رمضان در منطقه تاریخی البلد جده؛ سفر به گذشته 

 
«سینما اهل اول» در منطقه البلد (اکانت اینستاگرام البلد)
  «سینما اهل اول» در منطقه البلد (اکانت اینستاگرام البلد)
TT

رمضان در منطقه تاریخی البلد جده؛ سفر به گذشته 

 
«سینما اهل اول» در منطقه البلد (اکانت اینستاگرام البلد)
  «سینما اهل اول» در منطقه البلد (اکانت اینستاگرام البلد)

محله های قدیمی و تاریخی برای افرادی که از این اماکن و خانه های پدری شان خاطره دارند همواره جذاب بوده است. رمضان ماه تجدید خاطرات و شب نشینی و گوش دادن به داستان های بزرگ ترهای فامیل است. محله تاریخی جده یکی از همان محله هاست که کوچه پس کوچه های باریکش همواره پر از گردشگر است و عده ای هم برای یادآوری خاطرات گذشته خانوادگی به آنجا می روند. درهای جده و محله های قدیمی اش به روی گردشگران باز است و عده ای هم خاطرات کودکی را در همان محله ها مرور می کنند. این محله های قدیمی یادآور سنت هایی است که دیگر در زندگی ماشینی کنونی وجود ندارند. اینجا همه چیز یادآور گذشته و خاطراتی است که در ماه رمضان پررنگ تر می شوند.
 
بازی فوتبال دستی (اینستاگرام)

محله البلد با توجه به برنامه های متنوع و سرگرمی های متعدد از جمله شلوغ ترین مناطق جده است. وزارت فرهنگ برنامه های متنوعی به اسم «موسم رمضان» به مدت یکماه تدارک دیده است. البلد چراغانی شده و تزئینات ماه رمضان همه جا به چشم می خورد و یک ماکت توپ افطار در البلد نصب شده است.
عکس ها و ویدیوهای بسیاری از «موسم رمضان» در شبکه های اجتماعی منتشر شده که شامل فود تراک ها و اغذیه فروشی و بازار رمضان و محوطه های بازی و سرگرمی و صنایع دستی است. ویدیوهای متعددی درباره گروه های آواز منتشر شده که در محله های مختلف البلد در جده پرسه می زنند و آهنگ های محلی و قدیمی اجرا می کنند و پشت سر آنها هم چند نفر دست می زنند و پایکوبی می کنند. گردشگران و ساکنان منطقه هم دور آنها جمع می شوند تا از سنت های زیبای رمضان لذت ببرند و با عزیزانشان وقت خوبی سپری کنند و عکس بگیرند. اطراف آنها صدای فروشندگان و خنده کودکان به گوش می خورد.
«قصه گویی رمضانی» از جمله برنامه های دیگر «موسم رمضان» در جده است. یکی از ساکنان البلد روی سکوی جلوی خانه قدیمی خانواده الهزازی می نشیند و روبرویش لپ تاپ گذاشته و عکس های هوایی از منطقه البلد را نشان می دهد. عکس هایی از خانه ها و مساجد. او آمار اماکنی که هنوز سرپا هستند و اماکنی که تخریب شده اند را می دهد. او می گوید که روزگار و سالیان طولانی نتوانستند برخی از این خانه ها را از پای درآورند که خانه های البترجی و الهزازی از همین دست اماکن هستند.
محوطه الفلاح که اسم آن از مدرسه الفلاح، اولین مدرسه پسرانه در جده گرفته شده میزبان برنامه های آشپزی است.
مسابقات حفظ قرآن در مسجد تاریخی الشافعی برگزار می شود و کلاس های خط دیوانی برای کودکان در کوچه بیت باعشن تشکیل می شوند. ساختمان رباط الخنجی به آموزشگاه زبان عربی تبدیل شده و جلسات قصه گویی با اجرای دختران با لباس های محلی و قدیمی حجازی در حال برگزار شدن است. کلاس های حکاکی چوب در مرکز صنعتگران «زاویه ۹۷» برگزار می شود که کنار خانه تاریخی خانواده نصیف است. کلاس های صنایع دستی نیز در کنار یکی دیگر از خانه های تاریخی (خانواده اللبان) جریان دارد.
 
الحکواتی (قصه گو) (اکانت اینستاگرام البلد)
فضای باز فوتبال دستی برای کودکان نیز از جمله برنامه های موسم رمضان در محله قدیمی جده است. عده دیگری در گوشه ای دنبال غذاهای محلی می گردند. 
محوطه دیگری در «موسم رمضان» به تماشای فیلم های سینمایی و سریال های تلویزیونی اختصاص دارد که نامش را «سینما اهل اول» گذاشته اند. این محوطه سینمایی سبک قدیمی دارد. تماشاگران روی تشک های راحت روی زمین می نشینند و در فضای باز سریال ها و برنامه های ماه رمضان قدیمی را تماشا می کنند. 
گالری ها و نمایشگاه های متنوعی نیز همچون نمایشگاه تاریخ جده در خانه قدیمی الشربتلی و نمایشگاه مرمت مساجد تاریخی در باب جدید و نمایشگاه تمبرها و اسکناس های قدیمی در موزه الضیافه برگزار شده اند.
شب نشینی در البلد از ساعت ۹ شب تا ساعت ۳ صبح ادامه دارد. بازدید کنندگان البلد را با هدیه و غذا و شیرینی و مهم تر از همه دل خوش ترک می کنند، گویی که با سفر به گذشته به خانه های آبا و اجدادی خود سر زده اند و در کوچه پس کوچه های قدیمی لحظات با صفایی را گذرانده اند.

 



قهوه سعودی، سنت تاریخی و محبوب‌ترین نوشیدنی رمضانی

قهوه سعودی پای ثابت سفره افطار در ماه رمضان (الشرق الاوسط)
قهوه سعودی پای ثابت سفره افطار در ماه رمضان (الشرق الاوسط)
TT

قهوه سعودی، سنت تاریخی و محبوب‌ترین نوشیدنی رمضانی

قهوه سعودی پای ثابت سفره افطار در ماه رمضان (الشرق الاوسط)
قهوه سعودی پای ثابت سفره افطار در ماه رمضان (الشرق الاوسط)

بدون شک قهوه نمادی فرهنگی است که ریشه در خانه شهروندان سعودی دارد و پایه و اساس مهمان نوازی، سخاوت و گرمی آنهاست؛ چنان‌که برخی از شاعران قدیم در جزیرة العرب می‌گویند: «خانه ای که دله (ظرف قهوه) نداشته باشد، کسی آن را نمی‌شناسد».

طرز تهیه قهوه سعودی و طرز سرو آن در شعر «الارجوزه» توضیح داده شده‌است که زمان سرو آن را صبح زود با القدوع (ظرف میهمان نوازی خرما) بیان کرده‌است تا اینکه قهوه به یک ستون اساسی مهمان نوازی و استقبال از مهمان خوب تبدیل شد.

در ماه رمضان قهوه سعودی بانوی سفره رمضان است و حضور آن نشان دهنده تکریم مهمان و احترام به او است و حضور القدوع (ظرف‌های خرما) و قهوه در فرهنگ قهوه سعودی ارتباط تنگاتنگی دارد، زیرا آنها جدایی ناپذیر هستند.

از این منظر، مشاور قهوه سعودی و مربی طرح کارشناس قهوه، سلطان آل مریع، در مصاحبه با «الشرق الاوسط» توضیح داد: «فرهنگ لغت الجامع، کلمه «القدوع» را به «القدع» تعبیر کرده‌است که به معنای شکستن شدت گرسنگی است».

القهوة السعودية تحظى بأهمية كبيرة خلال شهر رمضان (الشرق الأوسط)

تهیه قهوه یکی از هنرهای آشپزی سعودی است و این هنر در مجامع فرهنگی بین‌المللی برای معرفی فرهنگ تهیه قهوه سعودی به اشتراک گذاشته شده‌است. خانه سعودی خالی از روش‌های تهیه این هنر و میراث نیست که یکی از گنجینه‌های فرهنگی پادشاهی سعودی به‌شمار می‌رود.

به گفته آل مریع، آیین‌های تهیه قهوه سعودی بسته به منطقه جغرافیایی در پادشاهی سعودی متفاوت است.قهوه سعودی به روش‌های مختلف برشته (رست قهوه) می‌شود؛ وقتی به منطقه عسیر به جنوب سعودی می‌رویم، متوجه می‌شویم که قهوه هنگام برشته شدن رنگ روشنی پیدا می‌کند.

وقتی به مناطق مرکزی پادشاهی می‌رویم، متوجه می‌شویم که قهوه هنگام برشته شدن رنگ متوسطی به خود می‌گیرد، در حالی که در شمال، قهوه بیشتر برشته شده‌است.

آل مریع توضیح داد که ماده اصلی قهوه سعودی روش برشته کردن آن است و تفاوت بسیار زیادی بین قهوه عربی و قهوه سعودی وجود دارد.

قهوه سعودی به دلیل دو عامل سعودی نامیده شد، اولین عامل این است که قهوه سعودی از دانه الخولانی سعودی شروع می‌شود که مختص پادشاهی سعودیاست و به ۳ روش رست مختلف، و ۵ روش برای تهیه قهوه سعودی با توجه به مناطق پادشاهی انجام می‌شود.

عامل دوم این است که قهوه سعودی تنها قهوه ای در جهان است که از برشته کردن تا پخت و پز و سپس سرو کردن، جلوی مهمان درست می‌شود. این چیزی است که ما در انواع دیگر قهوه سراسر جهان نمی‌بینیم، اگرچه این ارائه باید با اشعار و دیالوگ‌های ادبی آمیخته شود.

در سال ۲۰۲۲، وزارت فرهنگ ۲۰ مقاله تحقیقاتی در زمینه قهوه سعودی ارائه شده توسط محققان داخلی و بین‌المللی را تأیید کرد.

این تحقیقات در مورد قهوه سعودی با هدف غنی سازی ۳ عامل اصلی است: حمایت وزارتخانه از قهوه در شبه جزیره العرب، بررسی دانش، مهارت‌ها و سنت‌های اجتماعی و توسعه محتوای محلی در قهوه سعودی.

وزارت فرهنگ بر اصل تجلیل از این فرهنگ متمرکز شده و اداره هنرهای آشپزی به نمایندگی از وزارت فرهنگ، دستور پخت غذاها را از مناطق مختلف پادشاهی زیر نظر دارد و به مردان و زنان جوان سعودی واجدالشرایط مدرک «کارشناس قهوه سعودی» اعطا می‌کند.