یک سناتور ارشد به «الشرق الأوسط»: بایدن برای مقابله با تهدید ایران باید شراکت ها را تقویت کند

جیم ریش از بایدن خواست تا روابط را بهبود بخشد و به متحدان اطمینان دهد

یک سناتور ارشد به «الشرق الأوسط»: بایدن برای مقابله با تهدید ایران باید شراکت ها را تقویت کند
TT

یک سناتور ارشد به «الشرق الأوسط»: بایدن برای مقابله با تهدید ایران باید شراکت ها را تقویت کند

یک سناتور ارشد به «الشرق الأوسط»: بایدن برای مقابله با تهدید ایران باید شراکت ها را تقویت کند

سفر جو بایدن رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا به منطقه با موجی از استقبال اعضای برجسته کنگره این کشور مواجه شد. انتقادات گسترده ای که دولت در مورد رسیدگی به پرونده ایران در کنگره با آن مواجه است، به درخواست های فشرده برای ترمیم روابط متشنج با کشورهای منطقه تبدیل شده است. جیم ریچ نماینده ارشد جمهوری خواه در کمیته روابط خارجی سنا در اظهارات اختصاصی به «الشرق الأوسط» بر این موضوع تاکید کرد.

کسری بودجه
ریچ گفت: «رئیس‌جمهور کسری بودجه جدی دارد و باید این مشکل را با شرکای ما در خاورمیانه برطرف کند. بین پرونده های خروج از افغانستان و انتقال به اقیانوس هند-پاسیفیک، سیاست‌های سختگیرانه فروش تسلیحات و سیاستی که با ایران دنبال می‌شود و امنیت شرکای ما را تهدید می‌کند، رئیس جمهور باید به منطقه اطمینان دهد که ایالات متحده یک شریک قابل اعتماد باقی خواهد ماند. در غیر این صورت، خطر از دست دادن منطقه را به روسیه و چین خواهیم داشت».
ریچ از عملکرد دولت فعلی انتقاد کرد و گفت: «بسیاری از شرکای منطقه ای ما بر این باورند که سرمایه سیاسی رئیس جمهور به سرعت رو به وخامت است و آنها مشتاقانه منتظر دولت بعدی هستند».
او نگران است که شاید سفر بایدن به منطقه دیر شده است و گفت: «اگرچه ما در نهایت می بینیم که دولت شروع به تغییر مسیر خود با توجه به برخی از سیاست های مضر خود در خاورمیانه، به ویژه در مورد توافق نامه ابراهیم کرده است، با این حال، بسیاری از این مراحل دیر شده است و سیاست با ایران همچنان نقطه گیر اصلی است».

قاطعیت در برخورد با ایران
با توجه به پرونده ایران و تلاش های مستمر دولت بایدن برای بازگشت به توافق هسته ای با آن، این سناتور جمهوری خواه، دولت آمریکا را به دلیل تلاش برای بازگشت به توافق، به تهدید امنیت متحدانش در خاورمیانه متهم کرد.
وی با اشاره به تلاش تهران برای ارائه «صدها پهپاد به روسیه برای استفاده در اوکراین، گفت: «این توافق همچنان مملو از مشکلات است و به طور کامل به تروریسم منطقه ای ایران و برنامه موشکی بالستیک آن رسیدگی نمی‌کند».
این سناتور ارشد افزود: «همانطور که بعد از توافق هسته ای 2015 دیدیم، معافیت های تحریمی حمایت ایران از تروریسم را افزایش می دهد. این توافق همچنین راه نجاتی برای روسیه در بحبوحه تجاوزاتش به اوکراین خواهد بود. تضاد اساسی بین رویکرد رئیس جمهور آمریکا در قبال ایران و منافع امنیت ملی ما با شرکای ما در اسرائیل و خاورمیانه وجود دارد. زمان آن فرا رسیده است که به جای سردرگمی و هل شدن در حین نشستن میز، میز را ترک کنیم».

همکاری امنیتی منطقه ای
ریچ حمایت خود را از همکاری های امنیتی بین کشورهای منطقه ابراز کرد و از بایدن خواست تا به دنبال تسهیل این امر باشد و گفت: «اسرائیل و متحدان ما در کشورهای خلیج علاقه صمیمانه خود را برای ایجاد روابط امنیتی جدید در نوع خود برای محافظت در برابر تهدید ایران ابراز کرده اند. دولت بایدن باید این تلاش ها را انجام دهد. متأسفانه، رد توافقنامه آبراهام توسط دولت به دلیل اینکه آنها بخشی از میراث ترامپ (رئیس جمهور سابق) هستند، زمان ارزشمندی را تلف کرد، اما من امیدوارم که اکنون بتوانیم آن را جبران کنیم».

درخواست های مشابه از سوی دموکرات ها
این گونه مواضع تنها به حزب جمهوری خواه محدود نمی شود، بلکه رهبران برجسته دموکرات علیرغم ملاحظات محافظه کارانه خود در مورد انتقاد شدید و مستقیم از دولت، مواضع مشابهی را ابراز کرده اند. در این زمینه، باب منندز سناتور دموکرات و رئیس کمیته روابط خارجی سنا، از رئیس جمهور آمریکا در اولین سفر خود به خاورمیانه خواست بر پایبندی آمریکا به تعهداتش در خاورمیانه تاکید کند.
منندز از اهمیت این سفر که شامل اسرائیل، کرانه باختری و سعودی است، در ترمیم روابط با منطقه گفت. وی از بایدن خواست که برای بهبود این روابط و متحد کردن تلاش‌ها برای مقابله با تهدید ایران اقدام کند.
وی گفت: «او (بایدن) باید تأکید کند که ایالات متحده از طریق دیپلماسی به رهبری خود ادامه خواهد داد و متحدان خود را حول یک دیدگاه مشترک متحد خواهد کرد. این کشور باید بازیگران منطقه ای را با مقابله با قصد ایران برای افزایش توانمندی های هسته ای خود و تهدید همسایگان خود گرد هم آورد».



مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
TT

مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)

با امضای توافقنامه «شراکت استراتژیک جامع» بین روسیه و ایران، روابط دو کشور وارد مرحله‌ای جدید شده است که در آن منافع طرفین به شکلی بی‌سابقه به هم نزدیک می‌شوند. با این حال، در مسکو تردیدهایی درباره تمایل تهران به بازگشایی به سوی غرب وجود دارد.

این توافقنامه پایه‌ای قانونی برای گسترش همکاری‌های وسیع بین دو کشور فراهم می‌کند و جایگزین توافقنامه همکاری سال ۲۰۰۱ می‌شود که پیش‌تر زمینه‌های محدودی برای همکاری ایجاد کرده بود.

در طول ۲۵ سال گذشته، روابط مسکو و تهران به شدت توسعه یافته و تحولات بزرگی در منطقه رخ داده است که دو کشور را وادار به بازنگری در اساس همکاری‌های خود کرده است. با این حال، مسیر رسیدن به این توافقنامه هموار نبوده و موانع زیادی بر سر راه آن وجود داشته است.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، پس از مذاکرات در مسکو، برای حضور در مراسم امضا آماده می‌شوند (عکس: آسوشیتدپرس)

موضع روسیه در قبال تحولات جنگ قره‌باغ و سوریه، که به منافع منطقه‌ای ایران آسیب زد، باعث ایجاد تردیدهایی در تهران درباره قابل اعتماد بودن مسکو به عنوان یک شریک استراتژیک شده است. از سوی دیگر، مسکو نیز همواره با نگرانی به تلاش‌های ایران برای بازگشایی کانال‌های ارتباطی با غرب نگاه کرده است.

انتخاب زمان امضای این توافقنامه جلب توجه می‌کند. این توافقنامه پس از چندین تأخیر و درست سه روز قبل از تحلیف رئیس‌جمهور جدید آمریکا، دونالد ترامپ، امضا شد. برخی تحلیل‌گران معتقدند که مسکو و تهران پس از تحولات سوریه و اوکراین، تصمیم گرفتند تا با تقویت مواضع خود، آماده مذاکرات آینده شوند.
این توافقنامه در ۴۷ بند، حوزه‌های مختلف همکاری از جمله تجارت، انرژی، آموزش و گردشگری را پوشش می‌دهد. بخش قابل توجهی از آن به همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز اختصاص دارد، حوزه‌ای که ایران به زودی چالش‌های دیپلماتیک جدی در آن پیش رو خواهد داشت.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در کرملین، مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ (آسوشیتدپرس)

همکاری نظامی

توافقنامه بر همکاری‌های نظامی و امنیتی تأکید کرده است، اما از تبدیل این شراکت به یک اتحاد نظامی کامل جلوگیری می‌کند. این همکاری شامل تبادل هیئت‌های نظامی، آموزش پرسنل، انجام تمرینات مشترک و مشارکت در کنفرانس‌های بین‌المللی می‌شود.
دو کشور بر تقویت همکاری در مبارزه با تروریسم، تبادل اطلاعات امنیتی و هماهنگی بین وزارتخانه‌های داخلی تأکید کرده‌اند. همچنین، همکاری در زمینه‌های حقوقی، کنترل تسلیحات و خلع سلاح نیز در توافقنامه گنجانده شده است.
توافقنامه به توسعه روابط تجاری و اقتصادی، بهبود شبکه‌های حمل‌ونقل و تدارکات، و افزایش مبادلات تجاری بین دو کشور اشاره کرده است. همچنین، استفاده از ارزهای ملی در مبادلات و مقابله با تحریم‌های یکجانبه غرب نیز مورد تأکید قرار گرفته است.
این توافقنامه تمامی جنبه‌های همکاری سیاسی، اقتصادی، امنیتی، نظامی و فرهنگی را پوشش می‌دهد. با این حال، نکته جالب توجه این است که در بند پایانی توافقنامه آمده است: «در صورت بروز اختلاف در تفسیر مفاد این توافقنامه، نسخه انگلیسی سند مرجع خواهد بود.»