نامزد فرماندهی «سنتکام» نسبت به «عواقب تروریستی» لغو تحریم‌های ایران هشدار داد

انتقاد شدید از راب مالی در کنگره



ژنرال مایکل کوریلا نامزد فرماندهی سنتکام، در جلسه استماع کمیته نیروهای مسلح روز گذشته (AP)
ژنرال مایکل کوریلا نامزد فرماندهی سنتکام، در جلسه استماع کمیته نیروهای مسلح روز گذشته (AP)
TT

نامزد فرماندهی «سنتکام» نسبت به «عواقب تروریستی» لغو تحریم‌های ایران هشدار داد



ژنرال مایکل کوریلا نامزد فرماندهی سنتکام، در جلسه استماع کمیته نیروهای مسلح روز گذشته (AP)
ژنرال مایکل کوریلا نامزد فرماندهی سنتکام، در جلسه استماع کمیته نیروهای مسلح روز گذشته (AP)

در حالی که کاخ سفید همچنان در حال انجام تلاش‌های شدید برای احیای توافق هسته ای با ایران است، ژنرال مایکل کوریلا، نامزد جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده برای سمت فرماندهی مرکزی (سنتکام)، هشدار داد که تهران «ممکن است از پول حاصل از معافیت‌های تحریمی برای حمایت از نیروهای نیابتی خود و تروریسم در منطقه استفاده کند».
کوریلا در جلسه استماع کمیته نیروهای مسلح برای تأیید آن در شامگاه سه‌شنبه، گفت: «این خطر وجود دارد که معافیت‌ها از تحریم‌ها منجر به استفاده ایران از برخی منابع مالی برای حمایت از نیروهای نیابتی خود و تروریسم در منطقه شود و اگر این کار را انجام دهید، تهدیدات پیش روی نیروهای ما در منطقه را افزایش خواهد داد».
مقامات دولت آمریکا اعلام کردند که احتمالاً «تا پایان ماه جاری مهلت دارند تا توافق هسته ای با ایران را نجات دهند».
سی ان ان به نقل از منابع رسمی در دولت گفت: «این فرایند مهم است و ما در آخرین مرحله هستیم».
این در زمانی صورت گرفت که هشدارهای کوریلا نشان دهنده نگرانی فرماندهان نظامی در مورد نفوذ فزاینده ایران در منطقه است.
این فرمانده آمریکایی تهران را «عامل شماره یک بی‌ثبات کننده در منطقه» توصیف کرد.
وی از آمریکا خواست تا روابط مستحکم خود با کشورهای جهان را حفظ و توانایی‌های خود را برای مقابله با تهدید ایران تقویت کند.
 وی گفت: ایران با رفتار بدخواهانه خود عامل بی‌ثبات کننده شماره یک در خاورمیانه است. بهترین راه برای مقابله با آن گفت و گو با شرکا و متحدانمان و تقویت یک جبهه متحد در همکاری با آنهاست.
کوریلا بر اهمیت هوش مصنوعی در مقابله با ایران تأکید کرد و افزود: در صورت تأیید جهت تصدی این سمت، خود این استراتژی را تقویت خواهد کرد.
 وی گفت: ما باید به سرمایه‌گذاری در فناوری از جمله هوش مصنوعی ادامه دهیم تا توانایی‌های خود را برای راستی آزمایی و پاسخگویی به توانمندی‌های نظامی ایران افزایش دهیم.
این ژنرال آمریکایی با اشاره به حملات موشکی بالستیک اخیر حوثی‌ها به سعودی و امارات، بر اهمیت متهم کردن علنی ایران به این حملات تأکید کرد.
وی گفت: ما باید مراقب باشیم که رفتار بد ایران را افشا کنیم. مفید است که هر بار نقش ایران را فاش کنم».
کوریلا همچنین بر اهمیت حیاتی «کمک به متحدان در منطقه برای بهبود دفاع سایبری که می‌تواند آنها را در برابر قابلیت‌های سایبری تهاجمی مؤثر ایران محافظت کند» اشاره کرد.
در حالی که ژنرال آمریکایی در برابر کنگره با لحن هشداردهنده ای پنهان از تلاش برای احیای توافق هسته ای صحبت می‌کرد، در قسمت مقابل ساختمان، اعضای مجلس نمایندگان نشسته بودند که به راب مالی فرستاده ویژه رئیس‌جمهور در مذاکرات با ایران گوش دادند، که از طریق لینک ویدیویی از وین شرکت کرد. جایی که او اوایل این هفته برای شرکت در دور هشتم مذاکرات هسته‌ای عازم شد.
به نظر واضح بود که صبر نمایندگان هر دو حزب در مورد مالی تمام شده‌است، اگرچه جلسه محرمانه و غیرعلنی بود، کلودیا تنی نماینده جمهوری خواهان، با عصبانیت از آن خارج شد و از اینکه مالی به سؤالات نمایندگان به وضوح پاسخ نداد، گلایه کرد.
او گفت: «قبل از امروز، راب مالی در کمیته روابط خارجی، نه علنی و نه خصوصی، برای پاسخ به سؤالات ما و توضیح اینکه چرا تحریم‌ها قاطعانه علیه ایران اعمال نشدند، حاضر نشد».
نماینده جمهوری‌خواه، خواستار برگزاری یک جلسه علنی با حضور مالی برای شفافیت بیشتر شد.
او گفت: «این یک شروع است، اما کافی نیست. راب مالی برای مردم آمریکا کار می‌کند و باید به سوالات آنها نیز پاسخ دهد؛ بنابراین من بر یک استماع عمومی پافشاری خواهم کرد. موضوع دستیابی ایران به سلاح هسته ای برای امنیت ملی ما بسیار مهم است و شفافیت کامل تنها راه پیش رو است».
تنی تنها کسی نیست که در خط انتقاد از مالی و تلاش‌ها برای احیای توافق هسته‌ای قرار دارد، زیرا سناتور دموکرات باب منندز نیز این نگرانی‌ها را دارد.
او نیز به نوبه خود در دومین نشستی که فرستاده آمریکا صبح چهارشنبه در مقابل کمیته روابط خارجی به ریاست منندز در سنا برگزار کرد، به شهادت مالی گوش داد.
همچنین برت مک گورک هماهنگ‌کننده امور خاورمیانه شورای امنیت ملی، به جلسه محرمانه و غیرعلنی پیوست که در آن اعضای آن مالی را تحت فشار قرار دادند تا تلاش‌های دولت برای بازگشت به توافق را روشن کند.
سی ان ان به نقل از منابعی اعلام کرد که مالی با کارکنان کنگره صحبت کرده‌است. وی با اشاره به اینکه چند هفته آینده در سرنوشت مذاکرات تعیین‌کننده خواهد بود، به آنها گفته‌است: یا موفق می‌شویم یا به پایان می‌رسد.
سناتور دموکرات باب منندز از دولت آمریکا انتقاد کرد و آن را متهم کرد که از وعده‌های خود برای انعقاد «توافق هسته ای طولانی‌تر و قوی تر» عمل نکرده‌است. وی گفت: «وزیر امور خارجه و سایر مقامات دولت در طول جلسات استماع در کمیته روابط خارجی تأکید کرده‌اند که آنها به دنبال توافق طولانی‌تر و قوی تر هستند: بدیهی است که توافق طولانی‌تر به این معنی است که مدت زمان بیشتری را شامل می‌شود و توافق قوی تر به این معنی است که با عناصری برخورد می‌کند که قبلاً با آنها برخورد نشده‌است. اما یک سال بعد، من هیچ نشانه ای از یک توافق طولانی‌تر یا قوی تر نمی‌بینم».
به نوبه خود، سناتور دموکرات کریس مورفی پس از خروج از جلسه غیرعلنی گفت که این وضعیت «تکان دهنده» است. او گفت که «ایران» «چند هفته» با دستیابی به سلاح هسته‌ای فاصله دارد و «تنها راه بازگشت به توافق است».



نشست پکن؛ هماهنگی برای مقابله با تحریم‌های ایران


وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)  
وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)  
TT

نشست پکن؛ هماهنگی برای مقابله با تحریم‌های ایران


وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)  
وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)  

نتایج نشست پکن میان معاونان وزیران امور خارجه روسیه، چین و ایران، نشان‌دهنده آغاز یک حرکت مشترک با هدف «هماهنگی زمانی» در مرحله‌ای دشوار و پیچیده است. این موضوع را یک دیپلمات روسی تأیید کرده است.

شرکت‌کنندگان در این نشست که اولین دیدار از این نوع محسوب می‌شود، بر هماهنگی مواضع برای مقابله با تحریم‌ها، رد هرگونه اقدام نظامی علیه تأسیسات هسته‌ای و تلاش برای پیشبرد یک توافق سیاسی احتمالی با دولت آمریکا توافق کردند. این موضوع در چارچوب پیشنهاد مسکو برای میانجی‌گری در پرونده برنامه هسته‌ای ایران و در پی اعلام آمادگی واشنگتن برای آغاز روند مذاکرات مطرح شد.

به نظر می‌رسد مسکو که به طور فعال برای موفقیت این نشست سه‌جانبه تلاش کرده، قصد دارد موقعیت مذاکره‌ای خود با واشنگتن را تقویت کند. این تلاش در چارچوب گشایش به سوی یک گفت‌وگوی گسترده‌تر شامل پرونده اوکراین و سایر مسائل بین‌المللی و منطقه‌ای از جمله برنامه هسته‌ای ایران صورت می‌گیرد.

بیانیه وزارت امور خارجه روسیه حاکی از رضایت مسکو از نتایج این نشست بود. در این دیدار، سرگئی ریابکوف، دیپلمات ارشد روسیه که مسئول پرونده‌های امنیت استراتژیک و مدیریت گفت‌وگو با واشنگتن است، شرکت داشت.

بر اساس این بیانیه، در این نشست «هماهنگی اقدامات برای کاهش تنش‌ها حول برنامه هسته‌ای ایران مورد بحث قرار گرفت و بر غیرقابل قبول بودن تهدیدات و استفاده از نیروی نظامی علیه تأسیسات انرژی هسته‌ای ایران تأکید شد.»

وزارت امور خارجه روسیه همچنین اعلام کرد که «رایزنی‌ها میان معاونان وزیران امور خارجه روسیه، چین و ایران بر روی برنامه اقدام جامع مشترک و هماهنگی اقدامات برای کاهش تنش‌های مصنوعی حول برنامه هسته‌ای ایران متمرکز بود.»

روسیه، چین و ایران بر هماهنگی برای مقابله با تحریم‌های علیه تهران توافق کردند (رویترز)

این بیانیه همچنین به ارزیابی دقیق سه طرف از «اقدامات غیرقانونی و نقض‌های متعدد قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت توسط ایالات متحده و کشورهای اروپایی» اشاره کرد و بر غیرقابل قبول بودن تهدید، ارعاب و استفاده از نیروی نظامی علیه زیرساخت‌های انرژی هسته‌ای ایران تأکید کرد.

به گفته وزارت امور خارجه روسیه، این نشست همچنین به بررسی چشم‌انداز «یافتن راه‌حل‌های مذاکره‌ای پایدار و بلندمدت بر اساس ملاحظات متقابل و تعادل مطمئن منافع طرفین» پرداخت.

نشستی «موفق و مهم»

محسن بختیار، سفیر ایران در چین، در پلتفرم «ایکس» این نشست را «کاملاً موفق» توصیف کرد و گفت که این نشست راه را برای مقابله با «یک‌جانبه‌گرایی شکست‌خورده» ایالات متحده هموار می‌کند.

چین، ایران و روسیه در روز جمعه در جریان مذاکرات پکن خواستار لغو تحریم‌های علیه تهران شدند. این در حالی است که تلاش‌های دیپلماتیک فشرده‌ای توسط قدرت‌های بزرگ برای احیای توافق سال ۲۰۱۵ در جریان است و واشنگتن فشارهای شدیدی بر برنامه هسته‌ای ایران اعمال می‌کند.

این مذاکرات در زمانی انجام شد که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، از زمان بازگشت به کاخ سفید در ژانویه ۲۰۲۵، تمایل خود را برای گفت‌وگو با تهران اعلام کرده است. ترامپ در سال ۲۰۱۸ و در دوره اول ریاست‌جمهوری خود به طور یک‌جانبه از این توافق خارج شد.

با این حال، ترامپ تحریم‌های شدیدی علیه ایران اعمال کرد و ایران نیز با محکوم کردن «دورویی» ایالات متحده، به این اقدامات واکنش نشان داد.

بخشی از نشست سه‌جانبه روسیه، چین و ایران در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)

ورود روسیه به این پرونده از طریق پیشنهاد میانجی‌گری برای پیشبرد مذاکرات هسته‌ای ایران، نشان‌دهنده تغییر مهمی است که بیانگر این باور در کرملین است که روابط جدید با دولت ترامپ می‌تواند به یک «توافق جامع» در مورد مسائل مورد اختلاف دو کشور منجر شود.

کرملین اعلام کرده است که پرونده ایران یکی از چندین مسیر مذاکره‌ای است که مسکو و واشنگتن آماده آغاز گفت‌وگو درباره آن‌ها هستند. این مسیرها شامل درگیری در اوکراین، مسائل امنیت استراتژیک و موضوعات منطقه‌ای داغ می‌شوند.

برخی محافل روسیه معتقدند که مسکو ممکن است آماده ترسیم چارچوب یک «توافق جامع» با واشنگتن باشد که بر اساس احترام به منافع طرفین در پرونده‌های مطرح شده استوار است.

در این چارچوب، به نظر می‌رسد نشست پکن موقعیت مذاکره‌ای مسکو را تقویت کرده است. این موضوع در اظهارات سه طرف که از از سرگیری برنامه هسته‌ای ایران، رد سیاست فشار حداکثری واشنگتن و مقابله با پیامدهای تحریم‌ها سخن گفتند، منعکس شده است.

وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف و کاظم غریب‌آبادی، هشدار داد که «وضعیت بار دیگر در یک تقاطع حساس قرار دارد.»

وی افزود: «توافق جامع در مورد مسئله هسته‌ای ایران دستاورد مهمی است که از طریق گفت‌وگو و مذاکره به دست آمده است.» او هشدار داد که «تحریم‌های یک‌جانبه تنها به تشدید اختلافات منجر خواهد شد. گفت‌وگو و مذاکره تنها گزینه‌های موجود هستند.»

ما چائو شیوی، معاون وزیر امور خارجه چین، گفت که روسیه، چین و ایران در نشست پکن بر ضرورت لغو همه تحریم‌های غیرقانونی تأکید کردند.

وی افزود: «ایران و روسیه از چین به خاطر نقش سازنده‌اش و سازماندهی این نشست در پکن تشکر کردند.»

گفت‌وگویی عمیق

نماینده ایران «برخی کشورها» را به ایجاد «یک بحران غیرضروری» متهم کرد و تأکید کرد که نشستی «بسیار سازنده و مثبت» با همتایان روس و چینی‌اش برگزار شده است.

ما چائو شیوی، معاون وزیر امور خارجه چین، در یک کنفرانس خبری با همتایان روس و ایرانی‌اش اعلام کرد: «ما تبادل نظر عمیقی در مورد مسئله هسته‌ای و لغو تحریم‌ها انجام دادیم.»

وی افزود: «ما بر ضرورت پایان دادن به همه تحریم‌های یک‌جانبه غیرقانونی تأکید کردیم.» این اظهارات در بیانیه مشترک سه کشور که توسط پکن منتشر شد، منعکس شده است.

توافق سال ۲۰۱۵ میان تهران و واشنگتن، پاریس، لندن، برلین، مسکو و پکن، به لغو تحریم‌ها علیه ایران در ازای کاهش فعالیت‌های هسته‌ای و تضمین صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران منجر شد.

با این حال، ایالات متحده در سال ۲۰۱۸ به تصمیم ترامپ به طور یک‌جانبه از این توافق خارج شد و تحریم‌های شدیدی را علیه ایران اعمال کرد که اقتصاد این کشور را تحت فشار قرار داد.

تهران تا یک سال پس از خروج آمریکا به تعهدات خود پایبند بود، اما پس از آن شروع به کاهش تعهدات خود کرد. از آن زمان تاکنون تمام تلاش‌ها برای احیای این توافق با شکست مواجه شده است.

پس از ۱۰ سال از اجرای این توافق، قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد که اجرای توافق ۲۰۱۵ را تضمین می‌کرد، در اکتبر ۲۰۲۵ منقضی می‌شود.

برخی کشورها احتمال اعمال مجدد تحریم‌ها علیه ایران پس از این تاریخ را رد نکرده‌اند.

ایران در ماه‌های اخیر چندین دور مذاکره با آلمان، فرانسه و بریتانیا در مورد برنامه هسته‌ای خود انجام داده است و همچنین سیاست‌های خود را با مسکو و پکن هماهنگ کرده تا با وضعیت موجود مقابله کند.

اولین واکنش اروپا به نشست پکن حاکی از برخورد مثبت اروپا با احتمال آغاز یک روند مذاکره‌ای برای حل اختلافات حول برنامه هسته‌ای ایران از طریق روش‌های صلح‌آمیز بود.

انور العنونی، سخنگوی خدمات خارجی اتحادیه اروپا، گفت که این اتحادیه از نشست سه‌جانبه روسیه، ایران و چین در مورد برنامه هسته‌ای ایران مطلع است و همچنان به ارتباطات در این زمینه باز است.

وی در یک نشست خبری در بروکسل افزود: «این سه کشور طرف‌های توافق هسته‌ای ایران هستند. هیچ جایگزین عملی‌ای برای حل دیپلماتیک وجود ندارد.»