخالف نیست، بلکه مخالف توافق بد است».
لاپید تأکید کرد که دولت او تماس‌های گسترده‌ای با قدرت‌های بین‌المللی برقرار می‌کند تا «بر تدوین پیش‌نویس توافقنامه‌ای که در جریان مذاکرات جاری در وین در حال توسعه است، تأثیر بگذارد».



نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
TT

نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)

با وجود هیاهوی پیش از مذاکرات اروپا و ایران در ژنو، این مذاکرات بدون ارائه طرح یا نقشه راه جدیدی برای پرونده هسته‌ای برگزار شد. برخلاف تبلیغات رسانه‌های نزدیک به حکومت ایران، مذاکرات نه تنها به مسائل هسته‌ای محدود نبود، بلکه به روابط نظامی ایران و روسیه نیز پرداخت. این موضوع را دو دیپلمات ارشد اروپایی به "الشرق الأوسط" تأیید کردند.

یکی از دیپلمات‌های اروپایی اذعان کرد که دیدار میان مقامات ایرانی و اروپایی در ژنو نشان داد که اختلافات میان طرفین در چندین زمینه رو به افزایش است.

دیپلمات دیگری پیش‌تر گفته بود که این دیدارها بخشی از تلاش برای حفظ کانال‌های گفت‌وگو با ایران است. وی افزود که این جلسات جامع خواهد بود و تصمیم‌گیری درباره نحوه برخورد با مسئله هسته‌ای ایران به پس از مشخص شدن سیاست‌های دولت ترامپ در آغاز سال آینده موکول خواهد شد.

ادامه نشست‌های نیویورک در ژنو

به گفته منابع "الشرق الأوسط"، این نشست‌ها از پیش برنامه‌ریزی شده بود و در ادامه گفت‌وگوهایی بود که در سپتامبر گذشته در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک انجام شد. در آن نشست‌ها، تمرکز بر موضوعات هسته‌ای ایران و همکاری نظامی ایران و روسیه بود.

روز جمعه، مدیران سیاسی وزارت‌خانه‌های خارجه فرانسه، بریتانیا و آلمان با مجید تخت روانچی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر خارجه ایران، دیدار کردند. این نشست‌ها پس از ملاقات مقامات ایرانی با انریکه مورا، میانجی اروپایی در مذاکرات هسته‌ای، برگزار شد.

مورا در پلتفرم «ایکس» (توییتر سابق) نوشت که این نشست «صریح» بوده و او از ایران خواسته است تا همکاری نظامی خود با روسیه را متوقف کند و همچنین بر ضرورت یافتن راه‌حل دیپلماتیک برای مسئله هسته‌ای و پایان دادن به مداخلات منطقه‌ای ایران تأکید کرده است.

در مقابل، غریب‌آبادی در واکنش به اتحادیه اروپا در توییتی نوشت: «اروپا به دلیل نبود اعتماد و مسئولیت‌پذیری، بازیکن جدی‌ای نیست.» او همچنین سیاست‌های عمومی اتحادیه اروپا را مورد انتقاد قرار داده و رفتار آن را «غیرمسئولانه» توصیف کرد.

غریب‌آبادی پس از دیدار با نمایندگان تروئیکای اروپایی، نوشت که گفت‌وگوها بر پرونده هسته‌ای و رفع تحریم‌ها متمرکز بوده و ایران به منافع مردم خود پایبند است و دیپلماسی و گفت‌وگو را ترجیح می‌دهد. او تأکید کرد که توافق شد کانال‌های دیپلماتیک در آینده نزدیک باز بماند.

 

فرصت مکانیزم ماشه؟

نشست‌های ژنو تنها چند روز پس از آن برگزار شد که فرانسه، بریتانیا و آلمان پیش‌نویس قطعنامه‌ای علیه ایران را به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کردند که به تصویب رسید. این قطعنامه، ایران را به دلیل عدم همکاری با آژانس و افزایش غنی‌سازی اورانیوم محکوم کرد.

ایران نیز با اعلام برنامه خود برای نصب هزاران سانتریفیوژ جدید، به این اقدام واکنش نشان داد.

با این حال، یک دیپلمات اروپایی به "الشرق الأوسط" گفت که بحث درباره فعال کردن مکانیزم ماشه یا «اسنپ‌بک» هنوز زود است.

بریتانیا نیز پیش‌تر اشاره کرده بود که ممکن است از این مکانیزم استفاده کند و در بیانیه‌ای گفت: «ما همچنان به استفاده از همه اقدامات دیپلماتیک برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای متعهدیم، از جمله استفاده از مکانیزم ماشه در صورت لزوم.»

مکانیزم ماشه امکان بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را به دلیل نقض تعهدات هسته‌ای در توافق 2015 فراهم می‌کند. این توافق توسط ایالات متحده در سال 2018، در دوره نخست ریاست جمهوری دونالد ترامپ، ترک شد.

ایران از بازگشت ترامپ به استراتژی «فشار حداکثری» و تلاش برای فعال کردن مکانیزم ماشه نگران است. همچنین، تهران بیم آن دارد که قدرت‌های اروپایی نیز این مکانیزم را فعال کنند.

هیاهوی بی‌دلیل

با وجود همه این مباحث، نشست‌های ژنو تنها به پرونده هسته‌ای محدود نبود. یک دیپلمات اروپایی گفت که این جلسات طبق برنامه پیش رفته و او «هیاهوی رسانه‌ای اغراق‌آمیز» پیش از این نشست‌ها را درک نمی‌کند.

پیش‌تر، یکی از مقامات ایرانی به «رویترز» گفته بود که اگر ایران و تروئیکای اروپایی بتوانند «نقشه راه» توافق هسته‌ای را تدوین کنند، آمریکا تصمیم خواهد گرفت که توافق 2015 را احیا کند یا آن را کنار بگذارد.

این توافق در اکتبر سال آینده منقضی می‌شود و جامعه بین‌المللی باید مذاکراتی برای توافق جدید با ایران آغاز کند. دیپلمات‌های اروپایی گفته‌اند که توافق فعلی قابل احیا نیست اما می‌تواند مبنایی برای مذاکرات آتی باشد.