جمهوری‌خواهان از بایدن خواستند از مذاکرات «مضحک» وین خارج شود

کاخ سفید ترامپ را مسئول تسریع برنامه ایران دانست


بایدن ایستاده در میان چاک شومر، رهبر اکثریت سنا و نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان هفته گذشته در کنگره (AP)
بایدن ایستاده در میان چاک شومر، رهبر اکثریت سنا و نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان هفته گذشته در کنگره (AP)
TT

جمهوری‌خواهان از بایدن خواستند از مذاکرات «مضحک» وین خارج شود


بایدن ایستاده در میان چاک شومر، رهبر اکثریت سنا و نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان هفته گذشته در کنگره (AP)
بایدن ایستاده در میان چاک شومر، رهبر اکثریت سنا و نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان هفته گذشته در کنگره (AP)

با ورود مذاکرات وین به مرحله «بسیار کند»، صدای مخالفان با اصرار دولت آمریکا برای ادامه مذاکرات بلند شده‌است. بیش از ۱۰۰ قانون‌گذار جمهوری‌خواه با ارسال نامه‌ای به وزارت خارجه آمریکا از دولت بایدن خواستند مذاکرات وین را متوقف کند.
این نامه خطاب به آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، نوشته شده‌است و از او می‌خواهد که آمریکا «بلافاصله از مذاکرات بی‌حاصل وین برای بازگشت به برجام» خارج شود.
آنها هشدار دادند «تأخیر بیشتر در این کار تنها کمک بیشتری به فعالیت‌های شرورانه ایران، از جمله اهداف هسته‌ای تهاجمی آن‌ها است».
جمهوری‌خواهان تأکید کردند که تنها راه توقف رسیدن ایران به سلاح هسته‌ای، قطع مذاکرات وین و افزایش تحریم‌ها و اعمال قوی‌تر آن‌ها است.
جمهوری‌خواهان از دولت بایدن می‌خواهند به جای لغو تحریم‌های قبلی «به عنوان قدم اول»، تحریم‌های جدیدی در برابر آنچه فروش غیرقانونی نفت از سوی ایران به چین، ونزوئلا، روسیه، و سایر کشورها می‌دانند، اعمال کند.
در این نامه آمده‌است: «فروش نفت از سوی ایران اکنون به حداقل ماهی ۱٫۳ میلیارد دلار رسیده‌است و این به‌رغم پابرجا بودن تحریم‌های آمریکا است. اکثر این فروش، به جمهوری خلق چین است».
اعضای کنگره در رویکرد خود به اظهارات مقامات دولت آمریکا که اخیراً پیشرفت مذاکرات را زیر سؤال برده بودند، تکیه کردند.
سه شنبه گذشته، ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجهٔ آمریکا گفت: در هفته‌های اخیر ما شاهد پیشرفت کمی بوده‌ایم. پیشرفت کم بهتر از نبود پیشرفت است اما پیشرفت کم به خوبی پیشرفت قابل توجه نیست. پیشرفت کم همچنین برای دستیابی به آنچه که ما صادقانه و مصمم به دنبال آن بوده‌ایم یعنی بازگشت مشترک به پایبندی متقابل کافی نیست.
این مقام وزارت خارجه دولت بایدن با بیان اینکه امیدواریم در وین شاهد پیشرفتی بیشتر باشیم، مدعی شد که چگونگی سرعت این مذاکرات غیر مستقیم برعهده ایرانی‌ها است.
او ضمن انتقاد از خروج یکجانبهٔ ترامپ از برجام گفت که این اقدام نه فقط به امضاء توافقی بهتر با ایران منجر نشد، بلکه پیشروی‌های اتمی تهران را در پی داشت.
 ساعاتی بعد، جنیفر ساکی سخنگوی کاخ سفید مدعی شد که اگر ترامپ از برجام خارج نمی‌شد توانایی‌های تهران در انجام جنگ‌های نیابتی در جهان افزایش نمی‌یافت.
سخنگوی کاخ سفید در ادامه افزود که با خروج دونالد ترامپ از توافق اتمی با ایران برنامهٔ هسته‌ای این کشور از کنترل خارج شد و قوی‌ترین بازرسی‌های تاریخ از تأسیسات و فعالیت‌های اتمی ایران به پایان رسید.
شاید این اظهارات از این دست باشد که منتقدان واشینگتن، به خصوص با توجه به ملاحظه و خودداری دولت در مورد به اشتراک گذاری هر گونه اطلاعات مربوط به پیشرفت مذاکرات با اعضای کنگره، را عصبانی می‌کند.
منابعی در کنگره به «الشرق الاوسط» گفتند که قانونگذاران در سنا و مجلس نمایندگان به دنبال کسب جزئیات استراتژی کاخ سفید با ایران و پیشرفت مذاکرات وین هستند که «با دیوار مانع تراشی و غفلت مدیریتی برخورد کرده‌اند» که به گفته منابع دولت در ادامه مذاکرات به دنبال مخفی نگه داشتن این پرونده است.



نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
TT

نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)

با وجود هیاهوی پیش از مذاکرات اروپا و ایران در ژنو، این مذاکرات بدون ارائه طرح یا نقشه راه جدیدی برای پرونده هسته‌ای برگزار شد. برخلاف تبلیغات رسانه‌های نزدیک به حکومت ایران، مذاکرات نه تنها به مسائل هسته‌ای محدود نبود، بلکه به روابط نظامی ایران و روسیه نیز پرداخت. این موضوع را دو دیپلمات ارشد اروپایی به "الشرق الأوسط" تأیید کردند.

یکی از دیپلمات‌های اروپایی اذعان کرد که دیدار میان مقامات ایرانی و اروپایی در ژنو نشان داد که اختلافات میان طرفین در چندین زمینه رو به افزایش است.

دیپلمات دیگری پیش‌تر گفته بود که این دیدارها بخشی از تلاش برای حفظ کانال‌های گفت‌وگو با ایران است. وی افزود که این جلسات جامع خواهد بود و تصمیم‌گیری درباره نحوه برخورد با مسئله هسته‌ای ایران به پس از مشخص شدن سیاست‌های دولت ترامپ در آغاز سال آینده موکول خواهد شد.

ادامه نشست‌های نیویورک در ژنو

به گفته منابع "الشرق الأوسط"، این نشست‌ها از پیش برنامه‌ریزی شده بود و در ادامه گفت‌وگوهایی بود که در سپتامبر گذشته در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک انجام شد. در آن نشست‌ها، تمرکز بر موضوعات هسته‌ای ایران و همکاری نظامی ایران و روسیه بود.

روز جمعه، مدیران سیاسی وزارت‌خانه‌های خارجه فرانسه، بریتانیا و آلمان با مجید تخت روانچی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر خارجه ایران، دیدار کردند. این نشست‌ها پس از ملاقات مقامات ایرانی با انریکه مورا، میانجی اروپایی در مذاکرات هسته‌ای، برگزار شد.

مورا در پلتفرم «ایکس» (توییتر سابق) نوشت که این نشست «صریح» بوده و او از ایران خواسته است تا همکاری نظامی خود با روسیه را متوقف کند و همچنین بر ضرورت یافتن راه‌حل دیپلماتیک برای مسئله هسته‌ای و پایان دادن به مداخلات منطقه‌ای ایران تأکید کرده است.

در مقابل، غریب‌آبادی در واکنش به اتحادیه اروپا در توییتی نوشت: «اروپا به دلیل نبود اعتماد و مسئولیت‌پذیری، بازیکن جدی‌ای نیست.» او همچنین سیاست‌های عمومی اتحادیه اروپا را مورد انتقاد قرار داده و رفتار آن را «غیرمسئولانه» توصیف کرد.

غریب‌آبادی پس از دیدار با نمایندگان تروئیکای اروپایی، نوشت که گفت‌وگوها بر پرونده هسته‌ای و رفع تحریم‌ها متمرکز بوده و ایران به منافع مردم خود پایبند است و دیپلماسی و گفت‌وگو را ترجیح می‌دهد. او تأکید کرد که توافق شد کانال‌های دیپلماتیک در آینده نزدیک باز بماند.

 

فرصت مکانیزم ماشه؟

نشست‌های ژنو تنها چند روز پس از آن برگزار شد که فرانسه، بریتانیا و آلمان پیش‌نویس قطعنامه‌ای علیه ایران را به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کردند که به تصویب رسید. این قطعنامه، ایران را به دلیل عدم همکاری با آژانس و افزایش غنی‌سازی اورانیوم محکوم کرد.

ایران نیز با اعلام برنامه خود برای نصب هزاران سانتریفیوژ جدید، به این اقدام واکنش نشان داد.

با این حال، یک دیپلمات اروپایی به "الشرق الأوسط" گفت که بحث درباره فعال کردن مکانیزم ماشه یا «اسنپ‌بک» هنوز زود است.

بریتانیا نیز پیش‌تر اشاره کرده بود که ممکن است از این مکانیزم استفاده کند و در بیانیه‌ای گفت: «ما همچنان به استفاده از همه اقدامات دیپلماتیک برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای متعهدیم، از جمله استفاده از مکانیزم ماشه در صورت لزوم.»

مکانیزم ماشه امکان بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را به دلیل نقض تعهدات هسته‌ای در توافق 2015 فراهم می‌کند. این توافق توسط ایالات متحده در سال 2018، در دوره نخست ریاست جمهوری دونالد ترامپ، ترک شد.

ایران از بازگشت ترامپ به استراتژی «فشار حداکثری» و تلاش برای فعال کردن مکانیزم ماشه نگران است. همچنین، تهران بیم آن دارد که قدرت‌های اروپایی نیز این مکانیزم را فعال کنند.

هیاهوی بی‌دلیل

با وجود همه این مباحث، نشست‌های ژنو تنها به پرونده هسته‌ای محدود نبود. یک دیپلمات اروپایی گفت که این جلسات طبق برنامه پیش رفته و او «هیاهوی رسانه‌ای اغراق‌آمیز» پیش از این نشست‌ها را درک نمی‌کند.

پیش‌تر، یکی از مقامات ایرانی به «رویترز» گفته بود که اگر ایران و تروئیکای اروپایی بتوانند «نقشه راه» توافق هسته‌ای را تدوین کنند، آمریکا تصمیم خواهد گرفت که توافق 2015 را احیا کند یا آن را کنار بگذارد.

این توافق در اکتبر سال آینده منقضی می‌شود و جامعه بین‌المللی باید مذاکراتی برای توافق جدید با ایران آغاز کند. دیپلمات‌های اروپایی گفته‌اند که توافق فعلی قابل احیا نیست اما می‌تواند مبنایی برای مذاکرات آتی باشد.