خبرگزاری فرانسه: توافق با ایران در دسترس.. اروپا امیدوار به نتایج این هفته

(AP Photos)
(AP Photos)
TT

خبرگزاری فرانسه: توافق با ایران در دسترس.. اروپا امیدوار به نتایج این هفته

(AP Photos)
(AP Photos)

رئیس هیئت بریتانیا دستیابی به توافق بر سر پرونده هسته ای ایران را در دسترس ارزیابی کرد، در حالی که اتحادیه اروپا امیدوار است تا پایان هفته به نتایج برسد.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی شامگاه جمعه برای انجام مذاکرات مربوط به توافق هسته‌ای وارد تهران شده است.
استفانی القاق رئیس هیأت دیپلمات‌های بریتانیایی در مذاکرات هسته‌ای با ایران در وین گفت: «ما به توافق نزدیک هستیم. مذاکره کنندگان آلمان، فرانسه و بریتانیا به زودی برای ارزیابی وضعیت به همراه وزرا خارج خواهند شد. ما آماده ایم که به زودی برگردیم».
ایران و قدرت های درگیر در توافق 2015، یعنی فرانسه، بریتانیا، روسیه، چین و آلمان در حال مذاکره برای احیای تفاهمی هستند که ایالات متحده به طور یکجانبه از آن در سال 2018 خارج شد. 
مذاکراتی که واشنگتن به طور غیرمستقیم در آن شرکت می کند، به مرحله پیشرفته ای رسیده است، اما همه اختلافات را حل نمی کند. کشورهای غربی خواستار تحقق آن در هفته جاری به ویژه با توجه به شتاب فعالیت های هسته ای ایران شدند.
جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت که برای احیای این توافق «امیدوار است در آخر هفته نتایجی حاصل شود». البته ضرب الاجل ها در این پرونده دائماً به عقب می افتند.
وی در یک کنفرانس مطبوعاتی در بروکسل پس از نشست وزرای خارجه کشورهای اتحادیه اروپا افزود: «من نگفتم که نتایج ملموسی خواهیم داشت، اما واقعا امیدوارم».
این توافق موجب شد تا در ازای محدود کردن فعالیت‌های هسته‌ای ایران و تضمین صلح‌آمیز بودن برنامه، تحریم‌ها علیه ایران لغو شود. با این حال، پس از خروج یکجانبه آمریکا و اعمال مجدد تحریم‌ها، تهران از پایبندی به بیشتر تعهدات خود در توافقنامه عقب نشینی کرد و آثار این توافق خنثی شد.
حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران روز جمعه آمادگی خود را برای حضور در وین در صورت حصول تفاهم در راستای رعایت «خطوط قرمز» ایران اعلام کرد.
حضور سرگئی لاوروف همتای روس او در بحبوحه جنگ اوکراین و روسیه هنوز تایید نشده است، اما کارل نهمر صدراعظم اتریش به مطبوعات گفت، «ما نشانه های بسیار مثبتی در مورد حضور او دریافت کرده ایم».
لاوروف هدف تحریم های آمریکا و اروپا، اوایل این هفته به بهانه اقداماتی که او را از پرواز بر فراز اتحادیه اروپا باز می دارد، سفر خود به شورای حقوق بشر سازمان ملل را لغو کرد.



نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
TT

نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)

با وجود هیاهوی پیش از مذاکرات اروپا و ایران در ژنو، این مذاکرات بدون ارائه طرح یا نقشه راه جدیدی برای پرونده هسته‌ای برگزار شد. برخلاف تبلیغات رسانه‌های نزدیک به حکومت ایران، مذاکرات نه تنها به مسائل هسته‌ای محدود نبود، بلکه به روابط نظامی ایران و روسیه نیز پرداخت. این موضوع را دو دیپلمات ارشد اروپایی به "الشرق الأوسط" تأیید کردند.

یکی از دیپلمات‌های اروپایی اذعان کرد که دیدار میان مقامات ایرانی و اروپایی در ژنو نشان داد که اختلافات میان طرفین در چندین زمینه رو به افزایش است.

دیپلمات دیگری پیش‌تر گفته بود که این دیدارها بخشی از تلاش برای حفظ کانال‌های گفت‌وگو با ایران است. وی افزود که این جلسات جامع خواهد بود و تصمیم‌گیری درباره نحوه برخورد با مسئله هسته‌ای ایران به پس از مشخص شدن سیاست‌های دولت ترامپ در آغاز سال آینده موکول خواهد شد.

ادامه نشست‌های نیویورک در ژنو

به گفته منابع "الشرق الأوسط"، این نشست‌ها از پیش برنامه‌ریزی شده بود و در ادامه گفت‌وگوهایی بود که در سپتامبر گذشته در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک انجام شد. در آن نشست‌ها، تمرکز بر موضوعات هسته‌ای ایران و همکاری نظامی ایران و روسیه بود.

روز جمعه، مدیران سیاسی وزارت‌خانه‌های خارجه فرانسه، بریتانیا و آلمان با مجید تخت روانچی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر خارجه ایران، دیدار کردند. این نشست‌ها پس از ملاقات مقامات ایرانی با انریکه مورا، میانجی اروپایی در مذاکرات هسته‌ای، برگزار شد.

مورا در پلتفرم «ایکس» (توییتر سابق) نوشت که این نشست «صریح» بوده و او از ایران خواسته است تا همکاری نظامی خود با روسیه را متوقف کند و همچنین بر ضرورت یافتن راه‌حل دیپلماتیک برای مسئله هسته‌ای و پایان دادن به مداخلات منطقه‌ای ایران تأکید کرده است.

در مقابل، غریب‌آبادی در واکنش به اتحادیه اروپا در توییتی نوشت: «اروپا به دلیل نبود اعتماد و مسئولیت‌پذیری، بازیکن جدی‌ای نیست.» او همچنین سیاست‌های عمومی اتحادیه اروپا را مورد انتقاد قرار داده و رفتار آن را «غیرمسئولانه» توصیف کرد.

غریب‌آبادی پس از دیدار با نمایندگان تروئیکای اروپایی، نوشت که گفت‌وگوها بر پرونده هسته‌ای و رفع تحریم‌ها متمرکز بوده و ایران به منافع مردم خود پایبند است و دیپلماسی و گفت‌وگو را ترجیح می‌دهد. او تأکید کرد که توافق شد کانال‌های دیپلماتیک در آینده نزدیک باز بماند.

 

فرصت مکانیزم ماشه؟

نشست‌های ژنو تنها چند روز پس از آن برگزار شد که فرانسه، بریتانیا و آلمان پیش‌نویس قطعنامه‌ای علیه ایران را به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کردند که به تصویب رسید. این قطعنامه، ایران را به دلیل عدم همکاری با آژانس و افزایش غنی‌سازی اورانیوم محکوم کرد.

ایران نیز با اعلام برنامه خود برای نصب هزاران سانتریفیوژ جدید، به این اقدام واکنش نشان داد.

با این حال، یک دیپلمات اروپایی به "الشرق الأوسط" گفت که بحث درباره فعال کردن مکانیزم ماشه یا «اسنپ‌بک» هنوز زود است.

بریتانیا نیز پیش‌تر اشاره کرده بود که ممکن است از این مکانیزم استفاده کند و در بیانیه‌ای گفت: «ما همچنان به استفاده از همه اقدامات دیپلماتیک برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای متعهدیم، از جمله استفاده از مکانیزم ماشه در صورت لزوم.»

مکانیزم ماشه امکان بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را به دلیل نقض تعهدات هسته‌ای در توافق 2015 فراهم می‌کند. این توافق توسط ایالات متحده در سال 2018، در دوره نخست ریاست جمهوری دونالد ترامپ، ترک شد.

ایران از بازگشت ترامپ به استراتژی «فشار حداکثری» و تلاش برای فعال کردن مکانیزم ماشه نگران است. همچنین، تهران بیم آن دارد که قدرت‌های اروپایی نیز این مکانیزم را فعال کنند.

هیاهوی بی‌دلیل

با وجود همه این مباحث، نشست‌های ژنو تنها به پرونده هسته‌ای محدود نبود. یک دیپلمات اروپایی گفت که این جلسات طبق برنامه پیش رفته و او «هیاهوی رسانه‌ای اغراق‌آمیز» پیش از این نشست‌ها را درک نمی‌کند.

پیش‌تر، یکی از مقامات ایرانی به «رویترز» گفته بود که اگر ایران و تروئیکای اروپایی بتوانند «نقشه راه» توافق هسته‌ای را تدوین کنند، آمریکا تصمیم خواهد گرفت که توافق 2015 را احیا کند یا آن را کنار بگذارد.

این توافق در اکتبر سال آینده منقضی می‌شود و جامعه بین‌المللی باید مذاکراتی برای توافق جدید با ایران آغاز کند. دیپلمات‌های اروپایی گفته‌اند که توافق فعلی قابل احیا نیست اما می‌تواند مبنایی برای مذاکرات آتی باشد.