فشار بر لاپید برای حمایت از توافق هسته ای بین‌المللی با ایران

 ارتش معتقد است که این توافق به آن فرصت بیشتری برای آماده شدن جهت حمله نظامی می‌دهد

فشار بر لاپید برای حمایت از توافق هسته ای بین‌المللی با ایران
TT

فشار بر لاپید برای حمایت از توافق هسته ای بین‌المللی با ایران

فشار بر لاپید برای حمایت از توافق هسته ای بین‌المللی با ایران

منابع سیاسی در تل آویو فاش کردند که یایر لاپید وزیر امور خارجه اسرائیل که این هفته ریاست دولت موقت را بر عهده خواهد داشت، با توجه به موضع رسمی در قبال تلاش‌های آمریکا برای دستیابی به توافق هسته ای جدید بین‌المللی با ایران، تحت فشارهای متناقضی از سوی فرماندهی ارتش و فرماندهی «موساد» (اطلاعات خارجی) قرار دارد. در حالی که ارتش از لاپید می‌خواهد موضع فعلی خود را که این توافقنامه را رد می‌کند تغییر دهد، موساد از او می‌خواهد که این موضع را ادامه دهد و در آن سختگیرانه تر عمل کند.
این منابع به نقل از روزنامه راستگرای «اسرائیل هیوم» دیروز گفتند که اکثر سران ارتش اسرائیل از بازگشت به توافق هسته ای حمایت می‌کنند. این روزنامه اسامی برجسته‌ترین حامیان این موضع را آویو کوهاوی رئیس ستاد ارتش، آهارون هلیوا فرماندهان بخش اطلاعات نظامی «امان»، عمیت ساعر رئیس بخش تحقیقات «امان»، اورن سیتر رئیس تیپ استراتژیک و تل کلمان فرمانده لشکر ایران ذکر کرد و گفت که آنها همچنین توسط وزیر دفاع بنی گانتز در این موضع حمایت می‌شوند.
آنها معتقدند بازگشت به توافق هسته ای با ایران از یک سو موضع مشترک با دولت آمریکا را حفظ خواهد کرد و از سوی دیگر، مدت زمانی را در اختیار اسرائیل قرار می‌دهد که به اسرائیل امکان می‌دهد یک گزینه نظامی واقعی علیه پروژه هسته ای ایران آماده و بسازد.
اما فرماندهان دستگاه «موساد» از این بیم دارند که ارتش بتواند موضع لاپید را تغییر دهد و در نتیجه موضع رسمی اسرائیل در مخالفت با توافق را تغییر دهد. آنها می‌گویند که مخالفت با توافق از یک سو و انجام عملیات علیه پروژه هسته ای ایران در زمین مکانیزم فشار موثرتری بر تهران خواهد بود.
مشخص است که دولت اسرائیل به رهبری نفتالی بنت رویکرد رسمی دولت بنیامین نتانیاهو را در برخورد با موضوع ایران تغییر داده بود. دولت نتانیاهو با دولت جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا وارد اختلاف شد و واشینگتن را به همکاری با تهران متهم کرد که با منافع متحدان آمریکا در منطقه در تضاد است.
دولت بنت ترجیح داد اختلافات با واشینگتن را داخلی و مخفی نگه دارد و تنها در چارچوب هماهنگی با واشینگتن و با هدف فشار بر ایران آن را اعلام کرد. در طول سال متذکر شد که آمریکا به موضع اسرائیل در قبال موضوع ایران نزدیک شد و در مقابل، اسرائیل به موضع آمریکا در قبال سوریه نزدیک شد.
اما ارتش اسرائیل که سال گذشته به فرماندهی مرکزی آمریکا (سنتکام) پیوست، کمک زیادی به تغییر موضع اسرائیل کرد، زیرا اهمیت نزدیکی با واشینگتن را کشف کرد. این فرماندهی مسئول مدیریت جنگ جهانی علیه تروریسم از جمله عملیات در عراق، سوریه، افغانستان و خلیج است.
این مسئله به اسرائیل این فرصت را داد تا در یک اتحاد منطقه ای علیه ایران و برنامه‌های تهاجمی آن بایستد. ارتش اسرائیل در سال اول این الحاق در ده‌ها رزمایش نظامی با نیروهای آمریکایی در سطوح مختلف شرکت کرد و با آنها تبادل تجربیات کرد. همچنین افق‌های جدیدی را برای حمایت مستقیم و غیرمستقیم آمریکا از عملیات نظامی اسرائیل علیه ایران باز کرد.
ارتش اسرائیل ترجیح می‌دهد که برای تقویت این همکاری و در نتیجه حمایت آمریکا از اسرائیل، اختلافات تقابلی با آمریکایی‌ها وجود نداشته باشد. به همین دلیل است که فرماندهان ارتش شروع به متقاعد کردن بنت و لاپید در مورد نیاز به حمایت از توافق هسته ای ایران کردند، که این امر موجب نگرانی فرماندهان موساد شد که مخالف هرگونه کاهش موضع تندرو اسرائیل هستند.
به گفته منابع خارجی، موساد مسئول عملیات نظامی موفقی است که به اسرائیل نسبت داده شده‌است که در آن تعدادی از دانشمندان هسته‌ای ایرانی و فرماندهان «سپاه پاسداران»، مسئول خصومت‌ها علیه اسرائیل، ترور شدند.
آنها در حالی که لاپید در آستانه تصدی پست نخست‌وزیری موقت است به سراغ لاپید رفتند و خواستار تغییر پرونده هسته ای یا موضوع توافق هسته ای به خصوص با از سرگیری مجدد مذاکرات بر سر توافق شدند. این منابع اشاره کردند که لاپید حتی قبل از سفر جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا که قرار است در ۱۳ جولای آینده انجام شود، موضع دولت خود را در این زمینه اعلام خواهد کرد.
او برای این منظور با فرماندهان دو سرویس امنیتی مختلف ارتش و موساد رایزنی خواهد کرد. به گفته فرماندهان موساد، «تغییر سیاست رسمی کنونی اسرائیل از نظر حرفه ای و اخلاقی جایز نیست» و «اسرائیل نمی‌تواند شریک توافق بدی باشد که تاریخ اجرایی آن طولانی نخواهد بود».
به گفته منابع دیگر، فرماندهان موساد از دخالت در امور سیاسی داخلی دولت ابایی ندارند و تمایل خود را به نفتالی بنت برای به دست گرفتن مسئولیت پرونده ایران در زمان دولت لاپید ابراز کردند. این منابع تأکید کردند که بنت نخست‌وزیر جایگزین خواهد بود، اما مسئولیت عملی و اجرایی در دولت انتقالی را بر عهده خواهد گرفت. او خواهان سمت «وزیر مسئول پرونده ایران» است و از آنجایی که از موقعیت رهبری موساد حمایت می‌کند، موساد از دیدن او در آنجا خرسند است. به گفته این منابع، بعید نیست که بنت به دلیل طفره رفتن از فشار ارتش اسرائیل بر لاپید، خواستار حفظ مسئولیت موضوع ایران شده باشد.



طرح مشترک تل‌آویو و تیم ترامپ برای سرنگونی نظام ایران

رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)
رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)
TT

طرح مشترک تل‌آویو و تیم ترامپ برای سرنگونی نظام ایران

رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)
رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)

در حالی که جامعه جهانی منتظر است رئیس‌جمهور منتخب آمریکا، دونالد ترامپ، در تاریخ ۲۰ ژانویه وارد کاخ سفید شود و گمانه‌زنی‌ها درباره نحوه برخورد او با مسائل جهانی زیاد است، گزارش‌هایی در تل‌آویو منتشر شده که نشان می‌دهد طی ماه‌های گذشته، چندین طرح توسط اعضای تیم ترامپ، با مشارکت مقامات اسرائیلی، آماده شده است. یکی از این طرح‌ها سرنگونی نظام ایران است.

برنامه‌های مشترک آمریکا و اسرائیل

روزنامه «یسرائیل هیوم» که به جناح راست حاکم در اسرائیل نزدیک است، گزارش داده این برنامه‌ها نشان‌دهنده منافع مشترک آمریکا و اسرائیل هستند. این روزنامه به انتصاب‌های ترامپ در تیمش اشاره کرده و آن را نشانه‌ای از این رویکرد دانسته است. طبق این گزارش، ایران متوجه این تحولات شده و عملیات «الوعد الصادق ۳» را که برای پاسخ به حمله بزرگ اسرائیل در ۲۶ اکتبر آماده شده بود، متوقف کرده است.

از سوی دیگر، روزنامه «یدیعوت آحارونوت» به نقل از منابع آمریکایی گزارش داده که بحث‌هایی در رهبری ایران درباره امکان مذاکره برای توافق هسته‌ای جدید با دولت ترامپ یا ادامه سیاست‌های تهاجمی در جریان است.

«خبرهای ناخوشایند» برای ایران

یکی از تحلیلگران عربی روزنامه «هاآرتص» نوشته است: «رئیس‌جمهور ایران، مسعود پزشکیان، این هفته صدمین روز ریاست‌جمهوری خود را جشن گرفت، اما خبرها خوب نیستند. ارزش ریال ایران طی این مدت ۲۰ درصد کاهش یافته و قیمت کالاهای اساسی، برق، آب و حمل‌ونقل بین ۲۵ تا ۷۰ درصد افزایش یافته است. همچنین بیش از ۴۴۰ نفر اعدام شده‌اند، تقریباً دو برابر دوره رئیس‌جمهور پیشین، ابراهیم رئیسی.»

وی افزود: «به زودی مشکلات بیشتری انتظار می‌رود. در بودجه سال آینده کاهش شدید در هزینه‌های رفاه و افزایش ۴۰ درصدی قیمت سوخت پیش‌بینی شده است. این امر نگرانی‌ها از وقوع اعتراضات گسترده مشابه سال ۲۰۱۹ را افزایش داده، اعتراضاتی که در آن حدود ۱۵۰۰ نفر کشته شدند. در همین حال، بودجه نیروهای امنیتی و سپاه پاسداران نسبت به سال گذشته ۲۰۰ درصد افزایش خواهد یافت.»

«شبکه‌ای ضد ایران»

در برابر «تهدید آمریکا» که با تیم ترامپ شکل گرفته، ایران در تلاش است تا یک سیستم دفاعی سیاسی، منطقه‌ای و بین‌المللی برای خود ایجاد کند. رسانه‌های اسرائیلی تأیید کرده‌اند که مذاکراتی میان ایران و دولت کنونی آمریکا، از طریق بغداد انجام شده و تیم ترامپ نیز در جریان آن قرار گرفته است. این مذاکرات شامل توافقاتی اولیه است، از جمله اینکه ایران دیگر شبه‌نظامیان شیعه وابسته به خود را در عراق علیه آمریکا تحریک نکند و به اهداف آمریکایی و اسرائیلی حمله نکند. در مقابل، عراق متعهد شده تا شورشیان کرد ایرانی را که علیه ایران فعالیت می‌کنند، خلع سلاح کند.

پیشنهاد ترامپ برای توافق

منابعی گفته‌اند ایران خواهان بازگشت به سخنان ترامپ در سال ۲۰۱۹ است؛ زمانی که او پس از خروج از توافق هسته‌ای گفت: «همه کاری که باید انجام شود این است که تماس بگیرند و با من بنشینند. ما می‌توانیم یک توافق منصفانه داشته باشیم. هدف ما فقط این است که ایران سلاح هسته‌ای نداشته باشد. ما چیز زیادی نمی‌خواهیم و حتی می‌توانیم به آنها کمک کنیم تا دوباره به شرایط عالی بازگردند.»

این اظهارات برخلاف مواضع تیم ترامپ در آن زمان بود، که شامل خواسته‌های سخت‌گیرانه‌ای از ایران بود. این خواسته‌ها توسط مایک پمپئو، وزیر خارجه وقت، مطرح شده بود، از جمله: توقف غنی‌سازی اورانیوم در هر سطح و مقدار، توقف تولید موشک‌های بالستیک، توقف حمایت از حماس، حزب‌الله و جهاد اسلامی، خروج نیروهای ایرانی و حامیانشان از سوریه، و توقف حمایت از حوثی‌ها در یمن.

نگرانی‌ها در تهران

مسئولان ایرانی در حال بررسی این موضوع هستند که آیا ترامپ همان شخصی است که از توافق هسته‌ای خارج شد یا فردی که به دنبال یک «توافق منصفانه» است؟ آیا او خواسته‌های سخت‌گیرانه پمپئو را دوباره مطرح خواهد کرد یا تنها به یک توافق هسته‌ای رضایت می‌دهد؟

برخی تحلیلگران معتقدند اینکه آمریکا به اسرائیل چراغ سبز برای حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران نشان دهد، هنوز نیاز به اثبات دارد. اگر سیاست‌های ترامپ در دوره اول او را معیار قرار دهیم، جنگی فراگیر در خاورمیانه که آمریکا را مستقیماً درگیر کند، احتمالاً چیزی نیست که واشنگتن یا حتی تهران بخواهد.

تردیدها درباره توانایی اسرائیل

در حالی که اسرائیل موفقیت‌هایی در آسیب زدن به سامانه‌های دفاع هوایی ایران داشته، کارشناسان خارجی تردید دارند که اسرائیل بتواند بدون همکاری آمریکا تمام تأسیسات هسته‌ای زیرزمینی ایران را نابود کند. این مسائل در تماس‌های تلفنی میان نتانیاهو و ترامپ از زمان انتخابات مطرح شده و همچنین توسط ران درمر، یکی از وزرای نزدیک به نتانیاهو، در سفرش به آمریکا پیگیری شده است.