حمله بالستیک ایران به اربیل؛ پای تامین گاز اروپا در میان است

بارزانی: کردستان به زودی به یک صادرکننده مهم انرژی تبدیل خواهد شد

  حمله بالستیک ایران به اربیل؛ پای تامین گاز اروپا در میان است
TT

حمله بالستیک ایران به اربیل؛ پای تامین گاز اروپا در میان است

  حمله بالستیک ایران به اربیل؛ پای تامین گاز اروپا در میان است

مسرور بارزانی، نخست وزیر کردستان اعلام کرد که اقلیم کردستان شمال عراق به زودی به یک منبع مهم انرژی و صادرکننده گاز به اروپا تبدیل خواهد شد، در این میان، مقامات عراقی و ترک گزارش دادند که مشارکت اسرائیل در طرح انتقال گاز کردستان عراق دلیل اصلی حمله موشکی ایران به اربیل بوده است. 
مسرور بارزانی روز دوشنبه گفت که اقلیم کردستان شمال عراق این ظرفیت را دارد که حداقل بخشی از کمبود انرژی در اروپا را جبران کند.
به گزارش رویترز، وی در سخنرانی اش در کنفرانس انرژی که در دبی برگزار شده است گفت: اقلیم کردستان می تواند بخشی از کمبود انرژی را دست کم در اروپا جبران کند.
وی افزود: اقلیم کردستان به زودی صادرکننده مهم انرژی می شود و به تامین تقاضای جهانی کمک خواهد کرد و به زودی در آینده نزدیک نیز به ترکیه انرژی صادر خواهد کرد.
نخست وزیر کردستان عراق ادامه داد: اطمینان دارم که کردستان به زودی به منبع مهم انرژی برای تقاضای روزافزون جهان تبدیل خواهد شد. ما در آینده نزدیک به صادر کننده گاز به دیگر بخش‌های عراق، ترکیه و اروپا تبدیل خواهیم شد.
مقامات عراقی و ترکیه ای نیز به رویترز گزارش دادند حمله موشکی از سوی ایران به اربیل در روزهای اخیر با هدف ممانعت از مذاکرات برای انتقال گاز به اروپا صورت گرفته است.
خبرگزاری رویترز در گزارشی اختصاصی به این موضوع پرداخته و می‌گوید هدف واقعی حملات موشکی سپاه به اربیل صدور هشداری جدی به بازیگران منطقه‌ای است که به آنها نشان دهد تهران اجازه نخواهد داد یک رقیب جدید برای بازار انرژی و گاز ایران در منطقه پدید آید.
این خبرگزاری در ادامه می‌نویسد: حمله موشکی ۱۳ مارس سپاه پاسداران اقدامی نادر از سوی ایران بود که سپاه پاسداران به صورت علنی مسئولیت آن‌را بر عهده گرفت. این نهاد نظامی در ایران تاکید کرد که این حمله به یک مرکز استراتژیک اسرائيل در اربیل صورت گرفته و اقدامی تلافی‌جویانه بود.
با این حال بسیاری از ناظران از نوع انتخاب ایران سردرگم بودند. ۱۲ موشک به ویلای یک تاجر کرد که در بخش انرژی در منطقه اقلیم خودمختار کردستان مشغول به فعالیت است برخورد کرد. خبرگزاری رویترز به نقل از مقام‌های ترکیه‌ای و عراقی که نخواستند نامشان فاش شود گزارش داده که از نظر بغداد و آنکارا هدف این حمله پیامی چندجانبه به متحدان آمریکا در منطقه بوده است. اما یکی از محرک‌های اصلی این اقدام طرحی است که بنا دارد از مسیر ترکیه و با دخالت اسرائيل گاز منطقه اقلیم کردستان عراق را به اروپا برساند.
مقام ترکیه‌ای تایید کردند که اخیرا مذاکراتی با حضور مقام‌های آمریکایی و اسرائيلی برای تامین گاز طبیعی اروپا از عراق و ترکیه صورت گرفته است. اما این منابع اشاره‌ای نکردند که این گفت و گوها کجا صورت گرفته است.
یک مقام امنیتی عراق که از این طرح‌ها مطلع بود نیز به خبرگزاری رویترز گفته، کریم برزنجی، تاجر کرد که ویلای او اخیرا مورد اصابت موشک‌های ایران قرار گرفته برای توسعه خط لوله صادرات گاز تلاش می‌کرده است.
مقام‌های عراقی و ترکیه‌ای که با رویترز صحبت کردند جزئيات خاصی در خصوص طرح پمپاژ از کردستان عراق به ترکیه ارائه ندادند و همچنین نگفتند که چه مدت طول می‌کشد تا این پروژه عملی شود. همچنین این منابع اشاره به نقش و جایگاه اسرائيل در این پروژه نکردند.
یکی از مقام‌های ترکیه‌ای در همین رابطه به رویترز می‌گوید: «زمان حمله در اربیل بسیار جالب است. به نظر می‌رسد این حمله بیشتر به صادرات انرژی شمال عراق و همکاری احتمالی که اسرائيل هم در آن حضور دارد مربوط بوده است». این مقام عالی رتبه در ادامه می‌افزاید: «مذاکراتی برای صادرات گاز طبیعی شمال عراق انجام شد و ما می‌دانیم که عراق، آمریکا و اسرائيل در این روند مشارکت داشتند. ترکیه هم از این امر حمایت می‌کند».
در همین زمینه یک مقام امنیتی عراق نیز می‌گوید که دست‌کم دو جلسه برای بررسی موضوع با متخصصان انرژی آمریکایی و اسرائيلی در ویلای برزنجی برگزار شده است. همچنین یک مقام دولت عراق و یک دیپلمات غربی نیز گفته که برزنجی به عنوان میزبان مقام‌های و بازرگانان خارجی شناخته می‌شود و میهمانان اسرائيلی هم به ویلای او رفت و آمد داشته‌اند.
همچنین این منبع عراقی گفته که شرکت متعلق به برزنجی در تلاش است تا روند احداث خط لوله صادرات گاز را تسریع بخشد. اقدامی که چندان خوشایند تهران نبوده و جمهوری اسلامی تصمیم گرفته با پرتاب موشک به تمام بازیگران منطقه‌ای در این خصوص هشدار دهد که اجازه نخواهد داد رقیبی تازه در بازار تامین انرژی پدید آید؛ به ویژه فرآیندی که با نقش آفرینی اسرائيل شکل بگیرد.
رویترز می‌گوید برخلاف آنچه در رسانه‌ها اعلام شده، حمله موشکی سپاه به اربیل ربطی به پایگاه نظامی اسرائيل نداشته و ایران با حمله به ویلای یک تاجر کرد که تلاش داشته با همراهی اسرائيل پروژه انتقال گاز عراق به ترکیه و اروپا را پیش ببرد، پیامی آشکار به همه طرفین فرستاده است.



نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
TT

نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)

با وجود هیاهوی پیش از مذاکرات اروپا و ایران در ژنو، این مذاکرات بدون ارائه طرح یا نقشه راه جدیدی برای پرونده هسته‌ای برگزار شد. برخلاف تبلیغات رسانه‌های نزدیک به حکومت ایران، مذاکرات نه تنها به مسائل هسته‌ای محدود نبود، بلکه به روابط نظامی ایران و روسیه نیز پرداخت. این موضوع را دو دیپلمات ارشد اروپایی به "الشرق الأوسط" تأیید کردند.

یکی از دیپلمات‌های اروپایی اذعان کرد که دیدار میان مقامات ایرانی و اروپایی در ژنو نشان داد که اختلافات میان طرفین در چندین زمینه رو به افزایش است.

دیپلمات دیگری پیش‌تر گفته بود که این دیدارها بخشی از تلاش برای حفظ کانال‌های گفت‌وگو با ایران است. وی افزود که این جلسات جامع خواهد بود و تصمیم‌گیری درباره نحوه برخورد با مسئله هسته‌ای ایران به پس از مشخص شدن سیاست‌های دولت ترامپ در آغاز سال آینده موکول خواهد شد.

ادامه نشست‌های نیویورک در ژنو

به گفته منابع "الشرق الأوسط"، این نشست‌ها از پیش برنامه‌ریزی شده بود و در ادامه گفت‌وگوهایی بود که در سپتامبر گذشته در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک انجام شد. در آن نشست‌ها، تمرکز بر موضوعات هسته‌ای ایران و همکاری نظامی ایران و روسیه بود.

روز جمعه، مدیران سیاسی وزارت‌خانه‌های خارجه فرانسه، بریتانیا و آلمان با مجید تخت روانچی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر خارجه ایران، دیدار کردند. این نشست‌ها پس از ملاقات مقامات ایرانی با انریکه مورا، میانجی اروپایی در مذاکرات هسته‌ای، برگزار شد.

مورا در پلتفرم «ایکس» (توییتر سابق) نوشت که این نشست «صریح» بوده و او از ایران خواسته است تا همکاری نظامی خود با روسیه را متوقف کند و همچنین بر ضرورت یافتن راه‌حل دیپلماتیک برای مسئله هسته‌ای و پایان دادن به مداخلات منطقه‌ای ایران تأکید کرده است.

در مقابل، غریب‌آبادی در واکنش به اتحادیه اروپا در توییتی نوشت: «اروپا به دلیل نبود اعتماد و مسئولیت‌پذیری، بازیکن جدی‌ای نیست.» او همچنین سیاست‌های عمومی اتحادیه اروپا را مورد انتقاد قرار داده و رفتار آن را «غیرمسئولانه» توصیف کرد.

غریب‌آبادی پس از دیدار با نمایندگان تروئیکای اروپایی، نوشت که گفت‌وگوها بر پرونده هسته‌ای و رفع تحریم‌ها متمرکز بوده و ایران به منافع مردم خود پایبند است و دیپلماسی و گفت‌وگو را ترجیح می‌دهد. او تأکید کرد که توافق شد کانال‌های دیپلماتیک در آینده نزدیک باز بماند.

 

فرصت مکانیزم ماشه؟

نشست‌های ژنو تنها چند روز پس از آن برگزار شد که فرانسه، بریتانیا و آلمان پیش‌نویس قطعنامه‌ای علیه ایران را به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کردند که به تصویب رسید. این قطعنامه، ایران را به دلیل عدم همکاری با آژانس و افزایش غنی‌سازی اورانیوم محکوم کرد.

ایران نیز با اعلام برنامه خود برای نصب هزاران سانتریفیوژ جدید، به این اقدام واکنش نشان داد.

با این حال، یک دیپلمات اروپایی به "الشرق الأوسط" گفت که بحث درباره فعال کردن مکانیزم ماشه یا «اسنپ‌بک» هنوز زود است.

بریتانیا نیز پیش‌تر اشاره کرده بود که ممکن است از این مکانیزم استفاده کند و در بیانیه‌ای گفت: «ما همچنان به استفاده از همه اقدامات دیپلماتیک برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای متعهدیم، از جمله استفاده از مکانیزم ماشه در صورت لزوم.»

مکانیزم ماشه امکان بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را به دلیل نقض تعهدات هسته‌ای در توافق 2015 فراهم می‌کند. این توافق توسط ایالات متحده در سال 2018، در دوره نخست ریاست جمهوری دونالد ترامپ، ترک شد.

ایران از بازگشت ترامپ به استراتژی «فشار حداکثری» و تلاش برای فعال کردن مکانیزم ماشه نگران است. همچنین، تهران بیم آن دارد که قدرت‌های اروپایی نیز این مکانیزم را فعال کنند.

هیاهوی بی‌دلیل

با وجود همه این مباحث، نشست‌های ژنو تنها به پرونده هسته‌ای محدود نبود. یک دیپلمات اروپایی گفت که این جلسات طبق برنامه پیش رفته و او «هیاهوی رسانه‌ای اغراق‌آمیز» پیش از این نشست‌ها را درک نمی‌کند.

پیش‌تر، یکی از مقامات ایرانی به «رویترز» گفته بود که اگر ایران و تروئیکای اروپایی بتوانند «نقشه راه» توافق هسته‌ای را تدوین کنند، آمریکا تصمیم خواهد گرفت که توافق 2015 را احیا کند یا آن را کنار بگذارد.

این توافق در اکتبر سال آینده منقضی می‌شود و جامعه بین‌المللی باید مذاکراتی برای توافق جدید با ایران آغاز کند. دیپلمات‌های اروپایی گفته‌اند که توافق فعلی قابل احیا نیست اما می‌تواند مبنایی برای مذاکرات آتی باشد.