حمله بالستیک ایران به اربیل؛ پای تامین گاز اروپا در میان است

بارزانی: کردستان به زودی به یک صادرکننده مهم انرژی تبدیل خواهد شد

  حمله بالستیک ایران به اربیل؛ پای تامین گاز اروپا در میان است
TT

حمله بالستیک ایران به اربیل؛ پای تامین گاز اروپا در میان است

  حمله بالستیک ایران به اربیل؛ پای تامین گاز اروپا در میان است

مسرور بارزانی، نخست وزیر کردستان اعلام کرد که اقلیم کردستان شمال عراق به زودی به یک منبع مهم انرژی و صادرکننده گاز به اروپا تبدیل خواهد شد، در این میان، مقامات عراقی و ترک گزارش دادند که مشارکت اسرائیل در طرح انتقال گاز کردستان عراق دلیل اصلی حمله موشکی ایران به اربیل بوده است. 
مسرور بارزانی روز دوشنبه گفت که اقلیم کردستان شمال عراق این ظرفیت را دارد که حداقل بخشی از کمبود انرژی در اروپا را جبران کند.
به گزارش رویترز، وی در سخنرانی اش در کنفرانس انرژی که در دبی برگزار شده است گفت: اقلیم کردستان می تواند بخشی از کمبود انرژی را دست کم در اروپا جبران کند.
وی افزود: اقلیم کردستان به زودی صادرکننده مهم انرژی می شود و به تامین تقاضای جهانی کمک خواهد کرد و به زودی در آینده نزدیک نیز به ترکیه انرژی صادر خواهد کرد.
نخست وزیر کردستان عراق ادامه داد: اطمینان دارم که کردستان به زودی به منبع مهم انرژی برای تقاضای روزافزون جهان تبدیل خواهد شد. ما در آینده نزدیک به صادر کننده گاز به دیگر بخش‌های عراق، ترکیه و اروپا تبدیل خواهیم شد.
مقامات عراقی و ترکیه ای نیز به رویترز گزارش دادند حمله موشکی از سوی ایران به اربیل در روزهای اخیر با هدف ممانعت از مذاکرات برای انتقال گاز به اروپا صورت گرفته است.
خبرگزاری رویترز در گزارشی اختصاصی به این موضوع پرداخته و می‌گوید هدف واقعی حملات موشکی سپاه به اربیل صدور هشداری جدی به بازیگران منطقه‌ای است که به آنها نشان دهد تهران اجازه نخواهد داد یک رقیب جدید برای بازار انرژی و گاز ایران در منطقه پدید آید.
این خبرگزاری در ادامه می‌نویسد: حمله موشکی ۱۳ مارس سپاه پاسداران اقدامی نادر از سوی ایران بود که سپاه پاسداران به صورت علنی مسئولیت آن‌را بر عهده گرفت. این نهاد نظامی در ایران تاکید کرد که این حمله به یک مرکز استراتژیک اسرائيل در اربیل صورت گرفته و اقدامی تلافی‌جویانه بود.
با این حال بسیاری از ناظران از نوع انتخاب ایران سردرگم بودند. ۱۲ موشک به ویلای یک تاجر کرد که در بخش انرژی در منطقه اقلیم خودمختار کردستان مشغول به فعالیت است برخورد کرد. خبرگزاری رویترز به نقل از مقام‌های ترکیه‌ای و عراقی که نخواستند نامشان فاش شود گزارش داده که از نظر بغداد و آنکارا هدف این حمله پیامی چندجانبه به متحدان آمریکا در منطقه بوده است. اما یکی از محرک‌های اصلی این اقدام طرحی است که بنا دارد از مسیر ترکیه و با دخالت اسرائيل گاز منطقه اقلیم کردستان عراق را به اروپا برساند.
مقام ترکیه‌ای تایید کردند که اخیرا مذاکراتی با حضور مقام‌های آمریکایی و اسرائيلی برای تامین گاز طبیعی اروپا از عراق و ترکیه صورت گرفته است. اما این منابع اشاره‌ای نکردند که این گفت و گوها کجا صورت گرفته است.
یک مقام امنیتی عراق که از این طرح‌ها مطلع بود نیز به خبرگزاری رویترز گفته، کریم برزنجی، تاجر کرد که ویلای او اخیرا مورد اصابت موشک‌های ایران قرار گرفته برای توسعه خط لوله صادرات گاز تلاش می‌کرده است.
مقام‌های عراقی و ترکیه‌ای که با رویترز صحبت کردند جزئيات خاصی در خصوص طرح پمپاژ از کردستان عراق به ترکیه ارائه ندادند و همچنین نگفتند که چه مدت طول می‌کشد تا این پروژه عملی شود. همچنین این منابع اشاره به نقش و جایگاه اسرائيل در این پروژه نکردند.
یکی از مقام‌های ترکیه‌ای در همین رابطه به رویترز می‌گوید: «زمان حمله در اربیل بسیار جالب است. به نظر می‌رسد این حمله بیشتر به صادرات انرژی شمال عراق و همکاری احتمالی که اسرائيل هم در آن حضور دارد مربوط بوده است». این مقام عالی رتبه در ادامه می‌افزاید: «مذاکراتی برای صادرات گاز طبیعی شمال عراق انجام شد و ما می‌دانیم که عراق، آمریکا و اسرائيل در این روند مشارکت داشتند. ترکیه هم از این امر حمایت می‌کند».
در همین زمینه یک مقام امنیتی عراق نیز می‌گوید که دست‌کم دو جلسه برای بررسی موضوع با متخصصان انرژی آمریکایی و اسرائيلی در ویلای برزنجی برگزار شده است. همچنین یک مقام دولت عراق و یک دیپلمات غربی نیز گفته که برزنجی به عنوان میزبان مقام‌های و بازرگانان خارجی شناخته می‌شود و میهمانان اسرائيلی هم به ویلای او رفت و آمد داشته‌اند.
همچنین این منبع عراقی گفته که شرکت متعلق به برزنجی در تلاش است تا روند احداث خط لوله صادرات گاز را تسریع بخشد. اقدامی که چندان خوشایند تهران نبوده و جمهوری اسلامی تصمیم گرفته با پرتاب موشک به تمام بازیگران منطقه‌ای در این خصوص هشدار دهد که اجازه نخواهد داد رقیبی تازه در بازار تامین انرژی پدید آید؛ به ویژه فرآیندی که با نقش آفرینی اسرائيل شکل بگیرد.
رویترز می‌گوید برخلاف آنچه در رسانه‌ها اعلام شده، حمله موشکی سپاه به اربیل ربطی به پایگاه نظامی اسرائيل نداشته و ایران با حمله به ویلای یک تاجر کرد که تلاش داشته با همراهی اسرائيل پروژه انتقال گاز عراق به ترکیه و اروپا را پیش ببرد، پیامی آشکار به همه طرفین فرستاده است.



نشست پکن؛ هماهنگی برای مقابله با تحریم‌های ایران


وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)  
وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)  
TT

نشست پکن؛ هماهنگی برای مقابله با تحریم‌های ایران


وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)  
وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)  

نتایج نشست پکن میان معاونان وزیران امور خارجه روسیه، چین و ایران، نشان‌دهنده آغاز یک حرکت مشترک با هدف «هماهنگی زمانی» در مرحله‌ای دشوار و پیچیده است. این موضوع را یک دیپلمات روسی تأیید کرده است.

شرکت‌کنندگان در این نشست که اولین دیدار از این نوع محسوب می‌شود، بر هماهنگی مواضع برای مقابله با تحریم‌ها، رد هرگونه اقدام نظامی علیه تأسیسات هسته‌ای و تلاش برای پیشبرد یک توافق سیاسی احتمالی با دولت آمریکا توافق کردند. این موضوع در چارچوب پیشنهاد مسکو برای میانجی‌گری در پرونده برنامه هسته‌ای ایران و در پی اعلام آمادگی واشنگتن برای آغاز روند مذاکرات مطرح شد.

به نظر می‌رسد مسکو که به طور فعال برای موفقیت این نشست سه‌جانبه تلاش کرده، قصد دارد موقعیت مذاکره‌ای خود با واشنگتن را تقویت کند. این تلاش در چارچوب گشایش به سوی یک گفت‌وگوی گسترده‌تر شامل پرونده اوکراین و سایر مسائل بین‌المللی و منطقه‌ای از جمله برنامه هسته‌ای ایران صورت می‌گیرد.

بیانیه وزارت امور خارجه روسیه حاکی از رضایت مسکو از نتایج این نشست بود. در این دیدار، سرگئی ریابکوف، دیپلمات ارشد روسیه که مسئول پرونده‌های امنیت استراتژیک و مدیریت گفت‌وگو با واشنگتن است، شرکت داشت.

بر اساس این بیانیه، در این نشست «هماهنگی اقدامات برای کاهش تنش‌ها حول برنامه هسته‌ای ایران مورد بحث قرار گرفت و بر غیرقابل قبول بودن تهدیدات و استفاده از نیروی نظامی علیه تأسیسات انرژی هسته‌ای ایران تأکید شد.»

وزارت امور خارجه روسیه همچنین اعلام کرد که «رایزنی‌ها میان معاونان وزیران امور خارجه روسیه، چین و ایران بر روی برنامه اقدام جامع مشترک و هماهنگی اقدامات برای کاهش تنش‌های مصنوعی حول برنامه هسته‌ای ایران متمرکز بود.»

روسیه، چین و ایران بر هماهنگی برای مقابله با تحریم‌های علیه تهران توافق کردند (رویترز)

این بیانیه همچنین به ارزیابی دقیق سه طرف از «اقدامات غیرقانونی و نقض‌های متعدد قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت توسط ایالات متحده و کشورهای اروپایی» اشاره کرد و بر غیرقابل قبول بودن تهدید، ارعاب و استفاده از نیروی نظامی علیه زیرساخت‌های انرژی هسته‌ای ایران تأکید کرد.

به گفته وزارت امور خارجه روسیه، این نشست همچنین به بررسی چشم‌انداز «یافتن راه‌حل‌های مذاکره‌ای پایدار و بلندمدت بر اساس ملاحظات متقابل و تعادل مطمئن منافع طرفین» پرداخت.

نشستی «موفق و مهم»

محسن بختیار، سفیر ایران در چین، در پلتفرم «ایکس» این نشست را «کاملاً موفق» توصیف کرد و گفت که این نشست راه را برای مقابله با «یک‌جانبه‌گرایی شکست‌خورده» ایالات متحده هموار می‌کند.

چین، ایران و روسیه در روز جمعه در جریان مذاکرات پکن خواستار لغو تحریم‌های علیه تهران شدند. این در حالی است که تلاش‌های دیپلماتیک فشرده‌ای توسط قدرت‌های بزرگ برای احیای توافق سال ۲۰۱۵ در جریان است و واشنگتن فشارهای شدیدی بر برنامه هسته‌ای ایران اعمال می‌کند.

این مذاکرات در زمانی انجام شد که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، از زمان بازگشت به کاخ سفید در ژانویه ۲۰۲۵، تمایل خود را برای گفت‌وگو با تهران اعلام کرده است. ترامپ در سال ۲۰۱۸ و در دوره اول ریاست‌جمهوری خود به طور یک‌جانبه از این توافق خارج شد.

با این حال، ترامپ تحریم‌های شدیدی علیه ایران اعمال کرد و ایران نیز با محکوم کردن «دورویی» ایالات متحده، به این اقدامات واکنش نشان داد.

بخشی از نشست سه‌جانبه روسیه، چین و ایران در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)

ورود روسیه به این پرونده از طریق پیشنهاد میانجی‌گری برای پیشبرد مذاکرات هسته‌ای ایران، نشان‌دهنده تغییر مهمی است که بیانگر این باور در کرملین است که روابط جدید با دولت ترامپ می‌تواند به یک «توافق جامع» در مورد مسائل مورد اختلاف دو کشور منجر شود.

کرملین اعلام کرده است که پرونده ایران یکی از چندین مسیر مذاکره‌ای است که مسکو و واشنگتن آماده آغاز گفت‌وگو درباره آن‌ها هستند. این مسیرها شامل درگیری در اوکراین، مسائل امنیت استراتژیک و موضوعات منطقه‌ای داغ می‌شوند.

برخی محافل روسیه معتقدند که مسکو ممکن است آماده ترسیم چارچوب یک «توافق جامع» با واشنگتن باشد که بر اساس احترام به منافع طرفین در پرونده‌های مطرح شده استوار است.

در این چارچوب، به نظر می‌رسد نشست پکن موقعیت مذاکره‌ای مسکو را تقویت کرده است. این موضوع در اظهارات سه طرف که از از سرگیری برنامه هسته‌ای ایران، رد سیاست فشار حداکثری واشنگتن و مقابله با پیامدهای تحریم‌ها سخن گفتند، منعکس شده است.

وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف و کاظم غریب‌آبادی، هشدار داد که «وضعیت بار دیگر در یک تقاطع حساس قرار دارد.»

وی افزود: «توافق جامع در مورد مسئله هسته‌ای ایران دستاورد مهمی است که از طریق گفت‌وگو و مذاکره به دست آمده است.» او هشدار داد که «تحریم‌های یک‌جانبه تنها به تشدید اختلافات منجر خواهد شد. گفت‌وگو و مذاکره تنها گزینه‌های موجود هستند.»

ما چائو شیوی، معاون وزیر امور خارجه چین، گفت که روسیه، چین و ایران در نشست پکن بر ضرورت لغو همه تحریم‌های غیرقانونی تأکید کردند.

وی افزود: «ایران و روسیه از چین به خاطر نقش سازنده‌اش و سازماندهی این نشست در پکن تشکر کردند.»

گفت‌وگویی عمیق

نماینده ایران «برخی کشورها» را به ایجاد «یک بحران غیرضروری» متهم کرد و تأکید کرد که نشستی «بسیار سازنده و مثبت» با همتایان روس و چینی‌اش برگزار شده است.

ما چائو شیوی، معاون وزیر امور خارجه چین، در یک کنفرانس خبری با همتایان روس و ایرانی‌اش اعلام کرد: «ما تبادل نظر عمیقی در مورد مسئله هسته‌ای و لغو تحریم‌ها انجام دادیم.»

وی افزود: «ما بر ضرورت پایان دادن به همه تحریم‌های یک‌جانبه غیرقانونی تأکید کردیم.» این اظهارات در بیانیه مشترک سه کشور که توسط پکن منتشر شد، منعکس شده است.

توافق سال ۲۰۱۵ میان تهران و واشنگتن، پاریس، لندن، برلین، مسکو و پکن، به لغو تحریم‌ها علیه ایران در ازای کاهش فعالیت‌های هسته‌ای و تضمین صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران منجر شد.

با این حال، ایالات متحده در سال ۲۰۱۸ به تصمیم ترامپ به طور یک‌جانبه از این توافق خارج شد و تحریم‌های شدیدی را علیه ایران اعمال کرد که اقتصاد این کشور را تحت فشار قرار داد.

تهران تا یک سال پس از خروج آمریکا به تعهدات خود پایبند بود، اما پس از آن شروع به کاهش تعهدات خود کرد. از آن زمان تاکنون تمام تلاش‌ها برای احیای این توافق با شکست مواجه شده است.

پس از ۱۰ سال از اجرای این توافق، قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد که اجرای توافق ۲۰۱۵ را تضمین می‌کرد، در اکتبر ۲۰۲۵ منقضی می‌شود.

برخی کشورها احتمال اعمال مجدد تحریم‌ها علیه ایران پس از این تاریخ را رد نکرده‌اند.

ایران در ماه‌های اخیر چندین دور مذاکره با آلمان، فرانسه و بریتانیا در مورد برنامه هسته‌ای خود انجام داده است و همچنین سیاست‌های خود را با مسکو و پکن هماهنگ کرده تا با وضعیت موجود مقابله کند.

اولین واکنش اروپا به نشست پکن حاکی از برخورد مثبت اروپا با احتمال آغاز یک روند مذاکره‌ای برای حل اختلافات حول برنامه هسته‌ای ایران از طریق روش‌های صلح‌آمیز بود.

انور العنونی، سخنگوی خدمات خارجی اتحادیه اروپا، گفت که این اتحادیه از نشست سه‌جانبه روسیه، ایران و چین در مورد برنامه هسته‌ای ایران مطلع است و همچنان به ارتباطات در این زمینه باز است.

وی در یک نشست خبری در بروکسل افزود: «این سه کشور طرف‌های توافق هسته‌ای ایران هستند. هیچ جایگزین عملی‌ای برای حل دیپلماتیک وجود ندارد.»