دو ناو ایران به رغم تحریم ها با مجوز دولت برزیل در ریو پهلو گرفتند

دو ناو ایران به رغم تحریم ها با مجوز دولت برزیل در ریو پهلو گرفتند
TT

دو ناو ایران به رغم تحریم ها با مجوز دولت برزیل در ریو پهلو گرفتند

دو ناو ایران به رغم تحریم ها با مجوز دولت برزیل در ریو پهلو گرفتند

دو ناو ایران با مجوز دولت لوئیز ایناسیو لولا داسیلوا رئیس جمهور برزیل در بندر ریودوژانیرو پهلو گرفتند. این اقدام در حالی انجام شده که دولت آمریکا برای جلوگیری از پهلو گرفتن ناوهای ایران به دولت برزیل فشار اعمال کرده بود.
سازمان بندر ریودوژانیرو در بیانیه ای گفت دو ناو نیروی دریایی ایران به نام های مکران و دنا هر دو روز یکشنبه (۲۶ فوریه) وارد این بندر شدند.
رویترز پیش از این گزارش داده بود برزیل در آستانه سفر رئیس جمهور این کشور به آمریکا برای دیدار با جو بایدن همتای آمریکایی اش در برابر فشارهای آمریکا تسلیم شده و در اواخر ماه ژانویه درخواست ایران برای پهلوگیری این کشتی ها را رد کرده بود.
با این حال دولت برزیل پس از پایان سفر رئیس جمهور داسیلوا به واشنگتن برای ورود این کشتی ها به بندر ریودوژانیرو مجوز صادر کرده است.
کارلوس ادواردو هورتا آرتنز معاون کارکنان نیروی دریایی برزیل مجوز پهلوگیری این کشتی ها را از ۲۶ فوریه تا ۴ مارس صادر کرد. سفارت آمریکا در برزیل هنوز به درخواست رویترز برای اظهارنظر در این باره پاسخ نداده است.
نیروی دریایی اجازه پهلوگیری کشتی های خارجی را صادر می کند اما صدور این مجوز تنها بعد از کسب مجوز از وزارت خارجه امکان پذیر است. وزارت خارجه نیز برای صدور مجوز به فرم درخواست سفارتخانه کشوری که کشتی متعلق به آن است و نیز موارد لجستیکی توجه می کند.
حضور دو ناو جنگی ایرانی در سواحل برزیل برای آمریکا ناراحت کننده است؛ دولت آمریکا برای ایجاد روابط مستحکم با دولت لولا دا سیلوا که اول ماه ژانویه روی کار آمد تلاش می کند.
الیزابت باگلی سفیر آمریکا در برزیل ۱۵ فوریه در یک کنفرانس خبری از دولت برزیل خواست اجازه ورود کشتی های ایران را صادر نکند.
او افزود «کشتی های ایران در گذشته باعث تسهیل تجارت غیر قانونی و فعالیت های تروریستی شده و توسط آمریکا تحریم شدند. برزیل یک کشور مستقل است اما ما اعتقاد راسخ داریم که این کشتی ها نباید هیچ جا پهلو بگیرند».
دیپلماسی با ایران یکی از تلاش های مهم لولا داسیلوا برای تقویت جایگاه برزیل در دوره قبلی ریاست جمهوری او بوده است. لولا داسیلوا در سال ۲۰۱۰ برای دیدار با محمود احمدی نژاد رئیس جمهور اسبق و پادرمیانی برای ایجاد توافق هسته ای بین ایران و آمریکا به تهران سفر کرد.



مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
TT

مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)

با امضای توافقنامه «شراکت استراتژیک جامع» بین روسیه و ایران، روابط دو کشور وارد مرحله‌ای جدید شده است که در آن منافع طرفین به شکلی بی‌سابقه به هم نزدیک می‌شوند. با این حال، در مسکو تردیدهایی درباره تمایل تهران به بازگشایی به سوی غرب وجود دارد.

این توافقنامه پایه‌ای قانونی برای گسترش همکاری‌های وسیع بین دو کشور فراهم می‌کند و جایگزین توافقنامه همکاری سال ۲۰۰۱ می‌شود که پیش‌تر زمینه‌های محدودی برای همکاری ایجاد کرده بود.

در طول ۲۵ سال گذشته، روابط مسکو و تهران به شدت توسعه یافته و تحولات بزرگی در منطقه رخ داده است که دو کشور را وادار به بازنگری در اساس همکاری‌های خود کرده است. با این حال، مسیر رسیدن به این توافقنامه هموار نبوده و موانع زیادی بر سر راه آن وجود داشته است.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، پس از مذاکرات در مسکو، برای حضور در مراسم امضا آماده می‌شوند (عکس: آسوشیتدپرس)

موضع روسیه در قبال تحولات جنگ قره‌باغ و سوریه، که به منافع منطقه‌ای ایران آسیب زد، باعث ایجاد تردیدهایی در تهران درباره قابل اعتماد بودن مسکو به عنوان یک شریک استراتژیک شده است. از سوی دیگر، مسکو نیز همواره با نگرانی به تلاش‌های ایران برای بازگشایی کانال‌های ارتباطی با غرب نگاه کرده است.

انتخاب زمان امضای این توافقنامه جلب توجه می‌کند. این توافقنامه پس از چندین تأخیر و درست سه روز قبل از تحلیف رئیس‌جمهور جدید آمریکا، دونالد ترامپ، امضا شد. برخی تحلیل‌گران معتقدند که مسکو و تهران پس از تحولات سوریه و اوکراین، تصمیم گرفتند تا با تقویت مواضع خود، آماده مذاکرات آینده شوند.
این توافقنامه در ۴۷ بند، حوزه‌های مختلف همکاری از جمله تجارت، انرژی، آموزش و گردشگری را پوشش می‌دهد. بخش قابل توجهی از آن به همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز اختصاص دارد، حوزه‌ای که ایران به زودی چالش‌های دیپلماتیک جدی در آن پیش رو خواهد داشت.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در کرملین، مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ (آسوشیتدپرس)

همکاری نظامی

توافقنامه بر همکاری‌های نظامی و امنیتی تأکید کرده است، اما از تبدیل این شراکت به یک اتحاد نظامی کامل جلوگیری می‌کند. این همکاری شامل تبادل هیئت‌های نظامی، آموزش پرسنل، انجام تمرینات مشترک و مشارکت در کنفرانس‌های بین‌المللی می‌شود.
دو کشور بر تقویت همکاری در مبارزه با تروریسم، تبادل اطلاعات امنیتی و هماهنگی بین وزارتخانه‌های داخلی تأکید کرده‌اند. همچنین، همکاری در زمینه‌های حقوقی، کنترل تسلیحات و خلع سلاح نیز در توافقنامه گنجانده شده است.
توافقنامه به توسعه روابط تجاری و اقتصادی، بهبود شبکه‌های حمل‌ونقل و تدارکات، و افزایش مبادلات تجاری بین دو کشور اشاره کرده است. همچنین، استفاده از ارزهای ملی در مبادلات و مقابله با تحریم‌های یکجانبه غرب نیز مورد تأکید قرار گرفته است.
این توافقنامه تمامی جنبه‌های همکاری سیاسی، اقتصادی، امنیتی، نظامی و فرهنگی را پوشش می‌دهد. با این حال، نکته جالب توجه این است که در بند پایانی توافقنامه آمده است: «در صورت بروز اختلاف در تفسیر مفاد این توافقنامه، نسخه انگلیسی سند مرجع خواهد بود.»