سعودی توافقنامه آرتمیس ناسا را امضا کرد

شاهزاده سلطان بن سلمان بن عبد العزیز و فضانوردان شاتل دیسکاوری

سعودی توافقنامه آرتمیس ناسا را امضا کرد
TT

سعودی توافقنامه آرتمیس ناسا را امضا کرد

سعودی توافقنامه آرتمیس ناسا را امضا کرد

حضور شاهزاده سلطان بن سلمان به عنوان اولین فضانورد عرب و مسلمان در شاتل دیسکاوری آمریکا در ۱۹۸۵ موثر و الهام بخش نسل های بعدی در سعودی و علاقمندان به کشف اعماق ناشناخته فضا بود.
سعودی نقش خود در عرصه فضایی را دوباره از سرگرفت. محمد التمیمی رییس اجرایی کمیسیون فضایی سعودی گفت «سعودی در کانون ماموریت فضایی بازگشت انسان به ماه پس از یک وقفه ۵۰ ساله خواهد بود».
التمیمی افزود «پیوستن سعودی به توافقنامه آرتمیس برای کشف فضا در راستای اهداف غیر مسلحانه اجرا و گام بزرگی در مسیر پیشروی در حوزه اقتصاد فضا است».
آمریکا از پیوستن سعودی به توافقنامه آرتمیس با ناسا استقبال کرد. این توافقنامه سند تاریخی و بلندپروازانه ای برای اکتشاف های فضایی توسط انسان به شمار می رود و مقدمه ای برای اولین ماموریت انسان به مریخ است.
شرکت مورگان استنلی در گزارشی گفت «صنعت فضا در جهان ممکن است تا ۲۰۴۰ بیش از یک تریلیون دلار درآمد داشته باشد».
از سوی دیگر، دولت سعودی برای شناسایی زمینه های غیر متعارف برای تنوع اقتصادی می کوشد و اقتصاد نوید بخش و آینده دار فضا در راس این بخش های غیر متعارف قرار دارد. دولت سعودی در نظر دارد با بررسی قابلیت های اقتصاد فضا در منابع خود در راستای اولویت ها و اهداف سعودی در حوزه خلاقیت به عنوان کانون اصلی اقتصادهای آینده تنوع ایجاد کند.
ماموریت شاتل دیسکاوری ۱۷ ژوئن  ۱۹۸۵ با حضور ۷ فضانورد آغاز شد. ۵ فضانورد آمریکایی و شاهزاده سلطان بن سلمان بن عبد العزیز و یک فضانورد فرانسوی در ماموریت شاتل دیسکاوری بودند و از آن زمان ارتباط سعودی با فضا قطع نشد.
تشکیل کمیسیون فضایی سعودی در ۲۰۱۸ انگیزه مهمی برای افزایش پژوهش های علمی و فعالیت های صنعتی مربوطه و زمینه های اقتصادی آینده دار و مشارکت موثر سعودی در اقتصاد فضا و توسعه شراکت فضایی با جامعه بین الملل به شمار می رود.
کمیسیون فضایی سعودی با طرح های ابتکاری گوناگون برای پرورش و مهارت آموزی منابع انسانی متخصص و افزایش آگاهی فضایی میان نسل های جوان و توانمند سازی آنان برای تحقق پیشروی در علوم فضا می کوشد.
توافقتنامه آرتمیس بین سعودی و ناسا ۱۳ بند دارد که منجر به تحقق اهداف بلند پروازانه سعودی در حوزه فضا و افزایش حضور سعودی در عرصه بین الملل می شود و برنامه های متعدد مثل ماموریت های علمی و اکتشافی و تقویت اقتصاد فضا و توسعه ظرفیت های پژوهش مدارانه و منابع انسانی و اجرای اهداف تنوع اقتصادی با جذب سرمایه گذاری های خارجی و اشتغال زایی برای چند هزار جوان سعودی را در برمی گیرد.
توافقنامه آرتمیس سه مرحله ای است که پروازهای فضایی به منظور انجام ماموریت های فضایی با پرتاب کاوشگر را در برمی گیرد و مرحله دوم شامل فرستادن فضانوردان و کارشناسان برای اکتشاف فضا و بازگشت بدون فرود روی کره ماه می شود. مرحله سوم فرود روی کره ماه و تکمیل پژوهش ها و اکتشافات فضایی است.



ریاض با ناسا برای پرتاب نخستین ماهواره سعودی همکاری می‌کند

ماهواره برای جمع‌آوری داده‌های دقیق درباره فعالیت خورشیدی و تأثیر آن بر میدان مغناطیسی زمین طراحی شده است تا به پژوهش‌های جهانی در زمینه فضا کمک کند (شاترستاک)
ماهواره برای جمع‌آوری داده‌های دقیق درباره فعالیت خورشیدی و تأثیر آن بر میدان مغناطیسی زمین طراحی شده است تا به پژوهش‌های جهانی در زمینه فضا کمک کند (شاترستاک)
TT

ریاض با ناسا برای پرتاب نخستین ماهواره سعودی همکاری می‌کند

ماهواره برای جمع‌آوری داده‌های دقیق درباره فعالیت خورشیدی و تأثیر آن بر میدان مغناطیسی زمین طراحی شده است تا به پژوهش‌های جهانی در زمینه فضا کمک کند (شاترستاک)
ماهواره برای جمع‌آوری داده‌های دقیق درباره فعالیت خورشیدی و تأثیر آن بر میدان مغناطیسی زمین طراحی شده است تا به پژوهش‌های جهانی در زمینه فضا کمک کند (شاترستاک)

در گامی که نشان‌دهنده صعود پادشاهی عربی سعودی به عنوان یک بازیگر تأثیرگذار در بخش جهانی فضا است، این کشور به نمایندگی از «سازمان فضایی سعودی»، توافقنامه اجرایی با سازمان فضایی آمریکا (ناسا) برای پرتاب نخستین ماهواره سعودی ویژه مطالعه اقلیم فضا امضا کرده است. این ماهواره بخشی از مأموریت تاریخی «آرتمیس ۲» خواهد بود؛ دومین پرواز سرنشین‌دار در چارچوب برنامه «آرتمیس» ناسا که از مهم‌ترین پروژه‌های فضایی جهان به شمار می‌آید.

این همکاری ادامه توافقنامه‌ای جامع است که در ژوئیه ۲۰۲۴ میان دولت‌های پادشاهی عربی سعودی و ایالات متحده آمریکا به امضا رسید و همچنین تعهد سعودی به اجرای توافقنامه بین‌المللی «آرتمیس» را نشان می‌دهد؛ توافقی که ائتلافی از کشورهای مشارکت‌کننده در اکتشاف صلح‌آمیز ماه، مریخ و سیارک‌ها را در بر می‌گیرد.

ولی‌عهد سعودی، شاهزاده محمد بن سلمان، در حال دست دادن با رئیس‌جمهور آمریکا دونالد ترامپ در جریان سفر تاریخی به پادشاهی (رویترز)

مأموریتی سعودی با دیدگاه جهانی

اهمیت این توافق تنها به بُعد نمادین آن محدود نمی‌شود، بلکه گامی عملی در تثبیت نقش پادشاهی به عنوان یک بازیگر علمی و فناورانه در عرصه فضا محسوب می‌شود. ماهواره سعودی، که یکی از ابتکارات راهبردی در قالب برنامه توسعه صنعت ملی و خدمات لجستیک (ندلب) است، با هدف جمع‌آوری داده‌های علمی دقیق درباره فعالیت‌های خورشیدی و تأثیر آن‌ها بر میدان مغناطیسی زمین طراحی شده است. این داده‌ها برای پشتیبانی از پژوهش‌های جهانی در زمینه فضا، افزایش ایمنی فضانوردان در مأموریت‌ها، و تضمین کارایی و پایداری سامانه‌های ارتباطی و ماهواره‌ای که ستون فقرات زیرساخت دیجیتال جهان هستند، حیاتی تلقی می‌شوند.

تقویت توان داخلی و نوآوری ملی

همزمان با جنبه علمی بین‌المللی، این مأموریت ابعاد ملی مهمی نیز دارد؛ از جمله کمک به بومی‌سازی فناوری‌های پیشرفته فضایی در کشور و افزایش سهم محتوای بومی در صنایع راهبردی. این مأموریت همچنین از تلاش‌ها برای پرورش سرمایه انسانی سعودی در زمینه علوم فضایی حمایت می‌کند؛ از طریق آموزش و توانمندسازی نیروهای ملی برای طراحی، اجرای و بهره‌برداری از سامانه‌های فضایی. در همین زمینه، «سازمان فضایی سعودی» تأکید دارد که این پروژه‌ها صرفاً برای تثبیت جایگاه در نقشه جهانی فضا نیست، بلکه برای تحقق اهداف چشم‌انداز ۲۰۳۰ کشور در راستای ساختن اقتصادی دانش‌محور بر پایه نوآوری، فناوری و انتقال دانش نیز طراحی شده‌اند.

 

شراکت راهبردی در لحظه‌ای نمادین

توافق‌نامه در حاشیه سفر رئیس‌جمهور آمریکا دونالد ترامپ به پادشاهی امضا شد؛ لحظه‌ای با بار راهبردی که استحکام روابط دوجانبه و عمق همکاری میان دو کشور در حوزه فناوری و نوآوری را نشان می‌دهد.

در واکنش به این رویداد، مقام‌های دو طرف تأکید کردند که این پروژه افق‌های جدیدی برای همکاری‌های پژوهشی و فناورانه می‌گشاید و نقش پادشاهی را به عنوان نیرویی بلندپرواز در حوزه فضا که بر شراکت‌های علمی پیشرفته تکیه دارد، تقویت می‌کند.

این گام همچنین در چارچوب راهبرد گسترده‌تری است که پادشاهی برای مشارکت در پروژه‌های بزرگ بین‌المللی فضایی دنبال می‌کند؛ با هدف ایفای نقشی واقعی در تولید دانش و گسترش مرزهای کشف علمی. پادشاهی از طریق «سازمان فضایی سعودی» در پی تثبیت جایگاه خود به عنوان یک قدرت نوظهور فضایی است که باور دارد اکتشاف فضا، امتداد طبیعی آرمان‌های توسعه‌ای آن است.