فضای آکنده از تشنج در کنگره از «شیدایی» بایدن برای احیای برجام

۳ سناتور آمریکایی در گفت‌وگو با «الشرق الاوسط» بر ضرورت ابقای «سپاه» در فهرست تروریسم تأکید کردند

فضای آکنده از تشنج در کنگره از «شیدایی» بایدن برای احیای برجام
TT

فضای آکنده از تشنج در کنگره از «شیدایی» بایدن برای احیای برجام

فضای آکنده از تشنج در کنگره از «شیدایی» بایدن برای احیای برجام

در حالی که دولت آمریکا به تلاش‌های خود برای احیای توافق هسته ای با ایران ادامه می‌دهد، صداهای انتقادی از این تلاش‌ها در کنگره در حال افزایش است. در این میان، قانونگذاران دربارهٔ «فقدان شفافیت» و «شیدایی رئیس‌جمهور آمریکا برای بازگشت به توافق» صحبت کردند. اگرچه راب مالی فرستاده ویژه رئیس‌جمهور آمریکا در پرونده ایران، جلسات توجیهی محرمانه با اعضای کنگره انجام داد که آخرین آنها دیروز در مجلس نمایندگان بود و جو عمومی در کاخ کنگره آمریکا یا ساختمان کاپیتول مملو از پیش‌بینی نتیجه مذاکرات وین به نظر می‌رسید.
تد کروز سناتور جمهوری‌خواه به «الشرق الاوسط» گفت: «آنچه که از دولت بایدن دیدم این بود که می‌خواهد تمام امتیازات لازم را بدهد».
او معتقد است که «ضعف بایدن و نزدیکی او به تهران و اصرار ایدئولوژیک او برای ارسال صدها میلیارد دلار به رژیم متعصبی که خواستار مرگ آمریکایی‌ها است، مطلقاً منطقی نیست».
به سهم خود؛ سناتور مارکو روبیو جمهوری‌خواه ارشد کمیته اطلاعات گفت که «دولت چنان وسواس زیادی برای دستیابی به توافق دارد که باعث ایجاد شکاف در تیم مذاکره کننده آمریکایی شده‌است».
اشاره او به استعفای پی در پی تیم مذاکره کننده آمریکا در مذاکرات وین است که آخرین آن خبر خروج ند شاپیرو یکی از مذاکره کنندگان، تیم مذاکره کننده به ریاست راب مالی بود.
وی در پاسخ به سؤال «الشرق الاوسط» مبنی بر اصرار دولت فعلی بر پیشبرد مذاکرات، گفت: «من فکر می‌کنم بخشی از دلیل این است که افرادی که در دولت اوباما بودند، این توافق را یکی از دستاوردهای بزرگ خود می‌دانستند که می‌خواهند آن را بازگردانند.
صادقانه بگویم، این یک پیام خطرناک از سوی دولت است که اگر شما دشمن آمریکا هستید، ما با شما معامله خواهیم کرد. اگر شما یک متحد یا یک شریک استراتژیک هستید، ما برعکس عمل خواهیم کرد. این یک پیام بسیار خطرناک است».

* حمایت از تروریسم

روبیو از پیوند دادن پرونده توافق هسته ای با ایران به فعالیت‌های این کشور در حمایت از تروریسم در منطقه انتقاد کرد.
او با اشاره به اینکه تمام کاری که توافق انجام می‌دهد متوقف کردن غنی سازی اورانیوم است، گفت: «تمام توافقی که با آن سر و کار دارد، توقف غنی‌سازی است، کاری که ایرانی‌ها می‌دانند چگونه انجام دهند. آنها نحوه فعال سازی را فراموش نکرده‌اند».
وی اظهار کرد که «این توافق توسعه برنامه موشکی آنها را متوقف نخواهد کرد. حمایت آنها از تروریسم را متوقف نخواهد کرد. مسلح شدن آنها را مانع نمی‌شود. و در مقطعی در آینده، اگر بخواهند به غنی سازی برگردند، تجهیزات و دانش لازم را دارند. آنها همچنین میلیاردها میلیارد دلار خواهند داشت که برای توسعه قابلیت‌های متعارف و برنامه‌های موشکی کوتاه و بلند خود سرمایه‌گذاری خواهند کرد».

سناتور تد کروز ضمن تأیید این اظهارات به «الشرق الاوسط» گفت که «هر توافقی که حاصل شود با مسئولیت رئیس‌جمهور است و ضعف، اطمینان بخشی و تسهیل تروریسم همه چیزهایی است که در سیاست دولت بایدن دیده‌ایم».
او هشدار داد که «در صورت دستیابی به توافق، دولت بایدن در خط مقدم دولت‌های حامی تروریسم قرار خواهد گرفت. میلیاردها دلاری که کاخ سفید تسهیل کرد برای کشتن آمریکایی‌ها و متحدان ما استفاده خواهد شد».
کروز از اتکای دولت بایدن به روسیه به عنوان میانجی فعلی در انجام مذاکرات انتقاد کرد و گفت: «دولت بایدن از روسیه و پوتین می‌خواهد که برای رسیدن به این توافق با ایران کمک کنند. روسیه دشمن ماست. ایران دشمن ماست؛ بنابراین دو دشمن ما در یک مورد مذاکره و توافق می‌کنند: آسیب رساندن به ایالات متحده. اعتماد بایدن به پوتین در حال حاضر نابجاست».
روبیو و کروز به حملات اخیر حوثی‌ها با حمایت ایران علیه سعودی اشاره کردند. روبیو گفت: «سعودی هر روز با سلاح‌هایی که ایران در اختیار حوثی‌ها قرار می‌دهد، هدف قرار می‌گیرد و فکر می‌کنم کشورهایی مانند سعودی و دیگر کشورهای منطقه از اینکه تهران پول بیشتری دریافت می‌کند و آن را برای حملاتی از این دست اختصاص می‌دهد، ناراحت هستند».
روبیو خواست که دولت آمریکا باید ایران را تحت فشار بگذارد تا «حمایت خود از تروریسم، کشتار مردم در سراسر جهان و استفاده از نیروهای نیابتی خود برای کشتن آمریکایی‌ها در خاورمیانه را متوقف کند».
روبیو هشدار داد: «این جایگزین کاری است که دولت در حال حاضر انجام می‌دهد، حتی اگر تهران این کار را انجام ندهد. ما باید با آن مقابله کنیم. اما توافق فعلی رفتار آنها را تغییر نخواهد داد. به احتمال زیاد منجر به تعلیق غنی سازی می‌شود، اما روش‌های غنی سازی را بسیار می‌دانند و این از بین نمی‌رود. یک روز در آینده، زمانی که آنها تصمیم بگیرند که سلاح هسته ای می‌خواهند، توانایی ساخت آن سلاح را خواهند داشت، مدل آن وجود دارد و تنها چیزی که وجود دارد، چند ماه فعالیت غنی سازی است».

* محافظه کاری دموکرات‌ها

با وجود ملاحظات دموکرات‌ها در مورد انتقاد علنی از تلاش‌های دولت برای دستیابی به توافق، نارضایتی آنها از این موضوع آشکار بود.
باب منندز ئیس کمیته روابط خارجی سنا، سعی کرد از انتقاد مستقیم بایدن اجتناب کند و به «الشرق الاوسط» گفت: «ما در تلاشیم تا بفهمیم دولت در مسیر مذاکره در کجا قرار دارد، اما هنوز توافقی حاصل نشده‌است…».
اما چیزی که منندز را متوقف کرد، اشاره به حذف سپاه پاسداران از لیست تروریستی بود و لحن او به شدت تغییر کرد و گفت: «من نمی‌دانم که حذف (سپاه پاسداران) از لیست‌های تروریستی بخشی از توافق باشد. اما به نظر من حتی در نظر گرفتن این موضوع مشکل ساز است؛ زیرا من شک ندارم که (سپاه پاسداران) یک سازمان تروریستی است و باید در لیست‌های تروریستی باقی بماند».
سخنان کروز تندتر بود و گفت: «واضح است که (سپاه) یک سازمان تروریستی است. او مرتکب اقدامات تروریستی شده و به انجام آن ادامه می‌دهد. هرگونه تلاش برای حذف آن از لیست تروریسم ساده لوحانه، بدبختانه و فریبنده است».
وی سپس به ارتباط سپاه پاسداران با پرونده حوثی‌ها اشاره کرد و گفت: «همچنین مشخص است که حوثی‌ها تروریست هستند. آنها برای مدت طولانی تروریست هستند. آنها در اقدامات تروریستی وحشیانه شرکت داشتند. دولت وقتی به سخنان حوثی‌ها گوش داد و آنها را از فهرست‌های تروریستی حذف کرد، مرتکب اشتباه بزرگی شد و همچنان در تلاش برای بازگشت به توافق فاجعه‌بار هسته‌ای همان اشتباه را انجام می‌دهد».
در همین زمینه، روبیو گفت: «(سپاه پاسداران) در صدر فهرست تروریسم در سطح جهانی قرار دارد و دولت آمریکا در حال بررسی انواع امتیازاتی است که می‌تواند به ایران بدهد که متأسفانه امتیازات خطرناکی است و با هدف ما ناسازگار است».

* تلاش‌های کنگره

با وجود این مخالفت روزانه، مخالفان می‌ترسند که دولت، کنگره را دور بزند و در صورت دستیابی به توافق با تهران به دنبال تأیید آن نخواهند بود. همانطوری که دولت اوباما این کار را کرد، اما کروز قول داد از هر ابزاری که در اختیار دارد برای منحرف کردن دستور کار دولت استفاده کند.
وی گفت: «تلاش‌های مخالفان علیه توافق هسته‌ای در دوره اوباما به منصه ظهور رسید. من اکنون در خط مقدم تلاش‌های مخالفان علیه توافق هسته ای بدتر در دوران بایدن هستم. دستیابی رژیم آخوندها به سلاح هسته ای تهدیدی بزرگ برای امنیت ملی ما و امنیت متحدان ماست».



احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)
TT

احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)

یک دیپلمات ارشد اروپایی بر این باور است که دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، به دنبال مذاکره مستقیم و محرمانه با ایران درباره برنامه هسته‌ای این کشور است و احتمالاً پیش از اکتبر ۲۰۲۵ به یک توافق جدید دست خواهد یافت.

این دیپلمات که از مذاکرات هسته‌ای پیشین با ایران آگاهی گسترده‌ای دارد، در گفت‌وگو با روزنامه «الشرق الاوسط» اظهار کرد که ماه‌های آینده نقش تعیین‌کننده‌ای در دستیابی به توافقی جدید با تهران خواهد داشت؛ توافقی که جایگزین توافق کنونی می‌شود، توافقی که دولت اول ترامپ از آن خارج شد و اعتبار آن در اکتبر آینده به پایان می‌رسد.

وی تأکید کرد که واشنگتن احتمالاً مذاکرات را با ایران «به‌صورت محرمانه و در مکانی غیر از مکان‌های معمول» که میزبان مذاکرات مشابهی در گذشته بودند، انجام خواهد داد.

در گذشته، واشنگتن و تهران مذاکرات مستقیمی را پیش از توافق هسته‌ای سال ۲۰۰۵ در مسقط، پایتخت عمان، برگزار کردند. همچنین، پس از شکست مذاکرات وین، دور جدیدی از گفتگوها در دوحه انجام شد، جایی که اتحادیه اروپا نقش میانجی را بر عهده داشت.

دولت جو بایدن، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، مذاکرات هسته‌ای را با ایران در قالب گروه ۱+۵ از سر گرفت تا این توافق را به‌طور کامل احیا کند.

در تابستان ۲۰۲۳، مذاکره‌کنندگان اروپایی پیش‌نویس یک توافق را به ایران ارائه دادند، آن‌هم پس از بیش از هفت دور مذاکرات غیرمستقیم بین ایران و ایالات متحده که در وین برگزار شد و در آن، سه کشور اروپایی (فرانسه، بریتانیا و آلمان) به همراه روسیه و چین حضور داشتند. اما ایران در آخرین لحظات از امضای توافق خودداری کرد و خواستار امتیازات بیشتری از دولت بایدن شد، امری که واشنگتن نپذیرفت.

ایران «ضعیف‌تر از گذشته» است

این دیپلمات اروپایی که در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ با «الشرق الاوسط» گفت‌وگو کرد، معتقد است که هر توافقی که اکنون میان واشنگتن و تهران حاصل شود، «بهتر از توافقی نخواهد بود که ایران دو سال پیش رد کرد».

با این حال، وی خوش‌بین است که توافقی تا پیش از اکتبر حاصل شود و افزود: «ایران در حال حاضر در موقعیتی ضعیف‌تر از گذشته قرار دارد» زیرا نفوذ نیروهای نیابتی آن در منطقه به شکلی بی‌سابقه تضعیف شده است.

وی تأکید کرد که «این موضوع به این معناست که هر توافق هسته‌ای جدیدی گسترده‌تر خواهد بود و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران را نیز شامل خواهد شد»؛ مسئله‌ای که تا پیش از این حتی تصور آن نیز ممکن نبود.

برخی کشورهای منطقه‌ای همواره خواستار توافقی گسترده‌تر با ایران بوده‌اند که علاوه بر برنامه هسته‌ای، مداخله‌های منطقه‌ای تهران را نیز محدود کند، اما ایران تاکنون این درخواست را رد کرده است.

ترامپ پیشتر با صدور یک فرمان اجرایی، تحریم‌های ایران را تشدید کرد، اما همزمان اعلام نمود که دولت او «به دنبال مذاکره و دستیابی به توافقی جدید با تهران است».

این دیپلمات اروپایی اظهار کرد که تلاش‌های ترامپ در این زمینه «جدی» است، زیرا او «می‌خواهد نام خود را در تاریخ به‌عنوان یک توافق‌ساز ثبت کند».

بااین‌حال، وی به یک مانع کلیدی اشاره کرد که هنوز پابرجاست: «عدم وجود یک مذاکره‌کننده از سوی آمریکا». وی توضیح داد که دولت جدید ایالات متحده هنوز جانشینی برای رابرت مالی، نماینده ویژه سابق در امور ایران، تعیین نکرده است.

رابرت مالی به دلیل «انتقال اطلاعات محرمانه به طرف ایرانی در جریان مذاکرات غیرمستقیم در وین» از سمت خود تعلیق و مجوزهای امنیتی‌اش لغو شد.

این دیپلمات اظهار کرد که ایران در انتظار تعیین مذاکره‌کننده‌ای از سوی واشنگتن است و «بسیار مشتاق» مذاکره با ایالات متحده می‌باشد.

او حتی مدعی شد که «ایران حاضر است هر توافقی را بپذیرد تا تحریم‌ها علیه این کشور برداشته شود».

وی افزود که این بار «مشوق‌ها و تضمین‌های اقتصادی از سوی اروپا ارائه نخواهد شد»، زیرا اروپا پس از خروج ایالات متحده از توافق و کاهش سطح تجارت با ایران «دیگر مورد اعتماد تهران نیست».

مخاطرات عدم دستیابی به توافق

بااینکه این دیپلمات مطمئن نبود که توافقی تا پیش از اکتبر ۲۰۲۵ حاصل شود، اما گفت: «اگر دولتی در آمریکا قادر به دستیابی به توافقی هسته‌ای با ایران باشد، قطعاً دولت ترامپ خواهد بود» زیرا ایران اطمینان خواهد داشت که هیچ دولت آمریکایی دیگری پس از او، این توافق را لغو نخواهد کرد؛ همان‌طور که ترامپ توافق دوران اوباما را لغو کرد.

وی هشدار داد که اگر توافقی قبل از این تاریخ حاصل نشود، کشورهای اروپایی ممکن است مکانیسم «اسنپ‌بک» را فعال کنند، که منجر به بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران خواهد شد.

سه کشور اروپایی در آخرین نشست آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هشدار دادند که «همکاری ایران در پایین‌ترین سطح ممکن قرار دارد» و فعالیت‌های هسته‌ای این کشور «به‌طور مداوم در حال افزایش است» به‌گونه‌ای که دیگر نمی‌توان اطمینان داشت که این فعالیت‌ها صلح‌آمیز باقی مانده‌اند.

این دیپلمات اروپایی هشدار داد که در صورت عدم دستیابی به توافق با ایران تا پیش از اکتبر، «خاورمیانه با یک بحران واقعی مواجه خواهد شد» و این موضوع اسرائیل را به حمله نظامی علیه ایران سوق خواهد داد.