ابراز نگرانی گروسی از محدودیت اطلاعات درباره هسته‌ای ایران

تهران از آمریکا برای توافق هسته ای «ضمانت های اقتصادی» خواست

گروسی در کنفرانس مطبوعاتی ماه گذشته در وین درباره نقش دوربین های مداربسته در نظارت بر فعالیت های ایران توضیح داد (رویترز)
گروسی در کنفرانس مطبوعاتی ماه گذشته در وین درباره نقش دوربین های مداربسته در نظارت بر فعالیت های ایران توضیح داد (رویترز)
TT

ابراز نگرانی گروسی از محدودیت اطلاعات درباره هسته‌ای ایران

گروسی در کنفرانس مطبوعاتی ماه گذشته در وین درباره نقش دوربین های مداربسته در نظارت بر فعالیت های ایران توضیح داد (رویترز)
گروسی در کنفرانس مطبوعاتی ماه گذشته در وین درباره نقش دوربین های مداربسته در نظارت بر فعالیت های ایران توضیح داد (رویترز)

رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، نگرانی‌های شدید در مورد افزایش محدودیت اطلاعات از تاسیسات حساس ایران را در حالی که سرعت غنی‌سازی در پنج هفته گذشته شتاب گرفته است، برجسته کرده است.
گروسی به روزنامه اسپانیایی «ال پاییس» گفت که تیم بازرسان بین المللی اطلاعات بسیار محدودی دارند و برنامه هسته ای ایران پیشرفت سریعی دارد.
گروسی در مورد عواقب اقدام ایران در ماه گذشته برای حذف دوربین های نظارتی از تاسیسات غنی سازی اورانیوم نطنز و همچنین کارگاهی برای ساخت سانتریفیوژها در پاسخ به محکومیت آن در شورای حکام «انرژی اتمی» در خصوص بررسی اثرات اورانیوم در سایت‌های مخفی هشدار داد.
گروسی آنچه در تاسیسات ایران در حال رخ دادن است را «کوری اجباری» توصیف کرد. او به این روزنامه گفت: «نتیجه نهایی این است که نزدیک به پنج هفته است که من ظرفیت نظارتی بسیار محدودی داشته ام زیرا برنامه هسته ای به سرعت در حال پیشرفت است».
او توضیح داد که «بازگرداندن کارها به حالت عادی و پرکردن خلأهای موجود در بخش‌های مفقود و ناقص به دلیل عدم نظارت آژانس غیرممکن نیست، اما به یک کار بسیار پیچیده و شاید توافقات خاص نیاز دارد».
اظهارات گروسی در حالی بیان شد که ایران و طرف‌های غربی توافق هسته‌ای از مرحله مقصر دانستن همدیگر در مذاکرات متوقف‌شده از ماه مارس به تبادل شک و تردید در مورد نیات یکدیگر برای احیای این توافق گام برداشتند.
حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران پنجشنبه شب در گفت و گو با تلویزیون دولتی گفت: «96 درصد توافق آماده است، اما آنچه کمبود دارد، تضمین های آمریکا برای بهره مندی ایران از منافع اقتصادی این توافق است».
وی در عین حال از عدم پذیرش پیام های آمریکا از سوی میانجی ها مبنی بر دست کشیدن از تلاش برای انتقام از قتل قاسم سلیمانی خبر داد.



احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)
TT

احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)

یک دیپلمات ارشد اروپایی بر این باور است که دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، به دنبال مذاکره مستقیم و محرمانه با ایران درباره برنامه هسته‌ای این کشور است و احتمالاً پیش از اکتبر ۲۰۲۵ به یک توافق جدید دست خواهد یافت.

این دیپلمات که از مذاکرات هسته‌ای پیشین با ایران آگاهی گسترده‌ای دارد، در گفت‌وگو با روزنامه «الشرق الاوسط» اظهار کرد که ماه‌های آینده نقش تعیین‌کننده‌ای در دستیابی به توافقی جدید با تهران خواهد داشت؛ توافقی که جایگزین توافق کنونی می‌شود، توافقی که دولت اول ترامپ از آن خارج شد و اعتبار آن در اکتبر آینده به پایان می‌رسد.

وی تأکید کرد که واشنگتن احتمالاً مذاکرات را با ایران «به‌صورت محرمانه و در مکانی غیر از مکان‌های معمول» که میزبان مذاکرات مشابهی در گذشته بودند، انجام خواهد داد.

در گذشته، واشنگتن و تهران مذاکرات مستقیمی را پیش از توافق هسته‌ای سال ۲۰۰۵ در مسقط، پایتخت عمان، برگزار کردند. همچنین، پس از شکست مذاکرات وین، دور جدیدی از گفتگوها در دوحه انجام شد، جایی که اتحادیه اروپا نقش میانجی را بر عهده داشت.

دولت جو بایدن، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، مذاکرات هسته‌ای را با ایران در قالب گروه ۱+۵ از سر گرفت تا این توافق را به‌طور کامل احیا کند.

در تابستان ۲۰۲۳، مذاکره‌کنندگان اروپایی پیش‌نویس یک توافق را به ایران ارائه دادند، آن‌هم پس از بیش از هفت دور مذاکرات غیرمستقیم بین ایران و ایالات متحده که در وین برگزار شد و در آن، سه کشور اروپایی (فرانسه، بریتانیا و آلمان) به همراه روسیه و چین حضور داشتند. اما ایران در آخرین لحظات از امضای توافق خودداری کرد و خواستار امتیازات بیشتری از دولت بایدن شد، امری که واشنگتن نپذیرفت.

ایران «ضعیف‌تر از گذشته» است

این دیپلمات اروپایی که در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ با «الشرق الاوسط» گفت‌وگو کرد، معتقد است که هر توافقی که اکنون میان واشنگتن و تهران حاصل شود، «بهتر از توافقی نخواهد بود که ایران دو سال پیش رد کرد».

با این حال، وی خوش‌بین است که توافقی تا پیش از اکتبر حاصل شود و افزود: «ایران در حال حاضر در موقعیتی ضعیف‌تر از گذشته قرار دارد» زیرا نفوذ نیروهای نیابتی آن در منطقه به شکلی بی‌سابقه تضعیف شده است.

وی تأکید کرد که «این موضوع به این معناست که هر توافق هسته‌ای جدیدی گسترده‌تر خواهد بود و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران را نیز شامل خواهد شد»؛ مسئله‌ای که تا پیش از این حتی تصور آن نیز ممکن نبود.

برخی کشورهای منطقه‌ای همواره خواستار توافقی گسترده‌تر با ایران بوده‌اند که علاوه بر برنامه هسته‌ای، مداخله‌های منطقه‌ای تهران را نیز محدود کند، اما ایران تاکنون این درخواست را رد کرده است.

ترامپ پیشتر با صدور یک فرمان اجرایی، تحریم‌های ایران را تشدید کرد، اما همزمان اعلام نمود که دولت او «به دنبال مذاکره و دستیابی به توافقی جدید با تهران است».

این دیپلمات اروپایی اظهار کرد که تلاش‌های ترامپ در این زمینه «جدی» است، زیرا او «می‌خواهد نام خود را در تاریخ به‌عنوان یک توافق‌ساز ثبت کند».

بااین‌حال، وی به یک مانع کلیدی اشاره کرد که هنوز پابرجاست: «عدم وجود یک مذاکره‌کننده از سوی آمریکا». وی توضیح داد که دولت جدید ایالات متحده هنوز جانشینی برای رابرت مالی، نماینده ویژه سابق در امور ایران، تعیین نکرده است.

رابرت مالی به دلیل «انتقال اطلاعات محرمانه به طرف ایرانی در جریان مذاکرات غیرمستقیم در وین» از سمت خود تعلیق و مجوزهای امنیتی‌اش لغو شد.

این دیپلمات اظهار کرد که ایران در انتظار تعیین مذاکره‌کننده‌ای از سوی واشنگتن است و «بسیار مشتاق» مذاکره با ایالات متحده می‌باشد.

او حتی مدعی شد که «ایران حاضر است هر توافقی را بپذیرد تا تحریم‌ها علیه این کشور برداشته شود».

وی افزود که این بار «مشوق‌ها و تضمین‌های اقتصادی از سوی اروپا ارائه نخواهد شد»، زیرا اروپا پس از خروج ایالات متحده از توافق و کاهش سطح تجارت با ایران «دیگر مورد اعتماد تهران نیست».

مخاطرات عدم دستیابی به توافق

بااینکه این دیپلمات مطمئن نبود که توافقی تا پیش از اکتبر ۲۰۲۵ حاصل شود، اما گفت: «اگر دولتی در آمریکا قادر به دستیابی به توافقی هسته‌ای با ایران باشد، قطعاً دولت ترامپ خواهد بود» زیرا ایران اطمینان خواهد داشت که هیچ دولت آمریکایی دیگری پس از او، این توافق را لغو نخواهد کرد؛ همان‌طور که ترامپ توافق دوران اوباما را لغو کرد.

وی هشدار داد که اگر توافقی قبل از این تاریخ حاصل نشود، کشورهای اروپایی ممکن است مکانیسم «اسنپ‌بک» را فعال کنند، که منجر به بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران خواهد شد.

سه کشور اروپایی در آخرین نشست آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هشدار دادند که «همکاری ایران در پایین‌ترین سطح ممکن قرار دارد» و فعالیت‌های هسته‌ای این کشور «به‌طور مداوم در حال افزایش است» به‌گونه‌ای که دیگر نمی‌توان اطمینان داشت که این فعالیت‌ها صلح‌آمیز باقی مانده‌اند.

این دیپلمات اروپایی هشدار داد که در صورت عدم دستیابی به توافق با ایران تا پیش از اکتبر، «خاورمیانه با یک بحران واقعی مواجه خواهد شد» و این موضوع اسرائیل را به حمله نظامی علیه ایران سوق خواهد داد.