هرج و مرج در گذرگاه‌های مرزی؛ ایران راه‌های منتهی به عراق را بست

به دلیل استقبال زیاد از سوی شهروندان برای زیارت اربعین در کربلا



راهپیمایی دسته‌ای از شیعیان از بغداد به سمت کربلا برای بزرگداشت زیارت اربعین که در اوایل هفته آینده برگزار می‌شود (AFP)
راهپیمایی دسته‌ای از شیعیان از بغداد به سمت کربلا برای بزرگداشت زیارت اربعین که در اوایل هفته آینده برگزار می‌شود (AFP)
TT

هرج و مرج در گذرگاه‌های مرزی؛ ایران راه‌های منتهی به عراق را بست



راهپیمایی دسته‌ای از شیعیان از بغداد به سمت کربلا برای بزرگداشت زیارت اربعین که در اوایل هفته آینده برگزار می‌شود (AFP)
راهپیمایی دسته‌ای از شیعیان از بغداد به سمت کربلا برای بزرگداشت زیارت اربعین که در اوایل هفته آینده برگزار می‌شود (AFP)

هجوم خیل عظیم زائران ایرانی به کربلا برای احیای زیارت اربعین که در ابتدای هفته آینده آغاز می‌شود، سردرگمی شدیدی را در بیشتر گذرگاه‌های مرزی شرق عراق به وجود آورد و حوادث نگران کننده ای در مرزهای شلمچه و مهران رخ داده و خطرات جدی برای ایمنی و سلامت زائرین به وجود آمده‌است، در پی این، روز گذشته مقامات ایرانی تمام راه‌های مرزی منتهی به عراق را بستند.
به گزارش خبرگزاری مهر ایران، سید مجید میراحمدی رئیس ستاد مرکزی اربعین با اعلام این خبر اظهار کرد: ادامه وضعیت فعلی قطعاً سلامت زائرین را با خطرات جدی مواجه کرده و مایه نگرانی است. فقدان آمادگی‌ها و توانمندی‌های طرف عراقی در سرعت پذیرش بازدیدکنندگان، سرعت حمل و نقل، امکانات ناکافی در آن سوی مرز و همچنین ازدحام بازدیدکنندگان با وجود گرما دلیل این نگرانی است.
علیرغم سفر هفته گذشته احمد وحیدی وزیر کشور ایران به بغداد و دیدار وی با مصطفی الکاظمی نخست‌وزیر و عثمان الغانمی همتای عراقی وی، طرف‌های عراقی و ایرانی نتوانستند به مشکلات ورود تعداد زیاد زوار به صورت نیمه تصادفی از طریق گذرگاه‌های زمینی پایان دهند.
مقامات عراقی از مقامات ایرانی خواسته بودند که تعداد زائران را محدود کنند تا با مشکلات ورود و دسترسی به کربلا، اسکان و مسکن مواجه نشوند.
احمد وحیدی وزیر کشور ایران، پیشتر گفته بود که «عراق نمی‌تواند تعداد زائران کشورش را پذیرش کند».
وحیدی امروز (شنبه) اعلام کرد که مقامات عراقی ورود زائران با اتوبوس‌های ایرانی را تأیید کرده‌اند.
تصاویر و فیلم‌ها تجمع هزاران زائر ایرانی در گذرگاه‌های مرزی عراق را نشان می‌دهد که دلیل آن ناتوانی اتوبوس‌های عمومی عراق و خودروهای حمل‌ونقل شخصی برای انتقال تعداد زیاد مسافران به کربلا است.
در همین رابطه، دیروز شنبه بر اثر سانحه رانندگی در استان واسط همسایه گذرگاه مرزی مهران ایران، سه ایرانی جان باختند و ۱۵ نفر مجروح شدند.
غلامرضا اباذری رایزن فرهنگی ایران در عراق نیز روز گذشته پیشنهاد کوتاه کردن مدت سفر هموطنانش به استان کربلا را داد.
وی در توییتی که در توییتر منتشر کرد، گفت: ما نباید ضعف را به عراق نسبت دهیم، زیرا عراق هر کاری را که در توان داشت به بهترین شکل انجام داده‌است.
وی افزود: تعداد زائرین بسیار زیاد، هوا گرم و شهرهای مقدس مملو از جمعیت است، باید به زائرین آموزش دهیم که طول سفر اربعین (که حداکثر ۴ تا ۵ روز است) را کاهش دهند و مدت اقامت در کربلا به یک شب کاهش یابد.
علاوه بر سردرگمی و هرج و مرج در گذرگاه‌های مرزی به دلیل تعداد زیاد مراجعان، موضوع تخریب دیوار یک مدرسه توسط ایرانی‌ها در کربلا همچنان جنجال و انتقادات گسترده مردمی را برانگیخته است.
تخریب حصار با هدف عبور کامیونی مملو از مواد برای ایجاد مرکزی جهت تأمین غذا برای زوار در حیاط مدرسه انجام شد. این امر باعث شد تا نماینده مستقل ضیا الهندی از مکان بازدید کند و آنچه که رخ داده را به عنوان تجاوز به اموال عمومی توسط طرف ایرانی محکوم کند و از تهران خواست تا بابت آن عذرخواهی کند. اخبار بعدی حاکی از آن بود که طرف ایرانی متعهد به ترمیم خسارت وارده به مدرسه شده‌است.
علاوه بر این، مقامات عراقی به دلیل ناتوانی در مدیریت این سفر و هجوم ایرانی‌ها، مورد انتقادات زیادی قرار می‌گیرند و برخی از فعالان آنها را به واگذاری امور به دست مقامات ایرانی متهم می‌کنند.
غیث التمیمی فعال سیاسی در این زمینه می‌گوید: ورود ۱۰ میلیون ایرانی به عراق با همراهی نهادهای امنیتی و خدماتی دولت ایران فراتر از همه هنجارها و قوانین است. ما شاهد امواج تاسف بار وحشی‌ها و زوار گرسنه ایرانی هستیم.
مقتدی صدر هفته گذشته از ایرانی‌ها و سایر زوار از کشورهای عربی و اسلامی خواست تا «برای جلوگیری از هرج و مرج» به قوانین عراق پایبند باشند.
وی گفت: همه کشورها قانون خاص خود را دارند و در سفرهای مذهبی باید به آن پایبند بود تا از هرج و مرج به ویژه زیارت اربعین جلوگیری شود.
صدر تعداد زوار ایرانی را پرتعدادترین دانست و بر لزوم ورود آنها با «سازمان عالی و با مجوز رسمی» و احترام به نیروهای امنیتی و مقامات ذیصلاح تأکید کرد.
او معتقد است که «عراق موظف نیست بیش از نیاز خود زائر وارد کند».



مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
TT

مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)

با امضای توافقنامه «شراکت استراتژیک جامع» بین روسیه و ایران، روابط دو کشور وارد مرحله‌ای جدید شده است که در آن منافع طرفین به شکلی بی‌سابقه به هم نزدیک می‌شوند. با این حال، در مسکو تردیدهایی درباره تمایل تهران به بازگشایی به سوی غرب وجود دارد.

این توافقنامه پایه‌ای قانونی برای گسترش همکاری‌های وسیع بین دو کشور فراهم می‌کند و جایگزین توافقنامه همکاری سال ۲۰۰۱ می‌شود که پیش‌تر زمینه‌های محدودی برای همکاری ایجاد کرده بود.

در طول ۲۵ سال گذشته، روابط مسکو و تهران به شدت توسعه یافته و تحولات بزرگی در منطقه رخ داده است که دو کشور را وادار به بازنگری در اساس همکاری‌های خود کرده است. با این حال، مسیر رسیدن به این توافقنامه هموار نبوده و موانع زیادی بر سر راه آن وجود داشته است.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، پس از مذاکرات در مسکو، برای حضور در مراسم امضا آماده می‌شوند (عکس: آسوشیتدپرس)

موضع روسیه در قبال تحولات جنگ قره‌باغ و سوریه، که به منافع منطقه‌ای ایران آسیب زد، باعث ایجاد تردیدهایی در تهران درباره قابل اعتماد بودن مسکو به عنوان یک شریک استراتژیک شده است. از سوی دیگر، مسکو نیز همواره با نگرانی به تلاش‌های ایران برای بازگشایی کانال‌های ارتباطی با غرب نگاه کرده است.

انتخاب زمان امضای این توافقنامه جلب توجه می‌کند. این توافقنامه پس از چندین تأخیر و درست سه روز قبل از تحلیف رئیس‌جمهور جدید آمریکا، دونالد ترامپ، امضا شد. برخی تحلیل‌گران معتقدند که مسکو و تهران پس از تحولات سوریه و اوکراین، تصمیم گرفتند تا با تقویت مواضع خود، آماده مذاکرات آینده شوند.
این توافقنامه در ۴۷ بند، حوزه‌های مختلف همکاری از جمله تجارت، انرژی، آموزش و گردشگری را پوشش می‌دهد. بخش قابل توجهی از آن به همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز اختصاص دارد، حوزه‌ای که ایران به زودی چالش‌های دیپلماتیک جدی در آن پیش رو خواهد داشت.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در کرملین، مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ (آسوشیتدپرس)

همکاری نظامی

توافقنامه بر همکاری‌های نظامی و امنیتی تأکید کرده است، اما از تبدیل این شراکت به یک اتحاد نظامی کامل جلوگیری می‌کند. این همکاری شامل تبادل هیئت‌های نظامی، آموزش پرسنل، انجام تمرینات مشترک و مشارکت در کنفرانس‌های بین‌المللی می‌شود.
دو کشور بر تقویت همکاری در مبارزه با تروریسم، تبادل اطلاعات امنیتی و هماهنگی بین وزارتخانه‌های داخلی تأکید کرده‌اند. همچنین، همکاری در زمینه‌های حقوقی، کنترل تسلیحات و خلع سلاح نیز در توافقنامه گنجانده شده است.
توافقنامه به توسعه روابط تجاری و اقتصادی، بهبود شبکه‌های حمل‌ونقل و تدارکات، و افزایش مبادلات تجاری بین دو کشور اشاره کرده است. همچنین، استفاده از ارزهای ملی در مبادلات و مقابله با تحریم‌های یکجانبه غرب نیز مورد تأکید قرار گرفته است.
این توافقنامه تمامی جنبه‌های همکاری سیاسی، اقتصادی، امنیتی، نظامی و فرهنگی را پوشش می‌دهد. با این حال، نکته جالب توجه این است که در بند پایانی توافقنامه آمده است: «در صورت بروز اختلاف در تفسیر مفاد این توافقنامه، نسخه انگلیسی سند مرجع خواهد بود.»