اجلاس تهران، روند ژنو سوریه را «زیر خاک» برد

عملیات نظامی ترکیه با مخالفت آشکار روسیه و ایران مواجه شد

اجلاس تهران، روند ژنو سوریه را «زیر خاک» برد
TT

اجلاس تهران، روند ژنو سوریه را «زیر خاک» برد

اجلاس تهران، روند ژنو سوریه را «زیر خاک» برد

نشست سران ایران، روسیه و ترکیه که روز سه شنبه در تهران برگزار شد، اختلافات را در مورد پرونده سوریه، به ویژه عملیات نظامی مورد انتظار ترکیه علیه یگان‌های مدافع خلق کرد تقویت کرد.
در حالی که بیانیه مشترک منتشر شده در پایان دیدار ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه با همتایان ترکیه ای خود، رجب طیب اردوغان و ایرانی ابراهیم رئیسی، بر نقاط توافق میان آنها تأکید شده‌است، اما قابل توجه بود که این نشست ظاهراً تلاش‌های مسکو برای «دفن کردن» مسیر ژنو قانون اساسی سوریه را تکمیل کرد.
بیانیه پایانی علیرغم تمرکز بر نقاط توافق، در واقع ادامه واگرایی در مواضع سه طرف را تقویت کرد، به طوری که حضور ایران و روسیه در سمتی متفاوت از ترکیه تثبیت شده بود.
این موضوع با اعلام صریح مسکو و تهران مبنی بر رد هرگونه اقدام نظامی ترکیه در شمال سوریه و هشدار نسبت به تأثیر آن بر ثبات منطقه و تمامیت ارضی سوریه همراه شد.
نتیجه این اجلاس نیز، شاید مهم‌ترین، در پس زمینه جنگی که روسیه اخیراً علیه ژنو به عنوان پایتخت جلسات کمیته قانون اساسی سوریه به راه انداخت، ظاهر شد.
قابل توجه بود که بیانیه‌ها و اظهارات رسمی بر «ارجحیت» محور آستانه در راه اندازی روند اصلاح قانون اساسی متمرکز شده و مهمترین نقش را در این میان از طریق نشست سوچی ایفا کرد، اما در عین حال هیچ اشاره ای به «روند ژنو» نشد.
در عوض، پوتین گفت که تروئیکا «می‌تواند روند مذاکرات بین طرف‌های سوری را پیش ببرد» بدون اینکه مشخص کند چگونه، کی و کجا؟



گزارش‌هایی از مذاکرات آمریکا و ایران برای کاهش تنش‌ها

تصویری ترکیبی از ایلان ماسک و امیر سعید ایروانی، نماینده ایران در سازمان ملل متحد (AFP)
تصویری ترکیبی از ایلان ماسک و امیر سعید ایروانی، نماینده ایران در سازمان ملل متحد (AFP)
TT

گزارش‌هایی از مذاکرات آمریکا و ایران برای کاهش تنش‌ها

تصویری ترکیبی از ایلان ماسک و امیر سعید ایروانی، نماینده ایران در سازمان ملل متحد (AFP)
تصویری ترکیبی از ایلان ماسک و امیر سعید ایروانی، نماینده ایران در سازمان ملل متحد (AFP)

روزنامه نیویورک تایمز به نقل از دو مقام ایرانی گزارش داد که ایلان ماسک، میلیاردر معروف که توسط رئیس‌جمهور منتخب، دونالد ترامپ، برای ریاست دپارتمان تازه‌تأسیس «کارایی دولتی» معرفی شده، در اوایل هفته جاری در نیویورک با امیر سعید ایروانی، نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد، دیدار کرده است. هدف این دیدار «بحث درباره کاهش تنش‌ها» بین ایالات متحده و ایران عنوان شده است.

مشخص نیست که آیا ترامپ ماسک را برای این مأموریت انتخاب کرده یا اینکه تا چه حد به پیشنهادهای او گوش خواهد داد. باید توجه داشت که این سمت ماسک غیرحکومتی است و هدف آن تهیه برنامه‌هایی برای بهبود کارایی نهادهای مختلف دولت آمریکاست.

پاسخ ایران به ادعای «وال استریت ژورنال»

همزمان با انتشار این خبر، هیئت نمایندگی ایران در نیویورک به صورت مختصر به ادعای روزنامه وال استریت ژورنال پاسخ داد. این روزنامه مدعی شده بود که ایران به آمریکا اطلاع داده است که قصد کشتن ترامپ را ندارد. نسخه‌ای از این پاسخ به روزنامه الشرق الأوسط نیز ارسال شد که در آن آمده بود: «ما درباره جزئیات پیام‌های رسمی تبادل‌شده بین دو کشور، بیانیه عمومی صادر نمی‌کنیم.»

در این پاسخ تأکید شده که تهران از مدت‌ها پیش تعهد خود را به پیگیری پرونده ترور سردار قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران، از طریق «مسیرهای قانونی و قضایی» و در چارچوب اصول شناخته‌شده حقوق بین‌الملل اعلام کرده است.

روزنامه وال استریت ژورنال همچنین گزارش داده که ایران ماه گذشته پیام محرمانه‌ای به رئیس‌جمهور آمریکا، جو بایدن، ارسال کرده است. در این پیام، ایران «تعهد کتبی» داده که قصد ترور ترامپ را ندارد. این پیام در 14 اکتبر ارسال شده بود، یعنی پس از حمله موشکی ایران به اسرائیل در اول اکتبر و پیش از حملات هوایی اسرائیل به تأسیسات ایرانی در 26 اکتبر.

این پیام در پاسخ به هشداری کتبی بود که آمریکا در سپتامبر امسال به ایران ارسال کرده بود. بر اساس گزارش‌ها، پیام بایدن به دست رهبر ایران، آیت‌الله خامنه‌ای، رسید. در این پیام تأکید شده که دولت آمریکا تهدیدهای علیه ترامپ را یک مسئله امنیت ملی مهم می‌داند و با آن به عنوان «عملی جنگی» برخورد خواهد کرد.

مقامات آمریکایی یا تیم ترامپ در مورد اینکه آیا ترامپ از پاسخ ایران مطلع شده یا نه، اظهار نظری نکرده‌اند. هفته گذشته، وزارت دادگستری آمریکا جزئیاتی درباره اتهام‌های مربوط به طرح‌های عوامل ایرانی برای ترور ترامپ ارائه کرده بود.

دیدار ماسک با ایروانی

پیش از انتشار این گزارش، نیویورک تایمز اعلام کرده بود که ایلان ماسک دوشنبه گذشته در مکانی محرمانه با امیر سعید ایروانی دیدار کرده است. این دیدار بیش از یک ساعت به طول انجامید و هدف آن بررسی راه‌های کاهش تنش‌ها بین تهران و واشنگتن بود. دو مقام ایرانی این دیدار را «مثبت» و «خبری خوش» توصیف کردند.

در پاسخ به سؤالی درباره این دیدار، استفن چونگ، مدیر ارتباطات ترامپ، گفت: «ما درباره گزارش‌های مربوط به دیدارهای خصوصی، چه انجام شده باشند و چه نه، اظهارنظر نمی‌کنیم.»

کارولین لویت، سخنگوی دولت ترامپ، در بیانیه‌ای گفت: «مردم آمریکا ترامپ را دوباره انتخاب کردند زیرا به او اعتماد دارند که کشور را هدایت کند و صلح را از طریق قدرت در سراسر جهان بازگرداند.» او افزود: «وقتی ترامپ به کاخ سفید بازگردد، اقدام لازم برای تحقق این هدف را انجام خواهد داد.»

شهروندی قدرتمند در دولت ترامپ

ماسک به عنوان یک شهروند غیررسمی اما بسیار تأثیرگذار در انتقال قدرت ترامپ شناخته شده است. او تقریباً در تمام مصاحبه‌های کاری حضور داشته و حتی در تماس تلفنی هفته گذشته ترامپ با رئیس‌جمهور اوکراین، ولودیمیر زلنسکی، نیز نقش ایفا کرده است. در این تماس، ترامپ گوشی را به ماسک داد که نقش مهمی در تأمین ارتباطات اوکراین در جریان جنگ با روسیه ایفا کرده است.