یک سناتور ارشد به «الشرق الأوسط»: بایدن برای مقابله با تهدید ایران باید شراکت ها را تقویت کند

جیم ریش از بایدن خواست تا روابط را بهبود بخشد و به متحدان اطمینان دهد

یک سناتور ارشد به «الشرق الأوسط»: بایدن برای مقابله با تهدید ایران باید شراکت ها را تقویت کند
TT

یک سناتور ارشد به «الشرق الأوسط»: بایدن برای مقابله با تهدید ایران باید شراکت ها را تقویت کند

یک سناتور ارشد به «الشرق الأوسط»: بایدن برای مقابله با تهدید ایران باید شراکت ها را تقویت کند

سفر جو بایدن رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا به منطقه با موجی از استقبال اعضای برجسته کنگره این کشور مواجه شد. انتقادات گسترده ای که دولت در مورد رسیدگی به پرونده ایران در کنگره با آن مواجه است، به درخواست های فشرده برای ترمیم روابط متشنج با کشورهای منطقه تبدیل شده است. جیم ریچ نماینده ارشد جمهوری خواه در کمیته روابط خارجی سنا در اظهارات اختصاصی به «الشرق الأوسط» بر این موضوع تاکید کرد.

کسری بودجه
ریچ گفت: «رئیس‌جمهور کسری بودجه جدی دارد و باید این مشکل را با شرکای ما در خاورمیانه برطرف کند. بین پرونده های خروج از افغانستان و انتقال به اقیانوس هند-پاسیفیک، سیاست‌های سختگیرانه فروش تسلیحات و سیاستی که با ایران دنبال می‌شود و امنیت شرکای ما را تهدید می‌کند، رئیس جمهور باید به منطقه اطمینان دهد که ایالات متحده یک شریک قابل اعتماد باقی خواهد ماند. در غیر این صورت، خطر از دست دادن منطقه را به روسیه و چین خواهیم داشت».
ریچ از عملکرد دولت فعلی انتقاد کرد و گفت: «بسیاری از شرکای منطقه ای ما بر این باورند که سرمایه سیاسی رئیس جمهور به سرعت رو به وخامت است و آنها مشتاقانه منتظر دولت بعدی هستند».
او نگران است که شاید سفر بایدن به منطقه دیر شده است و گفت: «اگرچه ما در نهایت می بینیم که دولت شروع به تغییر مسیر خود با توجه به برخی از سیاست های مضر خود در خاورمیانه، به ویژه در مورد توافق نامه ابراهیم کرده است، با این حال، بسیاری از این مراحل دیر شده است و سیاست با ایران همچنان نقطه گیر اصلی است».

قاطعیت در برخورد با ایران
با توجه به پرونده ایران و تلاش های مستمر دولت بایدن برای بازگشت به توافق هسته ای با آن، این سناتور جمهوری خواه، دولت آمریکا را به دلیل تلاش برای بازگشت به توافق، به تهدید امنیت متحدانش در خاورمیانه متهم کرد.
وی با اشاره به تلاش تهران برای ارائه «صدها پهپاد به روسیه برای استفاده در اوکراین، گفت: «این توافق همچنان مملو از مشکلات است و به طور کامل به تروریسم منطقه ای ایران و برنامه موشکی بالستیک آن رسیدگی نمی‌کند».
این سناتور ارشد افزود: «همانطور که بعد از توافق هسته ای 2015 دیدیم، معافیت های تحریمی حمایت ایران از تروریسم را افزایش می دهد. این توافق همچنین راه نجاتی برای روسیه در بحبوحه تجاوزاتش به اوکراین خواهد بود. تضاد اساسی بین رویکرد رئیس جمهور آمریکا در قبال ایران و منافع امنیت ملی ما با شرکای ما در اسرائیل و خاورمیانه وجود دارد. زمان آن فرا رسیده است که به جای سردرگمی و هل شدن در حین نشستن میز، میز را ترک کنیم».

همکاری امنیتی منطقه ای
ریچ حمایت خود را از همکاری های امنیتی بین کشورهای منطقه ابراز کرد و از بایدن خواست تا به دنبال تسهیل این امر باشد و گفت: «اسرائیل و متحدان ما در کشورهای خلیج علاقه صمیمانه خود را برای ایجاد روابط امنیتی جدید در نوع خود برای محافظت در برابر تهدید ایران ابراز کرده اند. دولت بایدن باید این تلاش ها را انجام دهد. متأسفانه، رد توافقنامه آبراهام توسط دولت به دلیل اینکه آنها بخشی از میراث ترامپ (رئیس جمهور سابق) هستند، زمان ارزشمندی را تلف کرد، اما من امیدوارم که اکنون بتوانیم آن را جبران کنیم».

درخواست های مشابه از سوی دموکرات ها
این گونه مواضع تنها به حزب جمهوری خواه محدود نمی شود، بلکه رهبران برجسته دموکرات علیرغم ملاحظات محافظه کارانه خود در مورد انتقاد شدید و مستقیم از دولت، مواضع مشابهی را ابراز کرده اند. در این زمینه، باب منندز سناتور دموکرات و رئیس کمیته روابط خارجی سنا، از رئیس جمهور آمریکا در اولین سفر خود به خاورمیانه خواست بر پایبندی آمریکا به تعهداتش در خاورمیانه تاکید کند.
منندز از اهمیت این سفر که شامل اسرائیل، کرانه باختری و سعودی است، در ترمیم روابط با منطقه گفت. وی از بایدن خواست که برای بهبود این روابط و متحد کردن تلاش‌ها برای مقابله با تهدید ایران اقدام کند.
وی گفت: «او (بایدن) باید تأکید کند که ایالات متحده از طریق دیپلماسی به رهبری خود ادامه خواهد داد و متحدان خود را حول یک دیدگاه مشترک متحد خواهد کرد. این کشور باید بازیگران منطقه ای را با مقابله با قصد ایران برای افزایش توانمندی های هسته ای خود و تهدید همسایگان خود گرد هم آورد».



نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
TT

نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)

با وجود هیاهوی پیش از مذاکرات اروپا و ایران در ژنو، این مذاکرات بدون ارائه طرح یا نقشه راه جدیدی برای پرونده هسته‌ای برگزار شد. برخلاف تبلیغات رسانه‌های نزدیک به حکومت ایران، مذاکرات نه تنها به مسائل هسته‌ای محدود نبود، بلکه به روابط نظامی ایران و روسیه نیز پرداخت. این موضوع را دو دیپلمات ارشد اروپایی به "الشرق الأوسط" تأیید کردند.

یکی از دیپلمات‌های اروپایی اذعان کرد که دیدار میان مقامات ایرانی و اروپایی در ژنو نشان داد که اختلافات میان طرفین در چندین زمینه رو به افزایش است.

دیپلمات دیگری پیش‌تر گفته بود که این دیدارها بخشی از تلاش برای حفظ کانال‌های گفت‌وگو با ایران است. وی افزود که این جلسات جامع خواهد بود و تصمیم‌گیری درباره نحوه برخورد با مسئله هسته‌ای ایران به پس از مشخص شدن سیاست‌های دولت ترامپ در آغاز سال آینده موکول خواهد شد.

ادامه نشست‌های نیویورک در ژنو

به گفته منابع "الشرق الأوسط"، این نشست‌ها از پیش برنامه‌ریزی شده بود و در ادامه گفت‌وگوهایی بود که در سپتامبر گذشته در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک انجام شد. در آن نشست‌ها، تمرکز بر موضوعات هسته‌ای ایران و همکاری نظامی ایران و روسیه بود.

روز جمعه، مدیران سیاسی وزارت‌خانه‌های خارجه فرانسه، بریتانیا و آلمان با مجید تخت روانچی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر خارجه ایران، دیدار کردند. این نشست‌ها پس از ملاقات مقامات ایرانی با انریکه مورا، میانجی اروپایی در مذاکرات هسته‌ای، برگزار شد.

مورا در پلتفرم «ایکس» (توییتر سابق) نوشت که این نشست «صریح» بوده و او از ایران خواسته است تا همکاری نظامی خود با روسیه را متوقف کند و همچنین بر ضرورت یافتن راه‌حل دیپلماتیک برای مسئله هسته‌ای و پایان دادن به مداخلات منطقه‌ای ایران تأکید کرده است.

در مقابل، غریب‌آبادی در واکنش به اتحادیه اروپا در توییتی نوشت: «اروپا به دلیل نبود اعتماد و مسئولیت‌پذیری، بازیکن جدی‌ای نیست.» او همچنین سیاست‌های عمومی اتحادیه اروپا را مورد انتقاد قرار داده و رفتار آن را «غیرمسئولانه» توصیف کرد.

غریب‌آبادی پس از دیدار با نمایندگان تروئیکای اروپایی، نوشت که گفت‌وگوها بر پرونده هسته‌ای و رفع تحریم‌ها متمرکز بوده و ایران به منافع مردم خود پایبند است و دیپلماسی و گفت‌وگو را ترجیح می‌دهد. او تأکید کرد که توافق شد کانال‌های دیپلماتیک در آینده نزدیک باز بماند.

 

فرصت مکانیزم ماشه؟

نشست‌های ژنو تنها چند روز پس از آن برگزار شد که فرانسه، بریتانیا و آلمان پیش‌نویس قطعنامه‌ای علیه ایران را به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کردند که به تصویب رسید. این قطعنامه، ایران را به دلیل عدم همکاری با آژانس و افزایش غنی‌سازی اورانیوم محکوم کرد.

ایران نیز با اعلام برنامه خود برای نصب هزاران سانتریفیوژ جدید، به این اقدام واکنش نشان داد.

با این حال، یک دیپلمات اروپایی به "الشرق الأوسط" گفت که بحث درباره فعال کردن مکانیزم ماشه یا «اسنپ‌بک» هنوز زود است.

بریتانیا نیز پیش‌تر اشاره کرده بود که ممکن است از این مکانیزم استفاده کند و در بیانیه‌ای گفت: «ما همچنان به استفاده از همه اقدامات دیپلماتیک برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای متعهدیم، از جمله استفاده از مکانیزم ماشه در صورت لزوم.»

مکانیزم ماشه امکان بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را به دلیل نقض تعهدات هسته‌ای در توافق 2015 فراهم می‌کند. این توافق توسط ایالات متحده در سال 2018، در دوره نخست ریاست جمهوری دونالد ترامپ، ترک شد.

ایران از بازگشت ترامپ به استراتژی «فشار حداکثری» و تلاش برای فعال کردن مکانیزم ماشه نگران است. همچنین، تهران بیم آن دارد که قدرت‌های اروپایی نیز این مکانیزم را فعال کنند.

هیاهوی بی‌دلیل

با وجود همه این مباحث، نشست‌های ژنو تنها به پرونده هسته‌ای محدود نبود. یک دیپلمات اروپایی گفت که این جلسات طبق برنامه پیش رفته و او «هیاهوی رسانه‌ای اغراق‌آمیز» پیش از این نشست‌ها را درک نمی‌کند.

پیش‌تر، یکی از مقامات ایرانی به «رویترز» گفته بود که اگر ایران و تروئیکای اروپایی بتوانند «نقشه راه» توافق هسته‌ای را تدوین کنند، آمریکا تصمیم خواهد گرفت که توافق 2015 را احیا کند یا آن را کنار بگذارد.

این توافق در اکتبر سال آینده منقضی می‌شود و جامعه بین‌المللی باید مذاکراتی برای توافق جدید با ایران آغاز کند. دیپلمات‌های اروپایی گفته‌اند که توافق فعلی قابل احیا نیست اما می‌تواند مبنایی برای مذاکرات آتی باشد.