زلزله زدگان سوریه؛ میان ماشین خوابی و سرپناه موقت

«به آینده فکر نمی کنیم.. حالا فقط یکی دو تا چادر می خواهیم»

وانت کوچک که سرپناه شده است (فرانس پرس)
وانت کوچک که سرپناه شده است (فرانس پرس)
TT

زلزله زدگان سوریه؛ میان ماشین خوابی و سرپناه موقت

وانت کوچک که سرپناه شده است (فرانس پرس)
وانت کوچک که سرپناه شده است (فرانس پرس)

خانه سوزان العبد الله و ۹ نفر از اعضای خانواده اش در زلزله در شمال غرب سوریه خراب شد و این خانواده برای سکونت در یک وانت کوچک در محله شان منتقل شدند چون آنها مثل میلیون ها نفر از زلزله زدگان چاره دیگری ندارند.
به گفته سازمان ملل بیش از ۴۰ هزار نفر در زلزله مرگبار ۶ فوریه در ترکیه و سوریه جان باختند و ۵.۳ میلیون نفر از زلزله زدگان سوریه آواره شده اند.
سوزان العبد الله، ۴۲ ساله، ساکن جندریس شهر مرزی بین سوریه و ترکیه به فرانس پرس گفت «ماشین خوابی دشوار است. ما دو خانواده ده نفری نشسته می خوابیم».

 
یکی از زلزله زدگان کنار چادرش در جندریس (فرانس پرس)

وانت کوچک پدر زن العبد الله سرپناه دو پسر و خانواده هایشان شده است. پتو و لحاف و یک زیرانداز حصیری سقف وانت را پوشانده و ۷ کودک در داخل وانت در حال خوردن صبحانه هستند و سوزان العبد الله از یک لحاف گهواره ای برای نوزادش درست و آن را از سقف آویزان کرده است.
سوزان پالتویی روی عبای سبز کلفتش و یک کلاه و شال پوشیده چون هوا خیلی سرد است‌ «خیلی سخت است چون یک نوزاد شیرخواره دارم». او افزود «امروز صبح که بیدار شدم دیدم دست هایش خیلی سرد است. دست هایش را گذاشتم زیر آفتاب تا گرم شود». سوزان اضافه می کند «یک سرپناه می خواهیم چون چند کودک خردسال داریم».
در خیابانی که وانت یک گوشه آن پارک شده همه ساختمان ها در زلزله خراب شده اند. امدادگران سازمان «کلاه سفیدها» ۸۳۰ نفر را زنده از آوار بیرون کشیدند و جسد بیش از ۵۰۰ نفر دیگر را به سردخانه بردند.
بیشترین تلفات جانی و مالی در زلزله سوریه در شهر جندیرس بوده است. بیش از ۳ هزار و ۶۰۰ نفر در سوریه در این زلزله جان باختند.

 
زلزله زدگان در جندیرس چشم به انتظار سرپناه (فرانس پرس)

استان های ادلب و حلب در نزدیکی ترکیه هستند و از جمله ۵ استان زلزله زده سوریه به شمار می روند. خبرنگاران فرانس پرس در مناطق زلزله زده می گویند برخی ساختمان ها با خاک یکسان شده اند و خانواده ها به مدارس و مساجد و میدان ها و باغات زیتون پناه بردند یا به اردوگاه های آوارگان که در اثر زلزله خراب نشدند رفته اند. عبد الرحمان حاجی احمد ،۴۷ ساله، کارمند بازنشسته و همسایه هایش یک چادر در خیابان محل سکونت خود نصب کرده اند و کودکان و زنان شب ها را آنجا سپری می کنند اما عبد الرحمان و مردان دیگر محله در فضای آزاد می خوابند. خانه های این خیابان خراب شده اند.
خانه عبد الرحمان خراب شده و فقط یک حصیر رنگی و یک لحاف بالای آوار به چشم می خورد. عبد الرحمان می گوید «نه برق هست. نه آب و نه بهداشت. وضع کل شهر فاجعه بار است».
او خاطر نشان کرد «همه خانواده ها شرایط فاجعه باری دارند». زیرساختارها در مناطق زلزله زده که بخشی از آنها تحت کنترل مخالفان رژیم سوریه در شمال و شمال غرب است در طول بیش از ده سال جنگ فرسوده و ناکارآمد است و زلزله آسیب جدی به سیستم آب رسانی و برق رسانی و فاضلاب وارد کرده.
یونیسف، صندوق کودکان سازمان ملل گفت «فراهم کردن آب آشامیدنی سالم و سیستم فاضلاب برای جلوگیری از شیوع بیماری های واگیر دار همچون وبا اولویت اول است». وبا از چند ماه پیش در این منطقه شیوع پیدا کرده است.

 
جندیرس بعد از زلزله (فرانس پرس)

حاجی احمد در چادری که از چند پتو و لحاف و زیرانداز و با عجله ساخته شده دخترش را بغل کرده است. حاجی احمد چادر را در کوچه محل سکونتش نصب کرده. کوچه هنوز پر از آوار است و دیوارهای ترک خورده اینجا به چشم می خورند. عده ای از بچه های محل کنار حاجی احمد نشسته اند. حاجی احمد از چادر بیرون می آید و برخی از همسایه ها دور او جمع می شوند و شروع می کنند به گپ زدن. حاجی احمد نمی داند تا چند روز دیگر چه پیش می آید. او می گوید «ما الان به فکر آینده نیستیم. اصلا در شرایطی نیستیم که به آینده فکر کنیم».
او توضیح داد «آینده ای که می خواهیم یکی دو تا چادر برای اسکان دادن خانواده هاست.. بعدش به مرحله بعدی فکر می کنیم.. اما حالا فقط چادر می خواهیم».
نیازمندی ها در مناطق زلزله زده پس از آواربرداری و امداد و جستجو در پی افرادی که زیر آوار مانده اند زیاد است. دفتر هماهنگ کننده امور بشردوستانه سازمان ملل (اوچا) گفت «سرپناه امن از جمله نیازمندی های اصلی پس از زلزله است».
کوثر الشقیع، ۶۳ ساله، و دختر و نوه هایشان به یک مرکز اقامت موقت در حومه جندیرس رفتند چون خانه شان در زلزله خراب شده است. او می گوید «من چند سال پیش از شهر حمص زادگاهم به دلیل جنگ به جندیرس نقل مکان کردم و حالا به یک اردوی آوارگان پناه آوردیم. وسع مالی خرید یک بطری آب یا یک دست لباس نداریم.. اگر بخواهیم به شهر برویم وسیله نقلیه و پول نداریم».
نوه های الشقیع گاه در چادر می نشینند و گاه به بیرون می روند و بازی می کنند چون هوا آفتابی است و می خواهند در این هوای آفتابی اما بسیار سرد بازی کنند.
خنده بچه ها دل این مادربزرگ را گرم نمی کند و آثار سختی روزگار بر چهره خسته اش نقش بسته است. او افزود «شرایط اینجا غیر قابل تحمل است.. نمی دانیم با بچه ها چه کنیم.. اینجا در سرما نشستیم و حدود چهار روز هم در هوای سرد در خیابان اقامت کردیم».
او گفت «خدا به دادمان برسد».



چگونه عراق از «تهدیدی وجودی خطرناک‌تر از داعش» نجات یافت؟

مشایخ عراقی در تظاهراتی در حمایت از ایران، سه‌شنبه در مسیر منتهی به منطقه سبز که سفارت عراق در بغداد در آن واقع شده است (AP)
مشایخ عراقی در تظاهراتی در حمایت از ایران، سه‌شنبه در مسیر منتهی به منطقه سبز که سفارت عراق در بغداد در آن واقع شده است (AP)
TT

چگونه عراق از «تهدیدی وجودی خطرناک‌تر از داعش» نجات یافت؟

مشایخ عراقی در تظاهراتی در حمایت از ایران، سه‌شنبه در مسیر منتهی به منطقه سبز که سفارت عراق در بغداد در آن واقع شده است (AP)
مشایخ عراقی در تظاهراتی در حمایت از ایران، سه‌شنبه در مسیر منتهی به منطقه سبز که سفارت عراق در بغداد در آن واقع شده است (AP)

منابع دیپلماتیک در بغداد به روزنامه «الشرق الاوسط» گفتند مقام‌های عراقی نگران کشیده شدن کشور به جنگ میان ایران و اسرائیل بودند و آن را «تهدیدی وجودی برای عراق» توصیف کردند که خطرناک‌تر از تهدید داعش بود؛ همان گروهی که زمانی یک‌سوم خاک کشور را اشغال کرده بود.

این منابع توضیح دادند:
«داعش یک پدیده بیگانه بود که در نهایت باید از بدن عراق به‌ویژه با توجه به حمایت منطقه‌ای و بین‌المللی از بغداد برای مقابله با آن طرد می‌شد. اما جنگ ایران و اسرائیل، وحدت عراق را تهدید می‌کرد.»

شرح تهدید وجودی از نگاه منابع دیپلماتیک:

همزمان با آغاز جنگ، بغداد پیام‌هایی از اسرائیل از طریق جمهوری آذربایجان و کانال‌های دیگر دریافت کرد. در این پیام‌ها آمده بود که اسرائیل در صورت حمله‌ای از خاک عراق، پاسخ‌هایی «سخت و دردناک» خواهد داد. اسرائیل مسئولیت هرگونه حمله از خاک عراق را متوجه دولت عراق دانسته بود.

آمریکا نیز از زبان توصیه‌آمیز قبلی عبور کرد و مستقیماً نسبت به عواقب وخیم حملات احتمالی گروه‌های وابسته به ایران هشدار داد.

مقام‌های عراقی نگران «سناریوی فاجعه» بودند. سناریویی که در آن، گروه‌های عراقی به اسرائیل حمله می‌کردند و اسرائیل نیز با موجی از ترورهای هدفمند مشابه آنچه علیه فرماندهان حزب‌الله لبنان و ژنرال‌ها و دانشمندان ایرانی در آغاز جنگ انجام داد، پاسخ می‌داد.

به گفته این منابع، اگر اسرائیل حملات دردناکی علیه این گروه‌ها انجام می‌داد، خشم در میان شیعیان عراق شعله‌ور می‌شد. این وضعیت ممکن بود مرجعیت شیعه را وادار به اتخاذ موضعی جدی کند و در نتیجه، بحران به شکل تقابل مستقیم شیعیان با اسرائیل درمی‌آمد.

این سناریو باعث شد نگرانی‌هایی شکل گیرد مبنی بر اینکه سایر گروه‌های عراقی، شیعیان را مسئول کشاندن کشور به جنگی بدانند که می‌شد از آن دوری کرد. در چنین شرایطی، احتمال بروز شکاف دوباره میان شیعیان و سنی‌ها و تهدید دوباره برای وحدت عراق وجود داشت.

خطر دیگر، موضع احتمالی کردها بود. این احتمال وجود داشت که کردها اعلام کنند دولت مرکزی فقط نماینده یک گروه است، کشور از جنگ‌ها خسته شده و اقلیم دیگر نمی‌خواهد خود را با بغداد درگیر کند؛ چراکه نزدیکی به بغداد، اقلیم را وارد جنگ‌هایی می‌کند که نمی‌خواهد در آن‌ها شرکت داشته باشد.

نقش دولت السودانی

دولت محمد شیاع السودانی با ترکیبی از قاطعیت و تدبیر عمل کرد. به گروه‌ها هشدار داد که تحمل هیچ تلاشی برای کشاندن کشور به جنگی که وحدتش را تهدید می‌کند، ندارد. همزمان، کانال‌های ارتباطی با قدرت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی، به‌ویژه آمریکا، را باز نگه داشت.

موضع ایران و موازنه داخلی
دولت عراق از موضع تهران هم بهره برد. ایران نه‌تنها از گروه‌ها نخواست وارد جنگ شوند، بلکه آن‌ها را به خویشتنداری تشویق کرد. برخی معتقدند تهران نمی‌خواست پس از از دست دادن سوریه، روابطش با عراق را نیز قربانی کند.

عامل مهم دیگر، درک گروه‌ها از بزرگی جنگ بود. آن‌ها می‌دانستند این نبرد از توانشان فراتر است؛ به‌ویژه با توجه به شرایط حزب‌الله در لبنان و نفوذ اطلاعاتی اسرائیل درون ایران. اسرائیل نشان داده بود که اطلاعات دقیقی از گروه‌های دشمن دارد و با برتری تکنولوژیک خود، می‌تواند به اهدافش برسد.

سه حمله ناکام

با وجود فشارها، به گفته منابع دیپلماتیک، گروه‌های بی‌انضباط تلاش کردند سه حمله را طراحی و اجرا کنند؛ اما نیروهای امنیتی عراق توانستند پیش از اجرا آن‌ها را خنثی کنند.

منابع همچنین گفتند که ایران زخمی عمیق برداشت؛ چراکه اسرائیل جنگ را به خاک ایران کشاند و آمریکا را به هدف گرفتن تأسیسات هسته‌ای آن ترغیب کرد. به‌گفته این منابع، اگر ایران در پرونده هسته‌ای امتیاز ندهد، احتمال دور تازه‌ای از درگیری وجود دارد.