منابع آگاه ایرانی به روزنامه «الشرق الاوسط» گفتند که مقامات با صدور «بخشنامه‌های محرمانه» به دستگاه‌های امنیتی و قوه قضاییه دستور دادند تا خود را برای یک دوره ۳ ماهه در آستانه اعتراضات سراسری همزمان با افزایش قیمت مواد غذایی، به دلیل ترس از شکست مذاکرات وین، علاوه بر تشدید مشکلات زیست‌محیطی مانند کم‌آبی آماده کنند.
این منابع گفتند که دادسراها، دادگاه‌ها و ادارات دادگستری در این کشور برای هرگونه اعتراضات و شورش‌های مردمی احتمالی به حالت آماده باش درآمده اند.
یک منبع قضائی در گفت و گو با «الشرق الاوسط» اعلام کرد که مقامات پیش‌بینی می‌کنند تا سه ماه آینده همزمان با افزایش نارضایتی عمومی از افزایش تورم به خصوص قیمت کالاهای اساسی غذایی مانند نان، «اعتراضات گسترده‌تری نسبت به خیزش مردمی سال گذشته» صورت بگیرد.
عکس / تجمع اعتراضی معلمان در سنندج غرب ایران، یکشنبه گذشته
طبق این گزارش، نهادهای نظامی و امنیتی به ویژه پلیس ضد شورش، کلانتری‌ها و پاسگاه‌ها نیز به حالت آماده باش درآمده و گشت‌های روزانه و شبانه آنها در ورودی و خروجی شهرها افزایش محسوسی داشته‌است.
یک منبع گفته‌است که مقامات معتقدند که «وضعیت امسال نگران‌کننده‌تر از تابستان سال گذشته شده‌است».
مقامات از تکرار اعتراضات به دلایل معیشتی همچون اعتراضات دسامبر ۲۰۱۷، بعد از انتخاب حسن روحانی رئیس‌جمهور سابق و ۵ ماه قبل از خروج دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا از توافق هسته ای نگران هستند. در نوامبر ۲۰۱۹، تصمیم ناگهانی دولت برای افزایش قیمت بنزین، دومین اعتراض عمومی را برانگیخت. در همین حال، پس از تصمیم دولت آمریکا برای ممنوعیت تمام صادرات نفت در سال اول خروج از توافق هسته ای، بحران اقتصادی ایران تشدید شد.
دوشنبه گذشته ده‌ها شهر در ایران شاهد تجمعات اعتراضی مشترک کارگران و معلمان بود. کمیته هماهنگی معلمان و تشکل‌های کارگری اعلام کردند که مقامات به کمپین دستگیری معلمان و کارگران شرکت کننده در راهپیمایی روز جهانی کارگر که مصادف با روز معلم در ایران است، ادامه دادند.
بازارهای ایران منتظر نتیجه مذاکرات با هدف احیای توافق هسته ای ۲۰۱۵ هستند که هدف آن بازگرداندن تهران به تعهدات هسته ای خود در ازای لغو تحریم‌های اقتصادی اعمال شده توسط واشینگتن در دوره رئیس‌جمهور سابق است.
- فروپاشی مذاکرات
مذاکرات در ۱۱ مارس، پس از درخواست‌های روسیه در آخرین لحظه، علیرغم اظهارات طرف‌ها مبنی بر اینکه به خط پایان نزدیک شده‌اند با شکست مواجه شد و پس از غلبه بر مانع روسیه، مذاکرات با مانع درخواست تهران برای حذف سپاه پاسداران از فهرست سازمان‌های تروریستی روبرو شد.
یکی از این منابع می‌گوید: «مقامات ایرانی می‌دانند که در کوتاه مدت به توافق نخواهند رسید». وی اظهار کرد: دولت فعلی رویکرد «ادامه مذاکرات بدون امضای سندی» را ترجیح می‌دهد.
در همین باره، سایمون کاونی وزیر امور خارجه ایرلند که نقش میانجی را در تسهیل اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل در خصوص توافق هسته ای ایفا می‌کند، در تماس تلفنی با حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران در خصوص مذاکرات وین گفت و گو و تبادل نظر کرد.
وزیر امور خارجه ایران در این تماس گفت: «این طرف آمریکایی است که باید به اصلاح رفتار غیرقانونی ترامپ مبادرت ورزد و در مسیر ابتکار سیاسی گام بردارد».
- گرانی کالاها
همزمان با این تحولات، در روزهای اخیر موج جدیدی از گرانی بازار را درنوردید که موجب نارضایتی طبقه ضعیف و متوسط جامعه شده و این واکنش‌ها در لا به لای شعارهای راهپیمایی حکومتی روز قدس مشهود بوده‌است.
دولت ایران ماه گذشته به دلیل موج جدید تورم مورد انتقاد متحدان محافظه کار خود در مجلس قرار گرفت. ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور ایران به مقامات نظارتی دستور داد تا اقداماتی را برای تنظیم بازار و کنترل قیمت‌ها انجام دهند.
مقامات دستگاه دیپلماسی و رسانه‌های دولتی نیز ماه گذشته بر ارسال پیام‌های «مثبت» به بازار ارز و طلا با انتشار اطلاعاتی مبنی بر بازگشت قریب‌الوقوع دارایی‌های مسدود شده ایران در بانک‌های خارجی اصرار داشتند.
رسانه‌های دولتی ایران می‌گویند که «تصمیمات پولی» دولت رئیسی در ۸ ماهه «به کاهش تورم سالانه از حدود ۶۰ درصد به ۴۶ درصد در اسفند گذشته منجر شد». دولت رئیسی ماه گذشته تصمیم گرفت یارانه خرید دلار برای واردات کالا را متوقف کند.
با این حال، پس از ادامه روند صعودی کالاهای اساسی، به ویژه نان، نگرانی‌ها در ایران عمیق‌تر شد. سایت جام جم آنلاین وابسته به تلویزیون دولتی به نقل از مدیرکل نظارت بر قیمت کالاهای اساسی وزارت جهاد کشاورزی، خبر افزایش قیمت نان را «شایعه» دانست.
گزارش‌ها حاکی است که هر یک عدد نان فانتزی باگت از ۳ هزار تومان به ۱۰ هزار تومان رسیده‌است. همچنین هر کیسه آرد گندم (۴۰ کیلویی) از ۲۶۰ هزار تومان به ۶۰۰ هزار تومان رسیده‌است.
همچنین گزارش‌هایی از کمبود «ماکارونی» در بازارها منتشر شد. دیروز پایگاه خبری نامه نیوز اعلام کرد که قیمت ماکرونی در ایران از قیمت بازار فرانسه پیشی گرفته‌است.
خبرگزاری فارس وابسته به سپاه پاسداران روز گذشته گفته بود که دولت «دستور افزایش قیمت آرد و ماکارونی» را صادر کرده‌است. این خبرگزاری افزود: «جنگ اوکراین باعث گرانی ماکارونی در ایران شد».
تخمین زده می‌شود که هر شهروند ایرانی در ماه نیم کیلوگرم ماکارونی مصرف می‌کند. دیروز آمار سایت ارزی «بن‌بست» نشان داد که قیمت هر دلار به ۲۸ هزار و ۲۵۰ تومان رسیده‌است.
- بحران آب
یک منبع مسئول که به دلیل حساسیت‌ها نخواست نامش فاش شود، می‌گوید، مقامات از همزمانی بحران آب با شرایط سخت معیشتی و گرانی کالاها و اجناس مصرفی واهمه دارند.
همزمان با اعلام وزارت نیرو از کاهش ۶۰ درصدی سطح آب سدها قبل از شروع تابستان، یک منبع قضایی نیز دستورات دستگاه‌های عالی کشور در خصوص احتمال بروز اعتراضات در اثر کم‌آبی در کشور را تأیید کرد.
عباس صدریان فر مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان اخیراً گفته‌است: «در حال حاضر حجم مفید مخازن استان چهار میلیارد و ۷۰۰ میلیون مترمکعب معادل ۳۶ درصد بوده و ۶۴ درصد از حجم مخازن سدهای استان خالی است».
کارشناسان از پیامدهای شدید خشک‌سالی در دومین سال متوالی در استان‌های آسیب دیده از سیاست‌های دولتی ایران دربارهٔ آب هشدار می‌دهند. بر اساس این برآوردها، مسئولان انتظار دارند اعتراضات آبی که سال گذشته در استان عرب‌نشین خوزستان در جنوب کشور در اغتراض مردم منطقه به سیاست انحراف جریان رودخانه‌ها و انتقال آب به عمق خاک ایران و فلات مرکزی صورت گرفت، گسترش یابد.
یکی از فعالان نیز گفته‌است: در هفته‌های اخیر کمپین تبلیغاتی فشرده‌ای از طریق تریبون‌های نماز جمعه استان‌های درگیر بحران آبی در راستای توجیه این سیاست‌ها و جلوگیری از خشم عمومی در پیش گرفته‌اند.
