فردا؛ آغاز مذاکرات غیرمستقیم آمریکا و ایران بر سر پرونده هسته‌ای

منابع اروپایی به الشرق الاوسط: این دور در غیاب سایر طرف ها انجام می شود



گفت و گوی بورل با مورا در حاشیه رایزنی‌های اروپایی-ایرانی در تهران، 25 ژوئن 2022 (AFP)
گفت و گوی بورل با مورا در حاشیه رایزنی‌های اروپایی-ایرانی در تهران، 25 ژوئن 2022 (AFP)
TT

فردا؛ آغاز مذاکرات غیرمستقیم آمریکا و ایران بر سر پرونده هسته‌ای



گفت و گوی بورل با مورا در حاشیه رایزنی‌های اروپایی-ایرانی در تهران، 25 ژوئن 2022 (AFP)
گفت و گوی بورل با مورا در حاشیه رایزنی‌های اروپایی-ایرانی در تهران، 25 ژوئن 2022 (AFP)

انریکه مورا هماهنگ‌کننده اروپایی مذاکرات برای احیای توافق هسته‌ای ایران، روز چهارشنبه از از سرگیری مذاکرات غیرمستقیم هیئت‌های ایرانی و آمریکایی در وین در روز پنجشنبه خبر داد.
مورا در توییتی در توییتر گفت که برای ادامه گفت و گوها در مورد بازگشت به توافق، راهی وین شده است.
یک منبع بلندپایه اروپایی به الشرق الاوسط گفت: مذاکرات در وین با حضور غیرمستقیم طرف های ایرانی و آمریکایی برگزار می شود و سایر طرف های توافق (فرانسه، بریتانیا، آلمان، روسیه و چین) در این دور از مذاکرات شرکت نخواهند کرد.
او توضیح داد که هدف از بازگشت به وین بحث در مورد متن ارائه شده توسط جوزپ بورل کمیسر روابط خارجی اتحادیه اروپا و میانجی مذاکرات با نمایندگی مورا، در 20 ژوئیه گذشته است.
او افزود که "هیچ ایده جدیدی خارج از متن بورل پیشنهاد نشده است".

پروژه "توافق غیرایده آل"

 جوزپ بورل وزیر امور خارجه اتحادیه اروپا، که مذاکرات را هماهنگ می کند، هفته گذشته، اعلام کرد که پیش نویس تفاهم را به تهران و واشنگتن ارائه کرده و از آنها خواسته است که آن را بپذیرند تا از یک "بحران جدی" جلوگیری کنند.
در حالی که او جزئیات این پیشنهاد را فاش نکرد، بورل در مقاله ای در فایننشال تایمز نوشت که پیشنهاد او "یک توافق ایده آلی" نبود، اما "بهترین توافقی است که من می توانم به عنوان میانجی در مذاکرات آماده کنم".
وی اظهار کرد که "با تمام عناصر اساسی سروکار دارد و شامل سازش هایی است که همه طرف ها به سختی آنها را به دست آورده اند".
وی گفت: پس از 15 ماه مذاکرات فشرده و سازنده در وین و تعاملات بی شمار با اعضای برجام و ایالات متحده، من به این نتیجه رسیدم که فضا برای امتیازات مهم اضافی تمام شده است.
او هشدار داد که در صورت امتناع، "ما در خطر یک بحران هسته ای جدی هستیم".
وی ابراز نگرانی کرد که با توجه به نزدیک شدن به انتخابات کنگره آمریکا، اوضاع پیچیده تر شود.

ایران با نظر به تحریم‌ها مشارکت را تایید کرد

وزارت امور خارجه ایران امروز در تهران اعلام کرد که هیاتی به ریاست علی باقری کنی مذاکره کننده ارشد، طی ساعات آینده به منظور تکمیل مذاکرات احیای توافق هسته ای که ماه هاست به حالت تعلیق درآمده است، راهی وین می شود.
ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه در بیانیه‌ای گفت: در چارچوب سیاست لغو تحریم‌های ناعادلانه علیه کشور، تیم مذاکره‌کننده جمهوری اسلامی ایران به ریاست علی باقری (...) تا ساعاتی دیگر راهی وین می‌شود".
تاکنون، تلاش‌ها برای احیای توافقی که بر اساس آن ایران محدودیت‌هایی را بر برنامه هسته‌ای خود در ازای کاهش تحریم‌های آمریکا و سایر تحریم‌ها اعمال کرده، شکست خورده است.
 این امر واشنگتن را بر آن داشت تا به دنبال راه های دیگری برای افزایش فشار بر تهران باشد.



طرح مشترک تل‌آویو و تیم ترامپ برای سرنگونی نظام ایران

رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)
رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)
TT

طرح مشترک تل‌آویو و تیم ترامپ برای سرنگونی نظام ایران

رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)
رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)

در حالی که جامعه جهانی منتظر است رئیس‌جمهور منتخب آمریکا، دونالد ترامپ، در تاریخ ۲۰ ژانویه وارد کاخ سفید شود و گمانه‌زنی‌ها درباره نحوه برخورد او با مسائل جهانی زیاد است، گزارش‌هایی در تل‌آویو منتشر شده که نشان می‌دهد طی ماه‌های گذشته، چندین طرح توسط اعضای تیم ترامپ، با مشارکت مقامات اسرائیلی، آماده شده است. یکی از این طرح‌ها سرنگونی نظام ایران است.

برنامه‌های مشترک آمریکا و اسرائیل

روزنامه «یسرائیل هیوم» که به جناح راست حاکم در اسرائیل نزدیک است، گزارش داده این برنامه‌ها نشان‌دهنده منافع مشترک آمریکا و اسرائیل هستند. این روزنامه به انتصاب‌های ترامپ در تیمش اشاره کرده و آن را نشانه‌ای از این رویکرد دانسته است. طبق این گزارش، ایران متوجه این تحولات شده و عملیات «الوعد الصادق ۳» را که برای پاسخ به حمله بزرگ اسرائیل در ۲۶ اکتبر آماده شده بود، متوقف کرده است.

از سوی دیگر، روزنامه «یدیعوت آحارونوت» به نقل از منابع آمریکایی گزارش داده که بحث‌هایی در رهبری ایران درباره امکان مذاکره برای توافق هسته‌ای جدید با دولت ترامپ یا ادامه سیاست‌های تهاجمی در جریان است.

«خبرهای ناخوشایند» برای ایران

یکی از تحلیلگران عربی روزنامه «هاآرتص» نوشته است: «رئیس‌جمهور ایران، مسعود پزشکیان، این هفته صدمین روز ریاست‌جمهوری خود را جشن گرفت، اما خبرها خوب نیستند. ارزش ریال ایران طی این مدت ۲۰ درصد کاهش یافته و قیمت کالاهای اساسی، برق، آب و حمل‌ونقل بین ۲۵ تا ۷۰ درصد افزایش یافته است. همچنین بیش از ۴۴۰ نفر اعدام شده‌اند، تقریباً دو برابر دوره رئیس‌جمهور پیشین، ابراهیم رئیسی.»

وی افزود: «به زودی مشکلات بیشتری انتظار می‌رود. در بودجه سال آینده کاهش شدید در هزینه‌های رفاه و افزایش ۴۰ درصدی قیمت سوخت پیش‌بینی شده است. این امر نگرانی‌ها از وقوع اعتراضات گسترده مشابه سال ۲۰۱۹ را افزایش داده، اعتراضاتی که در آن حدود ۱۵۰۰ نفر کشته شدند. در همین حال، بودجه نیروهای امنیتی و سپاه پاسداران نسبت به سال گذشته ۲۰۰ درصد افزایش خواهد یافت.»

«شبکه‌ای ضد ایران»

در برابر «تهدید آمریکا» که با تیم ترامپ شکل گرفته، ایران در تلاش است تا یک سیستم دفاعی سیاسی، منطقه‌ای و بین‌المللی برای خود ایجاد کند. رسانه‌های اسرائیلی تأیید کرده‌اند که مذاکراتی میان ایران و دولت کنونی آمریکا، از طریق بغداد انجام شده و تیم ترامپ نیز در جریان آن قرار گرفته است. این مذاکرات شامل توافقاتی اولیه است، از جمله اینکه ایران دیگر شبه‌نظامیان شیعه وابسته به خود را در عراق علیه آمریکا تحریک نکند و به اهداف آمریکایی و اسرائیلی حمله نکند. در مقابل، عراق متعهد شده تا شورشیان کرد ایرانی را که علیه ایران فعالیت می‌کنند، خلع سلاح کند.

پیشنهاد ترامپ برای توافق

منابعی گفته‌اند ایران خواهان بازگشت به سخنان ترامپ در سال ۲۰۱۹ است؛ زمانی که او پس از خروج از توافق هسته‌ای گفت: «همه کاری که باید انجام شود این است که تماس بگیرند و با من بنشینند. ما می‌توانیم یک توافق منصفانه داشته باشیم. هدف ما فقط این است که ایران سلاح هسته‌ای نداشته باشد. ما چیز زیادی نمی‌خواهیم و حتی می‌توانیم به آنها کمک کنیم تا دوباره به شرایط عالی بازگردند.»

این اظهارات برخلاف مواضع تیم ترامپ در آن زمان بود، که شامل خواسته‌های سخت‌گیرانه‌ای از ایران بود. این خواسته‌ها توسط مایک پمپئو، وزیر خارجه وقت، مطرح شده بود، از جمله: توقف غنی‌سازی اورانیوم در هر سطح و مقدار، توقف تولید موشک‌های بالستیک، توقف حمایت از حماس، حزب‌الله و جهاد اسلامی، خروج نیروهای ایرانی و حامیانشان از سوریه، و توقف حمایت از حوثی‌ها در یمن.

نگرانی‌ها در تهران

مسئولان ایرانی در حال بررسی این موضوع هستند که آیا ترامپ همان شخصی است که از توافق هسته‌ای خارج شد یا فردی که به دنبال یک «توافق منصفانه» است؟ آیا او خواسته‌های سخت‌گیرانه پمپئو را دوباره مطرح خواهد کرد یا تنها به یک توافق هسته‌ای رضایت می‌دهد؟

برخی تحلیلگران معتقدند اینکه آمریکا به اسرائیل چراغ سبز برای حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران نشان دهد، هنوز نیاز به اثبات دارد. اگر سیاست‌های ترامپ در دوره اول او را معیار قرار دهیم، جنگی فراگیر در خاورمیانه که آمریکا را مستقیماً درگیر کند، احتمالاً چیزی نیست که واشنگتن یا حتی تهران بخواهد.

تردیدها درباره توانایی اسرائیل

در حالی که اسرائیل موفقیت‌هایی در آسیب زدن به سامانه‌های دفاع هوایی ایران داشته، کارشناسان خارجی تردید دارند که اسرائیل بتواند بدون همکاری آمریکا تمام تأسیسات هسته‌ای زیرزمینی ایران را نابود کند. این مسائل در تماس‌های تلفنی میان نتانیاهو و ترامپ از زمان انتخابات مطرح شده و همچنین توسط ران درمر، یکی از وزرای نزدیک به نتانیاهو، در سفرش به آمریکا پیگیری شده است.