انرژی، برنامه هسته‌ای ایران و لبنان سر میز شام مکرون و محمد بن سلمان

رئیس جمهوری فرانسه از ولیعهد سعودی در کاخ الیزه استقبال کرد

انرژی، برنامه هسته‌ای ایران و لبنان سر میز شام مکرون و محمد بن سلمان
TT

انرژی، برنامه هسته‌ای ایران و لبنان سر میز شام مکرون و محمد بن سلمان

انرژی، برنامه هسته‌ای ایران و لبنان سر میز شام مکرون و محمد بن سلمان

امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه و شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی روز گذشته در کاخ الیزه یک ضیافت شام کاری برگزارکردند که طی آن در مورد روابط دوجانبه، زمینه‌های شراکت موجود و چشم‌انداز دوجانبه گفت‌وگو کردند. همکاری‌ها و فرصت‌های توسعه آن، بررسی آخرین تحولات خاورمیانه و تلاش برای دستیابی به ثبات و صلح بین‌المللی و تبادل نظر در مورد شماری از مسائل و موضوعات مورد علاقه مشترک از جمله موضوعات این گفت‌وگو بودند.
منابع ریاست جمهوری در الیزه گفتند، مکرون چندین پرونده را با ولیعهد سعودی در میان گذاشت و مهم‌ترین آن‌ها مسائل مربوط به تامین انرژی کشورهای اروپایی است که در آن بحران‌ها و تهدیدها چند برابرمی‌شود، پرونده هسته‌ای ایران و لبنان، علاوه بر وضعیت یمن، سوریه و عراق و پرونده تروریسم که هنوز طرف اروپایی را تهدید می‌کند.
منابع ریاست جمهوری فرانسه اشاره کردند، پاریس معتقد است یکی از ابزارهای کاهش تنش‌های منطقه‌ای امکان برگزاری کنفرانسی مشابه کنفرانس بغداد است که فرانسه در برگزاری آن در تابستان گذشته و تحت نظارت سازمان ملل متحد مشارکت داشت. منابع الیزه گزارش دادند که این بحث در حال انجام است، اما به احتمال زیاد اردن میزبان آن خواهد بود و پاریس آن را ادامه کنفرانس بغداد می‌داند که به نظر پاریس فضایی برای نشستی با حضور همه طرف‌های منطقه فراهم می‌کند، اگرچه شرایط در حال حاضر نسبت به سال گذشته از نظر وجود تماس بین ایران و کشورهای حاشیه خلیج و گفت‌وگوهای سعودی و ایران تغییرکرده، اما طرف فرانسوی همچنان بر این باور است که چنین کنفرانسی مفید خواهدبود زیرا علاوه بر این در پرونده‌های دوجانبه، چالش‌هایی وجود دارد که نیاز به بررسی و رسیدگی گسترده‌تری دارد، از جمله بحران آب، بحران غذایی و تروریسم و پاریس آن را فرصتی برای حمایت و کمک به عراق می‌داند، عراقی که هنوز از بحران‌های پی در پی رنج می‌برد و هنوز به طور کامل از تهدید تروریستی که از طریق عملیات‌هایی که نیروهای عراقی یا غیرنظامیان را هدف قرار می‌دهند، به طور کامل رهایی نیافته است.

موضوع دیگری نیز وجود دارد که انتظار می‌رفت در مذاکرات بین رئیس جمهوری مکرون و شاهزاده محمد بن سلمان مطرح شود و آن برنامه هسته‌ای ایران، علاوه بر دو پرونده مرتبط یعنی برنامه موشک‌های بالستیک، سیاست برهم زننده ثبات و امضای توافقنامه نیمه نهایی مذاکرات وین. با این حال، رئیس جمهوری فرانسه همچنان بر این باور است که بازگشت به توافق 2015 همچنان امکان پذیراست، مشروط بر اینکه از اتلاف وقت و هدر دادن فرصت‌ها خودداری کنیم. با این حال، منابع دیگر در پاریس بدبین‌تر به نظر می‌رسند و حتی می‌گویند که تمایل رئیس جمهوری فرانسه برای یافتن بستری برای گفت‌وگو ممکن است تا قبل از پایان سال‌جاری تغییر یابد و دلیل آن بدبینی نسبت به احتمال بازگشت ایالات متحده و ایران به توافق‌نامه است. 
منابع فرانسوی پیشتر به « الشرق الاوسط» فاش کرده بودند که کشورهای غربی امتیازات متعددی به ایران داده‌اند که مهم‌ترین آنها کنار گذاشتن پرونده موشک‌های بالستیک و سیاست منطقه‌ای تهران در قلب مذاکرات است و اینکه امتیازات بیشتری به آن دادند و با وجود آن همچنان طفره می‌رود و زیربار نمی‌رود. این منابع گزارش دادند که پیشنهاد پیش‌روی امروز ایران تغییری نمی‌کند و هرچه امضای آن به تعویق بیفتد، رئیس جمهوری آمریکا را در خصوص درخواست حذف نام سپاه پاسداران از فهرست تروریسم، لغو تمامی تحریم‌ها و پایبندی به آن در دوراهی قرار می‌دهد؛ تضمین‌هایی که به نظر می‌رسد بایدن از نظر سیاسی قادر به ارائه آنها نیست.
به موازات آن، پرونده لبنان فضای گفت‌وگو را به خود اختصاص داد، زیرا منابع فرانسوی به سفر سال گذشته مکرون به جده و دیدار وی با ولیعهد و توافق آنها برای ایجاد مکانیسم مالی برای حمایت از لبنان در دو بخش بهداشت و آموزش اشاره کردند. با توجه به اینکه هدف امروز تقویت این سازوکار است، اما الیزه به لزوم انجام اصلاحات مورد نیاز توسط مقامات لبنانی به درخواست صندوق بین‌المللی پول و بازگشت حکومت برای دردست گرفتن تصمیم لبنان اشاره کرد. اما آنچه امروز منشأ نگرانی است عمدتاً با ترس از خلاء نهادی در صورت عدم برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در زمان تعیین شده خود سروکار دارند، زیرا منابع ریاست جمهوری فرانسه اعلام کردند آنچه پاریس منتظر آن است اینکه این انتخابات در تاریخ تعیین شده برگزار شود. در شرایط سوریه نیز منابع فرانسوی اعلام کردند، مواضع سعودی و فرانسه در این خصوص به هم نزدیک است و دو طرف درباره تحولات به ویژه شمال سوریه گفت‌وگو کردند.



انتقادهای گسترده در عراق از اظهارات «احساسی» سخنگوی دولت

باسم العوادی، سخنگوی دولت عراق(واع)
باسم العوادی، سخنگوی دولت عراق(واع)
TT

انتقادهای گسترده در عراق از اظهارات «احساسی» سخنگوی دولت

باسم العوادی، سخنگوی دولت عراق(واع)
باسم العوادی، سخنگوی دولت عراق(واع)

اظهاراتی که از سوی باسم العوادی، سخنگوی دولت عراق، مطرح شد و از سوی بسیاری «احساسی» و «غیر حرفه‌ای» توصیف شده‌اند، موجی از انتقادها را در پی داشت؛ به‌ویژه آن‌که تنها چند ساعت پس از پایان اجلاس سران عرب در بغداد و صدور بیانیه پایانی بیان شدند.

این اظهارات، حتی باعث شگفتی و ناراحتی برخی از نزدیکان دولت و دوستان شخصی العوادی شد؛ فردی که به گفته منابع آگاه، همواره به آرامش و خونسردی شهرت داشته است.
یکی از منابع نزدیک به دولت در گفت‌وگو با «الشرق الأوسط» اظهار کرد: «نمی‌دانم چه اتفاقی افتاد که باعث شد آقای العوادی چنین واکنشی نشان دهد؛ او معمولاً فردی آرام و منطقی است.»

خشم و واکنش تند

العوادی در گفت‌وگویی تلویزیونی و با لحنی تند و خشمگین اظهار داشت: «یکی از دستاوردهای این اجلاس آن است که به دیگران بگوییم: به ما احترام بگذارید، ما قوی هستیم. اگر کسی نگران بازگشت رهبری عربی عراق است، باید بداند که ما چنین قصدی نداریم.»
او با این سخنان به نوعی به دوران صدام حسین و پیامدهای جنگ‌افروزانه‌ی آن دوره اشاره کرد.

منبع مذکور افزود: «به نظر می‌رسد فشارهای مربوط به میزبانی اجلاس و انتقادهایی که از سطح مشارکت هیئت‌های عربی مطرح شد، بر برخی از مسئولان دولت تأثیر گذاشته است.»

وی در عین حال گفت که مشخص نیست آیا نخست‌وزیر محمد شیاع السودانی قصد دارد به دلیل این اظهارات، العوادی را از سمت خود برکنار کند یا خیر.

نخست‌وزیر السودانی در پایان اجلاس ضمن قدردانی از مشارکت کشورهای عربی گفت: «به نمایندگی از دولت و ملت عراق، از برادران عربی که در دو اجلاس سیاسی و توسعه‌ای بغداد شرکت کردند، تشکر می‌کنم. امیدواریم نتایج این نشست‌ها در تحقق آرمان‌های ملت‌های عربی مؤثر باشد.»

او افزود: «بغداد همواره عرصه‌ای برای همکاری مشترک عربی، مظهر قدرت و جایگاهی اثرگذار در روند تصمیم‌سازی عربی خواهد بود. ابتکارات و مصوباتی که از این اجلاس‌ها حاصل شد، پاسخی درخور به چالش‌های منطقه‌ای است. مردم عراق با آغوشی باز پذیرای هر تلاش واقعی برای آینده‌ای بهتر، ثبات و توسعه هستند.»

درخواست برای اصلاح یا عذرخواهی

در واکنش به سخنان العوادی، عماد عبداللطیف سالم، استاد اقتصاد در دانشگاه بغداد، در یادداشتی نوشت: «امیدوارم آقای باسم العوادی، سخنگوی محترم دولت، این سخنان را اصلاح کرده یا از آن عذرخواهی کند.»

به نظر می‌رسد موضوع سطح پایین نمایندگی برخی کشورها در اجلاس بغداد، ناراحتی‌هایی را در میان مقامات عراقی، از جمله سخنگوی دولت، ایجاد کرده است؛ با وجود آنکه مسئولان بارها از موفقیت نشست و توازن در سطح مشارکت دفاع کرده‌اند.

العوادی در مصاحبه‌ای دیگر که روز شنبه انجام شد، اظهار داشت: «تعامل سیاسی عراق با کشورهای عربی و سیاست خارجی ما، بر پایه درس‌هایی که از این اجلاس و سطح مشارکت کشورهای عربی گرفتیم، شکل خواهد گرفت. ما همچنان به رویکرد مثبت خود نسبت به برادران عرب پایبندیم، اما این اجلاس برای ما تجربه‌ای آموزنده بود.»

او افزود: «تعامل ما با کشورهای عربی ادامه خواهد داشت، اما این اجلاس، نقطه عطفی مهم برای دستگاه دیپلماسی عراق بود و بی‌تردید سیاست خارجی کشور بر مبنای نتایج و درس‌های آن بازنگری خواهد شد.»