سناتور جمهوری‌خواه به «الشرق الاوسط»: بایدن قدرت کافی برای بازدارندگی ایران را ندارد

فرماندهی ستاد مرکزی ارتش پس از انتقاد از لغو تحریم‌ها علیه تهران از سوی سنا تأیید شد

سناتور جمهوری‌خواه به «الشرق الاوسط»: بایدن قدرت کافی برای بازدارندگی ایران را ندارد
TT

سناتور جمهوری‌خواه به «الشرق الاوسط»: بایدن قدرت کافی برای بازدارندگی ایران را ندارد

سناتور جمهوری‌خواه به «الشرق الاوسط»: بایدن قدرت کافی برای بازدارندگی ایران را ندارد

با نزدیک شدن مذاکرات با ایران به لحظات تعیین‌کننده، جمهوری خواهان کنگره متحد شده و تلاش‌های خود را برای «شلیک نهایی» به تلاش‌های ایالات متحده با هدف احیای توافقنامه ۲۰۱۵ تشدید کردند.
سناتور جیم ریش جمهوری‌خواه ارشد کمیته روابط خارجی سنا، از دولت جو بایدن خواست از مذاکرات خارج شود.
وی در مصاحبه با «الشرق الاوسط» نسبت به خطر شدید توافق هسته ای در شکل جدید آن هشدار داد. وی اظهار کرد: توافق هسته ای در سال ۲۰۱۵ مملو از اشتباهات بود و اکنون از اشتباهات مهلکی اشباع شده‌است.
ریچ با اشاره به وعده‌های دولت بایدن به کنگره مبنی بر اینکه به دنبال یک توافق طولانی‌تر و قوی تر است، گفت: واضح است که دولت اهرم لازم برای مقابله با تروریسم ایران در منطقه و فعالیت‌های مرتبط با موشک‌های بالستیک آن را ندارد.
وی افزود: «اگر دولت تصمیم بگیرد به یک توافق هسته ای محدود وارد شود، دورنمای دستیابی به توافقات دیگر پس از آن تقریباً غیرممکن است».
او هشدار داد: «در حال حاضر، هیچ توافقی بهتر از یک توافق خوب نیست. ما باید آماده خروج از مذاکرات باشیم».
اظهارات ریش با مواضع نمایندگان دیگر همخوانی دارد و همه راه‌ها را برای اعتراض به مذاکرات وین استفاده کردند؛ از نامه نگاری با دولت آمریکا و لوایح گرفته تا بیانیه‌های عمومی که در آنها تهدید می‌کنند هر توافقی را که دولت بدون مشورت و تأیید کنگره به دست می‌آورد، بی‌اعتبار می‌کند.
حدود ۲۰۰ نماینده جمهوری‌خواه چهارشنبه گذشته، با ارسال نامه ای به بایدن به او هشدار دادند که هرگونه توافق با ایران بدون تأیید کنگره به سرنوشت توافق منعقد شده توسط دولت اوباما دچار خواهد شد.
قانونگذاران در این نامه، به بایدن یادآوری کردند که او «صلاحیت» ارائه هیچ گونه تضمینی به تهران دربارهٔ عدم اعمال مجدد تحریم‌های آمریکا علیه خود در صورت بازگشت به توافق هسته ای را ندارد.
وی خطاب به بایدن گفت: اگر توافقی با ایران بدون تأیید رسمی کنگره منعقد کنید، موقتی بوده و به سرنوشت توافق اول خواهد رسید.
هشدارها فقط محدود به قانونگذاران نبود. ژنرال مایکل کوریلا، نامزد معرفی شده از سوی ریاست جمهوری آمریکا برای تصدی سمت فرماندهی مرکزی، پیشتر هشدار داده بود که تهران «ممکن است از پول حاصل از معافیت‌های تحریمی برای حمایت از نیروهای نیابتی خود و تروریسم در منطقه استفاده کند».
کوریلا، که مجلس سنا عصر پنجشنبه با اکثریت آرا نامزدی آن را تصویب کرد، در جلسه استماع کمیته نیروهای مسلح گفت: «این خطر وجود دارد که معافیت از تحریم‌ها منجر به استفاده ایران از برخی منابع مالی برای حمایت از نیروهای نیابتی خود و تروریسم در منطقه شود. و اگر این کار را انجام دهید، تهدیدات پیش روی نیروهای ما در منطقه را افزایش می‌دهد. او تهران را عامل بی‌ثبات‌کننده شماره یک در منطقه توصیف کرد.
وی از آمریکا خواست تا روابط مستحکم با کشورهای جهان را حفظ کند و توانایی‌های خود را برای مقابله با تهدید ایران افزایش دهد. این در حالی است که علناً با آمادگی دولت آمریکا برای لغو تحریم‌ها علیه تهران در ازای بازگشت به توافق در تناقض است.
موضع کوریلا موجی از مواضع حمایتی را در کنگره ایجاد کرد. سناتور جمهوری‌خواه جیم آنهو گفت: اگر دولت بایدن دوباره وارد توافق ناقص ایران شود، تهران میلیاردها دلار به لطف لغو تحریم‌ها به دست خواهد آورد و آن را صرف حمایت از تروریست‌های نیابتی خود خواهد کرد.
آنهو که جمهوری‌خواه ارشد کمیته نیروهای مسلح سناست، در توییتی افزود: «دنیای ما کمتر خواهد شد، نه امن تر».
تد کروز سناتور جمهوری‌خواه اظهار نظر او حتی تندتر بود. وی گفت: توافق جدیدی که پرزیدنت بایدن امیدوار است با رهبر ایران (علی خامنه ای) به دست آورد، بازارهای تسلیحاتی جدیدی را برای پوتین و انرژی بیشتری را برای گسترش رئیس‌جمهور چین باز خواهد کرد. همچنین میلیاردها دلار به تروریسم در خاورمیانه و فراتر از آن تزریق خواهد کرد.
کروز در گفت و گو با وب سایت محافظه کار Free Beacon گفت: رئیس‌جمهور بایدن و مقامات دولت بایدن - هریس در تلاش هستند تا به روسیه، چین و ایران را در زمانی که این کشورها برای تهدید منافع آمریکا با یکدیگر متحد هستند، اطمینان دهند.
باب منندز سناتور دموکرات رئیس کمیته روابط خارجی سنا می‌گوید که علیرغم این اظهارات تند، اما کافی نیستند. او «نارضایتی خود را از تمرکز ناکافی همکارانش بر پرونده ایران» به دلیل تنش بین روسیه و اوکراین ابراز کرد.
سناتور مخالف بازگشت دولت به توافق هسته‌ای، روز گذشته در مصاحبه با لابی آمریکا و اسرائیل (آیپک) گفت: من مطمئن نیستم که همکارانم به اندازه کافی متعهد به مقابله با چالش‌ها با ایران باشند.
منندز گفت که سخنرانی او در سنا، که در آن به‌طور رسمی با توافق هسته ای را در ابتدای ماه جاری مخالفت کرد، با هدف هشدار دادن به همکارانش در دولت و متحدانش در مورد جدی بودن اوضاع در مورد مسائل بود که کنگره هرگونه توافق جدید با ایران را تأیید یا ملغی خواهد کرد.
وی تأکید کرد که کنگره «قطعاً» هر گونه توافقی در مذاکرات وین که تهدیدی برای شعله‌ور شدن درگیری با کاخ سفید باشد را بازنگری خواهد کرد.



نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
TT

نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)

با وجود هیاهوی پیش از مذاکرات اروپا و ایران در ژنو، این مذاکرات بدون ارائه طرح یا نقشه راه جدیدی برای پرونده هسته‌ای برگزار شد. برخلاف تبلیغات رسانه‌های نزدیک به حکومت ایران، مذاکرات نه تنها به مسائل هسته‌ای محدود نبود، بلکه به روابط نظامی ایران و روسیه نیز پرداخت. این موضوع را دو دیپلمات ارشد اروپایی به "الشرق الأوسط" تأیید کردند.

یکی از دیپلمات‌های اروپایی اذعان کرد که دیدار میان مقامات ایرانی و اروپایی در ژنو نشان داد که اختلافات میان طرفین در چندین زمینه رو به افزایش است.

دیپلمات دیگری پیش‌تر گفته بود که این دیدارها بخشی از تلاش برای حفظ کانال‌های گفت‌وگو با ایران است. وی افزود که این جلسات جامع خواهد بود و تصمیم‌گیری درباره نحوه برخورد با مسئله هسته‌ای ایران به پس از مشخص شدن سیاست‌های دولت ترامپ در آغاز سال آینده موکول خواهد شد.

ادامه نشست‌های نیویورک در ژنو

به گفته منابع "الشرق الأوسط"، این نشست‌ها از پیش برنامه‌ریزی شده بود و در ادامه گفت‌وگوهایی بود که در سپتامبر گذشته در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک انجام شد. در آن نشست‌ها، تمرکز بر موضوعات هسته‌ای ایران و همکاری نظامی ایران و روسیه بود.

روز جمعه، مدیران سیاسی وزارت‌خانه‌های خارجه فرانسه، بریتانیا و آلمان با مجید تخت روانچی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر خارجه ایران، دیدار کردند. این نشست‌ها پس از ملاقات مقامات ایرانی با انریکه مورا، میانجی اروپایی در مذاکرات هسته‌ای، برگزار شد.

مورا در پلتفرم «ایکس» (توییتر سابق) نوشت که این نشست «صریح» بوده و او از ایران خواسته است تا همکاری نظامی خود با روسیه را متوقف کند و همچنین بر ضرورت یافتن راه‌حل دیپلماتیک برای مسئله هسته‌ای و پایان دادن به مداخلات منطقه‌ای ایران تأکید کرده است.

در مقابل، غریب‌آبادی در واکنش به اتحادیه اروپا در توییتی نوشت: «اروپا به دلیل نبود اعتماد و مسئولیت‌پذیری، بازیکن جدی‌ای نیست.» او همچنین سیاست‌های عمومی اتحادیه اروپا را مورد انتقاد قرار داده و رفتار آن را «غیرمسئولانه» توصیف کرد.

غریب‌آبادی پس از دیدار با نمایندگان تروئیکای اروپایی، نوشت که گفت‌وگوها بر پرونده هسته‌ای و رفع تحریم‌ها متمرکز بوده و ایران به منافع مردم خود پایبند است و دیپلماسی و گفت‌وگو را ترجیح می‌دهد. او تأکید کرد که توافق شد کانال‌های دیپلماتیک در آینده نزدیک باز بماند.

 

فرصت مکانیزم ماشه؟

نشست‌های ژنو تنها چند روز پس از آن برگزار شد که فرانسه، بریتانیا و آلمان پیش‌نویس قطعنامه‌ای علیه ایران را به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کردند که به تصویب رسید. این قطعنامه، ایران را به دلیل عدم همکاری با آژانس و افزایش غنی‌سازی اورانیوم محکوم کرد.

ایران نیز با اعلام برنامه خود برای نصب هزاران سانتریفیوژ جدید، به این اقدام واکنش نشان داد.

با این حال، یک دیپلمات اروپایی به "الشرق الأوسط" گفت که بحث درباره فعال کردن مکانیزم ماشه یا «اسنپ‌بک» هنوز زود است.

بریتانیا نیز پیش‌تر اشاره کرده بود که ممکن است از این مکانیزم استفاده کند و در بیانیه‌ای گفت: «ما همچنان به استفاده از همه اقدامات دیپلماتیک برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای متعهدیم، از جمله استفاده از مکانیزم ماشه در صورت لزوم.»

مکانیزم ماشه امکان بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را به دلیل نقض تعهدات هسته‌ای در توافق 2015 فراهم می‌کند. این توافق توسط ایالات متحده در سال 2018، در دوره نخست ریاست جمهوری دونالد ترامپ، ترک شد.

ایران از بازگشت ترامپ به استراتژی «فشار حداکثری» و تلاش برای فعال کردن مکانیزم ماشه نگران است. همچنین، تهران بیم آن دارد که قدرت‌های اروپایی نیز این مکانیزم را فعال کنند.

هیاهوی بی‌دلیل

با وجود همه این مباحث، نشست‌های ژنو تنها به پرونده هسته‌ای محدود نبود. یک دیپلمات اروپایی گفت که این جلسات طبق برنامه پیش رفته و او «هیاهوی رسانه‌ای اغراق‌آمیز» پیش از این نشست‌ها را درک نمی‌کند.

پیش‌تر، یکی از مقامات ایرانی به «رویترز» گفته بود که اگر ایران و تروئیکای اروپایی بتوانند «نقشه راه» توافق هسته‌ای را تدوین کنند، آمریکا تصمیم خواهد گرفت که توافق 2015 را احیا کند یا آن را کنار بگذارد.

این توافق در اکتبر سال آینده منقضی می‌شود و جامعه بین‌المللی باید مذاکراتی برای توافق جدید با ایران آغاز کند. دیپلمات‌های اروپایی گفته‌اند که توافق فعلی قابل احیا نیست اما می‌تواند مبنایی برای مذاکرات آتی باشد.