فعالان، ایران را مسئول مرگ بکتاش آبتین دانستند

فعالان، ایران را مسئول مرگ بکتاش آبتین دانستند
TT

فعالان، ایران را مسئول مرگ بکتاش آبتین دانستند

فعالان، ایران را مسئول مرگ بکتاش آبتین دانستند

بکتاش آبتین نویسنده و فیلمساز ایرانی، منتقد رژیم تهران، پس از ابتلا به کووید-۱۹ در زندان درگذشت، در این میان، روز شنبه، چندین سازمان حقوق بشری اعلام کردند که رهبری ایران را مسئول مرگ وی معرفی کردند.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، کانون نویسندگان ایران خبر درگذشت این شاعر، نویسنده، فیلمساز و عضو برجسته این کانون را اعلام کرد.
سازمان گزارشگران بدون مرز در توییتر نوشت: «او به ناحق به شش سال زندان محکوم شد و در بیمارستان بستری بود، مبتلا به کووید-۱۹ بود و از مراقبت‌های لازم محروم شد».
این سازمان ضمن انتشار عکسی از آبتین با لباس زندان و با غل و زنجیر روی تخت بیمارستان، مقام‌های رژیم را مقصر مرگ او خواند.
هادی قائمی مدیر کمپین حقوق بشر در ایران نیز گفت، «دولت ایران آدم می‌کشد تا آزادی بیان را سرکوب کند» ‏.
وی افزود: «این یک فاجعه است که می‌شد از آن جلوگیری کرد. رئیس قوه قضائیه (غلامحسین محسنی اژه ای) باید پاسخگو باشد».
آبتین و دو تن دیگر از همکارانش کیوان باژن و رضا خندان مهابادی به تهمت «اجتماع و تبانی به قصد اقدام علیه امنیت ملی» و «تبلیغ علیه نظام» سال ۲۰۱۸ زندانی شد.
انجمن قلم آمریکا شهریور ماه امسال جایزه «آزادی نگارش/باربی» خود را به‌طور مشترک به این سه عضو زندانی اعطا کرد.
سوزان نوسل مدیر انجمن قلم آمریکا (PEN) در بیانیه ای نوشت: «بدترین حالتی که بیم آن را داشتیم امروز به واقعیت پیوست و ما سوگوار مرگ کاملاً قابل پیشگیری بکتاش آبتین هستیم».
او ادامه داد: «کووید یک قاتل طبیعی است، اما مرگ آبتین توسط دولت ایران در هر مرحله کمک و حمایت شد».
او افزود که آبتین قبلاً از مراقبت‌های پزشکی محروم شده بود، مشکلات سلامتی او نادیده گرفته می‌شد و در برخی مواقع او را به تخت می‌بستند.
محمود امیری مقدم سخنگوی سازمان حقوق بشر ایران نیز در خصوص درگذشت آبتین گفت: «زندانی شدن به خاطر ابراز عقیده و محرومیت از درمان در زندان، دلایل اصلی از دست رفتن جان بکتاش آبتین است و علی خامنه‌ای رهبر این حکومت مسئول مستقیم قتل بکتاش آبتین هستند. آنها باید پاسخگو باشند».
پیش از این، سازمان عفو بین‌الملل در گزارشی نام و مشخصات ۷۲ زندانی ایرانی را اعلام کرده که به گفته این نهاد در یازده سال گذشته بر اثر «شکنجه و بدرفتاری» جان خود را از دست داده‌اند.
گروه عدالت علی که پیش‌تر تصاویر دوربین‌های مداربسته زندان اوین را منتشر کرده بود که در آنها نگهبانان را نشان می‌دهد که زندانیان را مورد ضرب و شتم یا بدرفتاری قرار می‌دهند.
بر اساس فهرستی که مرکز حقوق بشر در ایران مستقر در نیویورک تهیه کرده‌است، حداقل ۱۱ نویسنده در ایران زندانی هستند یا احکام زندان دریافت کرده‌اند و منتظر ابلاغ هستند.
اتهامات وارده به آبتین و دو همکارش در ارتباط با اسناد مربوط به شرکت در مراسم یادبود اعضایی که به اصطلاح «قتل‌های زنجیره ای» روشنفکران در دهه ۱۹۹۰ ناشی می‌شود که فعالان انگشت اتهام را به سوی دولت نشانه رفته‌اند.



نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
TT

نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)

با وجود هیاهوی پیش از مذاکرات اروپا و ایران در ژنو، این مذاکرات بدون ارائه طرح یا نقشه راه جدیدی برای پرونده هسته‌ای برگزار شد. برخلاف تبلیغات رسانه‌های نزدیک به حکومت ایران، مذاکرات نه تنها به مسائل هسته‌ای محدود نبود، بلکه به روابط نظامی ایران و روسیه نیز پرداخت. این موضوع را دو دیپلمات ارشد اروپایی به "الشرق الأوسط" تأیید کردند.

یکی از دیپلمات‌های اروپایی اذعان کرد که دیدار میان مقامات ایرانی و اروپایی در ژنو نشان داد که اختلافات میان طرفین در چندین زمینه رو به افزایش است.

دیپلمات دیگری پیش‌تر گفته بود که این دیدارها بخشی از تلاش برای حفظ کانال‌های گفت‌وگو با ایران است. وی افزود که این جلسات جامع خواهد بود و تصمیم‌گیری درباره نحوه برخورد با مسئله هسته‌ای ایران به پس از مشخص شدن سیاست‌های دولت ترامپ در آغاز سال آینده موکول خواهد شد.

ادامه نشست‌های نیویورک در ژنو

به گفته منابع "الشرق الأوسط"، این نشست‌ها از پیش برنامه‌ریزی شده بود و در ادامه گفت‌وگوهایی بود که در سپتامبر گذشته در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک انجام شد. در آن نشست‌ها، تمرکز بر موضوعات هسته‌ای ایران و همکاری نظامی ایران و روسیه بود.

روز جمعه، مدیران سیاسی وزارت‌خانه‌های خارجه فرانسه، بریتانیا و آلمان با مجید تخت روانچی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر خارجه ایران، دیدار کردند. این نشست‌ها پس از ملاقات مقامات ایرانی با انریکه مورا، میانجی اروپایی در مذاکرات هسته‌ای، برگزار شد.

مورا در پلتفرم «ایکس» (توییتر سابق) نوشت که این نشست «صریح» بوده و او از ایران خواسته است تا همکاری نظامی خود با روسیه را متوقف کند و همچنین بر ضرورت یافتن راه‌حل دیپلماتیک برای مسئله هسته‌ای و پایان دادن به مداخلات منطقه‌ای ایران تأکید کرده است.

در مقابل، غریب‌آبادی در واکنش به اتحادیه اروپا در توییتی نوشت: «اروپا به دلیل نبود اعتماد و مسئولیت‌پذیری، بازیکن جدی‌ای نیست.» او همچنین سیاست‌های عمومی اتحادیه اروپا را مورد انتقاد قرار داده و رفتار آن را «غیرمسئولانه» توصیف کرد.

غریب‌آبادی پس از دیدار با نمایندگان تروئیکای اروپایی، نوشت که گفت‌وگوها بر پرونده هسته‌ای و رفع تحریم‌ها متمرکز بوده و ایران به منافع مردم خود پایبند است و دیپلماسی و گفت‌وگو را ترجیح می‌دهد. او تأکید کرد که توافق شد کانال‌های دیپلماتیک در آینده نزدیک باز بماند.

 

فرصت مکانیزم ماشه؟

نشست‌های ژنو تنها چند روز پس از آن برگزار شد که فرانسه، بریتانیا و آلمان پیش‌نویس قطعنامه‌ای علیه ایران را به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کردند که به تصویب رسید. این قطعنامه، ایران را به دلیل عدم همکاری با آژانس و افزایش غنی‌سازی اورانیوم محکوم کرد.

ایران نیز با اعلام برنامه خود برای نصب هزاران سانتریفیوژ جدید، به این اقدام واکنش نشان داد.

با این حال، یک دیپلمات اروپایی به "الشرق الأوسط" گفت که بحث درباره فعال کردن مکانیزم ماشه یا «اسنپ‌بک» هنوز زود است.

بریتانیا نیز پیش‌تر اشاره کرده بود که ممکن است از این مکانیزم استفاده کند و در بیانیه‌ای گفت: «ما همچنان به استفاده از همه اقدامات دیپلماتیک برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای متعهدیم، از جمله استفاده از مکانیزم ماشه در صورت لزوم.»

مکانیزم ماشه امکان بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را به دلیل نقض تعهدات هسته‌ای در توافق 2015 فراهم می‌کند. این توافق توسط ایالات متحده در سال 2018، در دوره نخست ریاست جمهوری دونالد ترامپ، ترک شد.

ایران از بازگشت ترامپ به استراتژی «فشار حداکثری» و تلاش برای فعال کردن مکانیزم ماشه نگران است. همچنین، تهران بیم آن دارد که قدرت‌های اروپایی نیز این مکانیزم را فعال کنند.

هیاهوی بی‌دلیل

با وجود همه این مباحث، نشست‌های ژنو تنها به پرونده هسته‌ای محدود نبود. یک دیپلمات اروپایی گفت که این جلسات طبق برنامه پیش رفته و او «هیاهوی رسانه‌ای اغراق‌آمیز» پیش از این نشست‌ها را درک نمی‌کند.

پیش‌تر، یکی از مقامات ایرانی به «رویترز» گفته بود که اگر ایران و تروئیکای اروپایی بتوانند «نقشه راه» توافق هسته‌ای را تدوین کنند، آمریکا تصمیم خواهد گرفت که توافق 2015 را احیا کند یا آن را کنار بگذارد.

این توافق در اکتبر سال آینده منقضی می‌شود و جامعه بین‌المللی باید مذاکراتی برای توافق جدید با ایران آغاز کند. دیپلمات‌های اروپایی گفته‌اند که توافق فعلی قابل احیا نیست اما می‌تواند مبنایی برای مذاکرات آتی باشد.