بزرگ‌ترین رزمایش دریایی تاریخ معاصر؛ هدف ایران است

توسط ایالات متحده و با مشارکت بیش از ۶۰ کشور خارج از خاورمیانه اجرا می‌شود

ناوهای جنگی کشورهای شرکت کننده در رزمایش بین‌المللی در دریای عرب (رویترز)
ناوهای جنگی کشورهای شرکت کننده در رزمایش بین‌المللی در دریای عرب (رویترز)
TT

بزرگ‌ترین رزمایش دریایی تاریخ معاصر؛ هدف ایران است

ناوهای جنگی کشورهای شرکت کننده در رزمایش بین‌المللی در دریای عرب (رویترز)
ناوهای جنگی کشورهای شرکت کننده در رزمایش بین‌المللی در دریای عرب (رویترز)

نیروی دریایی ایالات متحده در حال حاضر یکی از بزرگ‌ترین رزمایش‌های دریایی در تاریخ مدرن را با مشارکت بیش از ۶۰ کشور انجام می‌دهد.
همان‌طور که بلومبرگ گزارش داده‌است، این رزمایش که «Cutlass Express 2022» نام دارد و تا ۱۷ فوریه ادامه دارد، آب‌های خاورمیانه، جنوب غربی آسیا و شرق آفریقا را پوشش می‌دهد. همچنین شامل تقریباً ۱۰ هزار پرسنل، ۵۰ کشتی جنگی و ۸۰ سامانه بدون سرنشین است.
بر اساس این گزارش، این رزمایش شامل تمرین کنترل دریا (قابلیت کنترل اقیانوس‌ها و ممانعت از دسترسی دشمنان به آنها)، ردیابی کلیه ارتباطات در بالا و زیر سطح آب و در حریم هوایی بالای دریاها خواهد بود، همچنین شامل اقدامات ضد مین (به ویژه در آب‌های تنگه هرمز) و نحوه مقابله با ضدهوایی (مانند افزایش توانایی تاکتیکی در برابر موشک‌های مافوق صوت) می‌شود.
بلومبرگ می‌گوید در حالی که ایالات متحده این رزمایش‌ها را رهبری می‌کند، سه کشور دیگر (ایران، چین و روسیه) خودشان رزمایش‌های مشابه را انجام می‌دهند. این مجموعه در حال حفاری در شمال اقیانوس هند است تا سیگنالی در مورد افزایش سطح همکاری دیپلماتیک و نظامی به غرب ارسال کند.
با جری شدن ایران به دلیل روابط رو به رشد خود با چین و روسیه، تجاوزات این کشور در آب‌های شلوغ خلیج و اقیانوس هند احتمالاً افزایش خواهد یافت؛ بنابراین یکی از اهداف «Cutlass Express 2022» محدود کردن ماجراجویی‌های ایرانی‌ها در دریا است.
بر اساس این گزارش، بهبود ارتباطات بین سیستم‌های دریایی و مجموعه دارایی‌های فضای فوقانی نیز حیاتی خواهد بود؛ این تمرینات امکان آزمایش واقعی این عنصر کلیدی در مقابله با ایران را فراهم می‌کند.
این رزمایش‌ها می‌تواند به پیشبرد مذاکرات هسته ای بین ایران و سایر امضاکنندگان توافق ۲۰۱۵ کمک کند.
این گزارش در پایان می‌گوید: واضح است که این مانورها راه حل جادویی برای مقابله با تهدید فزاینده ایران نیست، اما این یک نوع المپیک در دریا برای ائتلاف حیاتی به رهبری ایالات متحده در یکی از ناآرام‌ترین مناطق جهان است.



نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
TT

نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)

با وجود هیاهوی پیش از مذاکرات اروپا و ایران در ژنو، این مذاکرات بدون ارائه طرح یا نقشه راه جدیدی برای پرونده هسته‌ای برگزار شد. برخلاف تبلیغات رسانه‌های نزدیک به حکومت ایران، مذاکرات نه تنها به مسائل هسته‌ای محدود نبود، بلکه به روابط نظامی ایران و روسیه نیز پرداخت. این موضوع را دو دیپلمات ارشد اروپایی به "الشرق الأوسط" تأیید کردند.

یکی از دیپلمات‌های اروپایی اذعان کرد که دیدار میان مقامات ایرانی و اروپایی در ژنو نشان داد که اختلافات میان طرفین در چندین زمینه رو به افزایش است.

دیپلمات دیگری پیش‌تر گفته بود که این دیدارها بخشی از تلاش برای حفظ کانال‌های گفت‌وگو با ایران است. وی افزود که این جلسات جامع خواهد بود و تصمیم‌گیری درباره نحوه برخورد با مسئله هسته‌ای ایران به پس از مشخص شدن سیاست‌های دولت ترامپ در آغاز سال آینده موکول خواهد شد.

ادامه نشست‌های نیویورک در ژنو

به گفته منابع "الشرق الأوسط"، این نشست‌ها از پیش برنامه‌ریزی شده بود و در ادامه گفت‌وگوهایی بود که در سپتامبر گذشته در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک انجام شد. در آن نشست‌ها، تمرکز بر موضوعات هسته‌ای ایران و همکاری نظامی ایران و روسیه بود.

روز جمعه، مدیران سیاسی وزارت‌خانه‌های خارجه فرانسه، بریتانیا و آلمان با مجید تخت روانچی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر خارجه ایران، دیدار کردند. این نشست‌ها پس از ملاقات مقامات ایرانی با انریکه مورا، میانجی اروپایی در مذاکرات هسته‌ای، برگزار شد.

مورا در پلتفرم «ایکس» (توییتر سابق) نوشت که این نشست «صریح» بوده و او از ایران خواسته است تا همکاری نظامی خود با روسیه را متوقف کند و همچنین بر ضرورت یافتن راه‌حل دیپلماتیک برای مسئله هسته‌ای و پایان دادن به مداخلات منطقه‌ای ایران تأکید کرده است.

در مقابل، غریب‌آبادی در واکنش به اتحادیه اروپا در توییتی نوشت: «اروپا به دلیل نبود اعتماد و مسئولیت‌پذیری، بازیکن جدی‌ای نیست.» او همچنین سیاست‌های عمومی اتحادیه اروپا را مورد انتقاد قرار داده و رفتار آن را «غیرمسئولانه» توصیف کرد.

غریب‌آبادی پس از دیدار با نمایندگان تروئیکای اروپایی، نوشت که گفت‌وگوها بر پرونده هسته‌ای و رفع تحریم‌ها متمرکز بوده و ایران به منافع مردم خود پایبند است و دیپلماسی و گفت‌وگو را ترجیح می‌دهد. او تأکید کرد که توافق شد کانال‌های دیپلماتیک در آینده نزدیک باز بماند.

 

فرصت مکانیزم ماشه؟

نشست‌های ژنو تنها چند روز پس از آن برگزار شد که فرانسه، بریتانیا و آلمان پیش‌نویس قطعنامه‌ای علیه ایران را به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کردند که به تصویب رسید. این قطعنامه، ایران را به دلیل عدم همکاری با آژانس و افزایش غنی‌سازی اورانیوم محکوم کرد.

ایران نیز با اعلام برنامه خود برای نصب هزاران سانتریفیوژ جدید، به این اقدام واکنش نشان داد.

با این حال، یک دیپلمات اروپایی به "الشرق الأوسط" گفت که بحث درباره فعال کردن مکانیزم ماشه یا «اسنپ‌بک» هنوز زود است.

بریتانیا نیز پیش‌تر اشاره کرده بود که ممکن است از این مکانیزم استفاده کند و در بیانیه‌ای گفت: «ما همچنان به استفاده از همه اقدامات دیپلماتیک برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای متعهدیم، از جمله استفاده از مکانیزم ماشه در صورت لزوم.»

مکانیزم ماشه امکان بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را به دلیل نقض تعهدات هسته‌ای در توافق 2015 فراهم می‌کند. این توافق توسط ایالات متحده در سال 2018، در دوره نخست ریاست جمهوری دونالد ترامپ، ترک شد.

ایران از بازگشت ترامپ به استراتژی «فشار حداکثری» و تلاش برای فعال کردن مکانیزم ماشه نگران است. همچنین، تهران بیم آن دارد که قدرت‌های اروپایی نیز این مکانیزم را فعال کنند.

هیاهوی بی‌دلیل

با وجود همه این مباحث، نشست‌های ژنو تنها به پرونده هسته‌ای محدود نبود. یک دیپلمات اروپایی گفت که این جلسات طبق برنامه پیش رفته و او «هیاهوی رسانه‌ای اغراق‌آمیز» پیش از این نشست‌ها را درک نمی‌کند.

پیش‌تر، یکی از مقامات ایرانی به «رویترز» گفته بود که اگر ایران و تروئیکای اروپایی بتوانند «نقشه راه» توافق هسته‌ای را تدوین کنند، آمریکا تصمیم خواهد گرفت که توافق 2015 را احیا کند یا آن را کنار بگذارد.

این توافق در اکتبر سال آینده منقضی می‌شود و جامعه بین‌المللی باید مذاکراتی برای توافق جدید با ایران آغاز کند. دیپلمات‌های اروپایی گفته‌اند که توافق فعلی قابل احیا نیست اما می‌تواند مبنایی برای مذاکرات آتی باشد.