آماده‌باش آذربایجان برای مهار «تهدیدها» در بحبوحه تشدید تنش‌ها با ایران 

آماده‌باش آذربایجان برای مهار «تهدیدها» در بحبوحه تشدید تنش‌ها با ایران 
TT

آماده‌باش آذربایجان برای مهار «تهدیدها» در بحبوحه تشدید تنش‌ها با ایران 

آماده‌باش آذربایجان برای مهار «تهدیدها» در بحبوحه تشدید تنش‌ها با ایران 

در بحبوحه تشدید تنش بین باکو و تهران، در پس‌زمینه نزدیکی آذربایجان و اسرائیل، و اتهامات متقابل بین دو طرف با محوریت درگیری بر سر منطقه کوهستانی قره باغ، ذاکر حسن اف وزیر دفاع آذربایجان به نیروهای خود دستور داد تا سطح آمادگی رزمی خود را برای جلوگیری از تهدیدات احتمالی افزایش دهند.
به گزارش رسانه‌های آذربایجان، حسن اف در دیدار روز گذشته روسای ارتش گفت: اتهامات مطرح شده از سوی نظامیان ارشد برخی از کشورهای حامی تروریسم و سیاست اشغالگری علیه آذربایجان غیرقابل قبول و مزخرف است.
وی با توصیف آن به عنوان افترا و تهمت گفت: هیچ‌کس نمی‌تواند با ما به زبان تهدید صحبت کند.
آذربایجان به اظهارات کیومرث حیدری فرمانده نیروی زمینی ارتش ایران که باکو را به پناه دادن به داعش و استفاده از آنها در جنگ ۲۰۲۰ علیه ارمنستان متهم کرده بود، اعتراض کرده بود.
اعلام وضعیت آماده باش ارتش آذربایجان در حالی صورت گرفت که تبادل نظر میان ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه ایران و ایخان حاجی زاده همتای آذربایجانی وی ادامه دارد.
کنعانی اهمیت پاسخ باکو به درخواست تهران برای شفاف سازی آنچه که الی کوهن، وزیر خارجه اسرائیل دربارهٔ تفاهم بین باکو و تل آویو برای تشکیل یک جبهه متحد علیه ایران گفت، کم‌اهمیت جلوه داد. کنعانی در توییتر پرسید: آیا این سکوت ادامه‌دار تاییدیه ای نیست که تلویحاً با سخنان شریک استراتژیک خود موافق است؟
از سوی دیگر، حاجی زاده طرف ایرانی را به «تعصب» متهم کرد و گفت: ما موضع خود را در مورد اتهامات علیه آذربایجان روشن کرده‌ایم. سؤال اصلی این است که چرا طرف ایرانی به منطق سیستماتیک خود مبنی بر انحراف از قاعده و عقلانیت در حکمرانی پایبند است؟
کنعانی روز جمعه گفته بود: «تهران نمی‌تواند در مقابل توطئه رژیم صهیونیستی از خاک آذربایجان بیکار بماند».



مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
TT

مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)

با امضای توافقنامه «شراکت استراتژیک جامع» بین روسیه و ایران، روابط دو کشور وارد مرحله‌ای جدید شده است که در آن منافع طرفین به شکلی بی‌سابقه به هم نزدیک می‌شوند. با این حال، در مسکو تردیدهایی درباره تمایل تهران به بازگشایی به سوی غرب وجود دارد.

این توافقنامه پایه‌ای قانونی برای گسترش همکاری‌های وسیع بین دو کشور فراهم می‌کند و جایگزین توافقنامه همکاری سال ۲۰۰۱ می‌شود که پیش‌تر زمینه‌های محدودی برای همکاری ایجاد کرده بود.

در طول ۲۵ سال گذشته، روابط مسکو و تهران به شدت توسعه یافته و تحولات بزرگی در منطقه رخ داده است که دو کشور را وادار به بازنگری در اساس همکاری‌های خود کرده است. با این حال، مسیر رسیدن به این توافقنامه هموار نبوده و موانع زیادی بر سر راه آن وجود داشته است.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، پس از مذاکرات در مسکو، برای حضور در مراسم امضا آماده می‌شوند (عکس: آسوشیتدپرس)

موضع روسیه در قبال تحولات جنگ قره‌باغ و سوریه، که به منافع منطقه‌ای ایران آسیب زد، باعث ایجاد تردیدهایی در تهران درباره قابل اعتماد بودن مسکو به عنوان یک شریک استراتژیک شده است. از سوی دیگر، مسکو نیز همواره با نگرانی به تلاش‌های ایران برای بازگشایی کانال‌های ارتباطی با غرب نگاه کرده است.

انتخاب زمان امضای این توافقنامه جلب توجه می‌کند. این توافقنامه پس از چندین تأخیر و درست سه روز قبل از تحلیف رئیس‌جمهور جدید آمریکا، دونالد ترامپ، امضا شد. برخی تحلیل‌گران معتقدند که مسکو و تهران پس از تحولات سوریه و اوکراین، تصمیم گرفتند تا با تقویت مواضع خود، آماده مذاکرات آینده شوند.
این توافقنامه در ۴۷ بند، حوزه‌های مختلف همکاری از جمله تجارت، انرژی، آموزش و گردشگری را پوشش می‌دهد. بخش قابل توجهی از آن به همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز اختصاص دارد، حوزه‌ای که ایران به زودی چالش‌های دیپلماتیک جدی در آن پیش رو خواهد داشت.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در کرملین، مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ (آسوشیتدپرس)

همکاری نظامی

توافقنامه بر همکاری‌های نظامی و امنیتی تأکید کرده است، اما از تبدیل این شراکت به یک اتحاد نظامی کامل جلوگیری می‌کند. این همکاری شامل تبادل هیئت‌های نظامی، آموزش پرسنل، انجام تمرینات مشترک و مشارکت در کنفرانس‌های بین‌المللی می‌شود.
دو کشور بر تقویت همکاری در مبارزه با تروریسم، تبادل اطلاعات امنیتی و هماهنگی بین وزارتخانه‌های داخلی تأکید کرده‌اند. همچنین، همکاری در زمینه‌های حقوقی، کنترل تسلیحات و خلع سلاح نیز در توافقنامه گنجانده شده است.
توافقنامه به توسعه روابط تجاری و اقتصادی، بهبود شبکه‌های حمل‌ونقل و تدارکات، و افزایش مبادلات تجاری بین دو کشور اشاره کرده است. همچنین، استفاده از ارزهای ملی در مبادلات و مقابله با تحریم‌های یکجانبه غرب نیز مورد تأکید قرار گرفته است.
این توافقنامه تمامی جنبه‌های همکاری سیاسی، اقتصادی، امنیتی، نظامی و فرهنگی را پوشش می‌دهد. با این حال، نکته جالب توجه این است که در بند پایانی توافقنامه آمده است: «در صورت بروز اختلاف در تفسیر مفاد این توافقنامه، نسخه انگلیسی سند مرجع خواهد بود.»