بایدن از زور به عنوان «آخرین راه حل» برای مقابله با ایران استفاده می‌کند



جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا در جریان سفرش به اسرائیل (رویترز)
جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا در جریان سفرش به اسرائیل (رویترز)
TT

بایدن از زور به عنوان «آخرین راه حل» برای مقابله با ایران استفاده می‌کند



جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا در جریان سفرش به اسرائیل (رویترز)
جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا در جریان سفرش به اسرائیل (رویترز)

جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا که سفر خاورمیانه به سر می‌برد، گفت که از زور به عنوان آخرین راه حل برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته ای استفاده خواهد کرد.
بایدن در مصاحبه با کانال ۱۲ اسرائیل که قبل از خروج وی از واشینگتن ضبط شده و شامگاه چهارشنبه پخش شد، افزود که او سپاه پاسداران ایران را در فهرست سازمان‌های تروریستی خارجی آمریکا نگه می‌دارد، حتی اگر این امر منجر به فسخ توافق هسته‌ای ایران در سال ۲۰۱۵ شود.
به گزارش خبرگزاری رویترز، وی در پاسخ به این سؤال که آیا اظهارات قبلی اش مبنی بر جلوگیری از دستیابی تهران به سلاح هسته ای به معنای استفاده از زور علیه ایران است؟، بایدن گفت: اگر این آخرین راه حل باشد، بله.
ایران انکار می‌کند که به دنبال تسلیحات هسته ای است و می‌گوید برنامه هسته ای اش فقط برای اهداف صلح آمیز است.
تهران در سال ۲۰۱۵ با شش قدرت بزرگ قراردادی منعقد کرد که بر اساس آن برنامه هسته ای خود را محدود کرد تا در ازای رهایی از تحریم‌های اقتصادی، دستیابی به تسلیحات را دشوارتر کند.
دونالد ترامپ رئیس‌جمهور سابق آمریکا در سال ۲۰۱۸ از این توافق خارج شد و تحریم‌های شدیدی را علیه ایران اعمال کرد که باعث شد تهران حدود یک سال بعد شروع به نقض محدودیت‌های هسته‌ای در توافق کند.
تلاش‌ها برای احیای این توافق تاکنون ناکام مانده‌است و یک مقام ارشد آمریکایی به رویترز گفت که پس از مذاکرات غیرمستقیم دو هفته پیش بین آمریکا و ایران در دوحه، شانس احیای آن کاهش یافت.
مذاکره کنندگان در ماه مارس به یک توافق جدید نزدیک بودند، اما مذاکرات عمدتاً به دلیل رد درخواست تهران برای حذف سپاه پاسداران ایران از فهرست تروریسم توسط ایالات متحده شکست خورد.



مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
TT

مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)

با امضای توافقنامه «شراکت استراتژیک جامع» بین روسیه و ایران، روابط دو کشور وارد مرحله‌ای جدید شده است که در آن منافع طرفین به شکلی بی‌سابقه به هم نزدیک می‌شوند. با این حال، در مسکو تردیدهایی درباره تمایل تهران به بازگشایی به سوی غرب وجود دارد.

این توافقنامه پایه‌ای قانونی برای گسترش همکاری‌های وسیع بین دو کشور فراهم می‌کند و جایگزین توافقنامه همکاری سال ۲۰۰۱ می‌شود که پیش‌تر زمینه‌های محدودی برای همکاری ایجاد کرده بود.

در طول ۲۵ سال گذشته، روابط مسکو و تهران به شدت توسعه یافته و تحولات بزرگی در منطقه رخ داده است که دو کشور را وادار به بازنگری در اساس همکاری‌های خود کرده است. با این حال، مسیر رسیدن به این توافقنامه هموار نبوده و موانع زیادی بر سر راه آن وجود داشته است.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، پس از مذاکرات در مسکو، برای حضور در مراسم امضا آماده می‌شوند (عکس: آسوشیتدپرس)

موضع روسیه در قبال تحولات جنگ قره‌باغ و سوریه، که به منافع منطقه‌ای ایران آسیب زد، باعث ایجاد تردیدهایی در تهران درباره قابل اعتماد بودن مسکو به عنوان یک شریک استراتژیک شده است. از سوی دیگر، مسکو نیز همواره با نگرانی به تلاش‌های ایران برای بازگشایی کانال‌های ارتباطی با غرب نگاه کرده است.

انتخاب زمان امضای این توافقنامه جلب توجه می‌کند. این توافقنامه پس از چندین تأخیر و درست سه روز قبل از تحلیف رئیس‌جمهور جدید آمریکا، دونالد ترامپ، امضا شد. برخی تحلیل‌گران معتقدند که مسکو و تهران پس از تحولات سوریه و اوکراین، تصمیم گرفتند تا با تقویت مواضع خود، آماده مذاکرات آینده شوند.
این توافقنامه در ۴۷ بند، حوزه‌های مختلف همکاری از جمله تجارت، انرژی، آموزش و گردشگری را پوشش می‌دهد. بخش قابل توجهی از آن به همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز اختصاص دارد، حوزه‌ای که ایران به زودی چالش‌های دیپلماتیک جدی در آن پیش رو خواهد داشت.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در کرملین، مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ (آسوشیتدپرس)

همکاری نظامی

توافقنامه بر همکاری‌های نظامی و امنیتی تأکید کرده است، اما از تبدیل این شراکت به یک اتحاد نظامی کامل جلوگیری می‌کند. این همکاری شامل تبادل هیئت‌های نظامی، آموزش پرسنل، انجام تمرینات مشترک و مشارکت در کنفرانس‌های بین‌المللی می‌شود.
دو کشور بر تقویت همکاری در مبارزه با تروریسم، تبادل اطلاعات امنیتی و هماهنگی بین وزارتخانه‌های داخلی تأکید کرده‌اند. همچنین، همکاری در زمینه‌های حقوقی، کنترل تسلیحات و خلع سلاح نیز در توافقنامه گنجانده شده است.
توافقنامه به توسعه روابط تجاری و اقتصادی، بهبود شبکه‌های حمل‌ونقل و تدارکات، و افزایش مبادلات تجاری بین دو کشور اشاره کرده است. همچنین، استفاده از ارزهای ملی در مبادلات و مقابله با تحریم‌های یکجانبه غرب نیز مورد تأکید قرار گرفته است.
این توافقنامه تمامی جنبه‌های همکاری سیاسی، اقتصادی، امنیتی، نظامی و فرهنگی را پوشش می‌دهد. با این حال، نکته جالب توجه این است که در بند پایانی توافقنامه آمده است: «در صورت بروز اختلاف در تفسیر مفاد این توافقنامه، نسخه انگلیسی سند مرجع خواهد بود.»