ارتقای ۱۵ پله ای جایگاه سعودی در شاخص جهانی نوآوری

دولت کمتر از یکسال پیش پژوهش و توسعه را اولویت ملی اعلام کرد

 
آرامکو سعودی تنها در سال ۲۰۲۱، ۸۶۴ اختراع ثبت شده در اداره ثبت اختراعات و علائم تجاری ایالات متحده آمریکا داشت (الشرق الاوسط)
  آرامکو سعودی تنها در سال ۲۰۲۱، ۸۶۴ اختراع ثبت شده در اداره ثبت اختراعات و علائم تجاری ایالات متحده آمریکا داشت (الشرق الاوسط)
TT

ارتقای ۱۵ پله ای جایگاه سعودی در شاخص جهانی نوآوری

 
آرامکو سعودی تنها در سال ۲۰۲۱، ۸۶۴ اختراع ثبت شده در اداره ثبت اختراعات و علائم تجاری ایالات متحده آمریکا داشت (الشرق الاوسط)
  آرامکو سعودی تنها در سال ۲۰۲۱، ۸۶۴ اختراع ثبت شده در اداره ثبت اختراعات و علائم تجاری ایالات متحده آمریکا داشت (الشرق الاوسط)

هنوز یکسال از اعلام اهداف و اولویت های ملی سعودی در حوزه تحقیقات و توسعه و نوآوری توسط شاهزاده محمد بن سلمان ولیعهد و نخست وزیر و رئیس کمیته عالی تحقیقات و توسعه و نوآوری نگذشته که جایگاه سعودی در شاخص جهانی نوآوری در سال ۲۰۲۲ ، ۱۵ پله صعود کرد. این گزارش توسط سازمان جهانی مالکیت فکری WIPO منتشر می شود.
ولیعهد سعودی در ماه ژوئن ۲۰۲۲ سند چشم انداز ملی ۲۰ ساله در حوزه تحقیقات و توسعه و نوآوری سعودی را اعلام کرد که در آن به اهداف و اولویت های ملی در این بخش اشاره شده است. این سند ۴ بخش یا اولویت اصلی دارد: سلامت انسان و محیط زیست پایدار و نیازمندی های اولیه و پیشگام شدن در حوزه انرژی و صنایع و اقتصادهای آینده که منجر به افزایش توان رقابت سعودی در جهان می شود و با برنامه های سند چشم انداز ۲۰۳۰ سعودی انطباق دارد.
سعودی بر اساس این سند ملی در حوزه نوآوری یکی از پرچمداران نوآوری دنیا می شود و هزینه سالانه در این بخش به ۲.۵ درصد از تولید ناخالص داخلی در ۲۰۴۰ می رسد تا حوزه نوآوری با تزریق ۶۰ میلیارد ریال سعودی به تولید ناخالص داخلی تا ۲۰۴۰ میلادی و ایجاد چندین هزار شغل در حوزه های تخصصی علمی و فناوری و نوآوری نقش قابل توجه در رشد و تنوع اقتصاد داخلی ایفا کند. 
طبق گزارش مجله فوربس سعودی یکی از پرشتاب ترین کشورهای جهان در تحول است که این امر نتیجه تلاش برای تنوع اقتصادی از مسیر ایجاد حوزه های نوین است و باعث توسعه سیستم نوآوری ملی در ده سال گذشته شد.
جهش ۱۵ پله ای جایگاه سعودی در شاخص جهانی نوآوری در ۲۰۲۲ گواه دیگری بر حجم تحول جاری در بخش های تحقیقات و توسعه و نوآوری در این کشور است.
فوربس با ارزیابی نقش ده شرکت سعودی در بخش نوآوری به طور خاص به آرامکو سعودی اشاره کرده و گفته آرامکو از زمان تاسیس در ۱۹۳۳ تا سال ۲۰۱۰ میلادی صد اختراع ثبت شده در اداره ثبت اختراعات و علائم تجاری آمریکا داشته و تنها در سال ۲۰۲۱، ۸۶۴ اختراع را در اداره ثبت اختراعات و علائم تجاری آمریکا به نام خود ثبت کرده و بدین ترتیب آرامکو سعودی غول نفت و گاز جهان شده و در فهرست ۵۰ شرکت و دانشگاه برتر دنیا در ثبت اختراعات در سال ۲۰۲۱ قرار گرفت. آرامکو سعودی در ۲۰۲۲ با تلاش بیشتر در حوزه تحقیقات و نوآوری اختراعات ثبت شده خود را به ۹۶۳ مورد رساند.
سعودی در گزارش دیجیتال رایز ریپورت مرکز اروپایی رقابت حوزه دیجیتال موفق به کسب رتبه دوم در بین کشورهای گروه ۲۰ در سال ۲۰۲۱ شده است.
یک شرکت سعودی در گزارش فوربس ۲۰۱۷ درباره استارت آپ های خاورمیانه که بیشترین سرمایه جذب کردند قرار داشت و در گزارش ۲۰۲۰ یک شرکت سعودی دیگر به این فهرست اضافه شد و در سال ۲۰۲۱، ۵ استارت آپ سعودی در میان ده استارت آپ خاورمیانه با بیشترین سرمایه به چشم می خورد.
نوآوری سبز یا پایدار محور اصلی تلاش های دولت سعودی است. دولت اعلام کرد ۵۰ درصد از تولید انرژی کشور تا ۲۰۳۰ انرژی های تجدید پذیر خواهد بود و تا سال ۲۰۶۰ میلادی به هدف کربن خنثی می رسد.
در این راستا رکورد سازمان کل شیرین سازی آب سعودی وارد گینس شد چون با مصرف کمترین انرژی در دنیا و با هزینه با صرفه تر اقدام به شیرین سازی آب دریا می کند. میزان انرژی مصرفی در این واحد ۲.۲۷ کیلووات ساعت به ازای هر متر مکعب است.
کمیسیون توسعه پژوهش و توسعه و نوآوری سعودی 
در این گزارش با فوربس همکاری و نوآورترین شرکت های سعودی از مجموع ۴۰ شرکت نوآور در چهار بخش اولویت ملی را معرفی کرده که می توان به شرکت های آرامکو و معادن و المراعی و بانک اس تی سی و سابک و نیوم و الراجحی و گروه پزشکی الحبیب و آکوا پاور و بانک الاهلی اشاره کرد.



اقتصاد بدون نفت سعودی خوش درخشید؛ سهم ۵۴٪ فعالیت های متنوع از تولید ناخالص داخلی


پرسنل زن در یکی از کارخانه های سعودی (الشرق الاوسط)
پرسنل زن در یکی از کارخانه های سعودی (الشرق الاوسط)
TT

اقتصاد بدون نفت سعودی خوش درخشید؛ سهم ۵۴٪ فعالیت های متنوع از تولید ناخالص داخلی


پرسنل زن در یکی از کارخانه های سعودی (الشرق الاوسط)
پرسنل زن در یکی از کارخانه های سعودی (الشرق الاوسط)

فعالیت های غیر نفتی سعودی نقش کلیدی در اقتصاد این کشور در راستای تنوع منابع درآمد و کاهش وابستگی به نفت دارد. در این میان اقدامات دولت مثل وضع قوانین و ضوابط برای فعالیت های غیر نفتی به رونق گرفتن بخش غیر نفتی کمک کرده و سهم بخش غیر نفتی از تولید ناخالص داخلی در سال گذشته بیش از ۵۴ درصد بوده است.
دولت سعودی که درهای این کشور را به روی دنیا باز کرد قوانین و مقررات دیجیتالی متنوعی برای تامین نیازمندی های سرمایه گذاران وضع نمود و وضع سرمایه گذاری در کشور را جذاب کرد. هدف اصلی دست یابی به اهداف اصلی یعنی قطع وابستگی کشور به درآمدهای نفتی است.
کارشناسان اقتصادی تاکید می کنند که اصلاحات اقتصادی اخیر بستر خوبی برای بخش خصوصی و داخلی و بین المللی ایجاد کرده است.

برنامه های نوید بخش

دکتر محمد مکنی استاد مدیریت مالی و سرمایه گذاری دانشگاه اسلامی امام محمد بن سعود در گفتگو با «الشرق الاوسط» به بخش غیر نفتی پررونق که مورد توجه دولت است اشاره می کند و گفت «حجم سرمایه گذاری و پیشرفت در بخش هایی مثل گردشگری و سرگرمی و ورزش پرشتاب و کلان است. استراتژی ملی صنایع در حال متحول کردن ۱۳ بخش مثل خودرو و ماشین آلات برقی و تجهیزات نظامی است که در افزایش رشد ناخالص غیر نفتی سهیم هستند».
سازمان آمار سعودی در گزارش تازه خود گفت تولید ناخالص داخلی غیر نفتی در سه ماه اول سال جاری رشد بیش از ۴ درصدی داشته و پیش بینی می شود که این رشد همچنان افزایش پیدا کند. نرخ بومی سازی در بخش هایی مثل صنایع نظامی به حدود ده درصد و دارو سازی به حدود ۴۰ درصد رسیده و صادرات غیر نفتی افزایش قابل ملاحظه دارد.
مکنی خاطر نشان کرد که چالش های ژئوپلیتیکی در پرتو جنگ تجاری آمریکا و چین شاید باعث کاهش فعالیت های غیر نفتی به خصوص در بخش صنعتی شود. شاخص مدیران خرید بانک ریاض در ماه مه ۵۵.۸ واحد افزایش یافته و این بیانگر بهبود چشمگیر کسب و کارهاست.
مکنی توضیح داد که تصور می شود همه زیر شاخه ها مثل سفارشات و صادرات جدید نیز بهبود پیدا کردند.

زیر ساختارها

از سوی دیگر فدوی البواردی پژوهشگر اقتصادی و مشاور فنی به «الشرق الاوسط» گفت «سرمایه گذاری داخلی در زیرساختارها نقش کلیدی در توسعه بخش های غیر نفتی دارد که شامل توسعه شهرهای صنعتی و مناطق لجستیکی و زیرساختارهای دیجیتالی برای جذب سرمایه گذاری می شود. این سرمایه گذاری ها در افزایش تنوع سازی در بخش هایی مثل گردشگری و تکنولوژی و انرژی های تجدید پذیر و خدمات سلامت و آموزشی سهیم هستند که در نهایت درآمدهای غیر نفتی را افزایش می دهند».
افزون بر این، دولت سعودی با بهبود فضای کسب و کارها و ایجاد تسهیلات برای سرمایه گذاران و تقویت ابتکارعمل های کارآفرینی دست به توسعه بخش غیر نفتی خصوصی می زند.
فدوی البواردی اضافه کرد تحول دیجیتالی و فناوری از جمله ابزارهای مهم در راستای بهبود کارآرایی و افزایش نوآوری هستند. دولت مقررات و سیاست های تشویقی نیز وضع کرده و قوانین و ضوابط مشوق بیشتری مثل قانون شرکت های تجاری و سیستم های حمایت از سرمایه گذاران برای تشویق فعالیت های غیر نفتی صادر خواهند شد.

ابتکار و کارآفرینی

فدوی البواردی بر لزوم ساده کردن اقدامات و ارایه مشوق های مالیاتی و اهمیت افزایش همکاری بین بخش های دولتی و خصوصی برای تامین مالی پروژه های زیرساختی و توسعه صنعتی و دست یابی به یکپارچگی در اجرای ابتکار عمل ها تاکید کرد.
افزایش سرمایه گذاری در بخش های آموزشی و مهارت آموزی برای توسعه مهارت های نیروی های انسانی سعودی نیز همگام با رونق بخش غیر نفتی دنبال می شود. تشویق ابتکار و کارآفرینی با برنامه حمایت استارت آپ ها و تامین مالی و هدایت فنی در کانون تلاش دولت سعودی هستند.
فدوی البواردی پیش بینی می کند که تلاش های تنوع سازی همچنان باعث نتایج قابل ملاحظه می شود. افزایش سهم بخش غیر نفتی از تولید ناخالص داخلی به خصوص بخش های گردشگری و سرگرمی و تکنولوژی و منابع تجدید پذیر در کنار ادامه اصلاحات و بهبود کسب و کارها از جمله برنامه های دیگر دولت سعودی است.