تحلیل‌گر بریتانیایی: روسیه و ایران تشکیل‌دهنده محور شرارت جدید

تحلیل‌گر بریتانیایی: روسیه و ایران تشکیل‌دهنده محور شرارت جدید
TT

تحلیل‌گر بریتانیایی: روسیه و ایران تشکیل‌دهنده محور شرارت جدید

تحلیل‌گر بریتانیایی: روسیه و ایران تشکیل‌دهنده محور شرارت جدید

«محور شرارت»، اصطلاحی که جورج دبلیو بوش رئیس‌جمهور اسبق آمریکا در ۲۹ ژانویه ۲۰۰۲ برای توصیف عراق، ایران و کره شمالی به کار برد، زیرا او معتقد بود که این کشورها از تروریسم حمایت می‌کنند و به دنبال در اختیار داشتن سلاح‌های کشتار جمعی هستند.
استفاده از این اصطلاح آنقدر جنجال برانگیخت که بوش مجبور شد از به کار بردن آن خودداری کند.
به گفته کان کوفلین تحلیلگر و محقق سیاسی بریتانیایی، با توجه به شیدایی ناشی از نادرستی محاسبات دولت بایدن در احیای توافق هسته ای ایران، ممکن است جهان به زودی منتظر ظهور «محور شرارت» جدید بین روسیه و ایران باشد.
کوفلین تحلیلگر دفاعی روزنامه بریتانیایی دیلی تلگراف، در گزارشی که توسط مؤسسه آمریکایی گیت استون منتشر شد، گفت: در ماه‌های اخیر و همزمان با ادامه مذاکرات برای احیای توافق هسته‌ای ایران در وین، مذاکره‌کنندگان غربی نسبت به حمایت منفعلانه ایران از روسیه در مذاکرات ابراز نگرانی کرده‌اند. به جای تمرکز بر مسائل عمده مانند فعالیت‌های غنی سازی ایران، که سرویس‌های اطلاعاتی غربی معتقدند بخشی از تلاش‌های تهران برای تولید تسلیحات هسته‌ای است، روس‌ها تیم مذاکره‌کننده ایران را تشویق کردند تا بر موضوعات کم‌اهمیت مانند مکان دوربین‌های نظارتی در تأسیسات هسته ای ایران که برای نظارت بر تأسیسات غنی سازی حیاتی است، تمرکز کنند.
کوفلین کارشناس ارشد مؤسسه گیت استون، می‌افزاید که مقامات امنیتی غربی معتقدند ایران و روسیه توافقنامه همکاری برای همکاری با یکدیگر برای دورزدن تحریم‌های غرب پس از موافقت دولت بایدن با توافق هسته‌ای جدید منعقد کرده‌اند. مشخص است که ایران یک سیستم مخفی در امور بانکی و مالی ایجاد کرده‌است تا ده‌ها میلیارد دلار تجارت سالانه را انجام دهد که تحت تحریم‌های آمریکا ممنوع شده‌است.
کوفلین می‌گوید مطمئناً، برنامه‌های روسیه و ایران برای همکاری در دور زدن تحریم‌های بین‌المللی، دلیل محکمی برای دولت بایدن فراهم می‌کند تا به علاقه شدید خود به توافق هسته‌ای جدید با ایران پایان دهد.
کوفلین در پایان گزارش خود معتقد است که تحمیل این تدابیر مسلماً یک تصدیق است که مدتهاست از سوی دولت بایدن به تعویق افتاده‌است؛ اینکه ایران صرفاً از مذاکرات هسته ای برای پیشبرد جاه طلبی‌های منطقه ای خود استفاده می‌کند. این واقعیت که ایران و روسیه اکنون به‌طور فعال برای دور زدن تحریم‌های غرب با هم تبانی می‌کنند؛ بنابراین، آنها یک «محور شرارت» جدید را تشکیل می‌دهند و در نهایت کاخ سفید را متقاعد می‌کنند که به‌طور کامل به دخالت خود در این اقدام فاحش حماقت دیپلماتیک پایان دهد.



طرح مشترک تل‌آویو و تیم ترامپ برای سرنگونی نظام ایران

رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)
رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)
TT

طرح مشترک تل‌آویو و تیم ترامپ برای سرنگونی نظام ایران

رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)
رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)

در حالی که جامعه جهانی منتظر است رئیس‌جمهور منتخب آمریکا، دونالد ترامپ، در تاریخ ۲۰ ژانویه وارد کاخ سفید شود و گمانه‌زنی‌ها درباره نحوه برخورد او با مسائل جهانی زیاد است، گزارش‌هایی در تل‌آویو منتشر شده که نشان می‌دهد طی ماه‌های گذشته، چندین طرح توسط اعضای تیم ترامپ، با مشارکت مقامات اسرائیلی، آماده شده است. یکی از این طرح‌ها سرنگونی نظام ایران است.

برنامه‌های مشترک آمریکا و اسرائیل

روزنامه «یسرائیل هیوم» که به جناح راست حاکم در اسرائیل نزدیک است، گزارش داده این برنامه‌ها نشان‌دهنده منافع مشترک آمریکا و اسرائیل هستند. این روزنامه به انتصاب‌های ترامپ در تیمش اشاره کرده و آن را نشانه‌ای از این رویکرد دانسته است. طبق این گزارش، ایران متوجه این تحولات شده و عملیات «الوعد الصادق ۳» را که برای پاسخ به حمله بزرگ اسرائیل در ۲۶ اکتبر آماده شده بود، متوقف کرده است.

از سوی دیگر، روزنامه «یدیعوت آحارونوت» به نقل از منابع آمریکایی گزارش داده که بحث‌هایی در رهبری ایران درباره امکان مذاکره برای توافق هسته‌ای جدید با دولت ترامپ یا ادامه سیاست‌های تهاجمی در جریان است.

«خبرهای ناخوشایند» برای ایران

یکی از تحلیلگران عربی روزنامه «هاآرتص» نوشته است: «رئیس‌جمهور ایران، مسعود پزشکیان، این هفته صدمین روز ریاست‌جمهوری خود را جشن گرفت، اما خبرها خوب نیستند. ارزش ریال ایران طی این مدت ۲۰ درصد کاهش یافته و قیمت کالاهای اساسی، برق، آب و حمل‌ونقل بین ۲۵ تا ۷۰ درصد افزایش یافته است. همچنین بیش از ۴۴۰ نفر اعدام شده‌اند، تقریباً دو برابر دوره رئیس‌جمهور پیشین، ابراهیم رئیسی.»

وی افزود: «به زودی مشکلات بیشتری انتظار می‌رود. در بودجه سال آینده کاهش شدید در هزینه‌های رفاه و افزایش ۴۰ درصدی قیمت سوخت پیش‌بینی شده است. این امر نگرانی‌ها از وقوع اعتراضات گسترده مشابه سال ۲۰۱۹ را افزایش داده، اعتراضاتی که در آن حدود ۱۵۰۰ نفر کشته شدند. در همین حال، بودجه نیروهای امنیتی و سپاه پاسداران نسبت به سال گذشته ۲۰۰ درصد افزایش خواهد یافت.»

«شبکه‌ای ضد ایران»

در برابر «تهدید آمریکا» که با تیم ترامپ شکل گرفته، ایران در تلاش است تا یک سیستم دفاعی سیاسی، منطقه‌ای و بین‌المللی برای خود ایجاد کند. رسانه‌های اسرائیلی تأیید کرده‌اند که مذاکراتی میان ایران و دولت کنونی آمریکا، از طریق بغداد انجام شده و تیم ترامپ نیز در جریان آن قرار گرفته است. این مذاکرات شامل توافقاتی اولیه است، از جمله اینکه ایران دیگر شبه‌نظامیان شیعه وابسته به خود را در عراق علیه آمریکا تحریک نکند و به اهداف آمریکایی و اسرائیلی حمله نکند. در مقابل، عراق متعهد شده تا شورشیان کرد ایرانی را که علیه ایران فعالیت می‌کنند، خلع سلاح کند.

پیشنهاد ترامپ برای توافق

منابعی گفته‌اند ایران خواهان بازگشت به سخنان ترامپ در سال ۲۰۱۹ است؛ زمانی که او پس از خروج از توافق هسته‌ای گفت: «همه کاری که باید انجام شود این است که تماس بگیرند و با من بنشینند. ما می‌توانیم یک توافق منصفانه داشته باشیم. هدف ما فقط این است که ایران سلاح هسته‌ای نداشته باشد. ما چیز زیادی نمی‌خواهیم و حتی می‌توانیم به آنها کمک کنیم تا دوباره به شرایط عالی بازگردند.»

این اظهارات برخلاف مواضع تیم ترامپ در آن زمان بود، که شامل خواسته‌های سخت‌گیرانه‌ای از ایران بود. این خواسته‌ها توسط مایک پمپئو، وزیر خارجه وقت، مطرح شده بود، از جمله: توقف غنی‌سازی اورانیوم در هر سطح و مقدار، توقف تولید موشک‌های بالستیک، توقف حمایت از حماس، حزب‌الله و جهاد اسلامی، خروج نیروهای ایرانی و حامیانشان از سوریه، و توقف حمایت از حوثی‌ها در یمن.

نگرانی‌ها در تهران

مسئولان ایرانی در حال بررسی این موضوع هستند که آیا ترامپ همان شخصی است که از توافق هسته‌ای خارج شد یا فردی که به دنبال یک «توافق منصفانه» است؟ آیا او خواسته‌های سخت‌گیرانه پمپئو را دوباره مطرح خواهد کرد یا تنها به یک توافق هسته‌ای رضایت می‌دهد؟

برخی تحلیلگران معتقدند اینکه آمریکا به اسرائیل چراغ سبز برای حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران نشان دهد، هنوز نیاز به اثبات دارد. اگر سیاست‌های ترامپ در دوره اول او را معیار قرار دهیم، جنگی فراگیر در خاورمیانه که آمریکا را مستقیماً درگیر کند، احتمالاً چیزی نیست که واشنگتن یا حتی تهران بخواهد.

تردیدها درباره توانایی اسرائیل

در حالی که اسرائیل موفقیت‌هایی در آسیب زدن به سامانه‌های دفاع هوایی ایران داشته، کارشناسان خارجی تردید دارند که اسرائیل بتواند بدون همکاری آمریکا تمام تأسیسات هسته‌ای زیرزمینی ایران را نابود کند. این مسائل در تماس‌های تلفنی میان نتانیاهو و ترامپ از زمان انتخابات مطرح شده و همچنین توسط ران درمر، یکی از وزرای نزدیک به نتانیاهو، در سفرش به آمریکا پیگیری شده است.