واشنگتن: ایران و روسیه «تصمیمات» مورد نیاز برای برجام را اتخاذ کنند

واشنگتن: ایران و روسیه «تصمیمات» مورد نیاز برای برجام را اتخاذ کنند
TT

واشنگتن: ایران و روسیه «تصمیمات» مورد نیاز برای برجام را اتخاذ کنند

واشنگتن: ایران و روسیه «تصمیمات» مورد نیاز برای برجام را اتخاذ کنند

ایالات متحده روز جمعه، از ایران و روسیه خواست که فوراً «تصمیمات» لازم برای احیای توافق هسته‌ای ایران را بگیرند، زیرا اکنون توپ برای گذر از بن‌بست در زمین آنهاست.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، در حالی که مذاکرات در وین، طبق اعلام اتحادیه اروپا، در نتیجه «عوامل خارجی» به حالت تعلیق درآمد، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت، «ما معتقدیم که اگر این تصمیم‌ها در مکان‌هایی مانند تهران و مسکو اتخاذ شود، توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ ایران می‌تواند نجات یابد».
پس از اینکه منابع مربوطه تأکید کردند که پیشرفت قابل توجهی حاصل شده‌است و تنها نقاط محدودی از اختلاف نظر باقی مانده‌است، مذاکرات در این هفته با مشکلات بیشتری روبرو شد.
مقامات ایرانی از ارائه «درخواست‌های جدید» توسط واشینگتن صحبت کردند که باعث شده که مذاکرات را «پیچیده» کند و «تصمیمات سیاسی» لازم را اتخاذ نکند، در حالی که طرف‌های غربی نگرانی خود را از تأخیر در دستیابی به تفاهم در نتیجه درخواست روسیه برای ضمانت نامه کتبی آمریکا در رابطه با تحریم‌های اعمال شده علیه این کشور به دلیل تهاجم به اوکراین ابراز کردند.
پرایس تأکید کرد که «تحریم‌های جدید مرتبط با روسیه هیچ ارتباطی» با توافق بر سر برنامه هسته ای ایران ندارد و «نباید تأثیری» بر این مذاکرات داشته باشد.
وی افزود: ما قصد نداریم چیز جدیدی یا مشخصی را به روسیه ارائه کنیم، این ضروری نیست.
این سخنگو توضیح داد که راب مالی فرستاده آمریکا و اعضای تیمش نیز به واشنگتن بازگشتند.
وی افزود: زمان بسیار کمی برای نجات توافقی که ایران را از دستیابی به سلاح هسته ای بازمی‌دارد، باقی مانده‌است.



مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
TT

مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)

با امضای توافقنامه «شراکت استراتژیک جامع» بین روسیه و ایران، روابط دو کشور وارد مرحله‌ای جدید شده است که در آن منافع طرفین به شکلی بی‌سابقه به هم نزدیک می‌شوند. با این حال، در مسکو تردیدهایی درباره تمایل تهران به بازگشایی به سوی غرب وجود دارد.

این توافقنامه پایه‌ای قانونی برای گسترش همکاری‌های وسیع بین دو کشور فراهم می‌کند و جایگزین توافقنامه همکاری سال ۲۰۰۱ می‌شود که پیش‌تر زمینه‌های محدودی برای همکاری ایجاد کرده بود.

در طول ۲۵ سال گذشته، روابط مسکو و تهران به شدت توسعه یافته و تحولات بزرگی در منطقه رخ داده است که دو کشور را وادار به بازنگری در اساس همکاری‌های خود کرده است. با این حال، مسیر رسیدن به این توافقنامه هموار نبوده و موانع زیادی بر سر راه آن وجود داشته است.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، پس از مذاکرات در مسکو، برای حضور در مراسم امضا آماده می‌شوند (عکس: آسوشیتدپرس)

موضع روسیه در قبال تحولات جنگ قره‌باغ و سوریه، که به منافع منطقه‌ای ایران آسیب زد، باعث ایجاد تردیدهایی در تهران درباره قابل اعتماد بودن مسکو به عنوان یک شریک استراتژیک شده است. از سوی دیگر، مسکو نیز همواره با نگرانی به تلاش‌های ایران برای بازگشایی کانال‌های ارتباطی با غرب نگاه کرده است.

انتخاب زمان امضای این توافقنامه جلب توجه می‌کند. این توافقنامه پس از چندین تأخیر و درست سه روز قبل از تحلیف رئیس‌جمهور جدید آمریکا، دونالد ترامپ، امضا شد. برخی تحلیل‌گران معتقدند که مسکو و تهران پس از تحولات سوریه و اوکراین، تصمیم گرفتند تا با تقویت مواضع خود، آماده مذاکرات آینده شوند.
این توافقنامه در ۴۷ بند، حوزه‌های مختلف همکاری از جمله تجارت، انرژی، آموزش و گردشگری را پوشش می‌دهد. بخش قابل توجهی از آن به همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز اختصاص دارد، حوزه‌ای که ایران به زودی چالش‌های دیپلماتیک جدی در آن پیش رو خواهد داشت.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در کرملین، مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ (آسوشیتدپرس)

همکاری نظامی

توافقنامه بر همکاری‌های نظامی و امنیتی تأکید کرده است، اما از تبدیل این شراکت به یک اتحاد نظامی کامل جلوگیری می‌کند. این همکاری شامل تبادل هیئت‌های نظامی، آموزش پرسنل، انجام تمرینات مشترک و مشارکت در کنفرانس‌های بین‌المللی می‌شود.
دو کشور بر تقویت همکاری در مبارزه با تروریسم، تبادل اطلاعات امنیتی و هماهنگی بین وزارتخانه‌های داخلی تأکید کرده‌اند. همچنین، همکاری در زمینه‌های حقوقی، کنترل تسلیحات و خلع سلاح نیز در توافقنامه گنجانده شده است.
توافقنامه به توسعه روابط تجاری و اقتصادی، بهبود شبکه‌های حمل‌ونقل و تدارکات، و افزایش مبادلات تجاری بین دو کشور اشاره کرده است. همچنین، استفاده از ارزهای ملی در مبادلات و مقابله با تحریم‌های یکجانبه غرب نیز مورد تأکید قرار گرفته است.
این توافقنامه تمامی جنبه‌های همکاری سیاسی، اقتصادی، امنیتی، نظامی و فرهنگی را پوشش می‌دهد. با این حال، نکته جالب توجه این است که در بند پایانی توافقنامه آمده است: «در صورت بروز اختلاف در تفسیر مفاد این توافقنامه، نسخه انگلیسی سند مرجع خواهد بود.»